Lupus ban đỏ hệ thống: Nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp điều trị

Lupus là gì?

Video bệnh Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh gì? 

Bệnh lupus ban đỏ hệ thống (SLE), thường được gọi đơn giản là lupus, là một bệnh tự miễn dịch mạn tính có thể gây sưng (viêm) và đau khắp cơ thể. Khi bạn mắc bệnh tự miễn, hệ thống miễn dịch sẽ chống lại chính các tế bào và cơ quan của cơ thể bạn. Hệ thống miễn dịch có vai trò chống lại các mối đe dọa có thể xảy ra đối với cơ thể - ví dụ như nhiễm trùng - nhưng trong trường hợp này, nó tấn công các mô và tế bào khỏe mạnh. 

Nếu bạn bị lupus, bạn có thể bị đau khớp, da dễ nhạy cảm, phát ban và các vấn đề với cơ quan nội tạng (não, phổi, thận và tim). Nhiều triệu chứng có thể đến và đi theo từng đợt - thường được gọi là các đợt bùng phát. Đôi khi, các triệu chứng của bệnh lupus có thể nhẹ hoặc không đáng chú ý (có nghĩa là chúng đang thuyên giảm). Những lần khác, bạn có thể gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống hàng ngày của bạn. 

Các thể bệnh lupus

Lupus gây phát ban ở da (Nguồn ảnh: healthline)

Có một số thể lupus khác nhau. Bệnh lupus ban đỏ hệ thống là phổ biến nhất. Các thể lupus khác bao gồm: 

• Lupus ban đỏ ở da: Loại lupus này chỉ ảnh hưởng đến da. Những người bị lupus ban đỏ ở da có thể gặp các vấn đề về da như nhạy cảm với ánh nắng mặt trời và phát ban. Rụng tóc cũng có thể là một triệu chứng của tình trạng này. 
• Bệnh lupus do thuốc: Những trường hợp lupus này do một số loại thuốc gây ra. Những người mắc bệnh lupus do thuốc có thể có nhiều triệu chứng giống như bệnh lupus ban đỏ hệ thống, nhưng đó thường chỉ là tạm thời. Thông thường, thể bệnh lupus này sẽ biến mất sau khi bạn ngừng thuốc gây ra bệnh. 
• Bệnh lupus sơ sinh: Một loại bệnh lupus hiếm gặp, lupus sơ sinh là một tình trạng được phát hiện ở trẻ khi mới sinh ra. Trẻ em bị lupus sơ sinh có các kháng thể được truyền từ mẹ - người bị lupus vào thời điểm mang thai hoặc có thể mắc bệnh lupus sau này. Không phải mọi đứa trẻ được sinh ra từ người mẹ bị lupus đều sẽ mắc bệnh này.

Ai có thể mắc bệnh lupus?

Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh lupus. Bệnh có thể xảy ra với phụ nữ, nam giới, trẻ em và thậm chí cả trẻ sơ sinh. Bệnh này thường thấy ở phụ nữ hơn nam giới, với khoảng 90% các trường hợp được chẩn đoán là phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Các chuyên gia gặp khó khăn khi ước tính có bao nhiêu người ở Hoa Kỳ mắc bệnh lupus vì rất khó chẩn đoán. Lupus biểu hiện rất nhiều triệu chứng và cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý khác. Do đó, có thể có những người bị lupus không được chẩn đoán trong suốt cuộc đời của họ. 

Lupus cũng nổi bật hơn ở một số dân tộc nhất định. Phụ nữ Mỹ gốc Phi, Tây Ban Nha, Châu Á và Mỹ bản địa đều có nhiều khả năng mắc bệnh này hơn phụ nữ da trắng.

Nguy cơ mắc bệnh lupus của bạn cũng tăng lên nếu bạn có một thành viên trong gia đình mắc bệnh lupus hoặc một bệnh tự miễn khác. 

Bệnh lupus có phổ biến hơn ở phụ nữ không?

Lupus phổ biến hơn ở phụ nữ, với 9 trong số 10 trường hợp xảy ra ở phụ nữ. Thông thường, phụ nữ được chẩn đoán trong độ tuổi từ 15 đến 44 - trong độ tuổi sinh sản. Mặc dù nguyên nhân của bệnh lupus không được biết rõ, nhưng người ta cho rằng hormon estrogen có thể đóng một vai trò trong tình trạng này. 

