Bố cục Đi san mặt đất
- Phần 1: Từ đầu đến “cùng ở và cùng đi”: Cuộc sống con người từ thời kì khởi thủy
- Phần 2: Còn lại: Con người vận động các loài vật cùng nhau san trời, san đất để làm ăn sinh sôi.
Tóm tắt Đi san mặt đất
Tóm tắt Đi san mặt đất (mẫu 1)
Văn bản cho thấy công lao to lớn của con người và khát vọng chinh phục thiên nhiên to lớn của người xưa
Nội dung chính Đi san mặt đất
Truyện thơ lý giải mặt đất và bầu trời thủa ban sơ và cách con người khai phá mặt đất và bầu trời. Từ đó ca ngợi vai trò của mỗi người trong công cuộc khai phá bầu trời và mặt đất.
Tác giả, tác phẩm Đi san mặt đất
I. Tác giả
- Tác giả dân gian.
- Theo Nông Quốc Chấn chủ biên, Tràng Thị Giàng, Lê Trung Vũ sưu tầm, dịch. In trong “Hợp tuyển thơ văn Việt Nam”.
II. Tác phẩm Đi san mặt đất
1. Thể loại: Truyện thơ
2. Xuất xứ: Trích từ Truyện của người Lô Lô, trích Mẹ Trời, Mẹ Đất
3. Phương thức biểu đạt: Tự sự, biểu cảm
4. Nội dung chính tác phẩm Đi san mặt đất
Văn bản cho thấy công lao to lớn của con người và khát vọng chinh phục thiên nhiên to lớn của người xưa
5. Bố cục tác phẩm Đi san mặt đất: 2 phần
- Phần 1: Từ đầu đến “cùng ở và cùng đi”: Cuộc sống con người từ thời kì khởi thủy
- Phần 2: Còn lại: Con người vận động các loài vật cùng nhau san trời, san đất để làm ăn sinh sôi.
6. Giá trị nội dung tác phẩm Đi san mặt đất
- Lí giải sự xuất hiện của muôn loài và con người.
- Đề cao trí tuệ và nghị lực của con người
7. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Đi san mặt đất
- Thể thơ 5 chữ ngắn gọn, giản dị dễ hiểu
III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Đi san mặt đất
1. Hoàn cảnh sống của con người
- Con người sống phụ thuộc vào thiên nhiên
+ Ăn chung, ở chung giữa thiên nhiên
+ Trồng bắp trên núi cao
+ Uống nước nơi mỏm đá
→ Cuộc sống con người có nhiều khó khăn, thử thách khi con người phải phụ thuộc vào thiên nhiên để có cái ăn, cái mặc.
→ Lý giải cuộc sống của con người của ban sơ và thể hiện khát vọng muốn vượt lên thiên nhiên để có cuộc sống tốt đẹp hơn.
2. Công việc san mặt đất
- "Bầu trời nhìn chưa phẳng"
- " Mặt đất còn nhấp nhô''.
→ Người Lô Lô muốn khám phá thêm vùng trời cũng như vùng đất mới, đất còn nhấp nhô thì họ sẽ đi san đất để chinh phục, mở rộng vùng đất đó
→ Đây là công việc chung của mọi người: "San đất là việc chung"
3. Ý nghĩa công việc san mặt đất
- Đi san mặt đất là truyện thần thoại bằng thơ của dân tộc Lô Lô
- Cho thấy công lao to lớn của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng chinh phục thiên nhiên của người xưa.
Đọc tác phẩm Đi san mặt đất
Ngày xưa, từ rất xưa..
Người già không nhớ nổi
Mấy năm mấy nghìn đời
Ngày xưa từ rất xưa..
Người trẻ không biết tới
Mấy nghìn, mấy vạn năm
Người mặt đất ăn chung
Cùng đi và cùng ở
Trồng bắp trên núi cao
Uống nước từ bụng đá
Người mặt đất sống chung
Cùng ở và cùng đi..
* * Bầu trời nhìn chưa phẳng
Mặt đất còn nhấp nhô
Phải đi san mặt đất
Kiếm con trâu sừng cong
Chọn con trâu sừng dài
Đẽo con trâu cái ách
Đục lỗ ách luồn dây
Chão dẻo làm dây cày
Thừng dài làm dây bừa
Trâu cày, bừa san đất
Chẳng quản gì nhọc mệt
San đất là việc chung
Người tìm hang Chuột Chũi
Gọi hắn, hắn rung râu:
“- Suốt ngày trong lòng đất
Tôi có thấy trời đâu!”
Người lại tìm Cóc, Ếch
Đứa tặc lưỡi ngồi nhìn
Đứa thì kêu ộp oạp:
“- Chân tay tôi đều ngắn
San mặt đất sao nên?
Để chúng tôi gọi lên
Xin trời đổ nước xuống!”
Giống nào cũng không đii
Người gọi nhau làm lấy
Nhiều sức, chung một lòng
San mặt đất cho phẳng
Nhiều tay chung một ý
San mặt đất, làm ăn…
Ý nghĩa nhan đề Đi san mặt đất
- Nhan đề “Đi san mặt đất” nói lên quá trình “đi san” của người Lô Lô. Trong văn bản, người Lô Lô phải “đi san mặt trời”, “đi san mặt đất” bởi vì:
- “Bầu trời nhìn chưa phẳng”.
- “Mặt đất còn nhấp nhô”.
- Công việc ấy do các thành phần đảm nhiệm: “con trâu sừng cong”, “con trâu sừng dài”, con người, cóc, ếch, trời.
Xem thêm các bài Bố cục Ngữ văn lớp 10 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:
Bố cục Thần Trụ Trời (2024) chính xác nhất lớp 10 - Chân trời sáng tạo
Bố cục Prô – mê – tê và loài người (2024) chính xác nhất lớp 10 - Chân trời sáng tạo
Bố cục Cuộc tu bổ lại các giống vật (2024) chính xác nhất lớp 10 - Chân trời sáng tạo
Bố cục Đăm Săn chiến thắng Mtao – Mxây (2024) chính xác nhất lớp 10 - Chân trời sáng tạo
Bố cục Gặp Ka -ríp và Xi – la (2024) chính xác nhất lớp 10 - Chân trời sáng tạo
