Tiếng Việt lớp 4 Tập 1 Bài 1: Yết Kiêu
Đọc: Yết Kiêu trang 82, 83, 84
Khởi động
Giới thiệu về tài năng của một trong những nhân vật dưới đây:
Phương pháp giải:
Em dựa vào hiểu biết để hoàn thành bài tập.
Trả lời:
Tài năng của Lương Thế Vinh được thể hiện trên nhiều mặt, nổi bật nhất đó là tài năng toán học, nhưng muốn hiểu được sâu sắc về con người Lương Thế Vinh, cần phải tìm hiểu hoạt động của ông trên lĩnh vực ngoại giao. Năm 1480, quan hệ với triều Minh nổi lên vấn đề vùng biên giới phía Bắc với việc sứ thần của ta bị giam bắt, thổ tù người Quảng Tây đem quân gây rối, chiếm cứ đất đai, triều Minh đòi hỏi yêu sách... Trước thực trạng này, nhà vua và triều thần nhà Lê có bàn bạc và sai người sang tuế cống nhà Minh. Lương Thế Vinh ngoài công việc hàn lâm trong triều, còn được vua giao việc thảo những văn thư ngoại giao với nhà Minh. Việc này, ông đã thay mặt nhà vua soạn 3 bài biểu gửi triều đình Minh đòi chấm dứt các hành động gây rối trên.
Bài đọc
Yết Kiêu
1. Giặc Nguyên xâm lược nước Đại Việt ta. Yết Kiêu gặp cha
Yết Kiêu: - Con đi giết giặc đây, cha ạ!
Người cha: - Mẹ con mất sớm, cha thì tàn tật không làm gì được.
Yết Kiêu: - Cha ơi! Nước mất thì nhà tan…
Người cha: - Ấy, cha cũng nghĩ đến chuyện đó. Thôi, con cứ đi.
2. Yết Kiêu yết kiến vua Trần Nhân Tông
Nhà vua: - Trẫm cho nhà người nhận lấy một loại binh khí.
Yết Kiêu: - Thần chỉ xin một chiếc dùi sắt.
Nhà vua: - Để làm gì?
Yết Kiêu: - Để dùi thủng chiến thuyền của giắc vì thần có thể lặn hàng giờ dưới nước.
Nhà vua: - Người dân thường mà phi thường. Trẫm muốn biết ai dạy người?
Yết Kiêu: - Dạ tâu bệ hạ, người đó là cha thần.
Nhà vua: - Ai dạy cha ngươi?
Yết Kiêu: - Ông của thần.
Nhà vua: - Ai dạy ông ngươi?
Yết Kiêu: - Vì căm thù quân giặc và noi gương người xưa mà ông của thần tự học lấy.
3. Yết Kiêu đục thuyền giặc chẳng may bị giặc bắt.
Tướng giặc: - Mi là ai?
Yết Kiêu: - Ta là Yết Kiêu, một chàng trai đất Việt.
Tướng giặc: - Mi đục mấy chục chiến thuyền của ta phải không?
Yết Kiêu: - Phải!
Tướng giặc: - Phải là thế nào?
Yết Kiêu: - Phải là lẽ phải thế!
Tướng giặc: - A, thằng này láo! Quân đâu, lôi nó ra chém đầu!
Yết Kiêu: - Một việc làm vô ích! Chiến thuyền của ngươi vẫn đắm!
Tướng giặc: - Này, ta hỏi thật, nước Nam có nhiều người lặn giỏi như mi không?
Yết Kiêu: - Nhiều không đếm xuể. Ta chưa giỏi, làm không khéo nên mới bị bắt.
Giặc dụ dỗ ông đưa chúng đi bắt những người khác. Ông giả vờ nghe theo, rồi thừa lúc chúng vô ý, nhảy xuống nước trốn đi
Phương pháp giải:
Em đọc bài đọc để trả lời câu hỏi.
Trả lời:
Những chi tiết nói lên lòng yêu nước của Yết Kiêu và cha là:
- Yết Kiêu xin cha đi đánh giặc: "Con đi đánh giặc đây, cha ạ!"
- Người cha trách bản thân mình không giúp được gì cho đất nước: "Mẹ con mất sớm, cha thì tàn tật không làm gì được."
- Yết Kiêu và cha nghĩ đến cảnh "nước mất nhà tan": "Cha ơi! Nước mất thì nhà tan"
- Người cha đồng ý cho Yết Kiêu đi đánh giặc: "Ấy, cha cũng nghĩ đến chuyện đó. Thôi con cứ đi"
Phương pháp giải:
Em dựa vào bài đọc để trả lời.
Trả lời:
Bởi vì Yết Kiêu đi đánh giặc chỉ xin nhà vua một loại binh khí duy nhất đó là một chiếc dùi sắt để dùi thủng chiến thuyền của giặc và Yết Kiêu có thể lặn hàng giờ dưới nước.
Phương pháp giải:
En tìm các từ ngữ trong bài đọc.
Trả lời:
Các từ ngữ, hình ảnh bộc lộ sự thông minh, gan dạ của Yết Kiêu khi đối đáp với tướng giặc:
- "Mi đục mấy chục chiến thuyền của ta phải không?" - "Phải"
- "Nhiều không đếm xuể. Ta chưa giỏi, làm không khéo nên mới bị bắt".
- Giặc dụ dỗ ông đưa chúng đi bắt những người khác. Ông giả vờ nghe theo, rồi thừa lúc chúng vô ý, nhảy xuống nước trốn đi.
Câu hỏi 4 trang 84 sgk Tiếng Việt lớp 4 tập 1: Màn kịch thứ ba kết thúc như thế nào?
Phương pháp giải:
Em đọc màn kịch thứ ba để trả lời.
Trả lời:
Màn kịch thứ ba kết thúc trong chiến thắng của Yết Kiêu. Ông đã nhảy xuống nước trốn đi khi giặc dụ dỗ ông đưa chúng đi bắt những người khác.
Câu hỏi 5 trang 84 sgk Tiếng Việt lớp 4 tập 1: Phân vai, đọc một đoạn kịch mà em thích
Trả lời:
Học sinh tự phân vai và đọc
Luyện từ và câu: Luyện tập về tính từ trang 84
Câu hỏi 1 trang 84 sgk Tiếng Việt lớp 4 tập 1: Thay * bằng một trong các từ hơi, rất, quá, lắm
a. Vì thân hình nặng nề, voi di chuyển * chậm
b. Ở đầu nguồn, nước suối * trong
c. Khóm hoa mười giờ đẹp *!
d. Vì bị ốm, không được đi chơi Thảo Cầm Viên nên Lan * buồn
e. Bỏ lỡ cơ hội nhìn thấy con chim xanh, cây xấu hổ tiếc *
Phương pháp giải:
Em đọc các câu và thay từ phù hợp.
Trả lời:
a. Vì có thân hình nặng nề, voi di chuyển rất chậm.
b. Ở đầu nguồn, nước suối rất trong.
c. Khóm hoa mười giờ đẹp quá!
d. Vì bị ốm, không được đi chơi Thảo Cầm Viên nên Lan hơi buồn.
e. Bỏ lỡ cơ hội nhìn thấy con chim xanh, cây xấu hổ tiếc lắm.
Phương pháp giải:
Em suy nghĩ và hoàn thành bài tập.
Trả lời:
- Xanh nhạt, xanh, xanh ngắt
- Tim tím, tím, tím ngắt
- Đo đỏ, đỏ, đỏ rực
- Trăng trắng, trắng, trắng tinh
a. Giàn mướp đã nở hoa vàng
b. Bụi hoa nhài trong vườn tỏa hương thơm
c. Bé gái có nụ cười tươi
Phương pháp giải:
Em suy nghĩ và làm bài.
Trả lời:
a. Giàn mướp đã nở hoa vàng.
=> Giàn mướp đã nở hoa vàng hoe.
b. Bụi hoa nhài trong vườn tỏa hương thơm.
=> Bụi hoa nhài trong vườn tỏa hương thơm ngát.
c. Bé gái có nụ cười tươi.
=> Bé gái có nụ cười tươi tắn.
Phương pháp giải:
Em tự liên hệ địa phương mình để hoàn thành bài tập.
Trả lời:
Nhà em mới mua một cây hoa đào trông rất đẹp. Nụ hoa mọc đây cành cây như những đốm lửa đỏ đậu trên cành. Hoa đào bung nở rất đẹp, màu hoa đỏ thắm, đài hoa bé xinh nâng đỡ lấy những cánh hoa mảnh mai, mềm mọi. Nhị hoa màu vàng ở giữa bông.
Viết: Luyện tập lập dàn ý cho bài văn thuật lại một sự việc trang 85
Đề bài: Thuật lại một sự việc trong lễ kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11 của trường em được tổ chức vào thời gian nào? Ở đâu?
Câu hỏi 1 trang 85 sgk Tiếng Việt lớp 4 tập 1: Trao đổi với bạn:
a. Lễ kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11 của trường em được tổ chức vào thời gian nào? Ở đâu?
b. Buổi lễ gồm có những sự việc nào?
c. Em có ấn tượng với sự việc nào nhất?
Phương pháp giải:
Em chủ động trao đổi với bạn.
Trả lời:
Học sinh có thể dựa vào những gợi ý sau:
a. Lễ kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11 của trường em được tổ chức tại trường, vào ngày 20/11 hàng năm.
b. Buổi lễ kỉ niệm sẽ có các sự kiện như: văn nghệ chào mừng, tri ân thầy cô, giao lưu và chụp ảnh kỷ niệm.
c. Em ấn tượng với sự kiện tri ân thầy cô giáo nhất, vì đây là dịp để các em học sinh có cơ hội bày tỏ lòng biết ơn, tri ân đến các thầy cô đã dành cả tuổi thanh xuân để dạy dỗ và giúp đỡ mình.
Phương pháp giải:
Em tự liên hệ bản thân để hoàn thành bài tập.
Trả lời:
1. Mở bài: Dẫn dắt, giới thiệu về ngày Nhà giáo Việt Nam
Gợi ý: Ngày Nhà giáo Việt Nam - 20 tháng 11 là một dịp lễ lớn thầy cô giáo. Và em vẫn còn nhớ mãi về buổi lễ kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam đầu tiên dưới mái trường Trung học cơ sở.
2. Thân bài:
a. Trước buổi lễ
- Thời gian, địa điểm: Buổi lễ mít tinh thường được tổ chức vào buổi sáng tại khu vực sân trường.
- Em thức dậy thật sớm, ăn mặc gọn gàng và đến trường dự lễ mít tinh kỉ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam.
- Khung cảnh ngôi trường:
+ Sân trường rất sạch sẽ.
+ Những hàng ghế được xếp ngay ngắn.
+ Ở phía trên khu vực sân khấu treo một tấm băng rôn màu xanh có dòng chữ: “LỄ KỶ NIỆM NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM 20 - 11”.
- Thầy, cô giáo ăn mặc trang trọng, lịch sự:
+ Các thầy mặc quần âu, áo sơ mi.
+ Còn các cô giáo thì mặc áo dài.
b. Trong buổi lễ
Mở đầu là những tiết mục văn nghệ như “Bụi phấn”, “Người thầy”...
- Sự việc gây cho em nhiều ấn tượng nhất: Trong buổi biểu diễn văn nghệ có rất nhiều tiết mục đặc sắc, trong đó em thích nhất là tiết mục Thầy bói xem voi. Tiết mục minh họa lại truyện ngụ ngôn "Thầy bói xem voi" do các bạn học sinh lớp 3A biểu diễn. Cả sân trường được một phen cười no bụng.
- Lễ chào cờ diễn ra trang nghiêm.
- Thầy hiệu trưởng đã gửi lời tri ân đến các thầy cô giáo.
- Đại diện cho học sinh toàn trường phát biểu lời tri ân.
c. Kết thúc buổi lễ
- Buổi lễ kết thúc trong niềm hân hoan, phấn khởi của thầy và trò.
- Nhiều học sinh cũ về thăm lại thầy cô - những người có công ơn dạy dỗ họ nên người.
- Sau buổi lễ, chúng em đã đến gặp và gửi tặng thầy cô những bó hoa tươi thắm.
3. Kết bài: Khẳng định giá trị của ngày Nhà giáo Việt Nam (20 tháng 11).
Gợi ý: Một ngày lễ thật ý nghĩa để tôn vinh thầy cô - những người lái đò thầm lặng đã đưa biết bao chuyến đò đến bờ của thành công.
Vận dụng
Ghi chép vào sổ tay những điều em ấn tượng về nhân vật Yết Kiêu
Phương pháp giải:
Em tự suy nghĩ và nói lên cảm xúc của mình
Trả lời:
Yết Kiêu là một người anh hùng Việt Nam, chống giặc ngoại xâm tốt nhất trong tâm trí em. Ông đã tận dụng thủy triều để đánh giặc. Ông còn lặn dưới biển khoảng hai tiếng để chờ thời cơ đánh giặc. Đó là một kỉ lục mà đến người quốc tế cũng không ai làm được. Yết Kiêu quả thật là một vị thần huyền thoại của đất nước Việt Nam ta.
Xem thêm các bài giải SGK Tiếng Việt lớp 4 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