Bệnh lupus gây ảnh hưởng gì đối với cơ thể?

Bệnh Lupus có thể gây huyết khối ở nhiều vị trí (Nguồn ảnh: Lupus.net)

Lupus có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác nhau của cơ thể bạn. Nó có thể gây đau nhức cũng như các biến chứng nghiêm trọng cho các cơ quan của bạn. Bởi vì lupus là một bệnh tự miễn dịch, nó khiến cơ thể bạn tự tấn công chính mình. Điều này có thể dẫn đến tổn thương nội tạng theo thời gian.

Các bộ phận của cơ thể có thể bị ảnh hưởng bởi bệnh lupus có thể bao gồm da, máu, khớp, thận, não, tim và phổi. 

• Da: Các vấn đề về da là đặc điểm chung của bệnh lupus. Một số người bị bệnh lupus bị phát ban đỏ trên má và sống mũi. Bởi vì vị trí phát ban này giống với các dấu hiệu thường thấy của chó sói, cái tên "lupus" (chó sói trong tiếng Latinh) đã được đặt cho căn bệnh này nhiều năm trước. Các vấn đề về da khác có thể xảy ra bao gồm phát ban đỏ, hình tròn (mảng) lớn, có thể để lại sẹo (gọi là lupus dạng đĩa). Tình trạng phát ban trên da thường trở nên tồi tệ hơn bởi ánh nắng mặt trời. Rụng tóc và loét miệng cũng rất phổ biến. 
• Máu: Những người mắc bệnh lupus có thể bị giảm số lượng tế bào hồng cầu, bạch cầu hoặc tiểu cầu (tế bào giúp đông máu) một cách nguy hiểm. Đôi khi, những thay đổi về công thức máu có thể góp phần gây ra các triệu chứng mệt mỏi (số lượng hồng cầu thấp, thiếu máu), nhiễm trùng nghiêm trọng (số lượng bạch cầu thấp) hoặc dễ bầm tím (số lượng tiểu cầu thấp). Tuy nhiên, nhiều người không có các triệu chứng cho thấy bất thường về máu, vì vậy điều quan trọng là phải xét nghiệm máu định kỳ để phát hiện bất kỳ vấn đề nào. Các cục huyết khối được nhìn thấy với tần suất tăng lên trong bệnh lupus. Cục máu đông thường xảy ra ở chân (Huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới), phổi (gây bệnh Thuyên tắc mạch phổi), hoặc não (gây đột quỵ). Cục máu đông phát triển ở bệnh nhân lupus có thể liên quan đến việc sản xuất các kháng thể kháng phospholipid. Các kháng thể này là các protein bất thường làm tăng nguy cơ đông máu. 
• Khớp: Viêm khớp rất phổ biến ở những người bị lupus. Có thể gây đau, có hoặc không sưng. Căng cứng và đau có thể đặc biệt khó chịu vào buổi sáng. Viêm khớp có thể chỉ trong vài ngày đến vài tuần hoặc có thể là mạn tính. May mắn thay, bệnh viêm khớp thường không làm tê liệt vận động.
• Thận: Bệnh thận ở những người bị lupus có khả năng đe dọa tính mạng và có thể xảy ra ở một nửa số bệnh nhân lupus. Các vấn đề về thận có thể trở nên rõ ràng khi bệnh nhân lupus xuất hiện các triệu chứng viêm khớp, phát ban, sốt và sụt cân. Ít thường xuyên hơn nhưng bệnh thận có thể xảy ra khi không có các triệu chứng khác của bệnh lupus. Bản thân bệnh thận thường không gây ra các triệu chứng cho đến khi nó ở giai đoạn nặng. Điều quan trọng là bệnh thận phải được chẩn đoán sớm và điều trị thích hợp. Các dấu hiệu sớm nhất của bệnh thận có thể thấy rõ qua xét nghiệm nước tiểu được gọi là tổng phân tích nước tiểu.
• Não bộ: May mắn thay, đây là một cơ quan hiếm bị tổn thương ở những người mắc bệnh lupus. Khi não bị tổn thương, người bệnh có thể bị lú lẫn, trầm cảm, co giật và đột quỵ (hiếm). 
• Tim và phổi: Lupus thường gây viêm màng ngoài tim và viêm màng phổi. Khi các cấu trúc này bị viêm, bạn có thể bị đau ngực, nhịp tim không đều và tích tụ chất lỏng xung quanh phổi và tim. 

