Chỉ ra và nêu cách sửa lỗi không tách đoạn và lỗi tách đoạn tùy tiện trong các trường hợp dưới đây: a. Bài thơ mở đầu
145
04/01/2024
Câu 1 trang 60 SBT Ngữ Văn 10 Tập 2: Chỉ ra và nêu cách sửa lỗi không tách đoạn và lỗi tách đoạn tùy tiện trong các trường hợp dưới đây:
a. Bài thơ mở đầu bằng một câu thơ ngắn với bốn tiếng:
Bầu trời cảnh Bụt
Toàn bài đều viết bằng những câu dài với 7 hoặc 8 tiếng, duy chỉ có câu đầu này là ngắn đặc biệt nhưng cái hình thức kia đâu phải ngẫu nhiên.
Câu thơ vẽ không gian, một không gian kì ảo và thơ mộng. Câu thơ như tiếng reo khe khec: Đây là cảnh Bụt. Nó không phải Tây Trúc nhưng cảnh sắc dưới bầu trời nơi đây đều thuộc về cõi Bụt.
b. Tất cả hình ảnh, âm thanh và màu sắc trong đoạn thơ này đều nhằm nói lên sự khác biệt của màu thu nay.
Hình ảnh tươi mát, sống động: gió thổi rừng tre phấp phới; âm thanh rộn rã: nói cười thiết tha; còn màu sắc thì trong biếc. Cái buồn, cái lạnh của “những ngày thu đã xa” giờ không còn nữa. Chính niềm vui trong đôi mắt thi sĩ đã làm nên vẻ đẹp sáng trong của mùa thu nay. Nguyên nhân của niềm vui ấy thật to lớn, sâu xa. Đó là nước nhà đã được độc lập, nhân dân ta đã là chủ nhân của đất nước. Nhà thơ muốn reo lên cùng niềm hạnh phúc tột cùng:
Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cánh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa
c. Chí Phèo là người nông dân lương thiện bị đẩy vào con đường lưu manh hóa. Chí vốn là người nông dân hiền lành như đất, biết tự trọng, biết khinh cái đáng khinh, có một ước mơ về mái ấm gia đình thật bình dị.
Thế nhưng, xã hội cũ đã khiến cho Chí không được sống đúng như bản chất, như điều mình mong muốn. Bị Bá Kiến lợi dụng, Chí Phèo đã trở thành công cụ lợi hại của giai cấp thống trị. Chí Phèo sống bằng nghề rạch mặt ăn vạ, cướp giật, bán rẻ cả nhân hình lẫn nhân tính.
Trả lời
a. Đoạn trích mắc lỗi tách đoạn tùy tiện vì đã tách đoạn khi chưa phân tích hết ý câu thơ Bầu trời cảnh Bụt.
Cách sửa: Không tách đoạn ngay sau câu “Toàn bài … ngẫu nhiên”.
b. Đoạn trích mắc lỗi tách đoạn tùy tiện và không tách đoạn. Người viết muốn đề cập đến hai ý: (1) “sự khác biệt của mùa thu nay so với mùa thu đã xa” và (2) “niềm vui của nhà thơ, nguyên nhân làm nên vẻ đẹp sáng trong của mùa thu nay”. Tuy nhiên, tỏng ngữ liệu đã cho, đoạn thứ nhất chưa triển khai xong ý thứ nhất, đoạn thứ hai lại bao gồm một phần ý thứ nhất và cả ý thứ hai.
Cách sửa:
Tất cả hình ảnh, âm thanh và màu sắc trong đoạn thơ này đều nhằm nói lên sự khác biệt của mùa thu nay. Hình ảnh tươi mát, sống động: gió thổi rừng tre phấp phới; âm thanh rộn rã: nói cười thiết tha; còn màu sắc thì trong biếc. Cái buồn, cái lạnh của “những ngày thu đã xa” giờ không còn nữa.
Chính niềm vui trong đôi mắt thi sĩ đã làm nên vẻ đẹp sáng trong của mùa thu nay. Nguyên nhân của niềm vui ấy thật to lớn, sâu xa. Đó là nước nhà đã được độc lập, nhân dân ta đã là chủ nhân của đất nước. Nhà thơ muốn reo lên cùng niềm hạnh phúc tột cùng:
Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cánh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa
c. Đoạn trích mắc lỗi tách đoạn tùy tiện vì đã tách đoạn khi chưa phân tích hết ý thứ nhất “Chí Phèo là người nông dân lương thiện bị đẩy vào con đường lưu manh hóa”.
Cách sửa: Không tách đoạn ngay sau câu “Chí vốn là … bình dị”.
Xem thêm các bài giải sách bài tập Ngữ Văn lớp 10 sách Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 4: Những di sản văn hóa (Văn bản thông tin)
Bài 5: Nghệ thuật truyền thống (Chèo/ tuồng)
Bài 6: Nâng niu kỉ niệm (Thơ)
Bài 7: Anh hùng và nghệ sĩ (Văn bản nghị luận – Tác giả Nguyễn Trãi)
Bài 8: Đất nước và con người (Truyện)
Bài 9: Khát vọng độc lập và tự do (Văn bản nghị luận)
