Trong trường hợp không xảy ra đột biến mới, các thể tử bội giảm phân chỉ tạo giao tử 2n có khả năng thụ tinh. Theo lí thuyết, các phép lai nào sau đây cho đời con có các kiểu gen phân li theo tỉ lệ 1:2:1?

I. AAAа × AAAа.                  II. Aaaa × Aaaa.                III. AAaa × AAAa.                                    IV. AAaa × Aaaa.

Phương pháp:

Sử dụng sơ đồ hình chữ nhật: Cạnh và đường chéo của hình chữ nhật là giao tử lưỡng bội cần tìm.

Cách giải:

\(AAAa \to \frac{1}{2}AA:\frac{1}{2}Aa\)

\(AAaa \to \frac{1}{6}AA:\frac{4}{6}Aa:\frac{1}{6}aa\)

\(Aaaa \to \frac{1}{2}Aa:\frac{1}{2}aa\)

I. AAAa \( \times {\rm{AAAa}} \to \left( {\frac{1}{2}AA:\frac{1}{2}Aa} \right)\left( {\frac{1}{2}AA:\frac{1}{2}Aa} \right) \to 1AAAA:2AAAa:1AAaa\)

II. Aaaa \( \times \) Aaaa \( \to \left( {\frac{1}{2}Aa:\frac{1}{2}aa} \right)\left( {\frac{1}{2}Aa:\frac{1}{2}aa} \right) \to 1AAaa:2Aaaa:1aaaa\)

III. AAaa \( \times {\rm{AAAa}} \to \left( {\frac{1}{6}AA:\frac{4}{6}Aa:\frac{1}{6}aa} \right)\left( {\frac{1}{2}AA:\frac{1}{2}Aa} \right) \to 1AAAA:5AAAa:5AAaa:1Aaaa\).

IV. AAaa \( \times \) Aaaa \( \to \left( {\frac{1}{6}AA:\frac{4}{6}Aa:\frac{1}{6}aa} \right)\left( {\frac{1}{2}Aa:\frac{1}{2}aa} \right) \to 1AAAa:5AAaa:5Aaaa:1aaaa\).