Triệu chứng và Nguyên nhân

Nguyên nhân nào gây ra bệnh lupus?

Nguyên nhân của bệnh lupus hiện vẫn chưa được biết rõ. Các nhà nghiên cứu vẫn đang làm việc để tìm hiểu thêm về lý do bệnh lupus xảy ra. Mặc dù nguyên nhân chính xác không được biết, nhưng có những yếu tố có thể ảnh hưởng đến tình trạng bệnh. Các yếu tố có thể gây ra bệnh lupus bao gồm: 

• Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ có nhiều khả năng mắc bệnh lupus hơn nam giới và điều này một phần có thể là do nội tiết tố như estrogen. Lupus thường xuất hiện ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản (từ 15 đến 44 tuổi) khi nồng độ estrogen cao hơn.
• Yếu tố môi trường: Các khía cạnh khác nhau của môi trường cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh lupus. Các yếu tố như lượng ánh sáng mặt trời bạn tiếp xúc, loại thuốc bạn dùng, vi rút bạn có thể đã tiếp xúc hoặc thậm chí căng thẳng, tất cả đều có thể là nguyên nhân có thể gây ra bệnh lupus. Tiền sử hút thuốc lá cũng là một nguyên nhân có thể gây ra bệnh lupus.
• Tiền sử gia đình: Có thể có yếu tố di truyền đối với bệnh lupus. Nếu bạn có thành viên trong gia đình mắc bệnh lupus, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng lên.

Các triệu chứng của bệnh lupus là gì?

Có rất nhiều triệu chứng mà bạn có thể gặp phải nếu mắc bệnh lupus. Không phải tất cả mọi người mắc bệnh lupus đều có các triệu chứng giống nhau. Ngoài ra, nhiều triệu chứng trong số này trùng lặp với các triệu chứng bạn có thể gặp phải do bệnh lý khác. Đây là một trong những khó khăn trong việc chẩn đoán một người mắc bệnh lupus.

Các triệu chứng của bệnh lupus có thể chậm xuất hiện. Bạn có thể nhận thấy các triệu chứng mới xuất hiện thêm. Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cũng có thể thay đổi theo thời gian. Đôi khi các triệu chứng có thể hầu như không xuất hiện (thuyên giảm), trong khi những lần khác chúng có thể bùng phát thành đợt cấp (khi triệu chứng đột nhiên nghiêm trọng hơn trước).

Lupus có thể gây bệnh Raynaud (Nguồn ảnh: everydayhealth)

Các triệu chứng của bệnh lupus có thể bao gồm:

• Đau khớp.
• Đau cơ.
• Phát ban.
• Sốt.
• Nhạy cảm với ánh sáng mặt trời.
• Rụng tóc.
• Loét miệng.
• Khô mắt.
• Mệt mỏi.
• Tức ngực.
• Đau bụng.
• Khó thở.
• Viêm các tuyến.
• Nhức đầu.
• Lú lẫn
• Buồn phiền
• Các bệnh về thận, tim hoặc phổi.
• Co giật.
• Huyết khối.
• Thiếu máu.
• Bệnh Raynaud. 

Triệu chứng của bệnh lupus ở phụ nữ là gì?

Đa số những người được chẩn đoán mắc bệnh lupus là phụ nữ. Phụ nữ có xu hướng mắc phải các triệu chứng chung của bệnh lupus, nhưng chúng cũng có thể có các biến chứng ảnh hưởng đến các cơ quan khác nhau của cơ thể. Những biến chứng này có thể bao gồm các vấn đề về thận (thường thấy ở phụ nữ Mỹ gốc Phi và Tây Ban Nha hơn các nhóm khác), loãng xương và bệnh tim. 

Phát ban do lupus như thế nào?

