Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: DẶN CON Chẳng ai muốn làm hành khất
Câu 10 trang 18 SBT Ngữ Văn 8 Tập 1: Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
DẶN CON
Chẳng ai muốn làm hành khất
Tội trời đày ở nhân gian
Con không được cười giễu họ
Dù họ hôi hám úa tàn
Nhà mình sát đường, họ đến
Có cho thì có là bao
Con không bao giờ được hỏi
Quê hương họ ở nơi nào
Con chó nhà mình rất hư
Cứ thấy ăn mày là cắn
Con phải răn dạy nó đi
Nếu không thì con đem bán
Mình tạm gọi là no ấm
Ai biết cơ trời vần xoay
Lòng tốt gửi vào thiên hạ
Biết đâu nuôi bố sau này...
Cửa Lục Thuỷ, 13-11-1991
(Trần Nhuận Minh, Nhà thơ và hoa cỏ, NXB Văn học, Hà Nội, 1995)
a) Bài thơ là lời của ai?
A. Người cha
B. Người mẹ
C. Thầy cô
D. Ông bà
b) Phương án nào nêu đúng cách ngắt nhịp của khổ thơ kết?
A. 2/2/2, 2/2/2, 2/2/2, 3/3
B. 3/3, 3/3, 3/3, 2/2/2
C. 4/2, 2/4, 3/3, 3/3
D. 1/3/2, 2/4, 2/4, 2/4
c) Các từ ngữ “không được”, “không bao giờ được”, “phải” trong những lời dặn con không thể hiện điều gì ở người dặn?
A. Sự thiết tha mong muốn con thực hiện lời dặn
B. Sự nghiêm khắc trong giáo dục con cái
C. Sự trách giận người con vì đã không nghe lời cha mẹ
D. Sự nhấn mạnh, khắc sâu điều nhắn nhủ dành cho con
d) Vì sao tác giả lại dặn “Con không bao giờ được hỏi / Quê hương họ ở nơi nào” A. Vì những người hành khất thường già cả, trí nhớ không tốt nên không trả lời chính xác
B. Vì những người hành khất sẽ cảm thấy chạnh lòng, tủi thân, xấu hổ
C. Vì những người hành khất sẽ cảm thấy băn khoăn, lo lắng, sợ hãi
D. Vì con không nên tò mò thông tin cá nhân của người khác
e) Phương án nào thể hiện đúng điều người dặn muốn nhắn nhủ con trong khổ thơ cuối?
A. Sóng trước đổ đâu, sóng sau đổ đấy
B. Của cho là của gửi
C. Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ
D. Người ta là hoa đất
g) Hãy chỉ ra bố cục và nêu cảm nhận chung của em về bài thơ.
h) Biện pháp điệp cấu trúc, cách diễn đạt tăng tiến được thể hiện như thế nào trong bài thơ và tạo ra tác dụng gì?
i) Bài thơ gửi gắm thông điệp gì? Thông điệp đó có ý nghĩa với cuộc sống của chúng ta hôm nay không? Vì sao?
k) Đây là những điều người mẹ trong tác phẩm Những tấm lòng cao cả (Ét-môn-đô đơ A-mi-xi (Edmondo de Amicis)) dặn dò con trai:
“En-ri-cô (Enrico) ơi! Con hãy nghe mẹ: thỉnh thoảng nên bớt một vài xu trong túi tiền của con để cho người già không chốn nương thân, người mẹ không gạo, đứa trẻ không mẹ không cha. Những kẻ khó thích xin trẻ con vì như thế họ không nhục, vì trẻ con cũng như họ phải cần đến mọi người. Con có nhận thấy ở quanh trường thường có nhiều kẻ ăn xin không? Sự bố thí của người lớn là một việc làm phúc, nhưng sự bố thí của trẻ con không những là một việc làm phúc mà còn là một sự vỗ về nữa, vì mỗi lần đứa trẻ đem cho thì hình như đồng tiền kèm với bông hoa ở trong tay nó rơi ra.”.
Nhận xét điểm giống nhau giữa những lời dặn con của người mẹ trong đoạn trích trên và bài thơ của Trần Nhuận Minh. Theo em, cuộc sống của chúng ta sẽ trở nên như thế nào nếu mỗi trẻ em đều được nuôi nấng tâm hồn bởi lời “dặn con” của những người cha, người mẹ như vậy?
l) Nếu là người con trong bài thơ, em muốn nói điều gì với cha mẹ sau khi nghe lời dặn?