Tiếng Việt lớp 4 Tập 2 Bài 18: Vì cuộc sống con người
Tự đọc sách báo trang 102
Câu 1 trang 102 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Tìm đọc thêm ở nhà:
- 2 câu chuyện (hoặc 1 bài thơ, 1 câu chuyện) về các phát minh, sáng chế.
- 1 bài văn (báo cáo) miêu tả hoặc cung cấp thông tin về nội dung trên.
Trả lời:
- 2 câu chuyện (hoặc 1 bài thơ, 1 câu chuyện) về các phát minh, sáng chế.
Ê-đi-xơn và bà mẹ
Hôm đó, Ê-đi-xơn vừa đi ra ga thì mẹ ở nhà đau bụng dữ dội. Bố bận đi làm. Khi chị Ta-ni-a về, mẹ thều thào bảo chị đi gọi em và mời bác sĩ.
Bác sĩ đến khám bệnh và cho biết : bà đang đau ruột thừa, phải mổ ngay, chờ đến sáng thì muộn quá. Nhưng trời cứ tối dần, mà dưới ánh sáng đèn dầu thì làm sao mổ được. Thấy bác sĩ lo lắng, Ê-đi-xơn hỏi ông :
-Thưa bác sĩ, nếu thắp tất cả đèn dầu lên để mổ thì có được không ạ?
-Không được, vì không đủ ánh sáng, mổ như thế nguy hiểm lắm.
Ê-đi-xơn ôm đầu suy nghĩ, niềm thương mẹ day dút trong lòng. Đột nhiên, cậu bé nhìn thấy ánh đèn sáng chói phản chiếu từ mảnh sắt tây trên tủ. Một tia sáng loé lên trong đầu : “Sao không mượn tấm gương lớn ở hiệu tạp hoá về và cho phản chiếu thật nhiều ánh đèn cho sáng hơn ?”. Thế là cậu liền chạy đi mượn ngay tấm gương lớn. Lát sau, tất cả đèn dầu trong nhà được thắp sáng và đặt trước gương. Xong xuôi, cậu sang phòng bên, gặp bác sĩ và tự hào nói :
-Thưa bác sĩ, đã có đủ ánh sáng rồi ạ ! Mời bác sĩ sang xem.
Bác sĩ sang phòng bên nhìn ánh đèn, nét mặt ông rạng rỡ hẳn lên :
-Cháu làm thế nào mà tài thế, hỡi cậu bé thông minh ! Bác sẽ bắt đầu ngay !
Rạng sáng thì mổ xong. Bà mẹ thoát khỏi tay thần chết. Ê-đi-xơn cứu được mẹ nhờ sáng kiến của mình.
- 1 bài văn (báo cáo) miêu tả hoặc cung cấp thông tin về nội dung trên.
Thomas Alva Edison (11 tháng 2 năm 1847 – 18 tháng 10 năm 1931) là một nhà phát minh và thương nhân đã phát triển rất nhiều thiết bị có ảnh hưởng lớn tới cuộc sống trong thế kỷ 20. Ông được một nhà báo đặt danh hiệu "Thầy phù thủy ở Menlo Park", ông là một trong những nhà phát minh đầu tiên ứng dụng các nguyên tắc sản xuất hàng loạt vào quy trình sáng tạo, và vì thế có thể coi là đã sáng tạo ra phòng nghiên cứu công nghiệp đầu tiên. Một số phát minh được gán cho ông, tuy ông không hoàn toàn là người đầu tiên có ý tưởng đó, nhưng sau khi bằng sáng chế đầu tiên được thay đổi nó trở thành của ông (nổi tiếng nhất là bóng đèn, trên thực tế là công việc của rất nhiều người bên trong công ty của ông). Edison được coi là một trong những nhà phát minh, nhà khoa học vĩ đại và giàu ý tưởng nhất trong lịch sử, ông giữ 1.093 bằng sáng chế tại Hoa Kỳ dưới tên ông, cũng như các bằng sáng chế ở Anh Quốc, Pháp, và Đức (tổng cộng 1.500 bằng phát minh trên toàn thế giới).
Câu 2 trang 102 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Viết vào phiếu đọc sách:
- Tên bài đọc và một số nội dung chính của bài đọc (nhân vật hoặc sự việc, hình ảnh, câu văn em thích)
- Cảm nghĩ của em về 1 trong những nội dung trên.
Trả lời:
- Tên bài đọc: Ê-đi-xơn và bà mẹ.
- Cảm nghĩ của em: thích thú, ngưỡng mộ nhân vật Ê-đi-xơn.
Chia sẻ và đọc: Chuyện cổ tích về loài người trang 100, 101, 102
* Nội dung chính Chuyện cổ tích về loài người: Bài thơ nói về nguồn gốc của loài người và vạn vật. Đồng thời khẳng định việc phát triển loài người đều xoay quanh việc chăm sóc và nuôi dạy trẻ em, trẻ em là tương lai của đất nước của trái đất.
Chia sẻ
Câu 1 trang 100 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Quan sát các hình ảnh dưới đây và nêu nhận xét:
a, Nêu những điều em quan sát được ở mỗi hình ảnh.
b, Qua các hình ảnh, em nhận thấy đời sống của loài người đã thay đổi như thế nào theo thời gian?
Trả lời:
a, Những điều em quan sát được ở mỗi hình ảnh là: con người thời nguyên thủy, nhà cửa, thành phố hiện đại, máy bay và tàu vũ trụ
b, Qua các hình ảnh, em nhận thấy đời sống của loài người đã thay đổi trở nên hiện đại hơn.
Câu 2 trang 100 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Theo em, những ai đã tạo nên sự thay đổi đó?
Trả lời:
Theo em, con người đã tạo nên sự thay đổi đó.
Trời sinh ra trước nhất
Chỉ toàn là trẻ con
Trên Trái Đất trụi trần
Không dáng cây, ngọn cỏ.
Mắt trẻ con sáng lắm
Nhưng chưa thấy gì đâu
Mặt Trời mới nhô cao
Cho trẻ con nhìn rõ.
Nhưng còn cần cho trẻ
Tình yêu và lời ru
Cho nên mẹ sinh ra
Để bế bồng, chăm sóc.
Muốn cho trẻ hiểu biết
Thế là bố sinh ra
Bố bảo cho biết ngoan
Bố dạy cho biết nghĩ.
Rộng lắm là mặt bể
Dài là con đường đi
Núi thì xanh và xa
Hình tròn là Trái Đất.
Chữ bắt đầu có trước
Rồi có ghế, có bàn
Rồi có lớp, có trường
Và sinh ra thầy giáo.
Cái bảng bằng cái chiếu
Cục phấn từ đã ra
Thầy viết chữ thật to
“Chuyện loài người” trước nhất.
Xuân Quỳnh
Đọc hiểu
Câu 1 trang 102 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Đọc khổ thơ 1, em hình dung quang cảnh Trái Đất lúc ban đầu như thế nào?
Trả lời:
Đọc khổ thơ 1, em hình dung quang cảnh Trái Đất lúc ban đầu như rất vắng vẻ, không có gì cả mà chỉ có đất.
Câu 2 trang 102 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Theo giải thích của tác giả, mọi người, mọi vật sinh ra vì ai?
Trả lời:
Theo giải thích của tác giả, mọi người, mọi vật sinh ra vì trẻ con
Câu 3 trang 102 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Em thích hình ảnh nào trong bài thơ? Vì sao?
Trả lời:
Em thích hình ảnh nhưng còn cần cho trẻ tình yêu và lời ru. Vì nó thể hiện trẻ con không tự nhiên mà lớn, cần phải dành sự yêu thương, quan tâm đến trẻ nhỏ.
Câu 4 trang 102 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Bài thơ muốn nói với em điều gì?
Trả lời:
Bài thơ muốn nói với em về việc phát triển loài người đều xoay quanh việc chăm sóc và nuôi dạy trẻ em, trẻ em là tương lai của đất nước của trái đất.
I, Nhận xét
Ngày hội giao lưu
(SGK Tiếng việt 4 cánh diều tập 2 trang 103)
Trả lời: Bài văn sau đây thuật lại ngày hội giao lưu câu lạc bộ rô bốt. Tác giả được chứng kiến sự việc.
Câu 2 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Sự việc được thuật lại theo trình tự nào?
Trả lời: Sự việc được thuật lại theo trình tự thời gian.
Câu 3 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Tác giả tự xưng là gì?
Trả lời: Tác giả tự xưng là em.