Phát ban trên da là một triệu chứng phổ biến của bệnh lupus. Phát ban do bệnh lupus thường do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời kéo dài, và thường kéo dài vài ngày đến vài tuần. Bạn có thể bị phát ban trên mặt, bàn tay hoặc cổ tay. Khi bạn bị phát ban trên mặt, nó thường kéo dài qua sống mũi và hai bên má của bạn. Đây thường được gọi là "phát ban cánh bướm" vì hình dạng của nó trên khuôn mặt bạn. 

Phát ban trên da có thể gây khó chịu và ngứa ngáy. Những ban này đôi khi có thể mờ đi sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, một số phát ban và vết loét có thể tồn tại vĩnh viễn. 

Tại sao lupus gây rụng tóc?

Lupus gây rụng tóc và có thể để lại sẹo (Nguồn ảnh: Pinterest)

Một trong những biến chứng của bệnh lupus có thể là tổn thương da và rụng tóc. Những người bị bệnh lupus có thể hình thành sẹo trên da và da đầu do phát ban. Bệnh có thể khiến tóc bạn mỏng và rụng. Bạn cũng có thể bị rụng tóc do tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị bệnh lupus - rụng tóc có thể là tác dụng phụ của steroid. Nếu bạn thấy tóc mỏng đi hoặc rụng nhiều, hãy nói chuyện với bác sĩ. Đôi khi, thay đổi loại thuốc bạn đang dùng có thể giúp giải quyết vấn đề này. Bác sĩ cũng có thể khuyên bạn nên sử dụng các loại dầu gội nhẹ nhàng (dầu gội dành cho trẻ em). 

Tại sao lupus gây tăng cân hoặc giảm cân?

Nhiều người bị lupus có thể bị sụt cân. Điều này có thể do các loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh lupus gây ra hoặc do sự khó chịu của chính căn bệnh này. Mặt khác, một số người có thể tăng cân nếu họ thấy rằng họ bị hạn chế hoạt động do đau khớp. Điều quan trọng là duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh khi bạn mắc lupus. Nói chuyện với bác sĩ - và có thể là một chuyên gia dinh dưỡng - để xác định chế độ ăn uống tốt nhất cho bạn. 

Chẩn đoán và Xét nghiệm

Làm thế nào để chẩn đoán bệnh lupus?

Quá trình chẩn đoán có thể kéo dài và khó khăn đối với bệnh lupus. Các triệu chứng mà bạn gặp phải với bệnh lupus có thể trùng lặp với các triệu chứng của các bệnh khác - ví dụ như bệnh đái tháo đường và viêm khớp. Các triệu chứng của bệnh lupus cũng có thể chậm xuất hiện, làm tăng thêm thách thức trong việc chẩn đoán bệnh. 

Bác sĩ thường sẽ bắt đầu với tiền sử gia đình để xem liệu bệnh lupus có di truyền trong gia đình bạn hay không. Sau đó, bác sĩ sẽ thảo luận về bất kỳ triệu chứng nào bạn đã gặp phải. Sau khi nói chuyện với bạn về các triệu chứng, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm. Các xét nghiệm này nhằm tìm kiếm các dấu hiệu như số lượng tế bào máu thấp, thiếu máu và các bất thường khác.

Bác sĩ cũng có thể chỉ định làm xét nghiệm kháng thể kháng nhân (ANA). Xét nghiệm này tìm kiếm các kháng thể (protein trong cơ thể bạn có khả năng chống lại tác nhân có hại) có thể là dấu hiệu bạn mắc bệnh tự miễn. Những người bị bệnh lupus ban đỏ hệ thống thường có kết quả dương tính với ANA. 

Xét nghiệm kháng thể kháng nhân (ANA) dương tính có nghĩa là tôi mắc bệnh lupus?

Chỉ xét nghiệm kháng thể kháng nhân dương tính không có nghĩa là bạn bị lupus. Xét nghiệm ANA dương tính ở hầu hết những người bị lupus, nhưng nó cũng dương tính ở nhiều người không bị lupus. Do đó, chỉ mỗi xét nghiệm ANA dương tính là không đủ để chẩn đoán bạn mắc bệnh lupus. Bác sĩ của bạn thường sẽ tìm kiếm ít nhất ba đặc điểm lâm sàng khác (bao gồm các triệu chứng và tiền sử gia đình) trước khi đưa ra chẩn đoán bệnh lupus. 

Điều trị và Quản lý bệnh 

Điều trị bệnh lupus như thế nào?

