Bài tập về quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ
Kiến thức cần nhớ
1. Thí nghiệm
- Tia sáng truyền từ không khí vào lăng kính thủy tinh (góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới).
- Tia sáng truyền từ không khí vào nước (góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới).
- Tia sáng truyền từ thủy tinh vào không khí (góc khúc xạ lớn hơn góc tới).
2. Kết luận
- Khi tia sáng đi từ không khí sang các môi trường trong suốt rắn, lỏng khác nhau thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới và ngược lại.
- Khi góc tới tăng (hoặc giảm) thì góc khúc xạ cũng tăng (giảm) theo.
- Khi góc tới bằng 00 thì góc khúc xạ cũng bằng 00, tia sáng không bị gãy khúc khi truyền thẳng qua hai môi trường.
Bài tập tự luyện có hướng dẫn
Bài 1 :Chứng minh rằng đường nối các vị trí A, I, A’ là đường truyền của tia sang từ đỉnh ghim A đến mắt.
Lời giải chi tiết
Đặt mắt ở phía cạnh cong của miếng thủy tinh (hoặc nhựa trong suốt), ta thấy chỉ có một vị trí quan sát được hình ảnh của ghim A qua miếng thủy tinh. Điều đó chứng tỏ rằng ánh sáng từ A phát ra, truyền đến khe hở I vào miếng thủy tinh rồi đến mắt. Khi chỉ nhìn thấy đinh ghim A' có nghĩa là A' đã che khuất I và A, do đó ánh sáng từ A phát ra không đến được mắt. Vậy đường nối các vị trí A, I, A' là đường truyền của tia sáng từ đỉnh ghim A tới mắt.
Bài 2 : Nêu nhận xét về đường truyền của tia sáng từ không khí vào thủy tinh. Chỉ ra tia tới, tia khúc xạ, góc tới, góc khúc xạ. Đo độ lớn góc khúc xạ và ghi vào bảng 1.
Lời giải chi tiết
+ Tia sáng truyền từ không khí vào thủy tinh bị khúc xạ tại mặt phân cách giữa không khí và thủy tinh.
+ AI là tia tới. IA' là tia khúc xạ. Góc AIN là góc tới. Góc A'IN' là góc khúc xạ.
+ Học sinh đo độ lớn góc khúc xạ và ghi vào bảng 1.
Bài 3 : Trên hình 41.2 cho biết M là vị trí đặt mắt để nhìn thấy hình ảnh viên sỏi nhỏ ở trong nước, A là vị trí thực của viên sỏi, B là vị trí ảnh của nó, PQ là mặt nước. Hãy vẽ đường truyền của tia sáng từ viên sỏi tới mắt.
Lời giải chi tiết
Nối B với M cắt PQ tại I
Nối I với A ta có đường truyền của tia sáng tới mắt: AIM
Bài 4 : Ở hình 41.3, SI là tia tới. Tia khúc xạ của tia này trùng với một trong số các đường IH, IE, IG, IK. Hãy điền dấu mũi tên vào tia khúc xạ đó.
Lời giải chi tiết
IG là đường biểu diễn tia khúc xạ của tia tới SI.
Bài 5: Một tia sáng phát ra từ một bóng đèn trong một bể cá cảnh, chiếu lên trên, xiên góc vào mặt nước và ló ra ngoài không khí thì:
A. Góc khúc xạ sẽ lớn hơn góc tới
B. Góc khúc xạ sẽ bằng góc tới
C. Góc khúc xạ sẽ nhỏ hơn góc tới
D. Cả ba trường hợp A, B, C đều có thể xảy ra
Lời giải
Ta có:
Khi tia sáng truyền từ không khí sang các môi trường trong suốt rắn, lỏng khác nhau thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
Và ngược lại, khi tia sáng truyền từ môi trường nước sang không khí thì góc khúc xạ lớn hơn góc tới
Đáp án: A
Bài 6: Ta có tia tới và tia khúc xạ trùng nhau khi
A. góc tới bằng 0.
B. góc tới bằng góc khúc xạ.
C. góc tới lớn hơn góc khúc xạ.
D. góc tới nhỏ hơn góc khúc xạ.
Lời giải
Ta có:
Khi góc tới bằng 00 thì góc khúc xạ bằng 00, tia sáng không bị gãy khúc khi truyền qua hai môi trường.
=> Tia tới và tia khúc xạ trùng nhau khi góc tới bằng 00
Đáp án: A
Bài 7: Khi tia sáng truyền từ không khí vào nước, gọi i là góc tới và r là góc khúc xạ thì
A. r < I
B. r > i
C. r = I
D. 2r = i
Lời giải
Ta có: Khi tia sáng truyền từ không khí sang các môi trường trong suốt rắn, lỏng khác nhau thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
↔ r < i
Đáp án: A
Bài 8: Khi ánh sáng truyền từ không khí sang thủy tinh thì
A. Góc khúc xạ r không phụ thuộc vào góc tới i.
B. Góc tới i nhỏ hơn góc khúc xạ r.
C. Khi góc tới i tăng thì góc khúc xạ r giảm.
D. Khi góc tới i tăng thì góc khúc xạ r tăng.
Lời giải
Ta có:
Khi tia sáng truyền từ không khí sang các môi trường trong suốt rắn, lỏng khác nhau thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
Khi góc tới tăng (giảm) thì góc khúc xạ cũng tăng (giảm)
Đáp án: D
Bài 9: Xét một tia sáng truyền từ không khí vào nước. Thông tin nào sau đây là sai?
A. Góc tới luôn luôn lớn hơn góc khúc xạ.
B. Khi góc tới tăng thì góc khúc xạ cũng tăng.
C. Khi góc tới bằng 00 thì góc khúc xạ cũng bằng 00
D. Khi góc tới bằng 450 thì góc khúc xạ bằng 450
Lời giải
A, B, C - đúng
D - sai vì: Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
Đáp án: D
Bài 10: Ta có bảng sau: Phương án nào sau đây ghép mỗi phần ở cột A với mỗi phần ở cột B là đúng?
Ta có bảng sau:
|
A |
B |
|
a. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng tia tới khi gặp mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau thi |
1. góc khúc xạ lớn hơn góc tới |
|
b. Khi tia sáng truyền từ không khí vào nước thì |
2. bị hắt trở lại môi trường trong suốt cũ |
|
c. Khi tia sáng truyền từ nước vào không khí thì |
3. góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới |
|
d. Hiện tượng phản xạ ánh sáng là hiện tượng tia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi trường thì |
4. góc khúc xạ cũng bằng 0, tia không bị gãy khúc khi truyển qua hai môi trường |
|
e. Khi góc tới bằng 0 thì |
5.bị gãy khúc ngay tại mặt phân cách và tiếp tục đi vào môi trường trong suốt thứ hai. Góc khúc xạ không bằng góc tới |
Phương án nào sau đây ghép mối phần ở cột A với mỗi phần ở cột B là đúng?
A. a – 2
B. b – 1
C. c – 3
D. e - 4
Lời giải
Ta có, mỗi phần ở cột A với mỗi phần ở cột B được ghép tương ứng là:
a - 5; b - 3; c - 1; d - 2; e - 4
=> Các phương án:
A, B, C - sai
D - đúng
Đáp án: D
Xem thêm các dạng câu hỏi và bài tập liên quan khác:
70 Bài tập về Sự phân tích ánh sáng trắng (có đáp án)
70 Bài tập về Sự trộn các ánh sáng màu (có đáp án)
70 Bài tập về Ánh sáng trắng và ánh sáng màu (có đáp án)