II, Bài học
1. Thuật lại một sự việc được chứng kiến hoặc tham gia là kể một sự việc có thật mà người thuật chuyện được chứng kiến (nhìn, xem) hoặc trực tiếp tham gia.
2. Có thể thuật lại sự việc theo trình tự thời gian hoặc không gian.
3. Người thuật chuyện xưng là tôi hoặc em, mình,...
III, Luyện tập
Nói với bạn theo 1 trong 2 đề sau:
Trả lời:
Kì nghỉ hè vừa qua, nhà trường đã tổ chức cho học sinh chúng em đi thăm quan lăng Bác. Đây cũng là lần đầu đầu tiên chúng em được ra Hà Nội và đến thăm lăng nên chúng em ai cũng háo hức. Trên xe chúng em đã đồng thanh hát bài "Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng", không khí vô cùng hào hứng và vui vẻ. Khi đặt chân đến lăng Bác em đã rất bất ngờ, nơi đây rộng lớn và uy nghiêm hơn rất nhiều so với hình ảnh em đã xem trên báo đài, ti vi. Với sự hướng dẫn của thầy cô giáo, chúng em được xếp thành hai hàng rồi lần lượt đi vào trong lăng. Chuyến đi đã mang đến cho em rất nhiều những trải nghiệm thú vị, chúng em thêm yêu mến, biết ơn Bác Hồ hơn vì những công lao to lớn của Bác dành cho non sông, dân tộc.
Trả lời:
Mỗi năm, sau kì thi giữa học kì 1, trường em đều có tổ chức cho học sinh xem xiếc tại sân trường Nguyễn Du. Chúng em hơn nửa lớp 4A cùng với các bạn toàn trường đều tập trung trước trường chờ xem xiếc. Các chú chạy được xe đạp nhỏ xíu, phun lửa, nuốt kiếm và còn đội trên đầu cái chậu sành to đùng, hất lên hất xuống rất tài tình. Em thích nhất là xiếc ảo thuật chim bồ câu. Nhà ảo thuật Minh Quang như có phép lạ vậy. Chú đưa ra cho mọi người xem một chiếc khăn, vậy mà chỉ trong nháy mắt chú đã từ chiếc khăn biến thành một đàn bồ câu trắng xóa tung bay. Cả sân trường tràn ngập tiếng reo hò và vỗ tay khen ngợi. Em nhớ mãi buổi xem xiếc hôm đó và còn khâm phục tài nghệ của các chú ảo thuật hơn.
Nói và nghe: Kể chuyện: Lửa thần trang 104, 105
Câu 1 trang 104 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Nghe và kể lại câu chuyện
Trả lời:
Em nghe kể lại câu chuyện Lửa thần.
Câu 2 trang 105 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Thảo luận:
a, Qua câu chuyện trên, em hình dung người xưa lấy lửa từ đâu?
b, Theo em, khi không lấy được lửa từ thiên nhiên, người ta làm cách nào để có lửa?
c, Lửa thay đổi cuộc sống của con người như thế nào?
Trả lời:
Học sinh lắng nghe câu chuyện qua lời kể của giáo viên và dựa vào đó để trả lời các câu hỏi có liên quan đến nội dung câu chuyện.
Đọc: Sáng tạo vì cuộc sống trang 105, 106
* Nội dung chính Sáng tạo vì cuộc sống: Bài đọc nói về những sáng chế lớn nhỏ xuyên suốt lịch sử - nguồn gốc của những tiện nghi mà chúng ta đang sử dụng hàng ngày.
Chúng ta đang được sống trong một xã hội đầy đủ tiện nghi. Có bao giờ bạn tự hỏi: “Những tiện nghi ấy do đâu mà có?”. Câu trả lời là nhờ những sáng chế lớn nhỏ của biết bao thế hệ trong lịch sử.
Có những sáng chế ra đời từ hàng nghìn năm trước như chữ viết. Có những sáng chế chỉ mới ra đời như chiếc điện thoại thông minh. Có những sáng chế là công trình của các nhà khoa học danh tiếng. Nhưng cũng nhiều sáng chế là của người dân bình thường. Ví dụ, chiếc cần gạt nước là sáng kiến nảy ra từ một chuyến du lịch của bà Ma-ri An-đéc-xơn. Trong chuyến đi này, bà đã chứng kiến cảnh các tài xế phải thường xuyên dừng xe để lau hơi nước và tuyết phủ trên kính trước buồng lái. Về nhà, bà đã thiết kế ra chiếc cần gạt nước rất hữu ích.
Mỗi sáng chế lớn nhỏ đều góp phần viết nên lịch sử văn minh của loài người.
Diệu Anh
Câu 1 trang 106 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Bài đọc trên gồm mấy phần? Mỗi phần có nhiệm vụ gì?
Trả lời:
Bài đọc trên gồm 3 phần.
Phần mở bài giới thiệu nội dung lí do cuộc sống tiện nghi như hiện tại
Phần thân bài: quá trình hình thành các sáng chế
Phần kết bài: vai trò của các sáng chế
Câu 2 trang 106 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Những tiện nghi trong xã hội chúng ta đang sống do đâu mà có?
Trả lời:
Những tiện nghi trong xã hội chúng ta đang sống do những sáng chế lớn nhỏ của các thế hệ trong lịch sử.
Những điều em biết về chiếc điện thoại thông minh là: là một thiết bị điện thoại thông minh có một màn hình cảm ứng với kích thước và độ phân giải cao hơn so với điện thoại truyền thống. Điện thoại thông minh được coi như một máy tính di động kết hợp với máy ảnh kỹ thuật số và thiết bị chơi game cầm tay, vì nó có một hệ điều hành riêng biệt được thiết kế để hiển thị phù hợp các website một cách bình thường cùng nhiều chức năng khác của máy tính như thiết kế, đồ họa, video game, cũng như chụp ảnh và quay phim.
a, Vì mỗi sáng chế lớn nhỏ đều góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.
b, Vì mỗi sáng chế lớn nhỏ đều góp phần làm cho xã hội tiến bộ hơn.
c, Vì mỗi sáng chế lớn nhỏ đề là kết quả lao động sáng tạo của con người.
d, Vì mỗi sáng chế lớn nhỏ đều là công trình của các nhà khoa học danh tiếng.
Trả lời:
Chọn đáp án:
a, Vì mỗi sáng chế lớn nhỏ đều góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.
b, Vì mỗi sáng chế lớn nhỏ đều góp phần làm cho xã hội tiến bộ hơn.
c, Vì mỗi sáng chế lớn nhỏ đề là kết quả lao động sáng tạo của con người.
Câu 5 trang 106 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Theo em, mỗi người có thể làm gì để đóng góp vào sự phát triển của xã hội?
Trả lời:
Theo em, tùy theo lứa tuổi của mình mà mỗi người có thể đóng góp vào sự phát triển của xã hội như Chăm chỉ, sáng tạo, học tập, lao động; có mục đích, động cơ học tập đúng đắn, học tập để mai sau xây dựng đất nước, hiểu học tập tốt là yêu nước.
Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ: sáng chế, phát minh trang 106, 107
Câu 1 trang 106 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Tìm nghĩa phù hợp với mỗi từ dưới đây:
|
Từ |
Nghĩa của từ |
|
a, Phát minh |
1. chế tạo ra cái trước đó chưa từng có |
|
b, Sáng chế |
2. tạo ra cái mới, không bị gò bó vào cái đã có |
|
c, Sáng tạo |
3. tìm ra một sự vật, hiện tượng, quy luật có ý nghĩa quan trọng |
Trả lời:
1 - b
2 - c
3 - a
a, Năm 1878, người lo lổ chức thành công cuộc gọi điện thoại đường dài đầu tên. Hai đầu dây điện thoại cách nhau tới 300 ki-lô-mét. Những người tham dự cuộc thí nghiệm ở hai đầu dây đều nhảy lên hò reo, vui mừng. Báo chí tới tấp đưa tin về ( phát minh, sáng chế, phát kiến) tuyệt vời này.
Thee Vũ Bội Tuyển
b, Hằng ngày, em vẫn thấy Mặt Trời mọc từ hướng đông và lặn ở hướng tây. Nhưng nếu em đứng trên Sao Kim, em sẽ (phát minh, phát hiện, phát kiến) Mặt Trời mọc từ hướng tây và lặn ở hướng đông. Hiện tượng này xảy ra là do Sao Kim tự quay từ đông sang tây, còn Trái Đất thì tự quay từ tây sang đông. Nếu em là người đầu tiên nêu ra hiện tượng kì lạ này trên Sao Kim thì đó sẽ là một (phát minh, phát kiến, phát hiện) đóng góp vào kho tàng kiến thức của loài người.
