Đau vai gáy: Nguyên nhân, biện pháp hỗ trợ tại nhà và điều trị chuyên khoa

Video Đau vai gáy: Nguyên nhân, phòng ngừa và cách chữa trị tận gốc

Đau có thể từ nhẹ đến rất nặng và có thể bao gồm:

• Ngứa ran
• Đau nhức 
• Cứng khớp
• Tê liệt
• Co thắt

Trong một số trường hợp, đau vai gáy có thể là dấu hiệu của cơn đau tim hoặc đột quỵ. Đây là những trường hợp cấp cứu y tế nghiêm trọng cần được giúp đỡ ngay lập tức.

Hiếm khi nguyên nhân đau gây ra bởi sỏi mật và một số bệnh ung thư. 

Nguyên nhân đau vai gáy  

Hầu hết đau vai gáy là do bong gân và căng cơ khi chơi thể thao, vận động quá sức hoặc sai tư thế. 

Tổn thương mô mềm 

Đau vai gáy thường do chấn thương mô mềm. Mô mềm bao gồm cơ, gân và dây chằng. Chúng khác với mô cứng của xương và sụn.

Chấn thương mô mềm có thể gây ra nhiều loại đau, bao gồm:

• Cứng khớp
• Đau đầu
• Co thắt cơ  

Rách chóp xoay 

Rách chóp xoayChóp xoay là một nhóm bốn gân giữ cánh tay vào xương bả vai của bạn.

Rách chóp xoay có thể do chấn thương đơn lẻ (chẳng hạn như ngã) hoặc do các vi chấn thương lặp đi lặp lại theo thời gian, điều này có thể phổ biến trong các môn thể thao cần sử dụng nhiều đến cánh tay và vai.

Lão hóa cũng có thể góp phần làm rách chóp xoay. Nguồn cung cấp máu giảm có thể làm chậm khả năng sửa chữa tổn thương tự nhiên của cơ thể. Và các gai xương có thể hình thành tại khớp, làm hỏng các gân của chóp xoay. 

Một vết rách đột ngột thường sẽ khiến bạn đau dữ dội ở vai và ngay lập tức bị yếu ở cánh tay.

Rách chóp xoay nhiều lần  có thể gây đau vai và yếu cánh tay theo thời gian. Các hoạt động đòi hỏi phải vươn người lên phía sau, chẳng hạn như chải đầu, có thể gây đau đớn. 

Chấn thương cổ do cử động đột ngột 

Đây là hiện tượng rách cơ, gân và dây chằng ở cổ do cử động cổ đột ngột. Nó thường xảy ra trong một vụ va chạm tự động.

Các nguyên nhân phổ biến khác bao gồm:

• Liên quan đến thể thao
• Bị rung lắc
• Ngã
• Một cú đánh vào đầu

Các triệu chứng có thể mất 24 giờ hoặc lâu hơn để xuất hiện và bao gồm:

• Đau và cứng cổ
• Nhức đầu
• Chóng mặt
• Mờ mắt
• Mệt mỏi liên tục

Hầu hết mọi người hồi phục hoàn toàn trong vòng ba tháng nhưng một số có thể bị đau mãn tính và đau đầu trong nhiều năm sau đó. 

Thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ là do đĩa đệm cột sống cổ của bạn bị thoái hoá theo thời gian. Đây là một tình trạng rất phổ biến, ảnh hưởng đến hơn 85% những người trên 60 tuổi.

Cột sống của bạn được tạo thành từ các đoạn xương được gọi là đốt sống. Ở giữa mỗi đốt sống là vật liệu mềm được gọi là đĩa đệm. 

Khi bạn già đi, đĩa đệm mất nước và trở nên cứng hơn. Các đốt sống di chuyển gần nhau hơn. Điều này có thể gây kích ứng niêm mạc của khớp và gây ra thoái hoá đốt sống cổ. 

Là một phần của bệnh viêm khớp, bệnh này cũng làm phát triển các gai xương.

Các triệu chứng của thoái hoá đốt sống cổ thường bao gồm đau và cứng cổ. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, nó có thể dẫn đến chèn ép dây thần kinh. 

Chèn ép dây thần kinh  

Chèn ép dây thần kinh

Một dây thần kinh ở cổ bị chèn ép có thể gây ra cơn đau lan sang vai.

Bệnh chèn ép dây thần kinh ở cổ thường xuất phát từ những thay đổi ở cột sống của bạn do lão hóa hoặc chấn thương. 

Các gai xương có thể gây ra tình trạng chèn ép các dây thần kinh chạy qua khoang rỗng trong đốt sống. Nếu điều này xảy ra ở cổ của bạn, nó có thể gây ra chèn ép dây thần kinh.

Các triệu chứng bao gồm:

• Ngứa ran hoặc tê ở ngón tay hoặc bàn tay
• Yếu các cơ của cánh tay, vai hoặc bàn tay 

Thoát vị đĩa đệm 

Khi các đĩa đệm của đốt sống cổ co lại, các đốt sống xích lại gần nhau hơn và đôi khi có thể dẫn đến một hoặc nhiều đĩa đệm bị hư hỏng.

Nếu phần mềm bên trong của đĩa đệm nhô ra khỏi phần cứng bên ngoài, nó được gọi là đĩa đệm bị trượt, thoát vị hoặc sa.

Các triệu chứng của trượt hoặc thoát vị đĩa đệm bao gồm:

• Đau
• Tê liệt
• Ngứa ran
• Đau nhức
• Cảm giác nóng rát ở cổ

Tư thế và tư thế ngủ 

Giữ cổ ở tư thế không thoải mái trong thời gian dài có thể dẫn đến căng cơ và gân của vai gáy.

Một số tư thế và hoạt động thường gây ra đau vai gáy là:

• Ngủ trên gối quá cao hoặc chồng nhiều gối
• Nghiến răng vào ban đêm
• Ngồi trước máy tính hoặc nghe điện thoại với cổ căng về phía trước hoặc ngửa lên
• Đột ngột giật cổ khi tập thể dục 

Đau tim 

Đau tim

Trong khi cơn đau đột ngột ở ngực hoặc cánh tay có thể là dấu hiệu của cơn đau tim thì đau và tê ở cổ, lưng hoặc hàm cũng là các triệu chứng có thể gặp. 

Gọi 115 hoặc đến phòng cấp cứu gần nhất nếu bạn cảm thấy đau đột ngột ở cổ, lưng hoặc hàm mà không kèm theo chấn thương. 

Đau thắt ngực ổn định 

Đau ở vai, cổ, lưng hoặc hàm cũng có thể là một triệu chứng của đau thắt ngực ổn định. Nó xảy ra khi tim không nhận đủ oxy do động mạch vành bị thu hẹp. 

Bạn thường bị đau ở giữa ngực, có thể lan ra cánh tay trái, vai, cổ, lưng và hàm.

Bệnh cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời. 

Đột quỵ hoặc bóc tách động mạch cảnh 

Đau cổ có thể là một triệu chứng của một loại đột quỵ nghiêm trọng được gọi là bóc tách động mạch cảnh. Tình trạng này hiếm gặp nhưng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây đột quỵ ở những người dưới 50 tuổi.

Các triệu chứng của đột quỵ bao gồm:

• Mặt xệ xuống
• Tê yếu cánh tay
• Khó nói hoặc nói lắp
• Rối loạn thị lực
• Đi lại khó khăn 

Cấp cứu y tế 

Nếu bạn tin rằng bạn hoặc người khác có thể bị đột quỵ, hãy gọi 911 hoặc đến phòng cấp cứu gần nhất. 

Gãy xương đòn 

Gãy xương đòn

Xương đòn là phần xương hơi cong ở đỉnh ngực chạy từ bả vai đến khung xương sườn.

Gãy xương đòn thường xảy ra khi bạn ngã với cánh tay dang rộng.

Các dấu hiệu của gãy xương đòn bao gồm:

• Đau nhức nhối
• Không nâng được cánh tay 
• Vai võng xuống
• Bầm tím, sưng và đau 

Gãy xương bả vai  

Gãy xương bả vai 

Xương bả vai là xương lớn, hình tam giác nối cánh tay với xương đòn.

Gãy xương bả vai có thể xảy ra trong các chấn thương có tác động mạnh như va chạm xe máy hoặc xe cơ giới.

Các triệu chứng bao gồm đau dữ dội khi bạn cử động cánh tay và sưng ở sau vai. 

Viêm cứng khớp vai 

Viêm cứng khớp vai là tình trạng vai ngày càng khó cử động và đau. Những người từ 40 đến 60 tuổi và những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh cao nhất.

Nguyên nhân không được biết.

Triệu chứng chính của viêm cứng khớp vai là một cơn đau âm ỉ hoặc đau nhức thường ở vai ngoài và đôi khi cả cánh tay. 

Viêm gân vai hoặc viêm bao hoạt dịch

Viêm gân và viêm bao hoạt dịch là những nguyên nhân phổ biến gây ra đau vai, nhưng cơn đau có thể xảy ra ở bất cứ đâu mà tình trạng viêm xảy ra.

Các gân và bao hoạt dịch bao quanh chóp xoay đặc biệt dễ bị viêm gây đau và cứng khớp của bạn. 

Chấn thương dây chằng quanh khớp cùng vai- đòn 

Đây là một chấn thương đối với khớp nơi xương đòn gặp điểm cao nhất  của xương bả vai. Khớp được gọi là khớp cùng vai- đòn.

Tổn thương khớp cùng vai- đòn thường xảy ra khi bạn bị ngã trực tiếp vào vai. Mức độ nghiêm trọng có thể từ bong gân nhẹ đến tách rời hoàn toàn với biểu hiện một vết sưng lớn hoặc khối phồng phía trên vai.

Đau có thể xảy ra ở các vùng xung quanh. 

Đau vai và cổ 

Do sự kết nối chặt chẽ của các dây thần kinh chi phối, đau vai và cổ thường bị nhầm lẫn với nhau.

Bạn có thể cảm thấy một cơn đau ở vai thực sự đến từ cổ của bạn và ngược lại. Đây được gọi là cơn đau quy chiếu.

Một số triệu chứng của cơn đau quy chiếu được đề cập bao gồm:

• Đau nhói, bỏng rát hoặc ngứa ran như điện
• Đau lan đến xương bả vai, khuỷu tay và bàn tay của bạn
• Đau lan xuống cánh tay khi bạn vặn cổ
• Giảm đau khi bạn đỡ cổ 

Sỏi mật hoặc túi mật to 

Sỏi mật hoặc túi mật to 

Đau ở vai phải có thể là dấu hiệu của sỏi mật làm tắc ống dẫn trong túi mật. Bạn cũng có thể cảm thấy đau lưng giữa hai xương bả vai. Cơn đau có thể đột ngột và dữ dội.

Bạn có thể cảm thấy hoặc không cảm thấy các triệu chứng phổ biến hơn của sỏi mật hoặc viêm túi mật. Đó là:

• Đau đột ngột ở bụng trên bên phải 
• Đau ở giữa bụng, bên dưới xương ức
• Buồn nôn hoặc nôn mửa 

Ung thư 

Trong một số trường hợp, đau cổ dai dẳng có thể là triệu chứng của ung thư đầu hoặc cổ.

Nguyên nhân phổ biến nhất của ung thư đầu và cổ là sử dụng quá nhiều rượu và thuốc lá. Những nguyên nhân này chiếm khoảng 75% các trường hợp.

Đau vai gáy cũng có thể là một triệu chứng của bệnh ung thư phổi.

Đau vai gáy 1 bên 

Đau thường xuất hiện ở một bên cổ. Điều này thường là do căng cơ hoặc bong gân xảy ra ở bên đó, hoặc do tư thế ngủ sai.

Những người thuận tay phải có nhiều khả năng bị mỏi cổ hoặc vai phải hơn.

Đau ở vai phải có thể là dấu hiệu của sỏi mật hoặc túi mật bị viêm. 

Đau vai gáy kèm nhức đầu  

Đau vai gáy kèm nhức đầu  

Căng cơ ở cổ là nguyên nhân rất phổ biến của đau đầu do căng thẳng.

Đây là một loại đau quy chiếu do đau dây thần kinh chẩm.

Đau đầu do dây thần kinh chẩm có thể có cảm giác tương tự như chứng đau nửa đầu. Các triệu chứng bao gồm:

• Đau ở một bên đầu hoặc mặt 
• Cứng cổ và nhức đầu sau một số cử động cổ
• Đau quanh mắt  

Chữa đau mỏi vai gáy tại nhà 

Nếu đau vai gáy nhẹ, bạn có thể làm giảm cơn đau bằng các biện pháp tại nhà. Đối với các triệu chứng nghiêm trọng hơn, hãy đến gặp bác sĩ.

Hãy thử một số mẹo và phương pháp phòng ngừa sau đây tại nhà:

• Nghỉ chơi thể thao hoặc các hoạt động khác có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đau vai gáy.
• Chườm đá lên khu vực bị đau trong ba ngày đầu tiên sau khi cơn đau bắt đầu. Quấn túi đá vào một chiếc khăn và sử dụng trong tối đa 20 phút, 5 lần một ngày. Điều này sẽ giúp giảm sưng.
• Chườm nóng bằng miếng đệm nóng hoặc miếng gạc ấm.
• Uống thuốc giảm đau không kê đơn.
• Đeo băng quấn vai giảm đau để giảm sưng và đau. 
• Nhẹ nhàng xoa bóp vùng vai gáy gáy.
• Sử dụng kem bôi giảm đau không kê đơn.  

Bài tập giúp giảm đau vai gáy 

Xem chi tiết: 17 bài tập giúp làm giảm đau vai gáy mà bạn nên thử

Hãy thử các bài tập kéo giãn này để giảm đau vai gáy. Đây là những chuyển động nhẹ nhàng và kéo căng để giảm cứng khớp.

Nếu cơn đau của bạn nghiêm trọng hơn hoặc tăng lên khi tập, hãy dừng chúng lại và đến gặp bác sĩ. 

Bác sĩ cũng có thể giới thiệu bạn đến một nhà vật lý trị liệu,họ sẽ tác động trên mô mềm và cơ của bạn để giảm bớt cơn đau. Nhà trị liệu có thể tạo cho bạn một thói quen tập thể dục tại nhà phù hợp với nhu cầu của bạn. Điều này sẽ giúp tăng sức dẻo dai của vai gáy để ngăn ngừa chấn thương trong tương lai. 

Căng cổ 

Thực hiện các động tác giãn cơ khoảng 3 hoặc 4 vòng trong 1 lần:

1. Ngồi ở một vị trí thư giãn.
2. Cúi đầu về phía trước chạm cằm vào ngực và giữ tư thế đó trong 5 đến 10 giây.
3. Từ từ ngửa đầu thẳng ra sau, nhìn lên trần nhà. Giữ nó trong 5 đến 10 giây.
4. Nghiêng đầu sang bên phải, như thể bạn đang hướng tai vào vai. Giữ vai của bạn thư giãn và giữ nguyên tư thế trong 5 đến 10 giây.
5. Lặp lại chuyển động ở phía bên trái.
6. Xoay đầu nhẹ nhàng sang phải, như thể bạn đang nhìn qua vai. Giữ đầu của bạn ở đó trong 5 đến 10 giây.
7. Lặp lại chuyển động ở phía đối diện. 

Giãn cơ nâng vai 

Cơ nâng vai nằm ở bên cạnh và sau cổ của bạn, ở mỗi bên. Nó nâng lên xương bả vai và kết nối cánh tay và xương đòn.

Để giãn cơ:   

1. Đứng quay mặt vào tường và co cánh tay lên bằng khuỷu tay, tạo thành một góc vuông.
2. Quay đầu sang phía đối diện và tiếp tục quay  cho đến khi bạn cảm thấy căng nhẹ ở cổ và lưng. Giữ trong 5 đến 10 giây.
3. Lặp lại với bên còn lại. 

Căng vai 

Điều trị đau mỏi vai gáy 

Điều trị đau vai gáy phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng đau đớn này.

Đau tim, đột quỵ và các tình trạng nghiêm trọng khác thường phải điều trị khẩn cấp. Đối với hầu hết các tình huống khác, các biện pháp khắc phục tại nhà, vật lý trị liệu và xoa bóp sẽ giúp cải thiện tình trạng đau.

Một số tình huống nghiêm trọng hơn có thể cần điều trị phẫu thuật bao gồm: 

Gãy xương 

Băng đeo tay để giữ cánh tay và vai ở vị trí cố định trong khi đợi vết thương lành là phương pháp điều trị đầu tiên trong trường hợp gãy xương bả vai hoặc xương đòn.

Nếu cần phải phẫu thuật, quy trình cơ bản là ghép các đầu xương gãy lại với nhau và cố định chúng lại để ngăn chúng di chuyển khi lành.

Điều này có thể liên quan đến việc chèn các tấm và vít dưới gây mê. 

Rách chóp xoay 

Các phương pháp điều trị không phẫu thuật có hiệu quả đối với khoảng 80% những người bị rách chóp xoay.

Nếu bạn bị yếu nhiều ở vai và các triệu chứng kéo dài từ 6 đến 12 tháng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật.

Phẫu thuật rách chóp xoay thường bao gồm việc gắn lại các gân bị rách vào xương cánh tay của bạn. 

Khi nào đến gặp bác sĩ 

Đi khám bác sĩ nếu:

• Phạm vi chuyển động của bạn bị hạn chế
• Bạn đang rất đau
• Bạn tin rằng bạn đang gặp trường hợp khẩn cấp về y tế

Bạn có thể bị rách cơ hoặc gân, hoặc một cái gì đó nghiêm trọng hơn cần được điều trị ngay lập tức.

Bạn cũng nên đi khám nếu cơn đau kéo dài, trầm trọng hơn hoặc tái phát sau khi khỏi bệnh. 

Chẩn đoán đau vai gáy

Bác sĩ sẽ khám sức khỏe và hỏi tiền sử bệnh của bạn. Họ sẽ muốn biết cơn đau của bạn bắt đầu khi nào và bạn có những triệu chứng gì.

Việc kiểm tra có thể bao gồm thử nghiệm bóp cánh tay để xác định nguồn gốc của cơn đau.

Họ cũng có thể kiểm tra phạm vi chuyển động của bạn, bằng cách yêu cầu bạn di chuyển cánh tay, vai và cổ. Sau đó, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm bổ sung để chẩn đoán vấn đề.

Các xét nghiệm khác có thể bao gồm:

• Xét nghiệm máu
• Chụp X-quang
• Chụp CT và MRI
• Điện cơ (EMG), sử dụng các điện cực để đo hoạt động điện của mô cơ.

Bác sĩ cũng có thể yêu cầu chọc dò tủy sống (chọc dò thắt lưng), nếu họ nghi ngờ bị nhiễm trùng. 

Ngăn ngừa đau vai gáy 

Bạn có thể giúp ngăn ngừa đau vai gáy bằng cách ngồi và đi đúng tư thế, và thay đổi các động tác hàng ngày để tránh căng thẳng cho cổ hoặc vai của bạn.

Thực hành tư thế tốt 

Để kiểm tra tư thế tốt:

• Đứng dựa lưng vào tường. Căn chỉnh vai, hông và gót chân của bạn vào tường.
• Đưa lòng bàn tay vào tường cao hết mức có thể rồi hạ xuống.
• Lặp lại 10 lần, và sau đó đi bộ về phía trước.

Điều này sẽ giúp bạn đứng và ngồi thẳng. 

Giãn cơ và tập thể dục 

Tạo thói quen kéo giãn giúp thư giãn cổ, vai và lưng của bạn. Sử dụng các bài tập được đề cập ở trên hoặc hỏi bác sĩ của bạn. Họ có thể có bản in để chia sẻ với bạn.

Điều quan trọng là bạn phải có phong độ tốt khi tập thể dục để không kéo hoặc căng cơ, gân hoặc dây chằng. 

Di chuyển xung quanh 

Nếu bạn ngồi cả ngày, hãy nhớ đứng dậy sau mỗi 30 phút và đi bộ xung quanh. 

Thay đổi nơi làm việc 

Các hoạt động lặp đi lặp lại có thể gây căng thẳng cho vai gáy của bạn. Đôi khi không thể tránh được những hoạt động này, vì vậy hãy tìm kiếm sự giúp đỡ để giảm thiểu căng thẳng.

Thực hiện theo các mẹo tiện lợi tại nơi làm việc để loại bỏ các thói quen xấu:

• Nếu bạn sử dụng điện thoại nhiều, hãy mua tai nghe. Không dùng vai gáy để đỡ điện thoại.
• Ngồi trên ghế hỗ trợ bạn đúng cách.
• Thường xuyên nghỉ giải lao. 

Kết luận

Đau vai gáy thường là kết quả của căng cơ và bong gân do vận động quá sức hoặc không đúng tư thế.

Đôi khi cơn đau này sẽ tự biến mất. Các bài tập kéo căng và tăng cường sức mạnh cũng có thể điều trị cơn đau.

Đôi khi đau vai gáy là do bạn bị gãy xương ở vai.

Mức độ nghiêm trọng của cơn đau thường sẽ cảnh báo rằng bạn cần tìm kiếm sự trợ giúp y tế.

Trong một số trường hợp hiếm hoi, nó có thể là cơn đau do các nguyên nhân như sỏi mật hoặc ung thư.

Hai tình trạng khẩn cấp - đau tim và đột quỵ - cũng có thể gây đau vai gáy đột ngột. Những nguyên nhân này cần phải được điều trị ngay lập tức.

Xem thêm:

• 17 bài tập giúp làm giảm đau vai gáy mà bạn nên thử