Giải GDCD 7 Bài 7: Phòng, chống bạo lực học đường
Video giải bài tập Giáo dục công dân 7 Bài 7: Phòng, chống bạo lực học đường
I. Mở đầu
Trả lời
- Một hành vi bạo lực học đường mà em đã gặp phải hoặc chứng kiến: T là bạn thân của em hồi lớp 6. Một lần trong giờ kiểm tra toán cuối kì, vì T không cho các bạn ngồi gần chép bài nên khi T đạt điểm cao, một số bạn đã chặn đường T và đánh bạn khiến T bị thương.
- Đây là hành vi xấu, gây tổn thương cho người khác cả về tinh thần và thể chất. Hành vi này phải được ngăn chặn và có biện pháp phòng trừ.
II. Câu hỏi
1. Biểu hiện, nguyên nhân và tác hại của bạo lực học đường
Câu hỏi 1 trang 39 GDCD 7: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi:
Trả lời:
Yêu cầu a)
- Bạo lực học đường là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập; xâm hại thân thể, sức khỏe; lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm; cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần của người học xảy ra trong cơ sở giáo dục hoặc lớp độc lập.
- Các biểu hiện của bạo lực học đường trong các trường hợp trên:
+ Trường hợp 1: C đã đánh đập khiến bạn bị thương.
+ Trường hợp 2: H bị các bạn cùng lớp cô lập, nói xấu, ghép ảnh chế giễu.
+ Trường hợp 3: N đã trêu chọc bạn, Q đã đánh đập N.
- Theo em, còn có những biểu hiện khác của bạo lực học đường: lan truyền thông tin sai về bạn bè, chê bai, ngược đãi, lăng mạ, chửi bới, đe dọa, khủng bố, chiếm đoạt tài sản, giấy tờ của bạn, ép buộc bạn làm theo ý mình, lập nhóm tẩy chay bạn…
Yêu cầu b)
- Những nguyên nhân của bạo lực học đường trong các trường hợp trên:
+ Trường hợp 1: Bố mẹ C thường xuyên vắng nhà, không quan tâm, dạy dỗ C, C kết bạn với đối tượng xấu.
+ Trường hợp 2: Do thiếu kiến thức, kĩ năng sống, đặc điểm tâm sinh lí và do ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội.
+ Trường hợp 3: Do thiếu kĩ năng sống, đặc điểm tâm sinh lí, thích thể hiện bản thân, tính cách nông nổi, bồng bột.
- Theo em, bạo lực học đường còn do những nguyên nhân khác như: Gia đình không hòa thuận, hàng xóm đánh nhau, học sinh tiếp xúc với văn hóa phẩm bạo lực như phim ẩu đả giữa các băng nhóm, bạo lực từ games…
Yêu cầu c)
- Trong các trường hợp trên, các bạn C, H, Q, N đã phải chịu hậu quả.
+ Trường hợp 1: C bị nhà trường kỉ luật.
+ Trường hợp 2: H có dấu hiệu trầm cảm, khủng hoảng tâm lí, nếu không được can thiệp kịp thời có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
+ Trường hợp 3: Q và N phải chịu kỉ luật của nhà trường.
- Liệt kê những tác hại của bạo lực học đường theo gợi ý:
|
Tác hại của bạo lực học đường |
|
|
Đối với học sinh |
- Người gây ra bạo lực học đường: bị tổn thương về thể chất, tinh thần; bị lệch lạc nhân cách; phải chịu các hình thức kỉ luật, chậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng. - Người bị bạo lực học đường: bị tổn thương thể chất, tinh thần, giảm sút kết quả học tập và rèn luyện. |
|
Đối với gia đình |
Không khí và cuộc sống gia đình bị xáo trộn, căng thẳng, lo lắng. |
|
Đối với nhà trường và xã hội |
- Không khí trường học trở nên nặng nề, căng thẳng với nỗi sợ hãi, bất an luôn bao trùm. - Ảnh hưởng đến những nét văn hóa truyền thống, những chuẩn mực đạo đức quý giá của xã hội, thể hiện một sự suy đồi về mặt đạo đức và sự sai lệch về mặt hành vi; làm mất trật tự xã hội. |
2. Cách ứng phó với bạo lực học đường
a) Trong những trường hợp trên, các bạn đã làm gì để phòng tránh bạo lực học đường?
b) Theo em, học sinh cần làm gì để phòng tránh bạo lực học đường?
