Soạn bài Giọt sương đêm
A. Soạn bài Giọt sương đêm ngắn gọn:
Chuẩn bị đọc
Trả lời:
- Em đã từng nhìn thấy bọ dừa. Chúng là loài côn trùng thường sống ngoài đồng, cỏ.
- Bọ dừa có tên khoa học là Brontispa longissima (Gestro), thuộc họ Ánh kim (Chrysomelidae), Bộ cánh cứng, lớp côn trùng, ngành chân đốt, giới động vật.
Trả lời:
- Em từng xảy ra sự việc bất ngờ: một lần, em đã không nghe lời mẹ trốn đi chơi nắng cả buổi trưa và về bị sốt. Từ đó, em rút ra bài học cần nghe lời người lớn, tránh đi chơi trời nắng gay gắt sẽ dễ bị ốm.
Trải nghiệm cùng văn bản
Trả lời:
Vì khi giọt sương lạnh toát rơi bộp xuống cổ, ông sực nhớ quê nhà, bao nhiêu năm biền biệt đi xa, mải làm ăn, ông quên khuấy đi mất. Vì vậy giọt sương đã làm cho Bọ Dừa quyết định về quê.
Câu 2 (trang 92 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Lời của cụ giáo Cóc có ý nghĩa gì?
Trả lời:
Lời cụ giáo Cóc có ý nghĩa: những điều nhỏ bé đôi khi khiến chúng ta thao thức, trăn trở vì nó gợi về những kỉ niệm và yêu thương. Vì một kỉ niệm trong quá khứ ùa về khiến Bọ Dừa sực tỉnh, giật mình, suy nghĩ về những điều đã bỏ quên từ lâu đó chính là nỗi nhớ quê nhà.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 93 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
Truyện kể theo ngôi thứ ba, nhân vật trong truyện gồm có: Thằn Lằn, Bọ Dừa, cụ giáo Cóc
Câu 2 (trang 93 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
Đoạn văn được kể bằng lời của người kể chuyện.
Câu 3 (trang 93 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
Sắp xếp các sự việc: e – b – d – a – c
=> Theo em sự việc a: “Sáng hôm sau, sau khi kể cho Thằn Lằn nghe về một đêm mất ngủ của mình, Bọ Dừa khoác ba lô hành lí lên vai, chào tạm biệt Thằn Lằn để về quê “ là quan trọng nhất. Vì sự việc này có ý nghĩa sâu sắc, sau một đêm mất ngủ, Bọ Dừa nhận ra chính mình, quay trở về quê hương sau bao năm xa cách, quên lãng.
Câu 4 (trang 93 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
Các biện pháp nghệ thuật được miêu tả trong đoạn văn trên:
- Điệp từ “anh” được lặp lại 9 lần ở đầu mỗi câu.
- So sánh “ria dài như hai sợi ăng ten vắt vẻo”
- Liệt kê: “sống trên cây”, “đào hang”, “lặn sâu” ; “béo tốt”, “gầy còm”, “trọc đầu”, “ria dài” ; “hiền lành”, “ngổ ngáo”.
- Nhân hóa : dùng từ ngữ chỉ người “anh” để gọi con vật.
- Sử dụng các từ láy : nhẵn nhụi, mảnh mai, vắt vẻo, nhút nhát, ngổ ngáo.
=> Qua đoạn văn cũng thể hiện đặc trưng của truyện đồng thoại là thể hiện đặc điểm sinh hoạt của thể loại đặc tính sinh hoạt của các loài vật.
Câu 5 (trang 93 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
Lí do khiến Bọ Dừa quyết định về quê sau một đêm mất ngủ: trong đêm thanh vắng, ông lắng nghe rõ được những âm thanh quen thuộc. Đặc biệt là khi giọt sương rơi xuống cổ khiến ông sực nhớ quê nhà. Những âm thanh, hình ảnh đó đã gợi nhắc ông về hình ảnh quê hương mà bao lâu nay ông bỏ quên.
Câu 6 (trang 93 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
Trải nghiệm của Bọ Dừa trong đêm ấy là ông đã ngủ ngoài trời và ông đã có cơ hội được ngắm nhìn trời mây, lắng nghe âm thanh của lá cây, côn trùng, tiếng gió, tiếng sương rơi.
Qua đó, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp: đôi khi vì cuộc sống bận rộn khiến chúng ta quên đi những điều thân thuộc, gần gũi với chính mình. Vì vậy hãy biết trân trọng những giá trị của cuộc sống.
Câu 7 (trang 93 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
- Truyện có kết thúc mở. Cách kết thúc đó của tác giả để mỗi người đọc sẽ tự cảm nhận, tự suy nghĩ và chiêm nghiệm về lời nói của cụ giáo.
- Nếu là em, em có thể tạo nên một cái kết cụ thể: Bọ Dừa về quê sum vầy cùng gia đình và nhận ra quê hương, gia đình là điều đáng quý nhất trong trái tim mỗi người.
B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Giọt sương đêm:
I. Tác giả
1. Cuộc đời
- Trần Đức Tiến (1953)
- Quê quán: làng Cao Đà, xã Nhân Mỹ, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam.
- Ông là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, kiêm Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Bà Rịa - Vũng Tàu từ năm 1998 đến 2007.
- Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1996.
2. Sự nghiệp văn học
a. Phong cách nghệ thuật
- Trần Đức Tiến viết nhiều tác phẩm dành cho thiếu nhi, truyện đồng thoại của ông tinh tế, hồn nhiên.
b. Tác phẩm chính
- Văn xuôi: Linh hồn bị đánh cắp (tiểu thuyết, 1990 - in lại 2006), Bụi trần (tiểu thuyết, 1992 - in lại 2004, 2006), Bão đêm (tập truyện ngắn, 1993)
- Sáng tác cho thiếu nhi : Vương quốc vắng nụ cười (tập truyện thiếu nhi, 1993), Xóm Bờ Giậu (tập truyện thiếu nhi 2018 - tái bản năm 2020) ...
II. Tác phẩm
1. Xuất xứ:
- Văn bản được in trong Xóm Bờ Giậu, NXB Kim Đồng, 2018.
2. Bố cục:
- Đoạn 1 (Từ đầu đến “làm nghề buôn”): Người khách trọ xin ngủ nhờ.
- Đoạn 2 (Tiếp theo đến “Thằn Lằn gật gù”): Cuộc trò chuyện giữa Thằn Lằn và cụ giáo Cóc.
- Đoạn 3 (Đoạn còn lại): Giọt sương đêm đã khiến Bọ Dừa thức tỉnh và trở về quê.
3. Thể loại: truyện đồng thoại.
4. Phương thức biểu đạt: tự sự.
5. Nhân vật: Bọ Dừa, Thằn Lằn, Cóc.
6. Tóm tắt:
Người khách Bọ Dừa đến xóm Bờ Giậu để xin nghỉ lại một đêm. Vì không muốn chui vào căn nhà của Thằn Lằn vì sợ bóng tối, chật hẹp. Anh ta đã xin cho mình ngủ tạm dưới vòm trúc. Ông trưởng thôn Cóc lo lắng vì đêm nay trời nhiều mây lá cây xào xạc, côn trùng rỉ rả mãi một điệu buồn nên khó mà Bọ Dừa ngủ ngon cho được. Đúng thật vậy nửa đêm Bọ Dừa tỉnh dậy vì một giọt sương đêm. Những cũng chính giọt sương và xóm Bờ Giậu này đã khiến Bọ Dừa đến quê nhà mình sau bao năm xa quê, mải làm ăn, mưu sinh. Và cuối cùng Bọ Dừa quyết định khoác ba lô hành lý lên vai về quê.
4. Giá trị nội dung:
Qua câu chuyện của những loài vật và đặc biệt là Bọ Dừa, tác giả vừa khắc họa thành công những đặc trưng của loài vật vừa thể hiện lời nhắc nhở con người đừng vì cuộc sống xô bồ mà quên mất quê hương mình.
5. Giá trị nghệ thuật:
- Truyện đồng thoại nhân cách hóa các loài vật kết hợp các biện pháp tu từ so sánh, liệt kê, điệp từ.
- Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, đặc sắc.
- Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:
