Ngứa hậu môn: Cách chẩn đoán và loại bỏ giun kim vĩnh viễn

Nét mặt của người mẹ đó đã nói lên tất cả - biểu cảm của cô ấy thay đổi từ lo lắng sang thất kinh khi được tôi cho xem con giun đang ngoe nguẩy bò ra từ hậu môn của con gái cô ấy dưới ánh sáng rực rỡ trong phòng làm việc của tôi. Cô ấy đã mang đứa con mới biết đi của mình tới phòng cấp cứu vì nó thức trắng cả đêm để gãi mông và kêu ngứa ở hậu môn. “Liệu có thể con bé bị lạm dụng tình dục không?” - Cô ấy hỏi. “Không, chỉ là giun kim mà thôi” - Tôi trấn an cô ấy.

Video: Cách trị giun kim

Ước tính có khoảng 1/3 trẻ em bị nhiễm giun kim tại một thời điểm nào đó trong đời. Giun kim có tên khoa học là Enterobius vermicularis. Chúng phổ biến khắp nơi trong cộng đồng và bất kỳ ai cũng có thể bắt gặp chúng. Giun kim sống trong đường tiêu hóa, đặc biệt là hậu môn. Chúng cũng có thể xâm nhập vào âm đạo ở phụ nữ. Cách phòng ngừa tốt nhất là giữ gìn vệ sinh một cách nghiêm ngặt. Nhưng nhìn thẳng vào vấn đề, liệu có cách vệ sinh nào hoàn hảo cho những đứa trẻ mới biết đi? Quả thực, nếu con bạn có thói quen hay cắn móng tay hoặc mút ngón tay cái, thì việc ngăn ngừa giun kim là điều gần như không thể. Và một khi giun kim đã có mặt ở trong ngôi nhà của bạn, chúng thường lây lan cho cả gia đình, bao gồm cả các ông bố bà mẹ.

Một tin tốt đó là giun kim có thể dễ dàng điều trị được bằng các loại thuốc không kê đơn cũng như thuốc kê đơn. Không khó để chẩn đoán bệnh giun kim tại nhà và những cách thức này cũng có hiệu quả đối với cả người lớn. 

Cách nhận biết trẻ bị nhiễm giun kim

Hình ảnh giun kim phóng to. Nguồn: stock.adobe.comHình ảnh giun kim phóng to. Nguồn: stock.adobe.com

Nếu trẻ kêu ngứa hậu môn, đặc biệt là vào ban đêm, hãy tiến hành kiểm tra hậu môn của trẻ trên giường vào khoảng 2-3 giờ sau khi chúng đi ngủ. Lật trẻ nằm sấp, chổng mông lên trời và lấy đèn pin soi để quan sát kĩ hậu môn. Bảo đứa trẻ làm động tác rặn ra ngoài giống như đang đi đại tiện để bộc lộ rõ hậu môn.

Hãy quan sát kĩ để tìm ra một hoặc nhiều con giun trắng có chiều dài khoảng 4-12 mm và chiều dày tương đương với sợi chỉ khâu hoặc chỉ nha khoa. Nếu bạn thấy nó di chuyển, đó đích thị là một con giun. Tóm lấy nó bằng một miếng băng keo (loại trong suốt) để bạn có thể chứng minh chẩn đoán của mình với bác sĩ hoặc đứa trẻ của bạn hay bất kỳ ai không muốn tin vào sự hiện diện của giun kim. Nếu bạn không nhìn thấy gì cả hoặc bạn không chắc thứ mình đang nhìn thấy là gì, bạn chỉ cần dán một miếng băng dính vào vùng hậu môn, cắt ngang từ khoảng 2 cm ở một bên rìa hậu môn đến khoảng 2 cm ở rìa bên kia. Ấn mạnh xuống hậu môn, sau đó dán mảnh băng dính này vào một lam kính hiển vi. Trứng giun kim sẽ dính vào lam kính và bác sĩ có thể nhìn thấy chúng dưới kính hiển vi, từ đó chẩn đoán ra giun kim. 

Cách điều trị giun kim tại nhà không cần đơn thuốc

Nếu bạn tìm thấy một con giun và thấy nó đang di chuyển, bạn có thể không cần đến gặp bác sĩ. Giun kim thường có thể điều trị dứt điểm bằng hai liều thuốc không kê đơn có thành phần là pyrantel pamoate. Uống một liều ngay lúc đó và liều thứ hai sau đó hai tuần. Nếu bạn xuất hiện các triệu chứng dai dẳng như đau hậu môn, đau bụng, có máu trong phân, hãy nhớ đến gặp bác sĩ ngay lập tức. 

Những loại thuốc kê đơn nào thường được sử dụng?

Mebendazole là một loại thuốc kê đơn có tác dụng diệt giun kim rất hiệu quả. 

Nếu một thành viên trong gia đình bạn bị nhiễm giun kim, bạn cần phải điều trị cho cả gia đình mình. Giun kim đẻ trứng, dễ lây lan cho trẻ em (và cả người lớn) khi chúng chạm tay vào vùng hậu môn và sau đó không rửa tay cũng như móng tay kĩ càng. Nhiều người mắc giun kim không biểu hiện triệu chứng, vì vậy nguồn lây lan trứng giun xung quanh nhà bạn có thể không xuất phát từ những người có triệu chứng. Dù hơi mất công khi phải mua thuốc cho cả gia đình và bắt trẻ phải uống, nhưng điều này sẽ giúp bệnh không bị tái phát trong vài tháng nữa. 

Trẻ sơ sinh có thể bị giun kim không?

Có, nhưng điều này không phổ biến. Trẻ sơ sinh chưa biết bò, uống nước hoặc ăn thức ăn đặc thường sẽ không làm trẻ ăn phải trứng giun kim và do đó không có khả năng mắc bệnh. Hiếm khi có thể hít phải trứng giun kim – một cơ chế lây nhiễm tiềm ẩn cho trẻ sơ sinh. Trẻ sơ sinh thường có vùng hậu môn sạch sẽ do được vệ sinh cẩn thận sau mỗi lần thay bỉm, khiến cho việc tái nhiễm ít có khả năng xảy ra. Một khi đứa trẻ bắt đầu biết bò và đưa đồ vật vào miệng, chúng sẽ có nguy cơ bị nhiễm giun kim.

Trẻ sơ sinh chưa biết bò nên ít có khả năng nhiễm giun kim hơn trẻ nhỏ. Nguồn: mayoclinichealthsystem.orgTrẻ sơ sinh chưa biết bò nên ít có khả năng nhiễm giun kim hơn trẻ nhỏ. Nguồn: mayoclinichealthsystem.org

Cách điều trị giun kim khi mang thai 

Nhiễm giun kim là tình trạng rất phổ biến ở phụ nữ mang thai, do họ có thể bị lây từ đứa trẻ trước của mình khi chúng đang trong độ tuổi mới biết đi. Giun kim không thể làm tổn thương hoặc lây nhiễm cho em bé trước khi chào đời, nhưng chúng gây ra sự khó chịu và kinh tởm đối với người mẹ mang thai. Đáng buồn là cả pyrantel pamoate và mebendazole đều không được khuyến cáo trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Các bà mẹ đang cho con bú có thể dùng một trong hai loại thuốc trên và sau đó cho em bé sử dụng các loại sữa khác thay thế cho sữa mẹ. Tin tốt là bạn vẫn có thể diệt trừ giun kim trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú bằng các biện pháp vệ sinh nghiêm ngặt (mời bạn xem bên dưới). Một số ý kiến cũng cho rằng bạn nên thụt rửa để tống trứng giun kim ra khỏi trực tràng, mặc dù chúng tôi chưa tìm thấy bất kỳ nghiên cứu nào ủng hộ cho điều này.  

Các biện pháp loại bỏ giun kim ra khỏi ngôi nhà của bạn

Rửa tay thường xuyên là một biện pháp hiệu quả để phòng bệnh giun kim. Nguồn: aboutkidshealth.caRửa tay thường xuyên là một biện pháp hiệu quả để phòng bệnh giun kim. Nguồn: aboutkidshealth.ca

Các biện pháp vệ sinh nghiêm ngặt có thể giúp làm sạch giun kim mà không cần dùng thuốc, đồng thời giảm nguy cơ tái nhiễm. Giun kim có tuổi thọ khoảng sáu tuần, do đó, việc vệ sinh nghiêm ngặt cũng cần phải kéo dài tương đương như vậy. Mọi người trong gia đình đều phải tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh, và điều này có thể rất khó khăn nếu đứa trẻ có thói quen cắn móng tay hoặc mút ngón tay cái. Nhưng hãy cố gắng làm tốt nhất có thể và tận dụng cơ hội này để thúc đẩy con bạn điều chỉnh thói quen vệ sinh của mình.

  • Giặt sạch bộ ga trải giường, đồ ngủ và bất cứ thứ gì trên giường ngủ của trẻ.
  • Hút bụi trên thảm và lau sàn nhà thường xuyên (ít nhất một lần mỗi tuần). Làm sạch toàn bộ ngôi nhà, đặc biệt là phòng ngủ và phòng tắm. Mục tiêu của bạn là loại bỏ trứng giun ra khỏi thảm và sàn nhà. Trứng giun kim có thể sống tới 2-3 tuần bên ngoài cơ thể con người.
  • Dùng khăn lau hoặc giẻ thấm nước nóng vệ sinh các bề mặt trong nhà bếp và phòng tắm hàng ngày, đặc biệt là các núm vòi và tay cầm xả bồn cầu. 
  • Không giũ hay vung vẩy những thứ có thể dính trứng, chẳng hạn như quần áo, đồ lót, đồ ngủ, khăn trải giường hoặc khăn tắm.
  • Không ăn trong phòng ngủ, do có thể dẫn tới nguy cơ nuốt phải những quả trứng đã bong ra khăn trải giường.
  • Đảm bảo móng tay của mọi người đều được cắt ngắn. Dạy trẻ rửa sạch phần kẽ dưới móng tay hằng ngày bằng bàn chải móng. Nếu trẻ thích cắn móng tay hoặc mút ngón tay, hãy coi đây là một cơ hội để cai nghiện cho trẻ.
  • Dạy trẻ rửa tay kỹ sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn. Có thể cùng trẻ hát ca khúc “Chúc mừng sinh nhật” và đừng bỏ dở việc chà rửa tay và móng tay cho đến khi hoàn thành bài hát.
  • Luôn mặc đồ lót bó sát và thay quần lót mỗi sáng.
  • Đeo găng tay bằng vải cotton có thể giúp ngăn ngừa trầy xước hậu môn do dùng tay gãi trong lúc ngủ.
  • Tắm rửa hàng ngày. Dạy trẻ rửa thật sạch vùng hậu môn và bộ phận sinh dục bằng xà phòng.
  • Không dùng chung khăn tắm hoặc khăn mặt. Giặt khăn tắm và khăn mặt sau mỗi lần sử dụng. Thay khăn lau tay hàng ngày.
  • Về lý thuyết, trứng giun kim trong không khí có thể đáp xuống bàn chải đánh răng của bạn. Vì vậy hãy để bàn chải đánh răng trong tủ kín và rửa sạch chúng trước mỗi lần sử dụng.
Cùng xem một bộ phim mang tính giáo dục về giun kim có thể giúp trẻ ý thức hơn trong việc vệ sinh cá nhân. Nguồn: istockphoto.comCùng xem một bộ phim mang tính giáo dục về giun kim có thể giúp trẻ ý thức hơn trong việc vệ sinh cá nhân. Nguồn: istockphoto.com

Bạn có thể cùng xem một bộ phim về giun kim với trẻ và tìm hiểu vòng đời của giun kim.

Hiểu rõ được những sinh vật khó chịu này, chu kỳ giao phối của chúng và cách chúng đẻ trứng sẽ thúc đẩy bạn và con trẻ cải thiện thói quen vệ sinh của mình. Có nhiều video rất tuyệt vời trên YouTube về vòng đời của giun kim. Hãy xem chúng cùng với cả gia đình, và đừng quên nở nụ cười khích lệ khi con bạn bắt đầu biết rửa tay cẩn thận và cùng bạn làm sạch ngôi nhà.

Xem thêm: 

Chủ đề:
Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!