Trả lời:
Yêu cầu a)
- Trường hợp 1: V đã chia sẻ sự việc với mẹ và được mẹ đưa đến gặp cô giáo chủ nhiệm để nhờ cô giúp đỡ.
- Trường hợp 2: Th nhẹ nhàng nhận sai và xin lỗi bạn.
Yêu cầu b) Theo em, để phòng tránh bạo lực học đường học sinh cần:
+ Kết bạn với những bạn tốt;
+ Trang bị cho bản thân những kiến thức, kĩ năng liên quan đến bạo lực học đường;
+ Thông báo cho giáo viên hoặc những người lớn đáng tin cậy khi phát hiện nguy cơ bạo lực học đường;
+ Rời khỏi những nơi có nguy cơ xảy ra bạo lực học đường…
a) Em hãy nhận xét cách ứng phó của T và B trong các trường hợp trên.
Trả lời:
Yêu cầu a)
- Cách ứng phó của T: T tỏ thái độ nghe lời và lấy điện thoại của mình đưa cho chúng, sau đó lợi dụng sơ hở, T đã bỏ chạy về phía một người đi đường và kêu cứu để nhờ giúp đỡ. Đây là cách ứng phó phù hợp và khéo léo. T đã bình tĩnh quan sát xung quanh để tìm đường thoát và biết chủ động nhờ người khác giúp đỡ.
- Cách ứng phó của B: B đi tìm cô giáo chủ nhiệm để nhờ cô giúp đỡ. Đây là cách ứng phó hợp lí. B đã biết kiềm chế cảm xúc tiêu cực; chủ động nhờ người khác giúp đỡ.
Yêu cầu b) Theo em, những việc học sinh nên làm và không nên làm khi xảy ra bạo lực học đường:
|
Khi xảy ra bạo lực học đường |
Nên làm |
Không nên làm |
|
- Bình tĩnh, kiềm chế cảm xúc tiêu cực; - Chủ động nhờ người khác giúp đỡ; - Quan sát xung quanh để tìm đường thoát… |
- Tỏ thái độ khiêu khích, thách thức; - Sử dụng hành vi bạo lực để đáp trả; - Kêu gọi bạn bè cùng tham gia bạo lực… |
a) Em hãy nhận xét cách ứng phó của các bạn trong những trường hợp trên.
b) Theo em, sau khi xảy ra bạo lực học đường, học sinh nên làm gì và không nên làm gì? Vì sao?
Trả lời:
Yêu cầu a)
- Trường hợp 1: A quyết định báo cáo sự việc với cô giáo chủ nhiệm để tố cáo hành vi của nhóm bạn. Đây là cách ứng phó phù hợp và có thể giải quyết được vấn đề.
- Trường hợp 2: M làm như vậy là chưa đúng. M đã giấu giếm, tự giải quyết vấn đề mà không báo cho bố mẹ biết. M làm như vậy không những gây tổn thương cho bản thân mà không trừng trị thích đáng những học sinh có hành động xấu kia. M nên hành động theo lời khuyên của K.
Yêu cầu b)
- Sau khi xảy ra bạo lực học đường, học sinh nên thông báo sự việc với bố mẹ, người thân, thầy cô, công an và nhờ họ hỗ trợ đảm bảo an toàn; nhờ sự trợ giúp từ các cơ sở chuyên môn như bệnh viện, phòng tư vấn tâm lí học đường…
Học sinh không nên giấu giếm, bao che, tự giải quyết bằng biện pháp tiêu cực…
- Nếu sau khi xảy ra bạo lực, vấn đề bạo lực học đường không được giải quyết và xử lí sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng với chính người bị bạo lực, người gây ra bạo lực và với nhà trường, gia đình, xã hội.
3. Một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường
b) Em hãy nêu một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường.
Trả lời:
Yêu cầu a) Ở trường hợp 2 trong nội dung cách ứng phó sau khi xảy ra bạo lực học đường (mục 2), các học sinh nam đánh bạn M như vậy có vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường. Vì các học sinh nam đã đánh bạn M khiến bạn bị thương.
