Giải SBT Kinh tế Pháp luật 10 Bài 20: Khái niệm, đặc điểm và vị trí của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
I. Củng cố
Hãy đánh dấu √ vào câu trả lời đúng.
□ a. Hợp đồng
□ b. Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân
□ c. Chính phủ
□ d. Quốc kì, quốc ca, quốc huy, thủ đô
Trả lời:
Đáp án đúng là: A
□ a. Quốc hội khoá 13
□ b. Quốc hội khoá 12
□ c. Quốc hội khoá 11
□ d. Quốc hội khoá 10
Trả lời:
Đáp án đúng là: A
□ a. Bản Hiến pháp đầu tiên
□ b. Bản Hiến pháp thứ hai
□ c. Bản Hiến pháp thứ ba
□ d. Bản Hiến pháp thứ tư
Trả lời:
Đáp án đúng là: A
Câu 4 trang 129 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Nhận định nào sau đây đúng?
□ a. Hiến pháp - đạo luật có giá trị pháp lí cao nhất có nguồn gốc từ các quy định của các hoàng đế La Mã cổ đại.
□ b. Chỉ ở những quốc gia nào cách mạng tư sản thành công thì Hiến pháp mới được ban hành.
□ c. Hiến pháp chỉ được ban hành ở những quốc gia có cách mạng tư sản không thành công.
□ d. Hiến pháp - đạo luật có giá trị pháp lí cao nhất ra đời trong các cuộc cách mạng tư sản
Trả lời:
Đáp án đúng là: D
□ a. Luật cơ bản của Nhà nước
□ b. Pháp luật cơ bản của Nhà nước
□ c. Luật thiếu yếu của Nhà nước
□ d. Luật thứ cấp của Nhà nước
Trả lời:
Đáp án đúng là: A
Câu 6 trang 129 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Chủ thể nào có trách nhiệm chấp hành và bảo vệ Hiến pháp?
□ a. Cán bộ - Công chức
□ b. Người từ đủ 18 tuổi trở lên
□ c. Công dân
□ d. Người từ đủ 15 tuổi trở lên
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
□ a. Là luật quy định nguyên tắc tổ chức của bộ máy nhà nước, là luật bảo vệ quyền con người và quyền công dân và có giá trị pháp lí cao nhất.
□ b. Là luật quy định nguyên tắc tổ chức của bộ máy nhà nước, là công cụ bảo vệ quyền con người và quyền công dân và có giá trị pháp lí cao nhất.
□ c. Là luật quy định nguyên tắc tổ chức của bộ máy nhà nước, là luật bảo vệ quyền con người và có giá trị pháp lí cao nhất.
□ d. Là luật quy định nguyên tắc tổ chức của các tổ chức chính trị - xã hội, là luật bảo vệ quyền con người và quyền công dân và có giá trị pháp lí cao nhất.
Trả lời:
Đáp án đúng là: B
II. Luyện tập
a. Hiến pháp là luật có vị trí ngang bằng nhau như các luật khác.
b. Học sinh cũng phải có trách nhiệm tuân thủ và bảo vệ Hiến pháp.
c. Nếu các luật như dân sự, hành chính, hình sự, lao động,... có nội dung trái với Hiến pháp thì bắt buộc phải thay đổi Hiến pháp.
d. Hiến pháp là công cụ bảo vệ quyền con người, quyền công dân.
Trả lời:
- Đồng tình với ý kiến: b,d
- Không đồng tình với ý kiến: a, c. Vì:
+ a. Hiến pháp chỉ chứa đựng các quy định về nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước tức là bao gồm các chế định về Chủ tịch nước, chế định Chính phủ chứ không bao gồm chế định thừa kế hay hợp đồng (thuộc ngành luật Dân sự).
+ c. Nếu các luật như dân sự, hành chính, hình sự, lao động,... có nội dung trái với Hiến pháp thì bắt buộc phải thay đổi các luật như dân sự, hành chính, hình sự, lao động,...
Bài tập 2 trang 130 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Điền các từ còn thiếu vào đoạn văn dưới đây.
Hiến pháp là ............... của một quốc gia, có hiệu lực pháp lý .......... quy định những vấn đề cơ bản và quan trọng của một nước như chế độ chính trị; các ............... và ............... cơ bản của con người; các chính sách kinh tế, văn hoá, giáo dục, khoa học công nghệ; chủ quyền thiêng liêng của quốc gia cũng như các cơ quan quyền lực nhà nước.
Trả lời:
Hiến pháp là luật cơ bản của một quốc gia, có hiệu lực pháp lí cao nhất quy định những vấn đề cơ bản và quan trọng của một nước như chế độ chính trị; các quyền và nghĩa vụ cơ bản của con người; các chính sách kinh tế, văn hoá, giáo dục, khoa học công nghệ; chủ quyền thiêng liêng của quốc gia cũng như các cơ quan quyền lực nhà nước.
- Mọi người có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác theo quy định của luật. Việc thử nghiệm y học dược học, khoa học hay bất kì hình thức thử nghiệm nào khác trên cơ thể người phải có sự đồng ý của người được thử nghiệm.
