Video: Ưu nhược điểm của xét nghiệm máu phát hiện thai. Lý do xét nghiệm máu có thai, siêu âm không có
Thông thường thì nồng độ HCG tăng đều đặn trong 3 tháng đầu, đạt đỉnh và sau đó giảm dần vào ba tháng giữa và ba tháng cuối thai kì.
Các bác sĩ có thể chỉ định làm xét nghiệm máu HCG trong một vài ngày để theo dõi mức độ thay đổi của nồng độ HCG trong cơ thể người mẹ.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về hormon HCG, mối liên quan của chúng với việc mang thai và kiểm tra độ nhạy và độ chính xác của các xét nghiệm thử thai.
HCG là gì?
Các tế bào hình thành nhau thai có nhiệm vụ sản xuất hormon HCG. Nồng độ hormon này trong cơ thể tăng nhanh chóng trong vài tuần đầu tiên của thai kì.
Xét nghiệm liên quan đến HCG không chỉ hỗ trợ chẩn đoán việc mang thai mà còn là cách để kiểm tra nồng độ hormon được sản xuất có tương ứng với sự phát triển của thai kì hay không.
Nồng độ HCG rất thấp có thể chỉ ra những vấn đề của thai nhi, như chửa ngoài tử cung hoặc cảnh báo việc có thể bệnh nhân đã bị sẩy thai. Ngược lại, khi nồng độ này tăng quá nhanh có thể báo hiệu về bệnh lý chửa trứng khi túi dịch trong buồng tử cung ngày càng phát triển.
Vì vậy mà bác sĩ có thể sẽ chỉ định đo HCG nhiều lần để theo dõi sự phát triển của thai kì.
Nồng độ HCG ngừng tăng trong giai đoạn cuối của 3 tháng đầu. Khi HCG giảm dần trong thời gian này thì nhiều thai phụ cũng cảm thấy giảm bớt các triệu chứng mang thai như buồn nôn và mệt mỏi.
Tầm quan trọng của nồng độ HCG trong các xét nghiệm thử thai?
Nhiều phụ nữ có nồng độ HCG trong máu và nước tiểu thấp kể cả khi họ không mang thai. Tuy nhiên, đa số các xét nghiệm HCG chỉ phát hiện được khi nồng độ này đủ cao. Nhưng cũng có những xét nghiệm phát hiện được nồng độ HCG thấp hơn có thể giúp chẩn đoán mang thai sớm hơn.
Xét nghiệm máu thường nhạy hơn xét nghiệm nước tiểu. Tuy nhiên, cũng có khá nhiều que thử thai tại nhà với nước tiểu có độ nhạy cao. Một bản phân tích năm 2014 cho thấy rằng có bốn loại que thử thai tại nhà có thể phát hiện HCG sớm trước khi trễ kinh 4 ngày, hoặc khoảng 10 ngày sau khi rụng trứng.
Cách thức đọc xét nghiệm thử thai HCG
Đối với xét nghiệm bằng nước tiểu với que thử thì người dùng cần phải đọc kĩ hướng dẫn trên bao bì và làm theo. Hầu hết các bài kiểm tra đều sử dụng các vạch để hiển thị khi kết quả dương tính. Vạch kiểm tra không cần đậm như vạch đối chứng thì mới được cho là kết quả dương tính.
Que thử có thể thay đổi màu sắc khi chúng khô. Một số người nhận thấy có một vạch bay hơi xuất hiện sau khi que khô vài phút. Đây là một vạch rất mờ có thể trông giống như một cái bóng.
Người dùng phải kiểm tra que thử trong khung thời gian mà nhà sản xuất khuyến cáo, thường khoảng 3 phút. Khi đọc kết quả que thử sau 10 phút có thể không chính xác hoặc hiển thị vạch bay hơi.
Độ chính xác của xét nghiệm thử thai HCG
Các que thử HCG có nhiều khả năng tạo ra kết quả âm tính giả hơn là dương tính giả. Sau khi trứng làm tổ ở niêm mạc tử cung, người dùng nên chờ và thử sau vài ngày để khi thử thai que thử cho kết quả chính xác hơn. HCG sẽ bắt đầu tăng lên khi thai đã làm tổ trong buồng tử cung, mà quá trình này thường xảy ra sau 1 tuần hoặc lâu hơn kể từ ngày rụng trứng. Vì lý do này mà có thể phải mất vài ngày thì nồng độ HCG mới tăng đủ cao để que thử phát hiện được.
Bởi vì cơ thể cần thời gian để sản xuất đủ nồng độ hormon HCG, cho nên hiện tượng âm tính giả có xảy ra hay không cũng phụ thuộc vào thời gian thử thai sớm hay muộn. Nếu kết quả cho âm tính giả trong trường hợp người phụ nữ đó đang có thai, thì khi thử thai lại sau vài ngày, que thử thường sẽ cho kết quả dương tính.
Rất hiếm khi xảy ra kết quả dương tính giả. Do các que thử thai tại nhà ngày càng nhạy nên một số loại có thể phát hiện thai từ rất sớm ngay cả khi nồng độ HCG vẫn còn thấp.
Tuy nhiên, bởi vì những que thử này quá nhạy, nên chúng có thể vẫn cho kết quả dương tính trong một số trường hợp như sảy thai sớm. Nếu người dùng thử thai muộn hoặc sử dụng các que thử ít nhạy hơn thì có thể cũng không phát hiện ra điều này.
Trong một số trường hợp hiếm hoi, một người phụ nữ cũng có thể có nồng độ HCG cao bất thường ngay cả khi họ không mang thai. Những lý do phổ biến nhất trong những trường hợp này thường là:
- Đã sảy thai gần đây
- Sử dụng thuốc điều trị vô sinh
- Chửa trứng xảy ra ở những thai kì mà sau khi quá trình làm tổ diễn ra, trứng phát triển bất thường, thay vào đó là một túi dịch bên trong buồng tử cung
Một số nguyên nhân khác ít phổ biến hơn như:
- Ung thư có các khối u gây tăng tiết HCG
- Rối loạn nội tiết, đặc biệt là các vấn đề về tuyến yên.
- Kháng thể bất thường trong máu.
Các yếu tổ có thể ảnh hưởng đến kết quả thử thai
Ngoài việc thử thai quá sớm, các yếu tố dưới đây có thể gây ra kết quả âm tính giả khi thử thai bằng que thử tại nhà:
- Uống nhiều nước khiến nước tiểu loãng
- Lấy quá nhiều hoặc quá ít nước tiểu khi thử thai
- Thử nước tiểu vào cuối ngày khi chúng chứa ít lượng hormon nhất
Việc que thử đã quá hạn sử dụng cũng có thể là một nguyên nhân tạo nên kết quả âm tính và dương tính giả. Hoặc khi sử dụng lại que thử thai thì nó cũng cho ra kết quả không chính xác.
Một số rủi ro xét nghiệm thử thai HCG
Các xét nghiệm HCG rất an toàn. Xét nghiệm nước tiểu thường không có bất cứ rủi ro nào, nhưng xét nghiệm máu có thể gây ra một số cơn đau ngắn hoặc bầm tím tại chỗ đâm kim.
Xét nghiệm HCG nước tiểu thường cho kết quả âm tính giả, nhất là khi thử vào giai đoạn rất sớm của thai kì. Điều này có thể khiến những phụ nữ đang cố gắng có em bé cảm thấy căng thẳng và mất tinh thần. Xét nghiệm máu thì thường chẩn đoán được chính xác và sớm hơn trong khi những xét nghiệm khác có thể không phát hiện được khi nồng độ HCG thấp trong thời kì đầu mang thai.
Tuy nhiên, một số người phụ nữ khi thử thai có thể có kết quả dương tính ở giai đoạn rất sớm của thai kì, nhưng sau đó vài ngày lại bị sảy thai. Trong trường hợp này, nếu không thử thai sớm, họ có thể không biết là mình đang có thai. Thực sự thì đây là những tình huống có thể xảy ra trong cuộc sống, và khiến cho người mẹ vô cùng đau lòng khi phải trải qua việc mất đi đứa con của mình.
Tổng kết
Qua bài viết này, hầu hết mọi người đã biết rằng mình hoàn toàn có thể thử thai một cách đơn giản bằng việc sử dụng que thử thai tại nhà, hoặc kiểm tra, xác nhận tình trạng sức khỏe thai kì thông qua xét nghiệm HCG trong máu tại các cơ sở y tế. Mặc dù không có bất kì xét nghiệm nào là hoàn hảo, nhưng nó vẫn đáng tin cậy và thường cho kết quả chính xác, nhất là trong giai đoạn phát triển của thai kì.
Nếu chỉ sử dụng que thử thai HCG thì không thể nào giúp chúng ta phân biệt được một số bệnh lý như chửa ngoài tử cung, chửa trứng hoặc các biến chứng khác của thai kì. Vì vậy mà bác sĩ sẽ cần thêm thông tin để chẩn đoán những vấn đề của thai nhi. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác như xét nghiệm HCG trong máu để quan sát và đánh giá xu hướng sản xuất HCG ở người mẹ.
Mặc dù nồng độ HCG quá cao hay quá thấp có thể cho thấy đã xảy ra những bất thường trong thai kì, nhưng không phải điều này lúc nào cũng đúng. Vì vậy, nếu cảm thấy lo lắng về sự phát triển của phôi thai hoặc các vấn đề liên quan đến việc mang thai thì bạn cần đến ngay các cơ sở y tế và gặp bác sĩ để được tư vấn, làm thêm các xét nghiệm bổ sung để được chăm sóc và điều trị kịp thời.
Xem thêm :