Yêu cầu b) Việc phòng, chống bạo lực học đường được quy định trong một số văn bản pháp luật như: Nghị định số 80/2017/NĐ-CP của Chính phủ; Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017); Bộ luật Dân sự năm 2015…
III. Luyện tập
Luyện tập 1 trang 42 GDCD 7: Em hãy cho biết các ý kiến dưới đây đúng hay sai. Vì sao?
a) Bạo lực học đường chỉ có một biểu hiện là đánh nhau.
b) Bạo lực học đường do nhiều nguyên nhân gây ra.
c) Bạo lực học đường chỉ gây ra tác hại về sức khỏe thể chất.
d) Việc phòng, chống bạo lực học đường là trách nhiệm riêng của ngành Giáo dục.
Trả lời:
- Ý kiến a) Sai. Bạo lực học đường có nhiều biểu hiện như: đánh nhau, ngược đãi, chê bai, lăng mạ, chửi bới, đe dọa, khủng bố, cô lập, lan truyền những thông tin sai sự thật về người học…
- Ý kiến b) Đúng. Bạo lực học đường do nhiều nguyên nhân gây ra. Bao gồm cả nguyên nhân chủ quan và khách quan như do đặc điểm tâm, sinh lí của lứa tuổi học sinh; do thiếu kiến thức, thiếu kĩ năng sống; do ảnh hưởng từ môi trường gia đình, môi trường xã hội không lành mạnh; do sự thiếu quan tâm từ cơ sở giáo dục…
- Ý kiến c) Sai. Bạo lực học đường gây ra nhiều tác hại đối với học sinh, gia đình, nhà trường và xã hội. Không chỉ gây ra tác hại về sức khỏe thể chất mà còn những tổn thương về tinh thần và những hậu quả nghiêm trọng khác.
- Ý kiến d) Sai. Việc phòng, chống bạo lực học đường là trách nhiệm của toàn xã hội, không chỉ riêng của ngành Giáo dục. Ngoài việc học ở trường học sinh còn có các mối quan hệ khác, ngoài trường lớp, học sinh còn có không gian mạng. Vì vậy nhà trường, cha mẹ học sinh và xã hội cần có trách nhiệm giáo dục, phát hiện, ngăn chặn, can thiệp kịp thời và bảo vệ quyền lợi chính đáng của học sinh trước các hành vi bạo lực học đường.
Luyện tập 2 trang 43 GDCD 7: Em có nhận xét gì về hành vi của các bạn dưới đây?
a) Một số bạn trong lớp thường xuyên trêu chọc, bắt nạt G vì G nhỏ bé và nhút nhát.
b) S kể với bố mẹ việc mình bị H trấn lột tiền dù H đe dọa không được kể với ai.
c) Thấy một bạn trong lớp bị đánh, Q vội lấy điện thoại ra quay phim để đăng lên mạng.
d) N muốn bỏ học vì bị nhiều bạn ở trường chế giễu.
Trả lời:
- Hành vi a) Hành động thường xuyên trêu chọc, bắt nạt G vì G nhỏ bé và nhút nhát của một số bạn trong lớp là hành vi bạo lực học đường với G. G cần thông báo sự việc cho gia đình, thầy cô để xử lí hành động của các bạn.
- Hành vi b) H đã trấn lột tiền và đe dọa S là hành vi bạo lực học đường. Việc S kể với bố mẹ là hành động đúng để ứng phó với việc bị bạo lực học đường.
- Hành vi c) Hành động của Q là sai. Khi chứng kiến bạo lực học đường không được thờ ơ, vô cảm, cổ vũ cho hành vi đó. Q cần can ngăn các bạn và báo với cô giáo về hành vi bạo lực học đường.
- Hành vi d) N chưa biết cách xử lí hậu quả của bạo lực học đường. M cần báo với bố mẹ sự việc để bố mẹ giúp đỡ.
a) Em nhận được tin nhắn hoặc thư đe dọa từ người khác.
b) Một người bạn đang có mâu thuẫn với em hẹn ở lại trường nói chuyện riêng sau buổi học.
c) Một nhóm học sinh cùng trường yêu cầu em tới chỗ vắng với thái độ khó chịu, đe dọa.
Trả lời:
- Tình huống a) Em nhận được tin nhắn hoặc thư đe dọa từ người khác. Em sẽ thông báo sự việc cho cha mẹ, thầy cô hoặc trình báo cơ quan chức năng.