Kế hoạch điều trị bệnh lupus có thể phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm: 

• Các triệu chứng và biến chứng bạn đang gặp phải.
• Mức độ nghiêm trọng.
• Tuổi của bạn.
• Loại thuốc bạn đang dùng.
• Sức khỏe toàn trạng.
• Tiền sử bệnh. 

Lupus là một bệnh mạn tính cần được kiểm soát thường xuyên. Mục tiêu của việc điều trị là làm cho các triệu chứng thuyên giảm (không hoạt động) và hạn chế mức độ tổn thương mà bệnh gây ra cho các cơ quan của bạn. Thật không may, bệnh lupus không thể đoán trước và cách tình trạng bệnh tác động đến bạn có thể thay đổi theo thời gian. Bạn sẽ cần thường xuyên đến gặp bác sĩ và điều chỉnh kế hoạch điều trị để phù hợp với các triệu chứng của bạn. 

Một số người mắc bệnh lupus nhẹ có có thể có các triệu chứng được theo dõi để đảm bảo rằng chúng không trở nên tồi tệ hơn, nhưng họ có thể không cần điều trị. Những người khác có thể cần một kế hoạch điều trị tích cực. Những người này có xu hướng bị các biến chứng nghiêm trọng hơn (như biến chứng tim, phổi hoặc thận). Bác sĩ sẽ thảo luận về các lựa chọn điều trị tốt nhất với bạn dựa trên các triệu chứng, biến chứng và tiền sử bệnh của bạn. 

Thuốc điều trị lupus phổ biến là gì?

Có thể dùng Hydroxychloroquine để điều trị triệu chứng bệnh Lupus (Nguồn ảnh: Adobe stock)

Các loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị bệnh lupus bao gồm:

• Thuốc steroid (corticosteroid, bao gồm prednisone): Các loại kem steroid có thể được bôi trực tiếp lên vùng da phát ban. Việc sử dụng các loại kem thường an toàn và hiệu quả, đặc biệt là đối với các trường hợp mẩn ngứa nhẹ. Việc sử dụng kem hoặc thuốc steroid với liều lượng thấp có thể có hiệu quả đối với các trường hợp lupus ở mức độ nhẹ hoặc trung bình. Steroid cũng có thể được sử dụng với liều lượng cao hơn khi các cơ quan nội tạng bị đe dọa. Thật không may, liều cao cũng có nhiều khả năng tạo ra tác dụng phụ.
• Hydroxychloroquine (Plaquenil®): Thuốc này thường được sử dụng để giúp kiểm soát các vấn đề nhẹ liên quan đến lupus, chẳng hạn như bệnh da và khớp. Nó cũng được sử dụng để điều trị mệt mỏi và loét miệng.
• Azathioprine (Imuran®): Một loại thuốc ban đầu được sử dụng để ngăn chặn đào thải các cơ quan được cấy ghép, thuốc này thường được sử dụng để điều trị các vấn đề nghiêm trọng của bệnh lupus.
• Methotrexate (Rheumatrex®): Thuốc này là một loại thuốc hóa trị được sử dụng để ức chế hệ thống miễn dịch. Việc sử dụng nó ngày càng trở nên phổ biến đối với bệnh ngoài da, viêm khớp và các dạng bệnh không đe dọa đến tính mạng khác mà không đáp ứng với các loại thuốc như hydroxychloroquine hoặc liều thấp prednisone.
• Cyclophosphamide (Cytoxan®)và mycophenolate mofetil (CellCept®): Những loại thuốc này là thuốc hóa trị có tác dụng rất mạnh trong việc giảm hoạt động của hệ thống miễn dịch. Chúng được sử dụng để điều trị các bệnh lupus nặng hơn, đặc biệt là bệnh lupus ảnh hưởng đến thận.
• Belimumab (Benlysta®): Thuốc này là một kháng thể đơn dòng làm giảm hoạt động của các tế bào bạch cầu (tế bào bạch huyết) tạo ra tự kháng thể. Các tự kháng thể rất quan trọng vì chúng gây tổn thương mô. Belimumab được sử dụng để điều trị bệnh lupus không liên quan đến thận và không phản ứng với các phương pháp điều trị khác.
• Rituximab (Rituxan®): Thuốc này cũng là một kháng thể đơn dòng làm giảm hoạt động của các tế bào bạch cầu tạo ra tự kháng thể. Đôi khi nó được sử dụng để điều trị bệnh lupus không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. 

Tiên lượng

Bệnh lupus có chữa khỏi được không?

Hiện không có cách chữa khỏi bệnh lupus. Điều trị bệnh lupus tập trung vào việc kiểm soát các triệu chứng của bạn và hạn chế mức độ tổn thương mà bệnh gây ra cho cơ thể bạn. Tình trạng này có thể được quản lý để giảm thiểu tác động của bệnh lupus đối với cuộc sống của bạn, nhưng nó sẽ không bao giờ biến mất. 

Bạn có thể chết vì bệnh lupus?

Trong hầu hết các trường hợp, tử vong không phải do bệnh lupus trực tiếp gây ra mà do các triệu chứng và tổn thương các cơ quan. Các vấn đề như tổn thương thận, bệnh tim mạch và nhiễm trùng có thể nghiêm trọng và đe dọa tính mạng. 

Bệnh lupus có lây không?

Lupus không lây và không thể truyền từ người này sang người khác khi chạm vào, hắt hơi hoặc ho. 

Tôi có thể mang thai nếu tôi bị lupus?

Phụ nữ bị lupus có thể mang thai. Tuy nhiên, có nguy cơ dẫn đến sẩy thai ở những người mắc bệnh lupus. Nếu bạn đang cân nhắc mang thai trong tương lai, hãy trao đổi với bác sĩ trước vài tháng trong cuộc hẹn khám thai. Bác sĩ có thể cần điều chỉnh các loại thuốc điều trị lupus của bạn để đảm bảo rằng chúng an toàn cho thai kỳ. 

Nếu tôi bị lupus, tôi có di truyền cho con của tôi không?

Một số phụ nữ mắc lupus sinh con bị lupus sơ sinh (Nguồn ảnh: plasticsurgerykey.com)

Có thể có yếu tố di truyền đối với bệnh lupus. Nguy cơ mắc bệnh lupus của bạn sẽ tăng lên nếu bạn có các thành viên khác trong gia đình mắc bệnh này. Người mẹ mắc bệnh lupus có thể truyền bệnh cho con mình. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng xảy ra và cũng không thường xuyên xảy ra. Một số phụ nữ mắc lupus sinh con bị lupus sơ sinh, trong khi những người khác thì không. Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh lupus hoặc bản thân mắc bệnh lupus và đang nghĩ đến việc mang thai, hãy nói chuyện với bác sĩ. 

Tôi có thể làm gì để ngăn ngừa bệnh lupus bùng phát đợt cấp?

Mặc dù bản thân bệnh lupus không thể ngăn ngừa được, nhưng bạn có thể thay đổi cuộc sống hàng ngày của mình để tránh bùng phát các triệu chứng. Một số biện  pháp bạn có thể thử bao gồm: 

• Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Đối với nhiều người mắc bệnh lupus, việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể là một vấn đề. Cố gắng tránh ra ngoài vào những giờ cao điểm khi trời nắng, mặc quần áo bảo vệ (áo dài tay và mũ rộng vành) và thoa kem chống nắng.
• Hoạt động thể chất: Đau khớp có thể khiến bạn muốn ngồi xuống và nghỉ ngơi, nhưng thực hiện các bài tập nhẹ nhàng thực sự có thể giúp ích.
• Duy trì thói quen lành mạnh: Một số thói quen cần ghi nhớ bao gồm ăn thực phẩm lành mạnh, ngủ nhiều và giảm bớt căng thẳng trong cuộc sống. Cũng có một mối liên hệ chặt chẽ giữa bệnh lupus và bệnh tim. Đảm bảo rằng bạn đang quản lý tốt các yếu tố nguy cơ gây mắc các bệnh tim. 

Nếu bạn đang gặp các triệu chứng của bệnh lupus, hãy liên hệ với bác sĩ. Lupus có thể mất nhiều thời gian để chẩn đoán vì có nhiều triệu chứng và cách các triệu chứng hình thành từ từ theo thời gian. Được chẩn đoán là bước đầu tiên để kiểm soát tình trạng bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.