Mức CRP cao trong máu có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm. Rất nhiều tình trạng có thể gây ra nó, từ nhiễm trùng đến ung thư.
Mức CRP cao cũng có thể chỉ ra rằng có tình trạng viêm trong động mạch của tim, điều này dẫn đến nguy cơ đau tim cao hơn.
Tuy nhiên, xét nghiệm CRP là một xét nghiệm cực kỳ không đặc hiệu. Mức CRP có thể tăng cao trong nhiều tình trạng viêm nhiễm.
Tại sao xét nghiệm protein phản ứng C lại được thực hiện?
Các tình trạng viêm khớp có thể làm chỉ số CRP tăng, nguồn ảnh cryostayyoung.comNếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị rối loạn viêm (như viêm khớp, ung thư, nhiễm trùng, v.v.), họ có thể yêu cầu xét nghiệm protein phản ứng C. Xét nghiệm này có thể cho thấy mức độ viêm cao nhưng không cho biết vị trí của tình trạng viêm hoặc nguyên nhân gây ra nó.
Nếu bạn có tình trạng viêm đã được chẩn đoán trước đó, bác sĩ cũng có thể thỉnh thoảng yêu cầu xét nghiệm này để xem cách điều trị của bạn có hiệu quả không và liệu vấn đề có được điều trị đúng cách hay không.
Điều quan trọng cần lưu ý là xét nghiệm protein phản ứng C (hs-CRP) độ nhạy cao là một xét nghiệm hơi khác so với xét nghiệm protein phản ứng C thông thường. Xét nghiệm này thường dự đoán bệnh tim và đột quỵ.
Trong khi xét nghiệm phản ứng C thông thường có thể giúp phát hiện các bệnh khác nhau gây viêm bằng cách đo lượng protein cao, xét nghiệm hs-CRP đo mức protein thấp hơn (nhưng vẫn cao), có thể báo hiệu nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm hs-CRP nếu họ đang tập trung vào các vấn đề tim mạch.
CRP và bệnh tim
Ý kiến chuyên gia từ Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ năm 2019 cho biết khi xem xét tất cả các yếu tố nguy cơ, những người có mức CRP lớn hơn hoặc bằng 2 mg/L cần các biện pháp mạnh hơn để ngăn ngừa bệnh tim mạch.
Mức CRP tăng cao có vai trò quan trọng trong việc xác định những người cần theo dõi chặt chẽ hơn hoặc điều trị chuyên sâu hơn sau cơn đau tim hoặc thủ thuật tim.
Mức CRP cũng hữu ích trong việc xác định những người có nguy cơ mắc bệnh tim khi mức cholesterol không hữu ích.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) coi những yếu tố sau là yếu tố nguy cơ đáng kể để phát triển bệnh tim:
- Bệnh đái tháo đường
- Huyết áp cao
- Cholesterol cao
- Hút thuốc
- Chế độ ăn ít chất dinh dưỡng và nhiều chất béo và tinh bột
- Không hoạt động thể chất
- Lạm dụng rượu
- Thừa cân và béo phì
Tiền sử gia đình mắc bệnh tim cũng khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn.
Cách chuẩn bị cho xét nghiệm
Không cần chuẩn bị đặc biệt cho xét nghiệm này. Bạn hãy ăn uống bình thường vào ngày hôm đó, và xét nghiệm bất kỳ lúc nào trong ngày.
Xét nghiệm này được thực hiện thông qua một mẫu máu, vì vậy sẽ có một kim nhỏ tham gia.
Điều gì sẽ xảy ra trong quá trình xét nghiệm
Y tá sẽ lấy máu từ tĩnh mạch, thường là ở bên trong khuỷu tay hoặc mu bàn tay của bạn.
Đầu tiên, họ làm sạch da trên tĩnh mạch bằng thuốc sát trùng. Tiếp theo, họ quấn một sợi dây thun quanh cánh tay của bạn, làm cho các tĩnh mạch hơi phồng ra. Sau đó, y tá sẽ đưa một cây kim nhỏ vào tĩnh mạch và lấy máu của bạn trong một lọ vô trùng.
Sau khi thu thập mẫu máu của bạn, họ sẽ tháo dây thun quanh cánh tay của bạn và yêu cầu bạn dùng gạc đè lên vị trí đâm thủng. Họ sẽ dùng băng dính để giữ gạc tại chỗ.
Có rủi ro nào với xét nghiệm nào không?
Bạn có thể bị bầm tím khi y tá chọc kim vào da để lấy máu, nguồn ảnh istockphoto.comKhông có rủi ro nào liên quan đến xét nghiệm này ngoài các vấn đề thông thường có thể xảy ra với bất kỳ xét nghiệm máu nào. Các vấn đề chính bao gồm:
- Cảm giác châm chích nhẹ khi kim được đưa vào
- Bầm tím nhẹ tại chỗ đâm kim
Nếu bạn lo lắng về kim tiêm hoặc máu, hãy nói chuyện với y tá thực hiện xét nghiệm về các cách giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn.
Kết quả của xét nghiệm CRP
Nói chung, kết quả xét nghiệm của bạn sẽ được đo bằng mg/dL hoặc mg/L.
Bác sĩ rất có thể sẽ giải thích kết quả xét nghiệm cho bạn, nhưng nói chung:
- Kết quả bình thường: Dưới 10 mg/L
- Kết quả cao: Bằng hoặc lớn hơn 10 mg/L
CRP cao có ý nghĩa gì
Chỉ số CRP cao có giá trị dự đoán bệnh tim mạch, nguồn ảnh sahyadrihospital.comTheo một nghiên cứu năm 2003 của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, những người có mức CRP cao có nguy cơ bị đau tim cao hơn từ 2 đến 3 lần so với những người có mức CRP thấp hơn.
Một nghiên cứu nhỏ từ năm 2013 đã đánh giá 100 người có các yếu tố nguy cơ tim mạch. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng mức CRP trên 10 mg/L có liên quan đến 4% nguy cơ phát triển bệnh tim mạch gây tử vong trong 10 năm.
Nếu bác sĩ tin rằng bạn có nguy cơ mắc bệnh tim hoặc đột quỵ, họ có thể yêu cầu xét nghiệm máu hs-CRP cùng với các xét nghiệm khác.
Ngoài ra, có nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy CRP có thể được sử dụng như một yếu tố dự đoán kết quả sức khỏe liên quan đến bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
Nếu bác sĩ lo ngại bạn đang đối mặt với các triệu chứng của các tình trạng viêm nhiễm khác ngoài các vấn đề tim mạch, họ có thể yêu cầu xét nghiệm CRP định kì để chẩn đoán, trong số những bệnh khác:
- Bệnh viêm ruột (IBD)
- Viêm khớp dạng thấp
- Lupus
Bạn nên làm gì nếu có CRP cao?
Giảm CRP của bạn không phải là một cách đảm bảo để giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch hoặc bệnh tự miễn dịch.
Điều quan trọng cần biết là CRP cao là cái mà các bác sĩ gọi là dấu ấn sinh học. Dấu ấn sinh học là một yếu tố cần lưu ý khi phân tích sức khỏe của một người, nhưng không phải là chỉ số độc lập cho một chẩn đoán cụ thể.
Một nghiên cứu năm 2015 chỉ ra rằng một chế độ ăn uống cân bằng, bổ dưỡng - bao gồm nhiều trái cây, rau và chất xơ - có thể giúp giảm nồng độ CRP của bạn.
Nếu bạn có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao và kết quả xét nghiệm cho thấy CRP cao, bác sĩ có thể đề nghị dùng statin hoặc thuốc giảm cholesterol khác.
Vitamin C cũng đã được khám phá như một cách để giảm mức CRP cho những người có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch.
Một đánh giá nghiên cứu năm 2017 cho thấy rằng men vi sinh cũng có tác dụng tích cực trong việc giảm CRP.
Tuy nhiên, phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu cho từng phương pháp trước khi có thể đưa ra bất kỳ tuyên bố chính xác nào.
Kết luận
Protein phản ứng C (CRP) là một chất mà gan sản xuất để phản ứng với tình trạng viêm.
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có thể bị viêm ở mức độ cao, họ có thể yêu cầu xét nghiệm máu CRP như một cách để xác định nguyên nhân cơ bản của tình trạng viêm đó.
Mặc dù xét nghiệm máu CRP không thể cho biết chính xác nguyên nhân gây ra chứng viêm, nhưng bác sĩ có thể sử dụng nó để giúp họ chẩn đoán vấn đề của bạn.
Đôi khi chỉ số CRP cao có thể là một yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch.
Nếu gần đây bạn nhận thấy những thay đổi trong cơ thể không biến mất và khiến bạn khó chịu, hãy nói chuyện với bác sĩ về các triệu chứng đó. Xét nghiệm máu CRP có thể là một trong những xét nghiệm mà bác sĩ quyết định chỉ định.