Theo sách Mười vạn câu hỏi “Vì sao?"
Trả lời:
a, Năm 1878, người lo lổ chức thành công cuộc gọi điện thoại đường dài đầu tên. Hai đầu dây điện thoại cách nhau tới 300 ki-lô-mét. Những người tham dự cuộc thí nghiệm ở hai đầu dây đều nhảy lên hò reo, vui mừng. Báo chí tới tấp đưa tin về sáng chế tuyệt vời này.
b, Hằng ngày, em vẫn thấy Mặt Trời mọc từ hướng đông và lặn ở hướng tây. Nhưng nếu em đứng trên Sao Kim, em sẽ phát hiện Mặt Trời mọc từ hướng tây và lặn ở hướng đông. Hiện tượng này xảy ra là do Sao Kim tự quay từ đông sang tây, còn Trái Đất thì tự quay từ tây sang đông. Nếu em là người đầu tiên nêu ra hiện tượng kì lạ này trên Sao Kim thì đó sẽ là một phát kiến đóng góp vào kho tàng kiến thức của loài người.
Trả lời:
Điện thoại thông minh mang lại rất nhiều lợi ích trong thế giới hiện đại. Đó là một phương tiện liên lạc, một thiết bị giải trí và với Internet, chúng ta có thể làm mọi thứ bằng điện thoại thông minh của mình. Trong khi điện thoại màn hình cảm ứng tồn tại trước khi phát hành iPhone (đầu những năm 1980), Apple mới là công ty thực sự biến màn hình cảm ứng điện dung trở thành xu hướng chủ đạo vào năm 2007. Từ đó, nhiều tính năng mới đã được phát triển và bổ sung vào điện thoại như: camera kép, cửa hàng trực tuyến, .. và nhiều ứng dụng khác nhau. Ngày nay, mọi người có thể dễ dàng mua một chiếc điện thoại thông minh với giá rẻ. Có rất nhiều thương hiệu với kiểu dáng điện thoại khác nhau phù hợp với nhu cầu khác nhau. Tôi tin rằng trong tương lai, với sự phát triển của công nghệ như AI, điện thoại thông minh sẽ thông minh và hữu ích hơn rất nhiều.
Đề bài: Lập dàn ý cho bài văn theo 1 trong 2 đề sau:
Trả lời:
Chủ nhật tuần trước, trường tôi tổ chức một chuyến tham quan. Chúng tôi sẽ được đến viếng lăng Bác. Đây là lần đầu tiên tôi được đến viếng lăng Bác. Đối với tôi, chuyến đi này vô cùng bổ ích và ý nghĩa.
Tối hôm trước, mẹ đã giúp tôi chuẩn bị đầy đủ đồ ăn, thức uống. Khoảng chín giờ tối, tôi đã đi ngủ. Sáng hôm sau, tôi dậy từ lúc sáu giờ sáng. Chuẩn bị xong, bố đưa tôi đến trường. Xung quanh trường, rất nhiều xe ô tô đang đỗ. Tôi tạm biệt bố rồi bước vào trong sân trường. Tôi tìm khu vực tập trung của lớp mình. Cô giáo chủ nhiệm đang yêu cầu bạn lớp trưởng kiểm tra sĩ số. Tất cả các thành viên trong lớp tôi đều tham gia chuyến đi này. Đứng cạnh cô giáo là chị Thảo, hướng dẫn viên du lịch của lớp tôi. Sau khi kiểm tra sĩ số xong, chúng tôi đi theo hàng ra xe của lớp mình. Đúng bảy giờ, xe xuất phát.
Xe đi khoảng gần hai tiếng thì đến lăng Bác. Không gian xung quanh lăng Bác thật rộng. Chúng tôi xuống xe, xếp hàng theo từng lớp để vào viếng. Từ xa, tôi đã nhìn thấy hàng tre xanh. Không khí thật trang nghiêm. Xung quanh lăng Bác, rất nhiều chú bộ đội mặc quân phục màu trắng đang đứng gác. Bên trong lăng khá lạnh. Đây rồi, Bác Hồ đang nằm đó. Khuôn mặt Bác mới hiền từ làm sao. Chòm râu dài, mái tóc bạc phơ. Vầng trán cao và rộng. Đôi môi như đang mỉm cười. Hình ảnh Bác lúc này không khác so với những lời thơ, câu hát hay bức tranh mà tôi từng đọc, từng nghe và từng thấy. Bác Hồ nằm đó, yên giấc ngủ. Khi nhìn Bác, tôi cảm thấy thật xúc động.
Sau khi thăm lăng Bác, chúng tôi còn được đi thăm nhà sàn - nơi Bác từng sống và làm việc và bảo tàng Hồ Chí Minh - nơi trưng bày những hiện vật, tư liệu về cuộc đời và con người của Bác Hồ. Tại đây, chị hướng dẫn viên còn kể cho chúng tôi nghe nhiều câu chuyện về Bác. Tôi đã biết thêm được rất nhiều kiến thức bổ ích, và càng thêm yêu mến và tự hào về Bác Hồ.
Chuyến tham quan đã giúp tôi hiểu hơn về Bác Hồ - vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam. Cuộc đời của Bác chính là tấm gương sáng để mỗi học sinh như tôi học tập và noi theo.
Trả lời:
Hôm đó là sáng chủ nhật vui tươi, hớn hở ở Rạp Xiếc Trung Ương, em được đi xem xiếc cùng Cẩm Tú, Khánh Hòa và Lan Phương.
Vừa bước vào rạp, cả bốn chúng em đã lóa mắt vì những ánh đèn bảy sắc cầu vồng hắt vào sân khấu và từ hội trường xuất hiện một nghệ sĩ xiếc. Ba, bốn, năm, sáu trái bóng được tung lên từ tay nghệ sĩ và đó chính là màn mở đầu của chương trình “Gala xiếc và ảo thuật”. Buổi biểu diễn có rất nhiều tiết mục đặc sắc như: xiếc thú, ảo thuật, hề, uốn dẻo, đu dây… Tiết mục nào cũng đặc sắc nhưng tiết mục nuốt kiếm đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng em. Vừa nghe tên tiết mục em đã thấy hồi hộp, hấp dẫn rồi. Sau mỗi tiết mục, màn biểu diễn đều có những tiếng nói cười và những tiếng vỗ tay làm bốc cháy cả sân khấu.
Đây là buổi biểu diễn hồi hộp và hấp dẫn nhất mà em từng được xem. Em sẽ chăm chỉ học tập và ngoan ngoãn đề được mẹ cho đi xem buổi biểu diễn hồi hộp tiếp theo.
Đọc: Nhà bác học Niu-tơn trang 107, 108
* Nội dung chính Nhà bác học Niu-tơn: Câu chuyện kể về một nhà bác học nổi tiếng tên Niu-tơn – một người ham khám phá, thông minh và sự đóng góp của tinh thần ấy đối với nhân loại
Từ nhỏ, Niu-tơn đã có tài quan sát. Một lần, trên đường đến trường, cậu bé Niu-tơn thấy cái bóng của mình ngả dài ra phía trước; đến trưa thì bóng ngắn lại; chiều, nó lại đổi hướng và dài ra. Cậu bé phát hiện ra rằng: Bóng người là do ảnh Mặt Trời chiếu xuống tạo thành, mà Mặt Trời thì luôn dịch chuyển trên bầu trời nên cái bóng cũng thay đổi theo. Về nhà, cậu làm ngay một chiếc đồng hồ dựa vào bóng nắng. Cậu chỉ vào một vạch trên đồng hồ, nói với bà ngoại: “Khi bóng đổ xuống đây thì bà có thể biết là cháu đã tan học.”.
Năm 22 tuổi, Niu-tơn trở thành giảng viên đại học. Nhưng một trận dịch hạch lớn xảy ra, trường học phải đóng cửa, ông đành về quê lánh nạn. Một lần, Niu-tơn ngồi đọc sách trong vườn. Bỗng một quả táo rụng xuống đầu ông. Ông băn khoăn tự hỏi: “Tại sao quả táo chín lại rơi xuống mà không bay lên trời? Trái Đất có cái gì hút nó chăng?". Từ đó, ông bắt tay vào nghiên cứu và khám phá ra một định luật nổi tiếng.
