Dựa vào hình 19.2, 19.3, 19.4 và thông tin trong bài, hãy:
- Trình bày những đặc điểm dân cư và xã hội của Liên bang Nga.
- Cho biết, đặc điểm dân cư và xã hội ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế xã hội của Liên bang Nga?
Yêu cầu số 1: đặc điểm dân cư và xã hội
- Đặc điểm dân cư:
+ Quy mô dân số: Liên bang Nga là nước đông dân, năm 2020, dân số Liên bang Nga đạt 145,9 triệu người, đứng thứ 9 thế giới. Những năm gần đây, số dân của Liên bang Nga tăng chậm, thậm chí có giai đoạn giảm do tỉ lệ sinh giảm mạnh và một phần do người Nga di cư ra nước ngoài.
+ Tỉ lệ dân thành thị khá cao, khoảng 74,8% năm 2020. Liên bang Nga có 15 thành phố trên 1 triệu dân, trong đó Mát-xcơ-va và Xanh Pê-téc-bua là những thành phố tập trung đông dân cư nhất.
+ Cơ cấu dân số: Liên bang Nga có cơ cấu dân số già, tỉ lệ người từ 0 - 14 tuổi có xu hướng giảm, tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên ngày càng tăng. Liên bang Nga có số nữ nhiều hơn số nam, đặc biệt ở các nhóm tuổi cao.
+ Mật độ dân trung bình rất thấp, chưa đến 9 người/km2 (năm 2020); Dân cư phân bố tập trung chủ yếu ở phần lãnh thổ thuộc châu Âu và Nam Xi-bia, tại các vùng khác, dân cư rất thưa thớt.
+ Thành phần tộc người: Liên bang Nga có khoảng 100 dân tộc, trong đó người Nga chiếm hơn 80% dân số. Ngoài ra còn có người Tác-ta , Chu-vát,...
- Đặc điểm xã hội:
+ Nước Nga có nền văn hóa đa dạng, đậm đà bản sắc dân tộc như hội hoạ, thơ ca, âm nhạc,... và nhiều di sản thế giới.
+ Nền giáo dục của quốc gia này rất phát triển, tỉ lệ người biết chữ đạt 99%, nguồn lao động có trình độ khoa học - kĩ thuật cao trong khi giá nhân công rẻ hơn so với nhiều nước châu Âu.
+ Chất lượng cuộc sống của người dân ngày càng được cải thiện, thể hiện qua chỉ số HDI luôn ở mức rất cao (0,830) và GNI/người là 10740 USD (năm 2020).
Yêu cầu số 2: ảnh hưởng
- Ảnh hưởng của đặc điểm dân cư:
+ Dân số đông cung cấp nguồn lao động dồi dào và thị trường tiêu thụ rộng, qua đó thúc đẩy sự phát triển của kinh tế.
+ Tuy nhiên, tỉ lệ dân gia tăng dân số tự nhiên thấp và cơ cấu dân số già đã và đang đặt Liên bang Nga đứng trước nhiều khó khăn, như: vấn đề thiếu hụt nguồn lao động trong tương lai; chi phí phúc lợi xã hội tăng,…
+ Dân cư phân bố không đồng đều giữa các khu vực đặt ra vấn đề về sử dụng lao động và khai thác tài nguyên hiệu quả của Liên bang Nga.
+ Thành phần tộc người đa dạng tạo nên sự đa dạng về văn hóa, nhưng cũng gây một số khó khăn trong quá trình quản lí xã hội.
- Ảnh hưởng của đặc điểm xã hội:
+ Sự đa dạng về văn hóa góp phần thúc đẩy sự phát triển của du lịch.
+ Sự phát triển của giáo dục và chất lượng cuộc sống của người dân được nâng cao, giúp cho Liên bang Nga đào tạo được đội ngũ lao động có trình độ cao.