Giải Khoa học tự nhiên 7 Bài 28: Trao đổi khí ở sinh vật
Trả lời:
- Trao đổi khí là quá trình lấy O2 hoặc CO2 từ môi trường và thải ra ngoài môi trường khí CO2 hoặc O2.
- Quá trình trao đổi khí ở động vật thực hiện thông qua quá trình hô hấp.
- Quá trình trao đổi khí ở thực vật thực hiện ở quá trình quang hợp và hô hấp.
I. Trao đổi khí ở sinh vật
Câu hỏi 1 trang 118 KHTN lớp 7: Đọc thông tin trên rồi hoàn thành nội dung theo mẫu Bảng 28.1.
Trả lời:
Hoàn thành nội dung theo mẫu Bảng 28.1:
|
Trao đổi khí |
Khí lấy vào |
Khí thải ra |
|
|
Ở thực vật |
Quang hợp |
CO2 |
O2 |
|
Hô hấp |
O2 |
CO2 |
|
|
Ở động vật |
Hô hấp |
O2 |
CO2 |
Câu hỏi 2 trang 118 KHTN lớp 7: Trao đổi khí có liên quan gì với hô hấp tế bào?
Trả lời:
Mối quan hệ giữa trao đổi khí và hô hấp tế bào:
- Quá trình trao đổi khí lấy khí oxygen từ môi trường ngoài vào trong cơ thể để cung cấp các tế bào thực hiện quá trình hô hấp tế bào.
- Đồng thời, khí carbon dioxide được tạo ra từ quá trình hô hấp tế bào sẽ được tế bào thải ra khỏi tế bào rồi nhờ quá trình trao đổi khí để thải ra ngoài môi trường.
→ Như vậy, quá trình trao đổi khí sẽ cung cấp nguyên liệu và đào thải sản phẩm khí thải cho quá trình hô hấp tế bào còn quá trình hô hấp tế bào chính là động lực thúc đẩy quá trình trao đổi khí diễn ra.
II. Trao đổi khí ở thực vật
Trả lời:
Cấu tạo tế bào khí khổng phù hợp với chức năng trao đổi khí ở thực vật:
- Khi tế bào hình hạt đậu trương nước, thành mỏng của tế bào hình hạt đậu căng ra làm cho thành dày cong theo → Khí khổng mở rộng giúp thực hiện quá trình trao đổi khí.
- Khi tế bào hình hạt đậu mất nước, thành mỏng hết căng và thành dày duỗi thẳng → Khí khổng đóng lại nhưng không đóng hoàn để đảm bảo cho sự trao đổi khí vẫn có thể diễn ra.
Trả lời:
Sự khác nhau giữa quá trình trao đổi khí qua khí khổng trong hô hấp và quang hợp:
|
|
Khí lấy vào |
Khí thải ra |
|
Quang hợp |
CO2 |
O2 |
|
Hô hấp |
O2 |
CO2 |
Trả lời:
- Quá trình trao đổi khí phụ thuộc vào độ mở của khí khổng. Vậy những yếu tố nào ảnh hưởng đến độ mở của khí khổng sẽ ảnh hưởng đến quá trình trao đổi khí. Trong đó, 2 yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất là: hàm lượng nước và ánh sáng.
- Ảnh hưởng của hiện tượng thiếu nước của cây đến quá trình trao đổi khí: Cây bị thiếu nước → Khí khổng đóng lại → Quá trình trao đổi khí cũng sẽ bị cản trở (tốc độ trao đổi khí chậm lại).
III. Trao đổi khí ở động vật
Hoạt động 1 trang 121 KHTN lớp 7: Thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi và yêu cầu sau:
Quan sát Hình 28.2, cho biết tên cơ quan trao đổi khí ở giun đất, cá, châu chấu và mèo.
Trả lời:
Cơ quan trao đổi khí ở giun đất, cá, châu chấu và mèo:
|
Tên động vật |
Cơ quan trao đổi khí |
|
Giun đất |
Da |
|
Châu chấu |
Hệ thống ống khí |
|
Cá |
Mang |
|
Mèo |
Phổi |
Hoạt động 2 trang 121 KHTN lớp 7: Thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi và yêu cầu sau:
Quan sát Hình 28.3, mô tả đường đi của khí qua cơ quan trao đổi khí ở động vật.
Trả lời:
Mô tả đường đi của khí qua cơ quan trao đổi khí ở động vật: Khí O2 từ môi trường vào cơ thể qua cơ quan trao đổi khí (da, hệ thống ống khí, mang, phổi) cung cấp cho các tế bào. Các tế bào thải ra khí CO2, CO2 theo cơ quan trao đổi khí ra ngoài môi trường.
Hoạt động 3 trang 121 KHTN lớp 7: Thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi và yêu cầu sau:
Quan sát Hình 28.4, mô tả đường đi của khí O2 và CO2 qua các cơ quan của hệ hô hấp ở người.
Trả lời:
Mô tả đường đi của khí O2 và CO2 qua các cơ quan của hệ hô hấp ở người:
- Khi hít vào, không khí đi qua khoang mũi tới hầu, khí quản, phế quản (đường dẫn khí) để vào phổi. Tại phổi, O2 khuếch tán vào máu đến cung cấp cho các tế bào trong cơ thể, còn CO2 từ máu sẽ khuếch tán vào phổi.
- Khi thở ra, không khí mang nhiều khí CO2 từ phổi đến phế quản, khí quản, hầu rồi tới mũi và được đưa ra môi trường ngoài môi trường ngoài qua động tác thở ra.
Hoạt động 4 trang 121 KHTN lớp 7: Thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi và yêu cầu sau:
Trả lời:
- Nếu đường dẫn khí bị nghẽn thì sẽ không có O2 để cung cấp cho sự hô hấp của các tế bào, đồng thời CO2 cũng không được đào thải ra ngoài môi trường → Tế bào không có O2 để sử dụng cho các hoạt động sống và CO2 bị tích lũy gây độc cho tế bào → Tế bào sẽ chết, gây nguy hiểm cho tính mạng của con người.
- Những việc làm có lợi cho quá trình trao đổi khí ở người:
+ Giữ gìn môi trường sống trong sạch bằng cách trồng cây xanh, vệ sinh nhà cửa,…
+ Bảo vệ các cơ quan của đường hô hấp: vệ sinh mũi, họng thường xuyên,…
+ Tập thể dục đều đặn và đúng cách, tập hít thở sâu để có một hệ hô hấp khỏe mạnh.
Xem thêm lời giải bài tập SGK Khoa học tự nhiên lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 26: Một số yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp tế bào
Bài 27: Thực hành: Hô hấp ở thực vật
Bài 29: Vai trò của nước và chất dinh dưỡng đối với sinh vật