- Tình huống b) Một người bạn đang có mâu thuẫn với em hẹn ở lại trường nói chuyện riêng sau buổi học. Em sẽ bình tĩnh, thông báo sự việc cho cha mẹ, thầy cô về sự việc đó.
- Tình huống c) Một nhóm học sinh cùng trường yêu cầu em tới chỗ vắng với thái độ khó chịu, đe dọa. Em sẽ bình tĩnh, tìm cơ hội thoát ra hoặc kêu gọi sự giúp đỡ từ những người xung quanh. Sau đó thông báo sự việc cho cha mẹ, thầy cô về sự việc đó.
- Tình huống d) Em vô tình nghe thấy nhóm bạn nam cùng lớp bàn kế hoạch cuối buổi học chặn đường đánh một bạn lớp bên cạnh. Em sẽ thông báo sự việc cho thầy cô về những thông tin em biết.
Luyện tập 4 trang 43 GDCD 7: Đóng vai xử lí các tình huống dưới đây:
Nếu là N, em sẽ xử lí tình huống này như thế nào? Vì sao?
Nếu biết sự việc đó, em sẽ nói gì với Đ và T?
Nếu là bạn thân của D, em sẽ nói gì với D?
Trả lời:
- Tình huống a) Nếu là N, em sẽ nói chuyện với V để bạn hiểu hành động đó là xâm phạm quyền riêng tư của em. Nếu bạn không hiểu và không chịu tiếp thu, em sẽ nhờ cô giáo nói chuyện với V.
- Tình huống b) Nếu biết sự việc đó, em sẽ nói với Đ và T rằng hành vi của S là sai nhưng nếu Đ và T cũng làm lại hành động tương tự với S thì các bạn cũng chính là những người gây ra bạo lực học đường. Đ và T nên báo cho cô giáo về hành động bắt nạt Đ của S để cô giáo có biện pháp xử lí phù hợp.
- Tình huống c) Nếu là bạn thân của D, em sẽ nói với D nên nói với gia đình hoặc thầy cô để kịp thời can thiệp, bảo vệ quyền lợi cho D.
Luyện tập 5 trang 43 GDCD 7: Hãy chia sẻ những việc em đã làm đề phòng, chống bạo lực học đường.
Trả lời:
- Có lối sống lành mạnh, tránh xa phim ảnh, trò chơi bạo lực và các tệ nạn xã hội.
- Thân thiện, hòa đồng và xây dựng tình bạn lành mạnh.
- Kiềm chế cảm xúc, đặc biệt là các cảm xúc tiêu cực.
- Khéo léo, kịp thời trong giải quyết các hiểu nhầm, xích mích nhỏ.
- Tìm hiểu thông tin, pháp luật liên quan đến phòng, chống bạo lực học đường.
IV. Vận dụng
Trả lời:
- Em đã tham gia viết bài tuyên truyền về phòng, chống bạo lực học đường do nhà trường tổ chức.
- Bài viết của em đã được đăng lên trang mạng xã hội của trường và được các bạn thảo luận, góp ý rất sôi nổi. Từ đó, em thấy rằng hiện nay tình trạng bạo lực học đường đã trở thành nỗi bức xúc của toàn xã hội, và trở thành mối lo lắng của không chỉ các bậc phụ huynh, thầy cô giáo mà còn của chính các bạn học sinh ngày ngày cắp sách đến trường. Mong rằng qua bài viết của em sẽ rung lên hồi chuông cảnh báo cho các gia đình, nhà trường và xã hội, cần quan tâm và có biện pháp thích hợp để đẩy lùi vấn nạn bạo lực học đường.
Trả lời:
* Sản phẩm tham khảo:
- Khẩu hiệu: Bạo lực không làm bạn mạnh mẽ!
- Ý nghĩa của khẩu hiệu:
+ Bạo lực không làm bạn mạnh mẽ. Đừng giải quyết mâu thuẫn bằng bạo lực vì bạo lực gây nên những hậu quả nặng nề, không chỉ gây tổn thương về thể chất, tinh thần, còn để lại di chứng nặng nề đối với sự phát triển trong tương lai.
+ Vì lương tâm và trách nhiệm, hãy thông báo, tố giác đến cơ quan có trách nhiệm nếu có dấu hiệu nghi ngờ, phát hiện, chứng kiến trường hợp bạo lực học đường.
Xem thêm lời giải SGK Giáo dục công dân lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 6: Ứng phó với tâm lí căng thẳng
