Cơm rượu (hay còn gọi là rượu nếp cái) là món ăn đặc sản trong dịp lễ Tết của người Việt, được truyền lại qua những nét đặc trưng riêng về khẩu vị của từng miền. Cơm rượu được chế biến từ gạo nếp, thành phần chủ yếu là tinh bột, nấu chín thành xôi, để nguội và ủ với men thích hợp trong khoảng 3-5 ngày. Sản phẩm có mùi thơm đặc trưng, vị thanh ngọt, cay nhẹ, hơi nồng, giúp kích thích tiêu hoá, ... Tuy nhiên, sử dụng nhiều có thể gây nên sự không tỉnh táo. Giải thích và viết phương trình chuyển hoá các chất trong quá trình ủ men thành cơm rượu.

Trong gạo nếp, thành phần chủ yếu là tinh bột ((C₆H₁₀O₅)_n), khi ủ với men (enzyme), xảy ra các phản ứng theo phương trình hoá học sau:

(C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O  $\stackrel{enzyme}{\to }$ nC₆H₁₂O₆

C₆H₁₂O₆  $\stackrel{enzyme}{\to }$ 2C₂H₅OH + 2CO₂

Cơm rượu là sản phẩm của quá trình lên men tinh bột, chứa ethanol, không qua chưng cất. Vị ngọt của sản phẩm thường do có chứa đường glucose (C₆H₁₂O₆). Khi ăn nhiều món ăn này có thể gây nên sự không tỉnh táo, mệt mỏi, khó thở…