Cảm nghĩ bài thơ Đợi mẹ
Đề bài: Viết bài văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ tự do "Đợi mẹ" của Vũ Quần Phương
DÀN Ý CẢM NHẬN VỀ BÀI THƠ ĐỢI MẸ
1. Mở bài
a. Giới thiệu tác giả
- Nhà thơ Vũ Quần Phương (1940), tên khai sinh là Vũ Ngọc Chúc
- Quê quán: sinh ra ở quê mẹ tại Từ Lêm, Hà Nội, quê gốc ở xã Hải Trung, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định
- Là nhà thơ, nhà báo và nhà phê bình văn học
- Ông vốn là một bác sĩ nhưng đã chuyển sang hoạt động văn học và gắn bó gần như cả đời với văn chương.
- Phong cách sáng tác: thơ ông bình dị, có độ lắng của cảm xúc, suy tư.
- Ngoài làm thơ và viết phê bình văn học, ông còn dịch thơ đăng trên các sách, báo và tạp chí văn học. Ông được nhận giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007.
- Các tác phẩm tiêu biểu: Cỏ mùa xuân (1966), Hoa trong cây (1977), Vầng trăng trong xe bò (tập thơ, 1988)...
b. Giới thiệu tác phẩm
- Xuất xứ: In trong Thơ về mẹ, nhiều tác giả, NXB Lao động, 2012
- Thể loại : thơ tự do
- Phương thức biểu đạt: biểu cảm kết hợp miêu tả, tự sự
- Giá trị nội dung, nghệ thuật
Giá trị nội dung
Bài thơ Đợi mẹ kể về câu chuyện muôn thuở của trẻ thơ, được viết lên từ những rung cảm chân thành, xúc động của một tâm hồn luôn khát khao tình yêu thương của mẹ. Nhà thơ Vũ Quần Phương xa mẹ từ nhỏ, có lẽ vì vậy mà khi viết về mẹ, mỗi vần thơ của ông đều như chạm đến những cảm xúc sâu lắng nhất trong lòng người đọc.
Qua “nỗi đợi” của em bé về mẹ, bài thơ giúp chúng ta cảm nhận được tình yêu thương của em dành cho mẹ, vị trí đặc biệt của mẹ trong tâm hồn em. Đồng thời, bài thơ còn khắc họa một cách chân thực, cảm động hình ảnh người mẹ tần tảo, lam lũ vì mưu sinh, và vì con.
Giá trị nghệ thuật
- Ngôn từ ngắn gọn, giàu sức gợi hình gợi cảm.
- Lời thơ giản dị, tự nhiên
- Cách ngắt nhịp, gieo vần mang đến nhiều cảm xúc
2. Thân bài:
a) Em bé ngồi đợi mẹ đến tối
- Bối cảnh: Trời tối
- Hành động của em bé: “nhìn ra ruộng lúa”, nhìn “vầng trăng”
- Nghệ thuật: Điệp ngữ (“nhìn ra ruộng lúa”, “nhìn vầng trăng”), hình ảnh “vầng trăng” gắn với nỗi nhớ, mong ngóng, chời đợi.
- Mẹ vẫn chưa về:
+ Em “chưa nhìn thấy mẹ”
+ Đồng lúa thì “lẫn vào đêm”
+ Ngọn lửa “chưa nhen”
+ Căn nhà “trống trải”
-> Cảnh vật buồn hiu hắt như đang ngóng đợi mẹ về cùng em bé
=> Em bé yêu mẹ rất nhiều, em biết mẹ đang phải lao động cực khổ, kiếm từng đồng tiền nuôi em, em mong ngóng mẹ về mà không chịu đi ngủ, em cứ thức chờ mẹ mãi… Nhà thơ Vũ Quần Phương xa mẹ từ khi còn nhỏ. Có lẽ vì vậy mà khi viết về mẹ, mỗi vần thơ của ông đều như chạm đến những cảm xúc sâu lắng nhất trong lòng người đọc. Đó là biểu hiện của tình mẫu tử thiêng liêng.
b) Em bé đợi mẹ đến khuya, mẹ mới về
- Bối cảnh: “Trời về khuya”
- Cảnh vật: Đom đóm bay ngoài ao, đom đóm đã vào nhà, “Trời về khuya lung linh trắng”, “vườn hoa mận trắng”
-> Cảnh vật có phần tươi hơn dù đêm đã muộn, vui theo nỗi vui của em bé khi mẹ đã về nhà.
- Mẹ đã về:
+ Sau một ngày làm lụng cần mẫn, “bàn chân mẹ lội bùn ì oạp phía đồng xa”
+ Mẹ đã về nhưng trong em bé, “nỗi đợi vẫn nằm mơ”
-> Sau một ngày làm việc vất vả, mẹ trở về nhà, âu yếm yêu thương bế em bé đi ngủ. Em rất thương mẹ, nhưng dường như ngày nào mẹ cũng đi làm về muộn, em ngày nào cũng đợi ngóng mẹ về, giờ hành động đó đã quen đến nỗi trong mơ em vẫn mơ là mình đang đợi mẹ về.
=> Những bài thơ viết về mẹ luôn có sức lay động, truyền cảm đặc biệt, bởi tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi con người. Ai trong thẳm sâu tâm hồn, trái tim mình đều có hình bóng người mẹ kính yêu.
c) Cảm nhận của em về nội dung, nghệ thuật của bài thơ
- Chỉ ra nội dung hoặc nghệ thuật cụ thể của bài thơ khiến em yêu thích và có nhiều cảm xúc, suy nghĩ
- Nêu lý do khiến em yêu thích chi tiết, hình ảnh, khía cạnh nội dung hay nghệ thuật của bài thơ
3. Kết bài: Khái quát lại cảm nghĩ của bản thân về bài thơ Đợi mẹ.
Một số đoạn văn mẫu hay
Cảm nghĩ bài thơ Đợi mẹ (mẫu 1)
Một trong những tình cảm đáng quý nhất chính là tình mẫu tử. Bởi vậy, có rất nhiều tác phẩm viết về tình cảm này, trong đó có bài thơ Đợi mẹ của Vũ Quần Phương:
“Em bé ngồi nhìn ra ruộng lúa
Trời tối trên đầu hè. Nửa vầng trăng non
Em bé nhìn vầng trăng
nhưng chưa nhìn thấy mẹ
Mẹ lẫn trên cánh đồng
Đồng lúa lẫn vào đêm
Ngọn lửa bếp chưa nhen
Căn nhà tranh trống trải
Đom đóm bay ngoài ao. Đom đóm đã vào nhà
Em bé nhìn đóm bay, chờ tiếng bàn chân mẹ
Bàn chân mẹ lội bùn ì oạp phía đồng xa
Trời về khuya lung linh trắng
vườn hoa mận trắng
Mẹ đã bế vào nhà nỗi đợi vẫn nằm mơ”
Khi còn thơ bé, mỗi người đều đã từng chờ đợi, mong ngóng mẹ trở về. Cảm giác thấp thỏm, ngóng chờ có lẽ đã quá quen thuộc. Và em bé trong bài thơ cũng vậy, em đang chờ mẹ đi làm về. Khi trời tối, màn đêm bao trùm lấy vạn vật. Vầng trăng non” đã lên tới đỉnh đầu, “đom đóm” bay từ ngoài ao bay vào tới trong nhà. Nhưng mẹ vẫn chưa đi làm về. Em bé chỉ biết ngồi nhìn ra cánh đồng phía xa.
Hình dáng của mẹ như lẫn dần vào cánh đồng. Mẹ vẫn đang vất vả lao động trên cánh đồng vì cuộc sống mưu sinh. Bóng tối dần ùa về kéo theo nỗi sợ hãi quẩn quanh tâm hồn đứa trẻ. Mẹ chưa về nên bếp chưa lên lửa, căn nhà cũng thật trống trải.
Em bé ngóng chờ tiếng bước chân quen thuộc vang lên. Nhưng bước chân đó vẫn đang “ì oạp” nơi đồng xa. Từ “ì oạch” gợi ra sự nặng nhọc, vất vả của mẹ. Đôi chân của mẹ đang phải lội trên cánh đồng mênh mông là nước. Đọc đến đây, có lẽ, mỗi người đều cảm thấy xúc động nghẹn ngào và thương mẹ biết bao.
Dường như, việc chờ đợi mẹ về đã trở thành một thói quen, bởi vậy mà nó đã đi sâu vào tâm thức hay thậm chí là đi cả vào trong những giấc mơ. Trong cả cơn mơ, em cũng vẫn thấp thỏm mong mẹ về.
Bài thơ “Đợi mẹ” với dung lượng ngắn gọn, ngôn ngữ giản dị và giọng thơ tự nhiên nhưng đã thể hiện được tình cảm mẫu tử đẹp đẽ. Cùng với đó, nhà thơ còn khắc họa thành công, đầy cảm động hình ảnh lam lũ, chịu thương chịu khó của những bà mẹ Việt Nam.
Như vậy, Đợi mẹ của Vũ Quần Phương là một trong những tác phẩm hay viết về tình mẫu tử. Bài thơ đã gợi cho người đọc thật nhiều cảm xúc đẹp đẽ.
Cảm nghĩ bài thơ Đợi mẹ (mẫu 2)
Tình cảm mẫu tử là một đề tài quen thuộc trong thơ ca. Trong đó, bài thơ Đợi mẹ của Vũ Quần Phương đã đem đến cho người đọc nhiều cảm xúc.
“Em bé ngồi nhìn ra ruộng lúa
Trời tối trên đầu hè. Nửa vầng trăng non
Em bé nhìn vầng trăng
nhưng chưa nhìn thấy mẹ
Mẹ lẫn trên cánh đồng
Đồng lúa lẫn vào đêm
Ngọn lửa bếp chưa nhen
Căn nhà tranh trống trải
Đom đóm bay ngoài ao. Đom đóm đã vào nhà
Em bé nhìn đóm bay, chờ tiếng bàn chân mẹ
Bàn chân mẹ lội bùn ì oạp phía đồng xa
Trời về khuya lung linh trắng
vườn hoa mận trắng
Mẹ đã bế vào nhà nỗi đợi vẫn nằm mơ”
Hình ảnh của nhân vật “em bé” trong bài thơ có lẽ đã quá quen thuộc. Chắc hẳn, khi còn nhỏ, ai cũng đều đã từng ngồi đợi mẹ đi chợ, đi làm về. Cảm giác thấp thỏm, mong ngóng khi phải chờ đợi có lẽ đã quá quen thuộc với mỗi người. Trong bài thơ, tác giả đã xây dựng không gian, thời gian một cách cụ thể. Trời đã tối, vạn vật đều nghỉ ngơi sau khi kết thúc một ngày. Nhân vật “em bé” đang ngồi nhìn ra ruộng lúa ở xa, chờ mong bóng dáng của mẹ. Nhưng mẹ vẫn chưa về.
Em bé đã nhìn thấy vầng trăng treo cao tít trên bầu trời nhưng chưa nhìn thấy mẹ. Hình như, mẹ vẫn đang làm việc trên cánh đồng ngoài kia. Hình ảnh người mẹ tần tảo, lam lũ chìm trong tối gợi bao niềm day dứt, ngậm ngùi. Vì cuộc sống mưu sinh, người mẹ đã phải vất vả làm việc.
Mẹ chưa về, nên bếp chưa lên lửa. Mẹ chưa về nên cửa nhà trống trải làm sao. Bóng tối ùa về kéo theo những nỗi sợ mơ hồ trong tâm hồn thơ trẻ. Vì thế, niềm mong mỏi bước chân mẹ càng thêm khắc khoải hơn. Nhưng bước chân đó vẫn đang “ì oạp” trên cánh đồng. Từ tượng thanh “ì oạp” đã gợi ra từng bước chân khó nhọc của mẹ.
Khi mẹ trở về, cũng là lúc em bé đã ngủ, nhưng vẫn còn mong ngóng mẹ. Hình ảnh “mẹ bế vào nhà nỗi đợi vẫn nằm mơ” thật độc đáo, cho thấy được tình cảm yêu thương thắm thiết, gắn bó.
Tác giả không sử dụng quá nhiều câu chữ, lời thơ giản dị, tự nhiên và ngôn từ giàu sức gợi. Từ đó, bài thơ mang đến nhiều cảm xúc cho người đọc, vừa nhẹ nhàng, vừa sâu sắc.
Có thể thấy rằng, bài thơ “Đợi mẹ” đã đem đến cho người đọc thật nhiều cảm xúc đẹp đẽ, hiểu hơn về tình mẫu tử thiêng liêng.
Xem thêm một số bài văn mẫu 8 Chân trời sáng tạo hay khác:
Nghe và tóm tắt nội dung thuyết trình của người khác
