AgNO3 + HCl → AgCl + HNO3 l AgNO3 ra AgCl

Phản ứng AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + HNO₃ 

1. Phương trình phản ứng HCl tác dụng với AgNO₃

AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + HNO₃ 

2. Điều kiện phản ứng HCl tác dụng với AgNO₃

Nhiệt độ: nhiệt độ phòng

3. Phương trình ion rút gọn AgNO3 + HCl

Ag⁺ + Cl^-  → AgCl↓ 

4. Hiện tượng sau phản ứng

Xuất hiện kết tủa trắng bạc clorua (AgCl).

5. Tính chất hoá học HCl

5.1. Làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ

Axit HCl làm đổi màu chất chỉ thị, cụ thể là làm quỳ tím chuyển đỏ (dấu hiệu nhận biết HCl).

5.2. Tác dụng với kim loại

Những kim loại tác dụng với HCl là các kim loại đứng trước Hidro trong bảng tuần hoàn như Fe, Al, Mg. Phản ứng tạo ra muối clorua và giải phóng khí Hidro. Phương trình phản ứng như sau:

2HCl + Mg → MgCl₂ + H₂↑

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂↑

6HCl + 2Al → 2AlCl₃ + 3H₂↑

5.3. Tác dụng với oxit kim loại

HCl có khả năng tác dụng với các oxit kim loại như Al₂O₃, CuO, Fe₃O₄ tạo ra muối và nước. Phương trình phản ứng như sau:

Fe₃O₄ + 8HCl → 4H₂O + FeCl₂+ 2FeCl₃

6HCl + Al₂O₃ → 2AlCl₃ + 3H₂O

2HCl + CuO → CuCl₂ + H₂O

5.4. HCl tác dụng với bazơ

HCl tác dụng bazơ dung dịch hoặc bazơ rắn tạo thành muối và nước

3HCl + Al(OH)₃ → AlCl₃ + 3H₂O

2HCl + 2NaOH → 2NaCl + H₂O

2HCl + Ca(OH)₂ → CaCl₂ + 2H₂O

2HCl + Fe(OH)₂ → FeCl₂ + 2H₂O

5.5. Tác dụng với muối (theo điều kiện phản ứng trao đổi)

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂↑

AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + HNO₃(dùng để nhận biết gốc clorua )

Ngoài tính chất đặc trưng là axit, dung dịch axit HCl đặc còn thể hiện vai trò chất khử khi tác dụng chất oxi hóa mạnh như KMnO₄, MnO₂, K₂ Cr₂O₇, MnO₂, KClO₃ ……

4HCl + MnO₂ → MnCl₂ + Cl + 2H₂O

K₂Cr₂O₇ + 14HCl → 3Cl₂ + 2KCl + 2CrCl₃ + 7H₂O

Hỗn hợp 3 thể tích HCl và 1 thể tích HNO₃ đặc được gọi là hỗn hợp nước cường toan (cường thủy) có khả năng hòa tan được Au (vàng)

3HCl + HNO₃ → 2Cl + NOCl + 2H₂O

NOCl → NO + Cl

Au + 3Cl → AuCl₃.

6. Bài tập vận dụng liên quan 

Câu 1. Trường hợp nào sau đây khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thu được kết tủa?

A. Cho 1 lượng dư NaOH vào dung dịch AlCl₃.

B. Cho HCl tác dụng với AgNO₃.

C. Cho từ từ HCl vào dung dịch NaAlO₂ cho đến dư.

D. Cho 1 lượng NaAlO₂ vào lượng dư H₂SO₄.

Lời giải:

Đáp án B

A. Kết tủa tan dư NaOH dư

3NaOH + AlCl₃ → Al(OH)₃ ↓ + 3NaCl

NaOH + Al(OH)₃ → NaAlO₂+ 2H₂O

B. Cho HCl tác dụng với AgNO₃.

HCl + AgNO₃ → AgCl + HNO₃

C. NaAlO₂+ HCl + H₂O → NaCl + Al(OH)₃ 

Al(OH)₃+ 3HCl → AlCl₃ + 3H₂O

D. Không xuất hiện kết tủa

Câu 2. Các hỗn hợp chất nào sau đây không cùng tồn tại trong cùng một dung dịch?

A. HCl và AgNO₃

B. Fe(NO₃)₂ và AgNO₃

C. Fe(NO₃)₂ và Cu(NO₃)₂

D. Hg(NO₃)₂và Cu(NO₃)₂

Lời giải:

Đáp án A

Hỗn hợp chất không cùng tồn tại trong cùng một dung dịch là các chất đó không phản ứng được với nhau:

Theo yêu câu đề bài thì đáp án A sai vì:

AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + HNO₃

Câu 3. Nhỏ từ từ cho đến dư dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl₃ hiện tượng xảy ra là:

A. Có kết tủa keo trắng, sau đó kết tủa tan.

B. Chỉ có kết tủa keo trắng.

C. Có kết tủa keo trắng và khí bay lên.

D. Không có kết tủa, có khí bay lên.

Lời giải:

Đáp án A

Nhỏ từ từ cho đến dư dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl₃, ban đầu có kết tủa keo trắng xuất hiện.

3NaOH + AlCl₃ → Al(OH)₃ ↓ + 3NaCl

Sau đó kết tủa keo trắng tan trong NaOH dư tạo dung dịch trong suốt (vì Al(OH)₃ có tính lưỡng tính tan được trong dung dịch axit dư, và kiềm dư)

NaOH + Al(OH)₃ → NaAlO₂ + 2H₂O

Câu 4. Cho 10 gam dung dịch HCl tác dụng với dung dịch AgNO₃ thì thu được 14,35 gam kết tủa. Nồng độ phần trăm của dung dịch HCl phản ứng:

A. 36,5%

B. 42,5%

C. 28,6%

D. 43,2%

Lời giải:

Đáp án A

AgNO₃ + HCl → AgCl + HNO₃ (1)

n_AgCl= 0,1 (mol)

Từ phương trình phản ứng hóa học ta có:

n_HCl= n_AgNO3= 0,1 (mol)

m_HCl= 36,5.0,1 = 3,65 (g)

C% dd HCl = 3,65/10.100 % = 36, 5 %

Câu 5. Thực hiện các thí nghiệm sau:

(a) Đun sôi nước cứng tạm thời.

(b) Cho phèn chua vào lượng dư dung dịch Ba(OH)₂.

(c) Cho dung dịch NaOH dư vào dung dịch AlCl₃.

(d) Sục khí CO₂ đến dư vào dung dịch Ca(OH)₂.

(e) Cho dung dịch HCl dư vào dung dịch NaAlO₂.

Sau khi kết thúc phản ứng, số thí nghiệm thu được kết tủa là

A. 2.

B. 3.

C. 5.

D. 4.

Lời giải:

Đáp án B

(a) Đun sôi nước cứng tạm thời.

Mg(HCO₃)₂  ⟶ MgCO₃ ↓+ CO₂ + H₂O

Ca(HCO₃)₂ ⟶ CaCO₃ ↓+ CO₂ + H₂O

=> Hiện tượng là có khí CO₂bay ra và xuất hiện kết tủa của các ion Ca²⁺ và Mg²⁺

(b) Cho phèn chua vào lượng dư dung dịch Ba(OH)₂.

(e) Cho NaOH dư vào dung dịch Ca(HCO₃)₂.

Ca(HCO₃)₂ + NaOH → CaCO₃↓ + H₂O + NaHCO₃

Câu 6. Cho lượng dư chất nào trong các chất sau vào dung dịch AlCl₃ mà sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được kết tủa Al(OH)₃?

A. Na₂SO₄.

B. NaOH.

C. Ba(OH)₂.

D. NH₃.

Lời giải:

Đáp án D

A loại vì AlCl₃ không phản ứng với Na₂SO₄

B loại vì:

AlCl₃ + 3NaOH → Al(OH)₃ + 3NaCl

Al(OH)3 ↓ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O

C loại vì:

2AlCl₃ + 3Ba(OH)₂ → 2Al(OH)₃ ↓ + 3BaCl₂

2Al(OH)₃+ Ba(OH)₂ → Ba(AlO₂)₂ + 4H₂O

D thỏa mãn vì AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃ ↓ + 3NH₄­Cl (lưu ý: NH₃ không hòa tan được Al(OH)₃).

Câu 7. Phản ứng giữa cặp chất nào sau đây có sinh ra chất kết tủa?

A. Fe(OH)₃ + dung dịch HNO₃ loãng.

B. Na + dung dịch CuSO₄.

C. Dung dịch KHCO₃ + dung dịch KOH.

D. Fe₃O₄ + dung dịch HCl.

Lời giải:

Đáp án B

A.  Fe(OH)₃ + 3 HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3 H₂O

C.  KOH + KHCO₃ → K₂CO₃ + H₂O

D. Fe₃O₄ + 8HCl → 2FeCl₃ + FeCl₂ + 4H₂O

Chọn B vì đầu tiên: 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂↑

Sau đó: CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄

Câu 8. Cho vào ống nghiệm một ít tinh thể KMnO₄ và vài giọt dung dịch HCl đặc. Đậy ốngnghiệm bằng nút cao su có dính một băng giấy màu ẩm. Màu của băng giấy thay đổi thế nào?

A. Băng giấy mất màu

B. Không hiện tượng gì

C. Băng giấy chuyển màu đỏ

D. Băng giấy chuyển màu xanh

Lời giải:

Đáp án C

Có khí màu vàng lục thoát ra trong ống nghiệm; mẩu băng giấy màu ẩm bị mất màu dần.

Giải thích:

2KMnO₄+ 16HCl → 2KCl + 5Cl₂ + MnCl₂ + 8H₂O

Sinh ra khí Cl₂ trong bình, khí Cl₂ tác dụng với H₂O trên mẩu băng giấy

Cl₂+ H₂O  ⇆ HCl + HClO

Sinh ra HClO là chất oxi hóa mạnh tẩy màu băng giấy.

Câu 9. Khi mở vòi nước máy sẽ có mùi lạ hơi hắc. Đó là do nước máy còn lưu giữ vết tích của chất sát trùng. Đó chính là clo và người ta giải thích khả năng diệt khuẩn của clo là do

A. clo độc nên có tính sát trùng.

B. clo có tính oxi hóa mạnh.

C. có HClO chất này có tính oxi hóa mạnh.

D. nguyên nhân khác.

Lời giải:

Đáp án C

Cl₂ có phản ứng thuận nghịch với nước: H₂O + Cl₂ ⇆ HCl + HClO

HClO là chất oxi hóa mạnh có tác dụng sát trùng nước.

Câu 10. Có 4 bình mất nhãn đựng các dung dịch: NaCl, NaNO₃, BaCl₂,     Ba(NO₃)₂. Để phân biệt các dung dịch trên, ta lần lượt dùng chất nào sau đây?

A. quì tím, dung dịch AgNO₃

B. dung dịch Na₂CO₃, dung dịch H₂SO₄

C. dung dịch AgNO₃, dung dịch Na₂SO₄

D. dung dịch Na₂CO₃, dung dịch HNO₃

Lời giải:

Đáp án C

Có 4 bình mất nhãn đựng các dung dịch: NaCl, NaNO₃, BaCl₂, Ba(NO₃)₂. Để phân biệt các dung dịch trên, ta lần lượt dùng chất dung dịch AgNO₃, dung dịch Na₂SO₄

	NaCl	NaNO3	BaCl2	Ba(NO3)2
dung dịch AgNO3	Kết tủa trắng	-	Kết tủa trắng	-
Dung dịch H2SO4	-	-	Kết tủa trắng	Kết tủa trắng

Phương trình hóa học minh họa:

NaCl + AgNO₃ → NaNO₃ + AgCl

BaCl₂ + 2AgNO₃ → Ba(NO₃)₂ + 2AgCl

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2HCl

Ba(NO₃)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2HNO₃

Câu 11. Để phân biệt 5 dung dịch riêng biệt sau: NaCl, NaBr, NaI, NaOH, HCl. Ta có thể dùng nhóm thuốc thử nào sau đây?

A. khí clo, dung dịch AgNO₃

B. quì tím, dung dịch HNO₃

C. quì tím, dung dịch AgNO₃

D. phenolphtalein, dung dịch AgNO₃ 

Lời giải:

Đáp án C

Để phân biệt 5 dung dịch riêng biệt sau: NaCl, NaBr, NaI, NaOH, HCl. Ta có thể dùng nhóm thuốc thử quì tím, dung dịch AgNO₃

Chi tiết cách nhận biết:

	NaCl	NaBr	NaI	NaOH	HCl
Quỳ tím	-	-	-	màu xanh	màu đỏ
Dung dịch AgNO3	↓ trắng	↓ vàng nhạt	↓ vàng đậm

Phương trình hóa học minh họa:

NaCl + AgNO ₃ → NaNO ₃ + AgCl (↓)

NaBr + AgNO₃ → NaNO₃ + AgBr (↓)

NaI + AgNO₃ → NaNO₃ + AgI (↓)

Câu 12. Cho khí H₂S lội qua dung dịch CuSO4 thấy có kết tủa đen xuất hiện chứng tỏ

A. axit H₂S mạnh hơn H₂SO₄.

B. axit H₂SO₄ mạnh hơn H₂S.

C. kết tủa CuS không tan trong axit mạnh.

D. phản ứng oxi hóa – khử xảy ra.

Lời giải:

Đáp án C

Câu 13. Cho dãy các kim loại: Na, Al; Cu; Fe; Ag. Số kim loại tác dụng được với dung dịch Fe₂(SO₄)₃là:

A. 4.

B. 3.

C. 1.

D. 2.

Lời giải:

Đáp án A

Các kim loại tác dụng được dd với Fe₂(SO₄)₃ là: Na, Al, Cu, Fe

Na + H₂O → NaOH + H₂↑

6NaOH + Fe₂(SO₄)₃ → 2Fe(OH)₃ ↓ + 3Na₂SO₄

Al + Fe₂(SO₄)₃ → Al₂(SO₄)₃ + Fe ↓

Cu + Fe₂(SO₄)₃ → CuSO₄ + 2FeSO₄

Fe + Fe₂(SO₄)₃ → 3FeSO₄

=> Có 4 kim loại tác dụng được với dd Fe₂(SO₄)₃

Câu 14. Cho 4 kim loại Al, Fe, Mg, Cu và 4 dung dịch ZnSO₄, AgNO₃­, CuCl₂, Al₂(SO₄)₃. Kim loại khử được cả 4 dung dịch muối đã cho là:

A. Fe.

B. Mg.

C. Al.

D. Cu.

Lời giải:

Đáp án B

Mg là kim loại mạnh hơn những kim loại trong muối → Mg khử được cả 4 dung dịch muối

Phương trình phản ứng:

Mg + ZnSO₄ → MgSO₄ + Zn

Mg + 2AgNO₃ → Mg(NO₃)₂ + 2Ag

Mg + CuCl₂ → MgCl₂ + Cu

3Mg + Al₂(SO₄)₃ → 3MgSO₄ + 2Al

Câu 15. Cho 20 gam dung dịch HCl tác dụng với AgNO₃ vừa đủ thì thu được 28,7 gam kết tủa trắng. Nồng độ phần trăm của dung dịch HCl là: 

A. 35,5%;

B. 53,5%;

C. 55,3%;

D. 36,5%.

Lời giải:

Đáp án D

HCl + AgNO₃ → AgCl↓ + HNO₃

n_AgCl = $\frac{28,7}{143,5}=0,2$ (mol)

=> n_HCl = 0,2 (mol)

=> m_HCl = 0,2.36,5 = 7,3 (g)

=> C% HCl = $\frac{7,3}{20}.100\%=36,5\%$

Xem thêm các phương trình hóa học khác:

Cu + AgNO3 → Cu(NO3)2 + Ag | Cu ra Cu(NO3)2

NH4Cl + AgNO3 → NH4NO3 + AgCl | NH4Cl ra NH4NO3

AgNO3 → Ag + NO2 + O2 l AgNO3 ra Ag

AgNO3 + H2O + NH3 + HCOOH → (NH4)2CO3 + Ag + NH4NO3 | AgNO3 ra Ag

C2H2 + AgNO3 + NH3 → C2Ag2 + NH4NO3 | C2H2 ra C2Ag2