(Khoản 3 Điều 20 Hiến pháp năm 2013)
- Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lí xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ,
(Khoản 1 Điều 8 Hiến pháp năm 2013)
- Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.
(Khoản 3 Điều 2 Hiến pháp năm 2013)
- Căn cứ vào Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, Quốc hội ban hành Bộ luật dân sự năm 2015.
Trả lời:
|
Nội dung |
Đặc điểm của Hiến pháp |
|
Khoản 3 Điều 20 Hiến pháp năm 2013 |
Hiến pháp là luật quy định các quyền con người. |
|
Khoản 1 Điều 8 Hiến pháp năm 2013 |
Hiến pháp quy định nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước. |
|
Khoản 3 Điều 3 Hiến pháp năm 2013 |
Hiến pháp quy định nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước. |
|
Căn cứ vào Hiến pháp năm 2013, Quốc hội ban hành Bộ luật dân sự năm 2015 |
Hiến pháp là luật có hiệu lực pháp lí cao nhất. |
Bài tập 4 trang 131 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Từ ngày 02-01 đến ngày 31 - 03, Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã kí Lệnh công bố Nghị quyết tổ chức lấy ý kiến của người dân về
Dự thảo Hiến pháp. Anh D cùng các bạn trong khu dân cư hào hứng đọc và góp ý về dự thảo Hiến pháp lần này. Tuy nhiên, anh P cho rằng việc làm của D và nhóm bạn là phí sức và vô ích về việc này đã có cơ quan nhà nước lo, nhất là Quốc hội không thể lắng nghe hết ý kiến của người dân như mình.
Câu hỏi:
- Theo em, quan điểm của anh P có đúng không? Vì sao?
- Nếu là anh D thì em sẽ giải thích cho anh P như thế nào?
Trả lời:
- Quan điểm của anh P là không đúng vì công dân cần thực hiện xây dựng đóng góp Hiến pháp bằng những hành vi cụ thể, phù hợp.
- Nếu là anh D, em sẽ giải thích cho anh P hiểu rằng muốn đất nước được phồn vinh, vững mạnh phải dựa vào mỗi đóng góp ý kiến của nhân dân. Đó là sự dân chủ, công bằng.
Bài tập 5 trang 132 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.
Tình huống. B và A đều 20 tuổi, là đôi bạn thân từ nhỏ và cùng có tên trong danh sách khám tuyển nghĩa vụ quân sự. B hăng hái tham gia khám tuyển vì cho rằng đó là nghĩa vụ của mỗi công dân. Ngược lại, A cho rằng việc khám tuyển nghĩa vụ quân sự là tự nguyện, không bắt buộc và lấy lí do đang theo học đại học nên không chịu tham gia khám tuyển. Ban Chỉ huy quân sự địa phương đã nhiều lần nhắc nhở nhưng A vẫn không tham gia, thậm chí còn bỏ trốn sang địa phương khác.
Câu hỏi:
- Em có nhận xét gì về việc làm của B và A?
- Việc tham gia nghĩa vụ quân sự có phải bắt buộc không? Hành vi của A có vị phạm pháp luật không? Vì sao?
Trả lời:
- Nhận xét: B đã thực hiện quyền và chấp hành nghĩa vụ của bản thân khi hăng hái tham gia khám tuyển nghĩa vụ quân sự. Còn hành động của A là chưa thực hiện nghĩa vụ của bản thân, rất đáng lên án.
- Việc tham gia nghĩa vụ quân sự là bắt buộc. Hành vi của A là vi phạm pháp luật. Vì theo Hiến pháp Điều 12 Luật nghĩa vụ quân sự: Công dân nam giới đủ 18 tuổi được gọi nhập ngũ, lứa tuổi gọi nhập ngũ từ đủ 18 tuổi đến hết 27 tuổi.
III. Vận dụng
Trả lời:
- Một số hành vi tuân theo Hiến pháp:
+ Đi nghĩa vụ quân sự khi đủ tuổi.
+ Đóng thuế đầy đủ.
+ Tham gia bầu cử tại địa phương sinh sống.
- Đề xuất một vài sáng kiến để Hiến pháp được phổ biến rộng rãi đến mọi người:
+ Tuyên truyền nâng cao hiểu biết của mọi người về Hiến pháp.
+ Tố cáo những hành vi vi phạm pháp luật.
Trả lời:
Nội dung Hiến pháp nước Cộng hòa xã Hội chủ Nghĩa Việt Nam năm 2013 đã thể hiện rõ được vai trò của Hiến pháp - đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội và nhà nước. Nhân dân Việt Nam xây dựng, thi hành và bảo vệ Hiến pháp này vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Nhà nước bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân; thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, mọi người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện.
Xem thêm các bài giải SBT Kinh tế Pháp luật lớp 10 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Bài 18: Hệ thống pháp luật và văn bản pháp luật
Bài 21: Nội dung cơ bản của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 về chính trị
Bài 22: Nội dung cơ bản của Hiến pháp nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân
