Điều trị bệnh hắc lào, các yếu tố nguy cơ và dự phòng

Theo tên khoa học, hắc lào được gọi là Ringworm (trong tiếng Anh, worm có nghĩa là con giun), nhưng bệnh không liên quan đến bất kì một loại giun nào mà bệnh do nấm gây nên. Tổn thương đặc trưng trong bệnh hắc lào là các sẩn đỏ dạng nốt, ngứa có hình dạng giống như một chiếc nhẫn.

Video nguyên nhân và cách chấm dứt vĩnh viễn hắc lào

Bệnh có thể gây tổn thương tại các vị trí khác nhau trên cơ thể.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ đề cập đến nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị bệnh hắc lào.

Một số thông tin nhanh về bệnh hắc lào 

Dưới đây là một số thông tin chính về bệnh hắc lào. Các thông tin cụ thể hơn sẽ được trình bày trong toàn bộ bài viết. 

  • Nguyên nhân gây bệnh hắc lào không có bất kì liên quan nào đến giun sán.
  • Bệnh hắc lào do một loại nấm có đặc tính ăn keratin - một loại protein có trong da, tóc và móng tay gây ra.
  • Trẻ em dưới 15 tuổi đặc biệt dễ mắc bệnh hắc lào. 

Điều trị bệnh hắc lào

Điều trị bệnh hắc lào phụ thuộc vào thể bệnh đang mắc.

Nấm da đầu

Các phương pháp điều trị phổ biến nhất cho bệnh hắc lào ở da đầu là thuốc kháng nấm dạng uống (viên nén). Tuy nhiên, việc lựa chọn thuốc sẽ phụ thuộc vào loại nấm gây bệnh.

Terbinafine (Lamisil): Các tác dụng phụ thường nhẹ và không kéo dài. Chúng có thể bao gồm tiêu chảy và buồn nôn. Những người có tiền sử bệnh gan không nên dùng terbinafine.

Griseofulvin (Grisovin): Các tác dụng phụ bao gồm nhức đầu, khó tiêu và buồn nôn. Tuy nhiên các triệu chứng này chỉ diễn biến trong một thời gian ngắn. 

Griseofulvin 500mg là một thuốc chống nấm đường uống dùng trong điều trị hắc lào (nguồn ảnh: https://www.indiamart.com/)Griseofulvin 500mg là một thuốc chống nấm đường uống dùng trong điều trị hắc lào (nguồn ảnh: https://www.indiamart.com/)

Dầu gội chống nấm: Những loại này giúp ngăn ngừa sự lây lan của bệnh hắc lào và có thể tăng tốc độ phục hồi, nhưng chúng không chữa khỏi bệnh. Có nhiều loại dầu gội chống nấm khác nhau, bạn có thể mua trực tiếp ngoài các cửa hàng hay đặt mua qua mạng.

Cắt sạch tóc đối với trẻ em: Không có bằng chứng cho thấy việc này làm giảm nhiễm trùng nấm ngoài da hoặc đẩy nhanh thời gian hồi phục.

Điều trị hắc lào tại da và vùng bẹn.

Hầu hết các trường hợp được điều trị bằng kem chống nấm. Nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng- không phải tất cả các loại kem chống nấm đều có cách dùng giống nhau. Các loại kem chống nấm dạng bôi có thể được bán không kê đơn, hoặc bạn cũng có thể đặt mua online trên mạng.

Nếu các triệu chứng hắc lào nghiêm trọng hoặc các tổn thương chiếm một diện tích rộng trên bề mặt da, các bác sĩ có thể chuyển từ thuốc không kê đơn sang các thuốc bôi theo đơn có công dụng mạnh hơn. 

Hoặc các bác sĩ cũng có thể chuyển sang các thuốc chống nấm đường uống.Các thuốc uống có thể có một số tác dụng phụ, bao gồm đau dạ dày, phát ban hoặc ảnh hưởng đến chức năng gan. 

Chăm sóc vùng da bị tổn thương do hắc lào.

Điều quan trọng trong chăm sóc tổn thương hắc lào là luôn giữ cho vùng da tổn thương được khô thoáng. (nguồn ảnh: https://www.medicalnewstoday.com) Điều quan trọng trong chăm sóc tổn thương hắc lào là luôn giữ cho vùng da tổn thương được khô thoáng. (nguồn ảnh: https://www.medicalnewstoday.com) 

Chăm sóc da đúng cách có thể giúp tăng tốc độ phục hồi.

  • Rửa sạch da nhẹ nhàng
  • Lau khô da sau khi rửa
  • Dùng khăn vỗ nhẹ lên da ở những vùng da tổn thương mới liền, nhưng không chà xát.
  • Đảm bảo da tại các vùng nếp gấp như kẽ ngón tay, ngón chân luôn được khô thoáng
  • Thay tất và quần lót thường xuyênnếu chúng che vào vùng da nhiễm trùng.
  • Luôn luôn điều trị các tổn thương ở đùi và bẹn cùng một lúc, vì nhiễm trùng thường lây lan từ vùng này sang vùng khác.
  • Nếu có thể, hãy mặc loại quần áo lót rộng rãi, chẳng hạn như quần đùi. 

Triệu chứng bệnh hắc lào

Các thể bệnh hắc lào khác nhau gây tổn thương ở những vùng da khác nhau trên cơ thể

  • Bệnh hắc lào tại da đầu (nấm da đầu): Thể bệnh này phổ biến nhất ở trẻ nhỏ, ít gặp hơn ở người lớn. Bệnh có tỉ lệ mắc cao hơn ở môi trường đô thị, nơi mọi người sống gần nhau, tạo cơ hội cho nấm hắc lào lây lan.
  • Bệnh hắc lào thể da (nấm da toàn thân): Thể bệnh này gặp ở cả trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người lớn.
  • Hắc lào tại vùng bẹn (nấm bẹn): thể bệnh này phổ biến ở nam giới trẻ tuổi.
  • Nấm da chân: bệnh rất thường gặp trong các nhiễm trùng vùng chân nói chung
  • Nấm móng: nấm gây nhiễm trùng và tổn thương tại vùng móng tay, móng chân.
  • Hắc lào ở vùng râu: bệnh gặp ở nam giới để râu trên mặt, bệnh thường do lây truyền từ động vật nhiễm hắc lào.

Mỗi thể hắc lào khác nhau có những triệu chứng khác nhau. 

Nấm móng – một dạng tổn thương của hắc lào (nguồn ảnh: https://pixels.com/)Nấm móng – một dạng tổn thương của hắc lào (nguồn ảnh: https://pixels.com/) 

Nấm da đầu 

  • Da đầu xuất hiện các mảng nhỏ, có vảy.
  • Các mảng tổn thương có thể mềm, đau hoặc viêm bội nhiễm.
  • Tóc gãy rụng trên và xung quanh vùng tổn thương
  • Hình thành vết loét lớn trên da đầu do viêm. Các vết loét có thể chảy mủ. 

Cũng có thể xuất hiện tình trạng sưng nóng các hạch bạch huyết, nhưng triệu chứng này không thường gặp. 

Hắc lào trên cơ thể hoặc nấm da toàn thân

Các triệu chứng bao gồm:

  • Xuất hiện ban tổn thương hình tròn hoặc hình nhẫn
  • Da vùng rìa tổn thương thường viêm đỏ, vùng trung tâm trông giống da bình thường
  • Vùng rìa tổn thương nhô cao hơn so với bề mặt da
  • Ngứa, đặc biệt là tại vị trí ban tổn thương.

Nấm bẹn.

Có thể xuất hiện các triệu chứng:

  • Ngứa, đặc biệt là ở và xung quanh bẹn
  • Đỏ, bỏng rát tại vùng da tổn thương.
  • Da bong tróc và có vảy tại mặt trong đùi
  • Các triệu chứng trầm trọng hơn khi đi bộ, chạy hoặc tập thể dục
  • Mặc quần áo chật làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn 

Hắc lào tại vùng râu. 

Các triệu chứng có thể gặp bao gồm:

  • Các tổn thương đỏ, sưng tấy và chảy mủ
  • Râu bị rụng, triệu chứng này thường hết sau khi điều trị khỏi
  • Viêm tuyến nang lông
  • Da khô, bong tróc, nổi các mảng tổn thương mềm, chảy nước
  • Mệt mỏi 

Các biến chứng bệnh hắc lào

Hắc lào ít khi gây tổn thương tới lớp dưới da. Nguy cơ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng là rất nhỏ. Tuy nhiên, nếu không điều trị, bệnh hắc lào có thể lây lan từ bộ phận này sang bộ phận khác của cơ thể. 

Ở các vùng tổn thương da hở, các vi khuẩn có thể xâm nhập và gây ra bội nhiễm. 

Ở những người bị nhiễm HIV hay các bệnh lý suy giảm miễn dịch khác, hắc lào rất dễ lây lan. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc tiêu diệt hoàn toàn nấm gây bệnh. 

Nguyên nhân bệnh hắc lào

Bệnh hắc lào do một loại vi nấm ăn keratin gây ra. Chúng có tên là Dermatophytes

Dermatophytes tấn công các vùng da trên cơ thể, da đầu, tóc và móng vì đó là những bộ phận duy nhất của cơ thể có đủ keratin để thu hút chúng. 

Dermatophytes là những bào tử cực nhỏ có thể tồn tại trên bề mặt da trong nhiều tháng. Chúng cũng có thể tồn tại trong khăn tắm, lược, đất và các đồ vật khác trong nhà.  

Bào tử Dermatophyte lây lan theo những cách sau: 

  • Lây từ người sang người
  • Lây từ động vật sang người
  • Lây từ các đồ vật sang người 

Nếu một người hoặc động vật bị nhiễm trùng, họ có thể lây các bào tử nấm lên các đồ vật và bề mặt trong quá trình tiếp xúc và từ đó truyền các bào tử nấm cho người lành nếu chạm vào.

Trẻ em thường xuất hiện các triệu chứng khi bị nhiễm bệnh, nhưng nhiều người lớn thì không. Tuổi càng cao, hệ miễn dịch càng có khả năng bảo vệ cơ thể, tuy nhiên họ vẫn là những người lành mang mầm bệnh 

Các yếu tố nguy cơ 

Các yếu tố nguy cơ sau đây làm tăng khả năng mắc bệnh hắc lào hoặc làm cho các triệu chứng của bệnh tồi tệ hơn: 

  • Dưới 15 tuổi
  • Hệ thống miễn dịch suy yếu
  • Sử dụng các thuốc làm suygiảm hệ thống miễn dịch
  • Sống tại vùng có khí hậu nóng ẩm.
  • Ở gần người hoặc động vật bị nhiễm bệnh
  • Dùng chung quần áo hoặc khăn tắm với người bị nhiễm bệnh
  • Mắc bệnh lý gây tăng tiết mồ hội
  • Chơi các môn thể thao tiếp xúc, chẳng hạn như đấu vật
  • Mặc quần áo chật 

Các giai đoạn của bệnh 

Các giai đoạn phát triển của bệnh hắc lào phụ thuộc vào từng thể bệnh.

Trên cơ thể, các ban tổn thương phát triển chậm về kích thước và có thể xuất hiện nhiều mảng trên các bộ phận khác của cơ thể. Trung tâm của tổn thương giống như da lành, viền xung quanh tạo thành hình chiếc nhẫn. Nếu có nhiều viền, chúng hợp với nhau tạo thành các vòng tròn đồng tâm.

Tổn thương hắc lào tại bàn chân có xu hướng bắt đầu từ kẽ các ngón chân trước khi lan xuống lòng bàn chân, hai cạnh bên bàn chân, hoặc cả hai. Da giữa kẽ các ngón chân sau đó có thể chuyển sang màu trắng và trở nên mềm mại.

Tại vị trí móng, bệnh hắc lào bắt đầu với sự dày lên của da dưới móng, sau đó là móng dày lên và đổi màu. Theo thời gian, móng tay sẽ bong ra, vỡ vụn và biến mất.

Ở bẹn, dấu hiệu đầu tiên thường là phát ban và ngứa tại vùng háng. Tình trạng này có thể lan ra xung quanh bẹn, mặt trong đùi, thắt lưng và mông. 

Chẩn đoán bệnh hắc lào

Hắc lào có thể được chẩn đoán bằng thăm khám lâm sàng, khai thác tiền sử bệnh sử của bệnh nhân. (nguồn ảnh: https://www.medicalnewstoday.com/articles/158004#2)Hắc lào có thể được chẩn đoán bằng thăm khám lâm sàng, khai thác tiền sử bệnh sử của bệnh nhân. (nguồn ảnh: https://www.medicalnewstoday.com/articles/158004#2)

Bệnh hắc lào có thể được chẩn đoán bằng thăm khám lâm sàng và khai thác tiền sử, bệnh sử của bệnh nhân.

Các bác sĩ có thể lấy một mảnh da nhỏ tại vùng tổn thương, quan sát dưới kình hiển vi để tìm nấm gây bệnh đặc trưng của hắc lào.

Bác sĩ cũng sẽ đánh giá xem tổn thương da của bạn có phải do một vấn đề nào khác không, chẳng hạn như bệnh vẩy nến. Thông thường sẽ không cần phải làm thêm xét nghiệm nào khác trừ khi các triệu chứng đặc biệt nghiêm trong. 

Nếu các triệu chứng không được cải thiện sau khi điều trị, bác sĩ có thể sinh thiết một mẫu da nhỏ tại vùng tổn thương và gửi đến phòng xét nghiệm để chẩn đoán. 

Dự phòng 

Các cách sau đây có thể giúp dự phòng lây nhiễm bệnh hắc lào nếu một thành viên trong gia đình bạn bị bệnh:

  • Nếu vật nuôi là nguồn lây nhiễm, cần được bác sĩ thú y điều trị.
  • Mọi người nên rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng bằng xà phòng.
  • Tất cả các thành viên trong gia đình nên tự kiểm tra các dấu hiệu của bệnh hắc lào.
  • Mọi người không nên dùng chung lược, bàn chải tóc, quần áo, khăn trải giường, khăn tắm hoặc giày dép.
  • Bất kỳ ai bị bệnh hắc lào không nên gãi vào các khu vực sinh hoạt chung vì điều này làm tăng nguy cơ lây lan nhiễm trùng.
  • Mọi người nên tránh đi lại trong nhà bằng chân trần.
  • Nên giặt quần áo bằng nước nóng với xà phòng diệt nấm.
  • Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

Xem thêm:

Chủ đề:
Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!