Những thành tựu rực rỡ mà Niu-tơn đạt được chủ yếu là do ông say mê nghiên cứu. Khi suy nghĩ về một vấn đề gì, ông thường quên hết mọi thứ xung quanh. Có lần, Niu-tơn mời bạn đến ăn cơm. Người bạn đến giữa lúc ông đang mải mê làm việc. Chờ không được, người bạn đành ăn trước rồi ra về. Mãi lâu sau, Niu-tơn mới bước ra khỏi phòng làm việc. Nhìn thấy bát đĩa đã dùng để trên bàn, ông ngạc nhiên nói: “Chết thật! Vậy mà mình cứ tưởng là chưa ăn.”.
Nhờ thông minh, lại say mê nghiên cứu, Niu-tơn đã có những cống hiến lớn cho nhân loại.
Theo Nguyễn Trang Hương
Đọc hiểu
Câu 1 trang 108 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Chi tiết nào cho thấy cậu bé Niu-tơn rất có tài quan sát?
Trả lời:
Chi tiết trên đường đi học về phát hiện cái bóng của mình ngả dài ra cho thấy cậu bé Niu-tơn rất có tài quan sát.
Câu 2 trang 108 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Cậu bé Niu-tơn đã ứng dụng kết quả quan sát của mình vào việc gì?
Trả lời:
Cậu bé Niu-tơn đã ứng dụng kết quả quan sát của mình vào việc làm đồng hồ dựa vào bóng nắng.
Trả lời:
Câu chuyện về quả táo rụng ở đoạn 2 nói lên điều gì về Niu-tơn ông là người ham khám phá tìm tòi và có tài quan sát.
Trả lời:
Việc Niu-tơn luôn đặt ra và tìm cách trả lời những câu hỏi về các hiện tượng xung quanh đã giúp ông thành công đem lại những cống hiến lớn cho nhân loại và khám phá ra các định luật nổi tiếng trong khoa học.
Câu 5 trang 108 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Câu chuyện ở đoạn 3 giúp em hiểu điều gì về nhà bác học Niu-tơn?
Trả lời:
Câu chuyện ở đoạn 3 giúp em hiểu nhà bác học Niu-tơn là người ham khám phá, thông minh và sự đóng góp của tinh thần ấy đối với nhân loại.
Viết: Luyện tập thuật lại một sự việc được chứng kiến hoặc tham gia trang 109
a, Chủ nhật vừa qua, huyện em tổ chức "Ngày hội giao lưu câu lạc bộ rô bốt". Buổi giao lưu diễn ra ở ngay gần nhà. Lẽ ra, em có thể tự đến đó nhưng mẹ em cũng thích cuộc thi rô bốt trong ngày hội nên hai mẹ con cùng đi.
Nam Trực, Ngày hội giao lưu
b, Bác Hồ dạy: "Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tuỳ theo sức của mình ". Vâng lời Bác, em đã làm nhiều việc giúp đỡ cho mẹ theo thời gian biểu hàng ngày.
Theo Nông Thị Cổ, Thuật lại những việc làm giúp đỡ cha mẹ
c, Sóng Chủ nhật vừa qua, thầy giáo dẫn chúng em đến xem phòng triển lãm “Vở sạch chữ đẹp" của nhà trường.
Theo Trần Đăng Khoa, Thuật lại một buổi xem triển lãm
Trả lời:
a, Mở bài gián tiếp
b, Mở bài gián tiếp
c, Mở bài trực tiếp
a) Ngày nào cũng vậy, cũng từng ấy công việc em giúp mẹ cha. Nằm trong màn rồi nhưng em vẫn chưa ngủ được ngay. Một ngày đã qua đi với nhiều việc. Bao nhiêu ý nghĩ đang chập chờn chạy theo nhau cùng với những công việc hằng ngày em đã làm như nhảy múa quanh em. Em ngủ thật ngon và nụ cười sẽ còn đọng mỏi trên môi.
Theo Nông Thị Cổ, Thuật lại những việc làm giúp đỡ cha mẹ
b, Sau hai giờ tham quan phòng triển lãm, chúng em ra về. Mặt Trời đã lên cao, nắng rải vàng trên cánh đồng lúa mênh mông. Lòng em rạo rực, em nhìn các bạn, ai cũng thấy mến hơn, hàng cây đẹp hơn, đồng lúa xanh hơn. Em thấy như các thầy, các cô, các bạn trông chờ ở em những thành tích tốt hơn, đẹp hơn để góp phần cho những cuộc triển lãm của nhà trường.
Theo Trần Đăng Khoa, Thuật lại một buổi xem triển lãm “Vở sạch chữ đẹp"
c, Mẹ bảo: " Con đừng buồn! Các đội hôm nay đều thắng. ". Ồ sao mẹ tôi nói đúng thế! Chúng em đều thắng vì cuộc thi rất vui và bổ ích.
Nam Trực, Ngày hội giao lưu
Trả lời:
a) Kết bài mở rộng -> thể hiện được ý nghĩa và lời bình của tác giả
b, Kết bài mở rộng -> thể hiện được ý nghĩa và lời bình của tác giả
c, Kết bài không mở rộng -> thể hiện được kết thúc luôn của câu chuyện
Trả lời:
Mở bài: Cho đến bây giờ, những lời thơ đau xót ấy vẫn còn vang vọng trong tâm trí tôi. Tuần vừa qua, lớp tôi đều vô cùng ấn tượng với tiết Ngữ văn "Lượm" của cô giáo chủ nhiệm. Tiết học như tái hiện những khoảnh khắc vừa trong trẻo vừa bi hùng của thời kì kháng chiến của dân tộc.
Kết bài: Tiết học 'Lượm" là tiết học hào hứng, sôi nổi và cũng có nhiều phút giây xúc động, xót thương. Cô giáo của tôi bảo "tuổi trẻ tài cao", dù ở lứa tuổi nào chúng ta vẫn có thể làm những việc có ích cho chính mình và cho xã hội. Chúng tôi sẽ mãi ghi nhớ lời cô dạy và nhớ mãi hình ảnh chú bé Lượm tung tăng vượt qua cánh đồng.
Nói và nghe: Trao đổi : Hướng dẫn làm một sản phẩm trang 110
Câu 1 trang 110 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Đọc hướng dẫn sau:
Trả lời:
Em đọc bản hướng dẫn.
Câu 2 trang 110 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Trình bày lại cách làm chiếc tên lửa.
Trả lời:
Em trình bày lại cách làm chiếc tên lửa theo 4 bước.
Câu 3 trang 110 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Thực hành làm chiếc tên lửa
Trả lời:
Cách làm chiếc tên lửa:
Đầu tiên là chuẩn bị các vật dụng cần thiết: 2 tờ giấy màu, 1 ống hút nước nhỏ bằng nhựa, hồ dán và keo. Tiếp đến là lấy giấy màu dùng một ống nhựa nhỏ làm lõi, cuộn tròn tờ giấy màu ấy lại làm thân tên lửa. Nhớ rút ống nhựa ra. Sau đó lấy một tờ giấy màu khác cắt hình tròn và cuốn thành mũi tên lửa. Làm cánh tên lửa và dùng keo dán vào thân tên lửa. Cuối cùng và đặt ống nhựa vào đuôi tên lửa, thổi mạnh.
Đọc: Vòng quanh trái đất trang 111, 112
* Nội dung chính Vòng quanh trái đất: Bài đọc kể về cuộc thám hiểm vòng quanh trái đất của Ma-gien-lăng và đoàn thám hiểm của mình, cuộc thám hiểm này đã đem lại đã khai quật được rất nhiều phát hiện mới mẻ trên thế giới.
Ngày 20-9-1519, từ cảng Xê-vi-la nước Tây Ban Nha, có năm chiến thuyền lớn giong buồm ra khơi. Đó là hạm đội do Ma-gien-lăng chỉ huy, với nhiệm vụ khám phá con đường trên biển dẫn đến những vùng đất mới.
Vượt Đại Tây Dương, Ma-gien-lăng cho đoàn thuyền đi dọc theo bờ biển Nam Mỹ. Tới gần mỏm cực nam thì phát hiện một eo biển dẫn tới một đại dương mênh mông. Thấy sóng yên biển lặng, Ma-gien-lăng đặt tên cho đại dương mới tìm được là Thái Bình Dương.
Thái Bình Dương bát ngát, đi mãi chẳng thấy bờ. Thức ăn cạn, nước ngọt hết sạch. Thuỷ thủ phải uống nước tiểu, ninh nhừ giày và thắt lưng da để ăn. Mỗi ngày có vài ba người chết phải ném xác xuống biển. May sao, gặp một hòn đảo nhỏ, được tiếp tế thức ăn và nước ngọt, đoàn thám hiểm ổn định được tinh thần.
Đoạn đường từ đó có nhiều đảo hơn. Không phải lo thiếu thức ăn, nước uống nhưng lại nảy sinh những khó khăn mới. Trong một trận giao tranh với dân đảo Mác-fan, Ma-gien-lăng đã bỏ mình, không kịp nhìn thấy kết quả công việc mình làm.
Những thuỷ thủ còn lại tiếp tục vượt Ấn Độ Dương tìm đường trở về châu Âu. Ngày 8-9-1522, đoàn thám hiểm chỉ còn một chiếc thuyền với mười tám thuỷ thủ trở về Tây Ban Nha.
Chuyến đi đầu tiên vòng quanh thế giới của hạm đội Ma-gien-lăng kéo dài 1083 ngày, mất bốn chiếc thuyền lớn với gần hai trăm người bỏ mạng dọc đường. Nhưng đoàn thám hiểm đã hoàn thành sứ mạng, khẳng định Trái Đất hình cầu, phát hiện Thái Bình Dương và nhiều vùng đất mới.
Theo Trần Diệu Tần và Đỗ Thái
Đọc hiểu
Câu 1 trang 112 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Đoàn thám hiểm của Ma-gien-lăng được giao nhiệm vụ gì?
Trả lời:
Đoàn thám hiểm của Ma-gien-lăng được giao nhiệm vụ khám phá con đường biển dẫn đến những vùng đất mới.
Câu 2 trang 112 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Đoàn thám hiểm đi qua những đâu? Chuyến đi thám hiểm kéo dài bao nhiêu ngày?
Trả lời:
Đoàn thám hiểm đi qua những Đại Tây Dương, Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương. Chuyến đi thám hiểm kéo dài trong 1083 ngày.
Câu 3 trang 112 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Đoàn thám hiểm gặp những khó khăn gì trong chuyến đi?
Trả lời:
Đoàn thám hiểm gặp những khó khăn: hết thức ăn, nước ngọt.
Câu 4 trang 112 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Chuyến đi của đoàn thám hiểm mang lại những nhận thức mới về thế giới như thế nào?
Trả lời:
Chuyến đi của đoàn thám hiểm mang lại những nhận thức mới về thế giới về trái đất hình cầu, phát hiện được Thái Bình Dương và các vùng đất mới.
Câu 5 trang 112 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Câu chuyện giúp em hiểu gì về các nhà thám hiểm
Trả lời:
Câu chuyện giúp em hiểu gì các nhà thám hiểm là những con người dũng cảm và tinh thần khám phá cao, vượt qua các khó khăn, trở ngại.
I, Nhận xét
Ngày 24 - 3 - 1963, trong buổi trồng cây cùng học sinh Trường Trung học cơ sở Tam Sơn tại nhà Lưu niệm Ngô Gia Tự, thầy Nguyễn Đức Thìn, Tổng phụ trách Đội đã khởi xướng phong trào " Thiếu nhi làm nghìn việc tốt"
Theo Nam Dũng
Trả lời: Tên một cơ quan, tổ chức trong câu là: Trường Trung học cơ sở Tam Sơn-> tên tổ chức được viết hoa chữ cái đầu
a, Viết hoa chữ cái đầu của tiếng đầu tiên trong tên đó.
b, Viết hoa chữ cái đầu của mỗi tiếng trong tên đó.
c, Viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành tên đó.
Trả lời:
Chọn đáp án: c, Viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành tên đó.
II. Bài học
Khi viết tên riêng của một cơ quan, tổ chức (trường học, đơn vị, doanh nghiệp,…), ta cần viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên đó.
III. Luyện tập
Câu 1 trang 112 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Viết tên một câu lạc bộ thể thao hoặc nghệ thuật mà em biết.
Trả lời : Câu lạc bộ “Yêu thể thao”
Câu 2 trang 112 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Viết lại tên của tổ chức Đội trong câu sau cho đúng:
Ngày 15-5-1977, nhân dịp kỉ niệm ngày thành lập Đội, thiếu nhi Thành phố Hồ Chí Minh đã có sáng kiến phát động một phong trào thi đua. Mục đích của phong trào là thu gom 4 triệu tấn giấy loại để bán tiền đóng đoàn tàu mang tên Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh. Phong trào được thiếu nhi cả nước hưởng ứng.
Theo Khuất Minh Trí
Trả lời :
Ngày 15-5-1977, nhân dịp kỉ niệm ngày thành lập Đội, thiếu nhi Thành phố Hồ Chí Minh đã có sáng kiến phát động một phong trào “Kế hoạch nhỏ”. Mục đích của phong trào là thu gom 4 triệu tấn giấy loại để bán tiền đóng đoàn tàu mang tên Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Phong trào được thiếu nhi cả nước hưởng ứng.
Trả lời:
Gia đình em gồm bốn người, đó là ba mẹ, em và bé Na. Người trụ cột chính trong nhà đó là ba. Ba tên là Lâm, ba mươi sáu tuổi. Ba là nhân viên ở công ty Uchiyama. Người tiếp theo đó là mẹ. Mẹ em tên là Huyền, cùng tuổi với ba. Mẹ làm giám đốc công ty sắt thép Nam Vy. Người tiếp đến là em. Em là học sinh lớp 3A, trường Tiểu học Nguyễn Văn Hưởng. Ngoài giờ học ở trường, em còn học thêm võ Taekwondo để rèn luyện sức khỏe. Người nhỏ nhất trong gia đình là bé Na. Gia đình là một mái ấm thân yêu của em. Em yêu gia đình của mình. Em sẽ học thật giỏi để không phụ lòng cha mẹ đã dạy dỗ em nên người.
Viết: Luyện tập thuật lại một sự việc được chứng kiến hoặc tham gia trang 113
Câu 1 trang 113 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Chọn 1 trong 2 đề:
a, Viết 1-2 đoạn văn thuật lại diễn biến một tiết học ( hoặc một buổi tham quan) của lớp em.
b, Viết 1-2 đoạn văn thuật lại diễn biến một cuộc thi thể thao (hoặc buổi biểu diễn nghệ thuật) mà em được xem.
Trả lời:
a, Viết 1-2 đoạn văn thuật lại diễn biến một tiết học ( hoặc một buổi tham quan) của lớp em.
Đoạn 1: Em có năng khiếu về ca hát, vì vậy từ nhỏ em yêu thích các tiết học âm nhạc ở trường. Cô giáo dạy âm nhạc của chúng em tên là Thùy Chi. Cô Chi là cô giáo trẻ rất xinh đẹp, tính cách cô hiền dịu và luôn nhẹ nhàng bảo ban chúng em. Mỗi tiết âm nhạc, chúng em đều được cô dạy cho những bài hát hay mới, được cùng nhau ca hát, vui chơi. Trong giờ học này ca lớp chúng em ai cũng vui vẻ và hạnh phúc.
Đoạn 2: Mùa hè năm ngoái, em đã có chuyến thăm quê ngoại đầy lí thú. Quê ngoại em ở Nha Trang, nơi có những bãi biển đẹp nổi tiếng cả nước. Về nhà ông ngoại, em không chỉ được đi dạo quanh bãi biển, được tắm biển vào mỗi buổi chiều tà mà còn được thưởng thức rất nhiều những món ăn ngon. Vào buổi sáng ngày đầu tiên ở quê ngoại, em đã cùng ông ra ngoài chợ cá, không khí ở đây vô cùng náo nhiệt. Ông em đã mua rất nhiều các loại hải sản tươi ngon để về chế biến cho cả gia đình thưởng thức. Em mong rằng mùa hè năm nào cũng được về quê thăm ông, thăm lại bãi biển rộng lớn, thân thương này.
b,
Đoạn 1: Tuần này, trường em sẽ tổ chức Hội khỏe Phù Đổng. Nhiều môn thể thao được tổ chức thi đấu. Học sinh toàn trường tham gia rất thích cực. Lớp em đăng kí tham gia mười môn thể thao. Trong đó, em đã đăng kí vào đội kéo co. Các trận thi đấu kéo co diễn ra ở trên sân trường. Đội kéo co của lớp em đã vượt qua vòng loại để vào chơi chung kết. Đối thủ của lớp em sẽ là đội kéo co lớp 3A. Cả đội đều quyết tâm chiến thắng. Các bạn trong lớp đã đến cổ vũ rất nhiệt tình. Sau ba hiệp đấu, chúng em giành được giải nhất. Em cảm thấy vô cùng sung sướng và hạnh phúc.
Đoạn 2: Hôm qua, nhân dịp cuối tuần, em được bố mẹ dẫn đi xem ca nhạc ở nhà văn hóa thành phố. Ngay khi mọi người ổn định chỗ ngồi, thì chương trình liền bắt đầu diễn ra. Đầu tiên, hai cô chú dẫn chương trình gửi đến khán giả lời chào thân mật rồi mới giới thiệu chương trình. Các tiết mục vô cùng đa dạng và phong phú. Có những bài hát nhẹ nhàng, lại có những ca khúc sôi động, rộn ràng. Còn có cả tiết mục rap rất mới mẻ nữa. Những ca sĩ, nghệ sĩ trên sân khấu ai cũng mặc thật đẹp, biểu diễn hết mình, đem đến cảm xúc say mê cho khán giả. Trong đó, em thích nhất là tiết mục múa ở giữa chương trình. Mười hai cô gái mặc áo dài trắng, tay cầm chiếc nón lá, múa uyển chuyển, đồng đều trên nền nhạc Bèo dạt mây trôi. Em cứ nhìn theo từng động tác của các chị mà không hề chớp mắt. Khi kết thúc chương trình, lòng em cứ tiếc nuối mãi. Về nhà, em quyết tâm sẽ cố gắng học tập thật tốt để lại được bố mẹ dẫn đi xem ca nhạc một lần nữa.
Trả lời:
Em và các bạn trong tổ giới thiệu, bình chọn những đoạn văn có nội dung chân thân (phản ánh đúng thực tế) và cách viết có cảm xúc.
Đọc: Nụ cười Ga-ga-rin trang 113, 114
* Nội dung chính Nụ cười Ga-ga-rin: Bài đọc kể về một phi công vũ trụ tên Ga-ga-rin – người đầu tiên bay vào vũ trụ.
Ngày 14-4-1961, báo chí tất cả các nước đều đưa tin: “Con người đã bay vào vũ trụ.". Người đầu tiên thực hiện chuyến bay ấy hai ngày trước trên con tàu Phương Đông 1 của Liên Xô là phi công vũ trụ Ga-ga-rin.
Tin tức về chuyến bay chấn động toàn thế giới. Ở Mát-xcơ-va đã diễn ra một cuộc diễu hành tự phát dài 10 ki-lô-mét xuyên thành phố với sự tham gia của hàng triệu người dân mừng sự kiện này.
Ga-ga-rin sinh ra trong một gia đình nông dân ở miền tây nước Nga. Làng quê ông bị phát xít Đức xâm chiếm khi ông mới là cậu bé lên bảy. Gia đình ông bị đuổi khỏi nhà và phải sống trong một túp lều đắp bằng bùn. Chiến tranh kết thúc, Ga-ga-rin vừa đi học vừa làm trong một xưởng đúc. Có một chi tiết thú vị là khi tên lửa chuẩn bị xuất phát, nhà du hành vũ trụ xuất thân thợ đúc đã buông một câu nói mộc mạc không theo nghi thức vào máy bộ đàm: “Đi thôi!”.
Ga-ga-rin là một nhân vật đầy sức cuốn hút, với gương mặt luôn nở nụ cười. Người ta từng nói rằng nụ cười của Ga-ga-rin có thể làm tan chảy những trái tim sắt đá nhất. Sức hút và nụ cười dễ mến của ông đã nhanh chóng chinh phục mọi người. Những lời mời dành cho nhà du hành vũ trụ đầu tiên bay đến từ khắp nơi trên thế giới. Ông đã đến trụ sở Liên hợp quốc ở Niu Y-oóc (Mỹ) và thăm hàng chục nước.
Ở Anh, có một khoảnh khắc khá nổi tiếng khi ông đến thành phố Man-che-xtơ. Bất chấp trời mưa, ông vẫn đứng trong chiếc xe mui trần để vẫy chào công chúng. Ông giải thích điều đó với lí lẽ thật giản dị: “Mọi người đến đây để nhìn thấy tôi mà.”.
Theo XTI-Vân Đạo-Linh
Đọc hiểu
Câu 1 trang 114 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Tin tức về chuyến bay của Ga-ga-rin được thế giới đón nhận như thế nào?
Trả lời: Tin tức về chuyến bay của Ga-ga-rin được thế giới đón nhận gây chấn động toàn thế giới.
Trả lời: Cuộc diễu hành của hàng triệu người ở Mát-xcơ-va thể hiện sự quan tâm của mọi người đến chuyến bay vào vũ trụ là vô cùng to lớn.
Trả lời:
Phi công vũ trụ Ga-ga-rin có tuổi thơ sinh ra trong một gia đình nông dân ở miền tây nước Nga, làng quê bị phát xít Đức xâm chiếm khi ông mới là cậu bé lên bảy. Chiến tranh kết thúc ông vừa học vừa làm trong một xưởng đúc.
Câu 4 trang 114 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Theo tác giả, điều gì tạo nên sức cuốn hút của Ga-ga-rin?
Trả lời: Theo tác giả, gương mặt luôn nở nụ cười đã tạo nên sức cuốn hút của Ga-ga-rin
Trả lời: Hình ảnh Ga-ga-rin bất chấp trời mưa, đứng trên xe mui trần vẫy chào công chúng nói lên ông thật giản dị và quan tâm đến người khác.
Đề bài : Dựa theo tranh, viết thêm lời phù hợp với các tranh 1,2,4 để hoàn thành bản hướng dẫn cách làm con voi bằng bìa các tông.
Trả lời:
Bước 1: Phác thảo hình dáng chú voi lên bìa cứng.
Bước 2: Cắt hình con voi trên bìa các tông theo hình đã vẽ.
Bước 3: Gắn các bộ phận đã cắt lại với nhau
Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 115, 116
Trả lời:
Thomas Alva Edison (11 tháng 2 năm 1847 – 18 tháng 10 năm 1931) là một nhà phát minh và thương nhân đã phát triển rất nhiều thiết bị có ảnh hưởng lớn tới cuộc sống trong thế kỷ 20. Ông được một nhà báo đặt danh hiệu "Thầy phù thủy ở Menlo Park", ông là một trong những nhà phát minh đầu tiên ứng dụng các nguyên tắc sản xuất hàng loạt vào quy trình sáng tạo, và vì thế có thể coi là đã sáng tạo ra phòng nghiên cứu công nghiệp đầu tiên. Một số phát minh được gán cho ông tuy ông không hoàn toàn là người đầu tiên có ý tưởng đó, nhưng sau khi bằng sáng chế đầu tiên được thay đổi nó trở thành của ông (nổi tiếng nhất là bóng đèn), trên thực tế là công việc của rất nhiều người bên trong công ty của ông. Tuy nhiên, Edison được coi là một trong những nhà phát minh giàu ý tưởng nhất trong lịch sử, ông giữ 1.093 bằng sáng chế tại Hoa Kỳ dưới tên ông, cũng như các bằng sáng chế ở Anh Quốc, Pháp, và Đức. Năm 1922, tờ "Times" ở New York tổ chức một cuộc bình chọn cho độc giả và Thomas Alva Edison được bầu làm người đứng đầu trong 12 vĩ nhân của nước Mỹ, bởi cứ 11 ngày ông cho ra đời một phát minh mới.
Câu 2 trang 116 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Trao đổi về câu chuyện (bài thơ, bài văn, bài báo) mà bạn em giới thiệu:
a, Em thích nhân vật (hoặc chi tiết, hình ảnh) nào trong câu chuyện (bài thơ, bài văn, bài báo) đó? Vì sao?
b, Em học được điều gì qua câu chuyện (bài thơ, bài văn, bài báo) đó?
Tham khảo:
a, Em thích nhân vật Ê-đi-xơn.
b, Em học được tinh thần sáng tạo, không ngừng học hỏi của nhân vật.
Đọc: Một trí tuệ Việt Nam trang 116, 117
* Nội dung chính Một trí tuệ Việt Nam: Bài đọc kể về bác sĩ Tôn Thất Tùng và những công lao mà ông đã mang lại cho ngành y Việt Nam.
Tôn Thất Tùng sinh ra trong một gia đình quan lại nhưng chọn con đường làm bác sĩ. Thời trai trẻ của ông trôi qua trong bốn bức tường bệnh viện. Miệt mài suốt bốn năm trong các phòng mổ xác, Tôn Thất Tùng đã mổ và nghiên cứu hơn 200 lá gan. Kết quả lao động ấy đã giúp ông hoàn thành một công trình về gan, được Trường Đại học Pa-ri tặng Huy chương Bạc. Đến năm 1939, Tôn Thất Tùng đề xuất một phương pháp cắt gan mới. Công trình được gửi sang Viện Hàn lâm Phẫu thuật Pa-ri nhưng không được hoan nghênh vì nó quá mới.
Kháng chiến chống thực dân Pháp bùng nổ, bác sĩ Tôn Thất Tùng rời Hà Nội lên chiến khu. Những lần bị giặc càn quét, nhà cửa, tài sản của ông bị đốt trụi nhưng bộ đồ mổ thì không suy suyển. Vừa dạy học để đào tạo cán bộ y tế, vừa cầm dao mổ, ông luôn có mặt trong các trạm phẫu thuật tiền phương của nhiều chiến dịch lớn.
Hoà bình lập lại, ông làm Giám đốc Bệnh viện Phủ Doãn. Năm 1958, ông thực hiện thành công ca mổ tim đầu tiên ở Việt Nam. Ông cũng là người đặt nền móng cho khoa mổ sọ não. Năm 1963, ông hoàn thiện và giới thiệu phương pháp cắt gan của mình. Phương pháp này được ghi vào một số từ điển y khoa quốc tế với tên gọi “phương pháp Tôn Thất Tùng”.
Với những cống hiến xuất sắc của mình, bác sĩ Tôn Thất Tùng đã được tặng danh hiệu Anh hùng Lao động và Giải thưởng Hồ Chí Minh. Ông cũng là một trong mười hai người trên thế giới và là người duy nhất ở Việt Nam được Viện Hàn lâm Phẫu thuật Pa-ri tặng Huy chương Phẫu thuật Quốc tế.
Theo Linh Quang
Đọc hiểu
Câu 1 trang 117 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Thời trai trẻ, bác sĩ Tôn Thất Tùng đã dành trọn tâm huyết cho con đường mình chọn như thế nào?
Trả lời: Thời trai trẻ, bác sĩ Tôn Thất Tùng đã dành trọn tâm huyết cho con đường mình chọn, thời trai trẻ của ông trôi qua trong 4 bức tường bệnh viện.
Câu 2 trang 117 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Những chi tiết ở đoạn 2 nói lên điều gì về bác sĩ Tôn Thất Tùng?
Trả lời: Những chi tiết ở đoạn 2 nói lên bác sĩ Tôn Thất Tùng là một người rất chăm chỉ nghiên cứu và cống hiến cho ngành cho nghề.
Câu 3 trang 117 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Sau khi hòa bình lập lại, bác sĩ Tôn Thất Tùng đã có những đóng góp gì cho y học?
Trả lời: Sau khi hòa bình lập lại, bác sĩ Tôn Thất Tùng đã có những đóng góp như thực hiện thành công ca mổ tim đầu tiên ở Việt Nam và là người đặt nền móng cho khoa mổ sọ não và hoàn thiện giới thiệu phương pháp cắt gan của mình.
Câu 4 trang 117 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Theo em, điều gì đã giúp bác sĩ Tôn Thất Tùng thành công?
Trả lời: Theo em, sự chăm chỉ và ham học hỏi, cống hiến hết mình đã giúp bác sĩ Tôn Thất Tùng thành công.
Luyện từ và câu:Luyện tập viết tên riêng của cơ quan, tổ chức trang 118
Câu 1 trang 118 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Tìm tên riêng của cơ quan, tổ chức Việt Nam và nước ngoài được nêu trong bài đọc Một trí tuệ Việt Nam.
Trả lời: Các tên riêng của cơ quan, tổ chức Việt Nam và nước ngoài được nêu trong bài đọc Một trí tuệ Việt Nam là: Trường Đại học Pa-ri, Viện Hàn Lâm Phẫu thuật Pa-ri, Bệnh viện Phủ Doãn.
Câu 2 trang 118 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Viết lại những tên riêng sau cho đúng:
- Trường tiểu học Nam Thành Công
- trường Trung học cơ sở Trần Văn Ơn
- Phòng giáo dục và đào tạo quận Ba Đình
- Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Nam Định
- Hội khuyến học tỉnh Hưng yên
- hội Chữ thập đỏ Việt Nam
- Quỹ bảo vệ Môi trường Việt Nam
- quỹ nhi đồng Liên hợp quốc
Trả lời:
- Trường Tiểu học Nam Thành Công
- Trường Trung học cơ sở Trần Văn Ơn
- Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Ba Đình
- Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Nam Định
- Hội Khuyến học tỉnh Hưng yên
- Hội Chữ thập đỏ Việt Nam
- Quỹ bảo vệ Môi trường Việt Nam
- Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc
Câu 3 trang 118 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Chọn 1 trong 2 đề sau:
a, Viết đoạn văn ngắn về một bảo tàng ( hoặc một thư viện) mà em biết.
b, Viết đoạn văn ngắn về một đội bóng ( hoặc một đoàn nghệ thuật) mà em yêu thích.
Trả lời:
a, Viết đoạn văn ngắn về một bảo tàng ( hoặc một thư viện) mà em biết.
Hè năm ngoái, tôi đã cùng các bạn trong lớp có chuyến tham quan Bảo tàng Lịch sử TP.HCM. Những hình ảnh ấn tượng tại viện bảo tàng đã để lại nhiều cảm xúc, suy nghĩ trong tôi. Bảo tàng lịch sử Việt Nam nằm ở số 02 đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, P. Bến Nghé, Quận 1, TP.HCM, bên trong sở thú về phía bên trái và đối diện với Đền thờ Vua Hùng. Trước bảo tàng là một khoảng sân rộng và luôn lộng gió. Cả tòa nhà được xây theo lối kiến trúc Đông Dương cổ, với những mái ngói ống, có gắn vật trang trí hình phụng, hình rồng cách điệu. Đã một thế kỉ trôi qua kể từ khi được xây dựng vào năm 1929, Bảo tàng Lịch sử TP.HCM vẫn giữ cho mình vẻ đẹp cuốn hút, khiến bất cứ ai cũng phải say đắm. Thời gian có lẽ chỉ làm tăng thêm nét quyến rũ, đượm màu rêu phong, cổ kính cho nơi đây. Dạo bước quanh Bảo tàng, tôi như vị khách du hành xuyên suốt chiều dài hàng ngàn năm lịch sử cũng như văn hóa Việt Nam, tìm hiểu về nét đặc trưng văn hóa vùng đất phương Nam thông qua hệ thống các phòng trưng bày cố định, chuyên đề đặc biệt. Mỗi gian phòng là một thời kỳ khác nhau, giúp cho du khách được trải nghiệm lại nước Việt Nam từ thời kỳ tiền sử cho đến hết thời nhà Nguyễn. Bên cạnh mỗi hiện vật là những chú thích vô cùng chi tiết, giúp người đến tham quan cảm thấy thích thú khi tìm hiểu về lịch sử cội nguồn của những đồ vật cổ xưa này. Qua đó mà ta hiểu thêm về cuộc sống của người dân nước ta ở nhiều nhiều năm về trước. Hiện vật được trưng bày không chỉ thể hiện quá trình lịch sử phát triển mà còn tô đậm nét văn hóa của Việt Nam. Một số khu vực trưng bày những bộ xiêm y sặc sỡ và nhạc cụ truyền thống của các dân tộc, tạo thành một dải rực rỡ màu sắc. Những hiện vật và khung cảnh cổ kính trong bảo tàng Lịch sử TP.HCM đã níu lấy bước chân, khiến tụi học sinh chúng tôi chẳng muốn ra về. Khiến tôi thêm yêu, tự hào về lịch sử lâu đời của Việt Nam. Tôi cũng đã chụp rất nhiều bức ảnh kỉ niệm trong không gian thơ mộng và cổ kính của bảo tàng. Chắc chắn tôi sẽ trở lại nơi đây vào một ngày không xa.
b, Viết đoạn văn ngắn về một đội bóng ( hoặc một đoàn nghệ thuật) mà em yêu thích.
Hôm vừa rồi em đã được xem trận đấu mở màn Asian cup 2019 của đội tuyển Việt Nam. Trận đấu diễn ra vô cùng sôi nổi ngay từ những phút đầu tiên. Đội hình ra sân của đội tuyển Việt Nam không có nhiều khác biệt ngoài vị trí của Đình Trọng phải nghỉ do chấn thương. Thiếu đi một mắt xích quan trọng ở hàng thủ nhưng sự thay thế là Thành Chung cũng mang lại sự yên tâm cho các đồng đội cũng như người hâm mộ. Ở tuyến giữa Quang Hải vẫn là cái tên không thể thiếu. Trận đấu bắt đầu mới được 4 phút thì Quang Hải đã có một cú sút xa vô cùng hoàn hảo. Bóng chạm vào tay thủ môn nhưng cuối cùng vẫn bay vào lưới. 1-0 cho đội tuyển Việt Nam. Đây cũng là tỉ số của hiệp 1. Sáng đến hiệp 2, cả hai đội có nhiều cơ hội nguy hiểm hơn. Thủ môn Văn Lâm ở phút thứ 65 của trận đấu đã có một pha bay người bắt bóng đầy đẳng cấp và giúp đội tuyển Việt Nam giữ sạch lưới. Phút thứ 89, Quang Hải chuyền bóng cho Công Phượng. Một mình Công Phượng đi bóng qua 3 cầu thủ của đội tuyển Iraq và đánh lừa cả thủ môn đội bạn để nâng tỉ số lên 2-0 cho đội tuyển Việt Nam. Trận đấu kết thúc, hàng triệu con tim của người dân Việt Nam như vỡ òa. Mỗi lần được xem đội tuyển Việt Nam thi đấu là em lại cảm thấy vô cùng hào hứng và phấn khích. Tình yêu thể thao trong em cũng ngày một lớn dần lên.
Đề bài: Dựa vào dàn ý đã lập, viết bài văn theo 1 trong 2 đề sau:
1. Thuật lại một tiết học ( hoặc một buổi tham quan) của lớp em.
2. Thuật lại một cuộc thi thể thao (hoặc buổi biểu diễn nghệ thuật) mà em được xem.
Trả lời:
1. Một trong những chuyến tham quan thú vị nhất mà em được tham gia, đó là chuyến đi đến Thiên Đường Bảo Sơn.
Hôm ấy là chủ nhật, em cùng bố mẹ và chị gái đến Thiên Đường Bảo Sơn bằng ô tô. Đến nơi, em và cả gia đình đã cùng nhau vào thủy cung, nơi đây có rất nhiều những loài cá to lớn, nhiều màu sắc. Điều đặc biệt nhất là em có thể quan sát các loài cá di chuyển thông qua một tấm kính dày. Đi trong thủy cung, em có cảm giác như bước vào đại dương rộng lớn và hòa mình vào cuộc sống của các loài động vật biển. Ra khỏi thủy cung, em và cả gia đình tiếp tục di chuyển về phía khán đài để xem biểu diễn cá voi. Cuối cùng, gia đình em cùng nhau tham quan mô hình làng nghề: dệt vải, gốm sứ ngay trong khuôn viên của Thiên Đường Bảo Sơn.
Em rất thích chuyến đi này, em cùng các thành viên trong gia đình đã có rất nhiều niềm vui và kỉ niệm đáng nhớ.
2.
Hôm qua, nhân dịp cuối tuần, em được bố mẹ dẫn đi xem ca nhạc ở nhà văn hóa thành phố.
Ngay khi mọi người ổn định chỗ ngồi, thì chương trình liền bắt đầu diễn ra. Đầu tiên, hai cô chú dẫn chương trình gửi đến khán giả lời chào thân mật rồi mới giới thiệu chương trình. Các tiết mục vô cùng đa dạng và phong phú. Có những bài hát nhẹ nhàng, lại có những ca khúc sôi động, rộn ràng. Còn có cả tiết mục rap rất mới mẻ nữa. Những ca sĩ, nghệ sĩ trên sân khấu ai cũng mặc thật đẹp, biểu diễn hết mình, đem đến cảm xúc say mê cho khán giả. Trong đó, em thích nhất là tiết mục múa ở giữa chương trình. Mười hai cô gái mặc áo dài trắng, tay cầm chiếc nón lá, múa uyển chuyển, đồng đều trên nền nhạc Bèo dạt mây trôi. Em cứ nhìn theo từng động tác của các chị mà không hề chớp mắt.
Khi kết thúc chương trình, lòng em cứ tiếc nuối mãi. Về nhà, em quyết tâm sẽ cố gắng học tập thật tốt để lại được bố mẹ dẫn đi xem ca nhạc một lần nữa.
Góc sáng tạo: Em làm đồ chơi trang 119
Trả lời:
Làm nhà từ hộp giấy cũ
Các bước thực hiện căn nhà như sau:
Bước 1: cắt thùng giấy ra thành các mảnh ghép nhỏ với kích thước phù hợp với 4 vách tường, 2 mái nhà.
Bước 2: cắt các lỗ để tạo cửa sổ và cửa nhà.
Bước 3: dùng thêm các mảnh trang trí như que tăm hay giấy thủ công để điểm tô cho căn nhà.
Bước 4: dán keo lại cố định, nếu thích, bạn có thể tạo thành nhà 2 tầng hoặc nhiều tầng, dùng que kem tạo nên các tường rào xung quanh.
Trả lời:
Em giới thiệu, bình chọn bản hướng dẫn có nội dung rõ ràng, dễ hiểu và trang trí đẹp.
A, Đọc và làm bài tập
Ma-ri-a sinh ra trong một gia đình sáu đời có người là giáo sư đại học. Cô bé rất thích quan sát. Hồi cô sáu tuổi, có lần, gia đình tổ chức bữa tiệc lớn. Cô bé nhận thấy một điều lạ: Mỗi lần gia nhân bưng trà lên, tách đựng trà thoạt đầu rất dễ trượt trong đĩa. Nhưng khi nước trà rớt ra đĩa thì những tách trà kia bỗng nhiên dừng chuyển động, cứ như bị cái gì đó ngăn lại. Ma-ri-a nghĩ mãi mà vẫn không hiểu vì sao. Thế là cô lặng lẽ lẻn ra khỏi phòng khách.
Cô bé vào bếp, lấy một bộ đồ trà ra và tự mình làm đi làm lại thí nghiệm. Cuối cùng, cô cũng hiểu ra: Khi giữa tách trà và đĩa có một chút nước thì tách trà sẽ đứng yên. Lúc ấy, Ma-ri-a chợt thấy cha đang vào bếp. Cô liền nói với cha phát hiện của mình. Cha cô hết sức vui mừng. Ông nâng bổng cô con gái nhỏ lên vai, đi thẳng ra phòng khách, hỉ hả nói: “Đây sẽ là giáo sư đời thứ bảy của gia tộc tôi!”.
Về sau, Ma-ri-a trở thành giáo sư của nhiều trường đại học danh tiếng ở Mỹ. Năm 1963, bà vinh dự được tặng Giải thưởng Nô-ben.
Theo sách Gương hiếu học của 100 danh nhân đoạt giải Nô-ben
a, Chỉ ngồi lặng lẽ quan sát
b, Chỉ tự đặt cho mình câu hỏi
c, Chỉ ngồi nghĩ cách giải thích
d, Vào bếp, tự mình làm thí nghiệm
Trả lời: Chọn đáp án: d, Vào bếp, tự mình làm thí nghiệm
a, Cha cô hết sức vui mừng.
b, Ông nâng bổng cô con gái nhỏ lên vai, đi thẳng ra phía phòng khách.
c, Ông hỉ hả nói: " Đây sẽ là giáo sư đời thứ bảy của gia tộc tôi!"
d, Ông tin là Ma-ri-a sẽ được Giải thưởng Nô-ben.
Trả lời: Chọn đáp án: c, Ông hỉ hả nói: " Đây sẽ là giáo sư đời thứ bảy của gia tộc tôi!"
a, Ma-ri-a biết quan sát và tự đặt cho mình câu hỏi.
b, Ma-ri-a biết làm thí nghiệm để trả lời câu hỏi.
c, Ma-ri-a trở thành giáo sư của nhiều trường đại học.
d, Ma-ri-a được Giải thưởng Nô-ben.
Trả lời: Chọn đáp án:
c, Ma-ri-a trở thành giáo sư của nhiều trường đại học.
d, Ma-ri-a được Giải thưởng Nô-ben.
a, quan sát, thí nghiệm, phát minh, phát hiện
b, giáo sư, gia tộc, đại học, thí nghiệm
c, gia tộc, phát minh, phát hiện, đại học
d, đại học, quan sát, thí nghiệm, giáo sư
Trả lời: Chọn đáp án: a, quan sát, thí nghiệm, phát minh, phát hiện
Trả lời :
Bước 1: Quan sát hiện tượng
Bước 2: Đặt câu hỏi
Bước 3: Thực hành thí nghiệm
Bước 4: Rút ra kết luận ( ghi lại kết quả)
B. Tự nhận xét
1. Em đạt yêu cầu ở mức nào?
Trả lời:
Em tự đánh giá mức độ đạt yêu cầu của mình.
2. Em cần cố gắng thêm về mặt nào?
Trả lời:
Em cố gắng bổ sung những mặt còn hạn chế.
Xem thêm các bài giải SGK Tiếng Việt lớp 4 Cánh diều hay, chi tiết khác:
