Video Cảnh báo viêm bão Nhật Bản bùng phát ở trẻ em
VNNB có thể gặp ở mọi đối tượng nhưng thường gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi. Dấu hiệu của bệnh thường đa dạng. Thường 200 - 300 ca thể ẩn sẽ gặp 1 ca viêm não Nhật Bản điển hình với thời gian ủ bệnh 5 - 15 ngày (thường 1 tuần), khởi phát 1 - 4 ngày với dấu hiệu sốt, đau đầu, nôn; giai đoạn toàn phát kéo dài 1 - 2 tuần với sốt 39 - 40 độ C, thay đổi ý thức (li bì, hôn mê), có các triệu chứng thần kinh (co giật, liệt, rối loạn thần kinh thực vật), có dấu hiệu màng não, liệt chi, dấu hiệu tháp,...
Hiện nay, Việt nam vẫn là vùng lưu hành dịch viêm não Nhật Bản mà bệnh lại không có thuốc điều trị đặc hiệu. Vì vậy, tiêm vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản là rất cần thiết để bảo vệ trẻ em khỏi căn bệnh nguy hiểm này.
Các loại vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản cho trẻ
Theo WHO, năm 2015 có khoảng 15 loại vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản đang được sử dụng dựa trên genotype của 3 dòng virus: Nakayama, Beijing, SA-14.
Hiện nay, tại Việt Nam đang lưu hành 2 loại vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản là JEVAX 1ml và IMOJEV 0.5 ml:
- Vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản (JEVAX®) là vắc-xin bất hoạt, được sản xuất theo quy trình công nghệ của Viện BIKEN, trường Đại học Osaka, Nhật Bản; do Vibiotech sản xuất. Vắc-xin này dùng để dự phòng đặc hiệu bệnh viêm não Nhật Bản, chỉ định tiêm cho trẻ từ 1 tuổi trở lên đến dưới 15 tuổi theo phác đồ:
- Mũi tiêm đầu tiên: Khi trẻ tròn 12 tháng tuổi trở lên.
- Mũi tiêm thứ 2: Sau khi tiêm mũi đầu tiên từ 1 đến 2 tuần.
- Mũi tiêm 3: Sau mũi tiêm thứ 2: 1 năm.
- Sau đó, nhắc lại mỗi 3 năm một lần cho đến 15 tuổi.
Vắc-xin JEVAX. Nguồn: hellovietnamtravel.comVề hiệu lực, nếu chỉ tiêm mũi 1 thì không có hiệu lực bảo vệ. Tiêm đủ 2 mũi thì hiệu lực bảo vệ có thể đạt trên 80%. Khi tiêm đủ 3 mũi thì hiệu quả đạt tới 90-95% trong khoảng 3 năm. Do đó trẻ cần phải được tiêm nhắc lại mỗi 3 năm cho đến 15 tuổi.
Những trường hợp chống chỉ định tiêm vắc-xin viêm não Nhật Bản JEVAX
- Người nhạy cảm với bất kỳ thành phần nào trong vắc-xin.
- Người bị bệnh tim, gan, thận.
- Mệt mỏi, sốt cao hoặc nhiễm trùng tiến triển.
- Người đang mắc bệnh tiểu đường hoặc suy dinh dưỡng.
- Bệnh ung thư máu và các bệnh ác tính nói chung.
- Phụ nữ có thai.
- Bệnh quá mẫn.
Hiện nay, cục Y tế Dự phòng thuộc Bộ Y tế đã và đang triển khai tiêm chủng miễn phí vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản JEVAX cho trẻ từ 1 - 5 tuổi trong chương trình “Tiêm chủng mở rộng quốc gia” tại các trạm y tế xã phường với lịch tiêm 3 mũi cơ bản như trên.
- Vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản IMOJEV 0.5ml:Là vắc-xin sống, giảm độc lực, tái tổ hợp với virus sốt vàng. Vắc-xin được sản xuất từ chủng virus viêm não Nhật Bản giảm độc lực SA-14-14-2. Vắc-xin được chỉ định phòng ngừa Viêm não Nhật Bản cho người từ 9 tháng tuổi trở lên:
- 9 tháng – 18 tuổi: 2 liều 0.5ml tiêm dưới da cách nhau 12 - 24 tháng.
- Trên 18 tuổi: Tiêm dưới da 1 liều 0.5 ml duy nhất.
- Có thể sử dụng chủng ngừa nhắc lại 1 liều duy nhất cho TE trước đó đã tiêm vắc-xin Jevax bất hoạt đủ liệu trình cơ bản 3 mũi.
Những trường hợp chống chỉ định khi tiêm vắc-xin IMOJEV
Video Tìm hiểu về vacxin viêm não Nhật Bản
- Người dị ứng với bất kỳ thành phần nào có trong vắc-xin
- Phụ nữ mang thai hoặc đang nuôi con bằng sữa mẹ
- Người suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc phải
- Người có triệu chứng suy giảm chức năng miễn dịch do HIV
Vắc-xin IMOJEV. Nguồn: mims.com
Tác dụng phụ khi tiêm vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản
- Giống như các loại vắc-xin khác, khi tiêm vắc-xin phòng viêm não Nhật Bảncũng có một tỷ lệ nhất định gặp tác dụng phụ:
- Phản ứng tại chỗ: Chỗ tiêm có dấu hiệu sưng đỏ hoặc đau.
- Phản ứng toàn thân: Đau đầu, mệt mỏi, đau cơ, người ớn lạnh hoặc sốt nhẹ,...
- Phản ứng sốc phản vệ: Trường hợp này rất hiếm gặp, rơi vào tỷ lệ 1/ 1 triệu.
Sốt nhẹ là tác dụng phụ thường gặp sau khi tiêm vắc-xin VNNB. Nguồn: parenting.firstcry.com
- Sau khi tiêm xong, cho trẻ nghỉ ngơi, theo dõi 30 phút tại cơ sở tiêm chủng trước khi về nhà. Đồng thời, sau khi về vẫn tiếp tục kiểm tra và theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ ít nhất 24 giờ, nếu có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, cần nhanh chóng đưa trẻ tới các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời như:
- Sốt cao trên 38,5 độ C và không đáp ứng với thuốc hạ sốt.
- Sốt kéo dài > 48 giờ hoặc trẻ sốt 1 - 2 ngày, hạ sốt sau đó lại sốt lại.
- Sốt kèm theo một số triệu chứng khác: Ho, hắt hơi, chảy nước mũi, ỉa lỏng, phát ban,...
- Trẻ bỏ ăn, thở nhanh, khó thở, tím tái,... hay kích thích, quấy khóc liên tục, co giật, li bì, hôn mê,...
Vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phòng bệnh viêm não Nhật Bản cho trẻ ngay từ những năm tháng đầu đời. Các bậc phụ huynh cần chú ý đưa trẻ đi tiêm theo đúng lịch. Tiêm đủ liệu trình và theo đúng phác đồ sẽ ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh, giúp trẻ phát triển toàn diện và khỏe mạnh.
Xem thêm: