Soạn bài Những cánh buồm
A. Soạn bài Những cánh buồm ngắn gọn :
Chuẩn bị đọc
Câu hỏi (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
Em nhớ lại kỉ niệm của mình và kể lại, tham khảo gợi ý dưới đây:
Vào mùa hè năm ngoái, vì em và chị gái ngoan ngoãn đạt thành tích học tập tôt nên bố mẹ đã thưởng cho hai chị em chuyến đi du lịch đến Vịnh Hạ Long. Tại đây cả gia đình em đã cùng nhau nghỉ ngơi thư giãn, kể cho nhau nghe thật nhiều câu chuyện vui, cùng nhau tắm biển, ăn những món ăn ngon. Em rất trân trọng những giây phút đó, đó là những kỉ niệm mà em không thể quên.
Trải nghiệm cùng văn bản.
Trả lời:
- Câu thơ tái hiện lại hình ảnh một buổi sáng rực rỡ, tinh khôi với ánh nắng mai hồng phớt rải đầy thảm biển.
- Trên nền thiên nhiên tươi đẹp ấy, cha dắt con đi dạo như mở ra những nốt ngân tươi vui, trong trẻo. Thời gian như reo vui cùng những bước chân nhỏ bé của con.
- Và cha lắng nghe niềm vui ngân nga trong hồn khi nghe tiếng chân con bước. Thời gian ở đây như một minh chứng vô hình cho hạnh phúc đơn sơ và rất đỗi thiêng liêng của con người.
=> Cái vẻ đẹp rực rỡ của ngoại cảnh, cái nốt ngân lặng lẽ của thời gian đều được tỏa sáng.
Trả lời:
- Câu thơ "Cha mượn cho con buồm trắng nhé/ Để con đi..." như lời mong mỏi vang lên từ chính nơi sâu thẳm của tâm hồn trẻ thơ.
- Chính vì biển quá bao la mà cậu bé muốn khám phá trên một cánh buồm “trăng” đầy ước mơ tuổi thơ.
- Cậu bé ước mơ được thấy người, thấy nhà cửa, thấy cây cối ở phía chân trời xa. Cậu khao khát được hiểu biết mọi thứ trên đời. Cậu còn ước mơ được khám phá những điều chưa biết về biển, về cuộc sống.
Câu thơ thể hiện khát khao khám phá và trí tưởng tượng phong phú, đáng yêu của tâm hồn trẻ thơ.
Trả lời:
“Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con” là câu thơ đầy cảm xúc, thể hiện tâm trạng của cha khi lắng nghe những lời lẽ ngô nghê của con trẻ:
- Người cha vô cùng hạnh phúc và như trẻ lại khi tìm lại mình, tìm lại được những khát vọng thuở trước trong tiếng ước mơ của con. Những khát vọng của con cũng là những khát vọng của cha ngày thơ ấu.
- Gặp lại những khát vọng ấy nơi con, lòng cha nhen nhóm lên bao hi vọng. Hi vọng con sẽ mang khát vọng của con và cha đi xa hơn nữa trong cuộc đời. Những điều cha chưa làm được từ nay sẽ được gửi gắm nơi con.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
Dấu hiệu giúp em nhận thấy đây là một bài thơ là:
- Một câu có ít chữ (thường có 5 đến 7 chữ được viết theo thể thơ tự do).
- Được chia thành nhiều đoạn nhỏ khác nhau (cứ 4 câu chia thành một đoạn).
- Từ ngữ được trình bày ngắn gọn, súc tích, chỉ nêu những hình ảnh tiêu biểu.
Câu 2 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
Bài thơ này được tác giả viết một cách rất độc đáo, thể hiện qua:
- Từ ngữ: nhà thơ sử dụng nhiều từ ngữ mang nghĩa biểu tượng, gợi sự liên tưởng thú vị cho người đọc.
- Hình ảnh gần gũi, gợi sự thân thương và nhiều cảm xúc (hai cha con cùng nhau đi dạo, cánh buồm, biển cả).
- Giọng điệu trìu mến, thân thương.
- Các biện pháp tu từ được sử dụng nhuần nhuyễn:
+ Ẩn dụ (ánh mặt trời, bóng cha, bóng con, ánh nắng…)
+ Liệt kê (sẽ có cây, có cửa, có nhà…)
+ Điệp từ (điệp từ « cha », « con »)
Câu 3 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
- Bài thơ có chứa các yếu tố tự sự và miêu tả:
- Tự sự: kể về những cuộc đối thoại giữa hai cha con về những thắc mắc trẻ thơ, về ước mơ tuổi trẻ của người cha.
- Miêu tả: hình ảnh hai cha con dắt nhau bên bờ biển dưới nền cát mịn, ánh nắng mai hồng hay hình ảnh những cánh buồm.
Làm nổi bật tình cha con thiêng liêng nói riêng và tình cảm gia đình nói chung. Các yếu tố này giúp tác giả thể hiện cảm xúc của mình một cách rõ nét hơn, làm cho bài thơ thêm ấn tượng và đặc sắc hơn.
Câu 4 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
- Tình cảm của hai cha con bạn nhỏ trong bài thơ hiện lên thật chân thực, trong sáng và thiêng liêng.
- Qua tìn cảm đó em cảm thấy tình cảm gia đình là thứu tình cảm vô cùng quan trọng, gia đình chính là điểm tựa tinh thần vững chắc của mỗi người.
Câu 5 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
Cảm xúc của tác giả là cảm xúc chân thật, giản dị. Với những tình cảm chân thành đó tác giả đã viết nên những câu thơ thấm đượm tình cảm cha con.
B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Những cánh buồm:
I. Tác giả
1. Tiểu sử
- Nhà thơ Hoàng Trung Thông sinh ngày 05.05.1925, .mất năm 1993 tại Hà Nội.
- Quê gốc: xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
- Trong kháng chiến chống Pháp, lúc đầu ông hoạt động văn nghệ ở Liên khu IV, sau ra công tác ở Hội văn nghệ Trung ương.
- Ông từng là Vụ trưởng Vụ Văn nghệ, Ban Tuyên huấn Trung ương, Thư ký tòa soạn tạp chí Văn nghệ, Tổng biên tập tuần báo Văn nghệ, Viện trưởng Viện Văn học thuộc Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Văn học, Ủy viên BCH Hội nhà văn Việt Nam các khóa I, và II.
- Hoàng Trung Thông thuộc lớp các nhà thơ xuất hiện và trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946-1954). Ông tiếp tục làm thơ và xuất bản thơ trong và sau những năm chống Mỹ cứu nước
2. Sự nghiệp văn học
a. Tác phẩm:
- Quê hương chiến đấu (thơ – 1055),
- Đường chúng ta đi (thơ – 1960),
- Những cánh buồm (thơ – 1964),
- Đầu sóng (thơ – 1968),
- Trong gió lửa (thơ – 1971),
- Như đi trong mơ (thơ – 1977),
- Chiến công tuốt thơ (thơ – 1983),
- Những ngày thu ở Liên Xô (bút ký – 1983),
- đường mới của văn học chúng ta (phê bình tiểu luận – 1961),
- Cuộc sống thơ và thơ cuộc sống (phê bình tiểu luận – 1979).
b. Phong cách
- Thơ ca của ông giúp con người sống tốt hơn, tâm hồn trong sạch hơn, đánh thức tình yêu với con người, nỗ lực đấu tranh vì những lý tưởng nhân đạo và sự tiến bộ của con người.
- Thơ Hoàng Trung Thông ảnh hưởng mạnh mẽ và tác động tới đời sống nhiều thế hệ.
II. Tác phẩm
1. Xuất xứ
In trong tập Những cánh buồm, NXB Văn học, Hà Nội, 1964.
2. Bố cục: 3 đoạn
- Đoạn 1 (Từ đầu … đến "vui phơi phới"): Hình ảnh cha và con.
- Đoạn 2 (Tiếp theo … đến "để con đi"): Cuộc trò chuyện giữa cha và con.
- Đoạn 3 (Còn lại): Suy ngẫm của cha về ước mơ con.
3. Thể loại: thơ tự do.
4. Giá trị nội dung
Bài thơ nêu lên cảm xúc, ước mơ của hai cha con muốn đi khám phá những vùng đất xa xôi được thể hiện qua cuộc nói chuyện khi cùng nhau đi dạo trên bờ biển.
5. Giá trị nghệ thuật
Thể thơ tự do kết hợp với những biện pháp tu từ ẩn dụ, điệp ngữ,... sinh động, hấp dẫn.
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:
