Giải SGK Khoa học tự nhiên 8 Bài 6 (Cánh diều): Nồng độ dung dịch

Giải KHTN 8 Bài 6: Nồng độ dung dịch 

Mở đầu trang 36 Bài 6 KHTN 8: Khi hoà chất rắn vào nước, có chất tan nhiều, có chất tan ít, có chất không tan trong nước. Làm thế nào để so sánh khả năng hoà tan trong nước của các chất và xác định khối lượng chất tan có trong một dung dịch?

Trả lời:

- Để so sánh khả năng hoà tan trong nước của các chất ta dựa vào độ tan của từng chất trong nước.

- Để xác định khối lượng chất tan trong một dung dịch có nhiều cách, như:

+ Dựa vào khối lượng dung dịch và khối lượng dung môi: $m_{ct}=m_{dd}-m_{dm}$

+ Dựa vào nồng độ phần trăm và khối lượng dung dịch:

$m_{ct}=\frac{C\%.m_{dd}}{100}$

+ Dựa vào nồng độ mol, thể tích dung dịch và khối lượng mol chất tan.

$n=\frac{C_M}{V}\left(mol\right);m=n.M\left(gam\right).$

I. Độ tan của một chất trong nước

Câu hỏi 1 trang 36 KHTN 8: Dung dịch bão hoà là gì?

Trả lời:

Dung dịch không thể hoà tan thêm chất tan được nữa gọi là dung dịch bão hoà.

Câu hỏi 2 trang 36 KHTN 8: Tính khối lượng sodium chloride cần hoà tan trong 200 gam nước ở 20 ^oC để thu được dung dịch sodium chloride bão hoà.

Trả lời:

Độ tan của muối ăn là 35,9 gam trong 100 gam nước ở 20 ^oC.

Khối lượng sodium chloride cần là:

                        $S=\frac{m_{ct}\times 100}{m_{H_{2}O}}\Rightarrow m_{ct}=\frac{S\times m_{H_{2}O}}{100}=\frac{\mathrm{35,9}\times 200}{100}=\mathrm{71,8}\left(gam\right).$

Luyện tập 1 trang 37 KHTN 8: Tính độ tan của muối sodium nitrate (NaNO₃) ở 0 ^oC, biết để tạo ra dung dịch NaNO₃ bão hoà người ta cần hoà tan 14,2 gam muối trong 20 gam nước.

Trả lời:

Độ tan của muối sodium nitrate (NaNO₃) ở 0 ^oC là:

$S=\frac{m_{ct}\times 100}{m_{H_{2}O}}=\frac{\mathrm{14,2}\times 100}{20}=71(gam/100gam{H}_{2}O).$

Luyện tập 2 trang 37 KHTN 8: Có thể hoà tan tối đa bao nhiêu gam đường ăn trong 250 gam nước ở 60 ^oC?

Trả lời:

Độ tan của đường ăn trong nước ở 60 ^oC là 288,8 gam.

Khối lượng đường tối đa có thể hoà tan trong 250 gam nước ở 60 ^oC:

$S=\frac{m_{ct}\times 100}{m_{H_{2}O}}\Rightarrow m_{ct}=\frac{S\times m_{H_{2}O}}{100}=\frac{\mathrm{288,8}\times 250}{100}=722\left(gam\right).$

II. Nồng độ dung dịch

Vận dụng 1 trang 38 KHTN 8: Dung dịch D – glucose 5% được sử dụng trong y tế làm dịch truyền, nhằm cung cấp nước và năng lượng cho bệnh nhân bị suy nhược cơ thể hoặc sau phẫu thuật. Biết trong một chai dịch truyền có chứa 25 gam đường D – glucose. Tính lượng dung dịch và lượng nước có trong chai dịch truyền đó.

Trả lời:

- Khối lượng dung dịch có trong chai dịch truyền là:

                            $C\%=\frac{m_{ct}\times 100}{m_{dd}}(\%)\Rightarrow m_{dd}=\frac{25\times 100}{5}=500\left(gam\right).$

- Khối lượng nước có trong chai dịch truyền là: 500 – 25 = 475 (gam).

Vận dụng 2 trang 38 KHTN 8: Từ sodium chloride, nước và những dụng cụ cần thiết, nêu cách pha 500 gam dung dịch sodium chloride 0,9%.

Trả lời:

Tính toán trước pha chế:

Khối lượng NaCl cần dùng để pha chế là:

$m_{NaCl}=\frac{500\times \mathrm{0,9}}{100}=\mathrm{4,5}\left(gam\right).$

Khối lượng nước cần dùng để pha chế là:

m_nước = m_{dung dịch} - m_{chất tan} = 500 – 4,5 = 495,5 (gam).

Cách pha chế:

Chuẩn bị:

- Dụng cụ: Cân điện tử, cốc thuỷ tinh (loại 1000 mL), đũa thuỷ tinh.

- Hoá chất: Muối ăn (sodium chloride), nước cất.

Tiến hành:

Bước 1: Cân chính xác 4,5 gam muối ăn cho vào cốc dung tích 1000 mL.

Bước 2: Cân lấy 495,5 gam nước cất, rồi cho dần vào cốc và khấy nhẹ cho tới khi thu được 500 gam dung dịch sodium chloride 0,9%.

Luyện tập 3 trang 39 KHTN 8: Tính số gam chất tan cần để pha chế 100 ml dung dịch CuSO₄ 0,1 M.

Trả lời:

Đổi 100 mL = 0,1 lít.

Số mol chất tan có trong dung dịch là:

$n_{CuS{O}_4}=C_M\times V=\mathrm{0,1}\times \mathrm{0,1}=\mathrm{0,01}\left(mol\right).$

Khối lượng chất tan cần dùng để pha chế là:

${m_{Cu}}_{S{O}_4}=n\times M=\mathrm{0,01}\times (64+32+16\times 4)=\mathrm{1,6}\left(gam\right).$

Tìm hiểu thêm trang 40 KHTN 8: Glucose được tạo ra từ các quá trình chuyển hoá thực phẩm và là một trong các nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể chúng ta. Với người bình thường, nồng độ glucose trong máu luôn được duy trì ổn định. Em hãy tìm hiểu và cho biết chỉ số nồng độ glucose trong máu của người bình thường nằm trong khoảng nào. Nếu chỉ số nồng độ glucose trong máu của một người lớn hơn mức bình thường thì người đó có nguy cơ mắc bệnh gì?

Trả lời:

- Chỉ số glucose trong máu ở mức trung bình từ: 3,9 – 6,4 mmol/L là bình thường.

Khi chỉ số này nằm ngoài giới hạn cho phép tức là thấp hơn hoặc cao hơn mức bình thường, sẽ biểu lộ những dấu hiệu bất ổn về lượng đường trong máu. 

- Nếu chỉ số nồng độ glucose trong máu của một người lớn hơn mức bình thường thì người đó có nguy cơ mắc các bệnh sau: Bệnh tiểu đường, viêm tụy cấp hay mạn tính, các bệnh về tuyến yên hay tuyến thượng thận, viêm màng não, tình trạng stress….

Tuy nhiên lượng glucose trong máu tăng cao thường hay gặp phổ biến nhất ở bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường. Đây cũng là một trong số những chỉ số quan trọng mà các bác sĩ căn cứ để đánh giá tình hàm lượng đường trong máu của bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường.

Chú ý: milimol/ lít có kí hiệu là mmol/ L.

Xem thêm các bài giải SGK Khoa học tự nhiên lớp 8 Cánh diều hay, chi tiết khác: