Video Suy tim sung huyết
Thành phần và cơ chế tác dụng thuốc Acid Ethacrynic
Acid Ethacrynic có thành phần chính là Acid Ethacrynic
Axit ethacrynic là một vòng lặp monosulfonamyl hoặc thuốc lợi tiểu trần cao. Axit ethacrynic hoạt động trên các chi tăng dần của vòng Henle và trên các ống lượn gần và xa. Lượng nước tiểu thường phụ thuộc vào liều và liên quan đến cường độ tích tụ chất lỏng. Sự bài tiết nước và điện giải có thể tăng lên nhiều lần so với quan sát bằng thuốc lợi tiểu thiazide, vì axit ethacrynic ức chế tái hấp thu tỷ lệ natri được lọc nhiều hơn so với hầu hết các thuốc lợi tiểu khác. Do đó, axit ethacrynic có hiệu quả ở nhiều bệnh nhân bị suy thận đáng kể. Axit ethacrynic ít hoặc không ảnh hưởng đến lọc cầu thận hoặc lưu lượng máu thận, ngoại trừ sau khi giảm rõ rệt thể tích huyết tương khi liên quan đến lợi tiểu nhanh.
Dạng bào chế, hàm lượng và giá thuốc Acid Ethacrynic
Axit ethacrynic có những dạng và hàm lượng sau:
- Viên nén, đường uống: 25 mg.
- Bột thuốc để pha dung dịch, dung dịch tiêm: 50 mg.
Giá thuốc: 1.150.000 VND/Hộp x 30 viên 25mg
Chỉ định và chống chỉ định thuốc Acid Ethacrynic
Chỉ định
Thuốc được chỉ định điều trị phù trong các bệnh lý khác nhau
Điều trị phù: Do suy tim sung huyết, xơ gan hoặc do bệnh thận (bao gồm hội chứng thận hư). Điều trị hỗ trợ trong phù phổi cấp (tiêm tĩnh mạch). Điều trị trong thời gian ngắn cổ trướng do bệnh ác tính, phù tự phát và phù bạch huyết.
Tăng huyết áp: Dùng riêng hoặc phối hợp với các thuốc chống tăng huyết áp khác.
Do gây nhiều tác dụng không mong muốn, chỉ nên dùng acid ethacrynic cho người dị ứng với sulfonamid (bao gồm các thuốc lợi tiểu quai khác và thiazid).
Acid ethacrynic không phải là thuốc được lựa chọn để điều trị khởi đầu cho người bệnh tăng huyết áp không biến chứng (thường dùng thiazid), nhưng acid ethacrynic và một số thuốc lợi tiểu khác (như furosemid, bumetanid, metolazon) có thể thích hợp hơn thiazid ở người bệnh suy thận hoặc suy tim sung huyết.
Chống chỉ định
Quá mẫn với thuốc hoặc bất kỳ thành phần nào của dạng bào chế.
Hạ huyết áp, mất nước với nồng độ natri huyết thanh thấp, nhiễm kiềm chuyển hóa kèm hạ kali huyết, vô niệu.
Ngừng dùng thuốc nếu tăng ure huyết và/hoặc giảm niệu, mất cân bằng điện giải hoặc tiêu chảy mất nước nặng xảy ra.
Trẻ em dưới 2 tuổi (do chưa có đủ thông tin đánh giá hiệu quả và độ an toàn).
Liều lượng và cách sử dụng thuốc Acid Ethacrynic
Cách sử dụng
Acid ethacrynic dùng đường uống. Natri ethacrynat dùng đường tĩnh mạch khi cần tác dụng lợi tiểu nhanh hoặc người bệnh không thể dùng bằng đường uống.
Không được tiêm bắp hoặc tiêm dưới da vì kích ứng và gây đau nơi tiêm.
Liều dùng
Người lớn:
Điều trị phù:
Đường uống: Liều khởi đầu thông thường uống một lần 50 mg sau bữa ăn trong ngày đầu tiên, nên uống vào buổi sáng. Ngày thứ hai, có thể uống mỗi lần 50 mg, ngày 2 lần sau bữa ăn, nếu cần thiết. Ngày thứ ba, có thể dùng 100 mg vào buổi sáng và 50 - 100 mg sau bữa ăn trưa hoặc tối, phụ thuộc vào đáp ứng với liều uống buổi sáng. Điều trị duy trì: Dùng liều có tác dụng thấp nhất, mỗi ngày một hoặc hai lần. Liều và số lần dùng có thể giảm sau khi đạt được hiệu quả bài niệu (thường với liều 50 - 100 mg), sau đó có thể dùng cách quãng (ví dụ dùng cách ngày, giảm số lần).
Đường tĩnh mạch: Dung dịch natri ethacrynat có thể tiêm tĩnh mạch trực tiếp trong vài phút hoặc truyền tĩnh mạch chậm trong 20 - 30 phút. Liều thường dùng là 0,5 - 1,0 mg/kg hoặc 50 mg cho người lớn có trọng lượng cơ thể trung bình. Liều một lần không quá 100 mg. Thường chỉ cần dùng một liều; nếu cần dùng liều thứ hai, phải tiêm vào vị trí khác để tránh viêm tĩnh mạch huyết khối có thể xảy ra.
Tăng huyết áp (nhiều quốc gia không còn dùng cho chỉ định này): Liều khởi đầu uống 25 mg/ngày, có thể tăng dần từng bước để đạt tới đáp ứng điều trị mong muốn hoặc liều tối đa thường là 100 mg/ngày, chia làm 2 - 3 lần.Tăng huyết áp kèm suy thận hoặc suy tim sung huyết ở người lớn có thể dùng liều cao hơn, gợi ý liều tối đa uống 200 mg/ngày, chia làm nhiều lần.Tránh dùng cho người bệnh suy thận có độ thanh thải creatinin < 10 ml/phút.
Trẻ em trên 2 tuổi:
Để giảm phù ở trẻ đang nằm bệnh viện bị suy tim sung huyết hoặc hội chứng thận hư, liều khởi đầu uống 25 mg/ngày. Có thể tăng liều một cách thận trọng 25 mg mỗi ngày đến khi đạt được tác dụng mong muốn. Khi đã đạt đáp ứng mong muốn, có thể giảm tới liều tối thiểu để duy trì. Hoặc uống mỗi ngày một lần 1 mg/kg, tăng liều sau mỗi 2 - 3 ngày đến tối đa 3 mg/kg/ngày.
Liều dùng đường tĩnh mạch: Mặc dù các nhà sản xuất không khuyến cáo dùng cho trẻ em, nhưng một số thầy thuốc cho rằng liều 1 mg/kg là an toàn và hiệu quả.
Thường chỉ dùng một liều, nhưng nếu cần thiết có thể nhắc lại sau mỗi 8 - 12 giờ.
Người cao tuổi: Không cần điều chỉnh liều, trừ khi có suy thận. Người cao tuổi thường có suy giảm chức năng thận, vì vậy phải chú ý khi chọn liều dùng và theo dõi chức năng thận khi dùng thuốc.
Tác dụng phụ của thuốc Acid Ethacrynic
Đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, khó chịu là tác dụng phụ có thể gặp
Acid ethacrynic là thuốc lợi tiểu quai có nhiều tác dụng không mong muốn hơn các thuốc lợi tiểu quai khác.
Thần kinh trung ương: Đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, khó chịu, e sợ, sốt, rét run, lú lẫn, bệnh não gan.
Da: Phát ban, nhạy cảm ánh sáng. Ban xuất huyết Henoch-Schonlein (hiếm gặp).
Tiêu hóa: Buồn nôn, nôn, đau bụng, ỉa chảy, chán ăn, khó nuốt, chảy máu đường tiêu hóa. Viêm tụy cấp (hiếm gặp).
Tim mạch: Hạ huyết áp.
Nội tiết và chuyển hóa: Mất nước, hạ natri huyết, hạ kali huyết, hạ calci huyết, hạ magnesi huyết, nhiễm kiềm chuyển hóa, tăng glucose huyết, thay đổi phospho, nồng độ CO2, bicarbonat và calci, tăng acid uric máu có hồi phục, gút cấp. Giảm bài tiết cortisol.
Gan: Vàng da, hủy hoại tế bào gan, tăng nồng độ enzym gan (hiếm gặp).
Thận: Tổn thương thận, đái ra máu, tăng creatinin huyết thanh, tăng BUN.
Máu: Mất bạch cầu hạt, giảm bạch cầu trung tính nặng, giảm tiểu cầu, thiếu máu tan máu (hiếm gặp).
Mắt: Nhìn mờ, rung giật nhãn cầu.
Tai: Ù tai, điếc tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Tại chỗ tiêm: Kích ứng, nóng, đau, viêm tĩnh mạch huyết khối
Lưu ý khi dùng thuốc Acid Ethacrynic
Lưu ý chung
Phải theo dõi cẩn thận các biểu hiện của hạ thể tích máu, hạ natri và hạ kali máu. Hướng dẫn cho người bệnh các dấu hiệu và triệu chứng của mất cân bằng điện giải để báo cho thầy thuốc biết.
Điều trị khởi đầu với liều thấp, điều chỉnh liều thận trọng, dùng cách quãng nếu có thể và theo dõi trọng lượng của người bệnh để có thể hạn chế thấp nhất mất dịch và các chất điện giải quá mức. Hầu hết người bệnh cần bổ sung muối và kali clorid trong quá trình điều trị; tuy nhiên người bệnh xơ gan thường yêu cầu phải hạn chế natri khi dùng thuốc lợi tiểu.
Người bệnh nên nằm viện khi bắt đầu điều trị, nhất là bệnh xơ gan cổ trướng hoặc suy thận mạn.
Bài niệu quá nhiều có thể gây hạ huyết áp thế đứng hoặc hạ huyết áp cấp, phải theo dõi chặt chẽ huyết áp của người bệnh. Giảm thể tích máu làm máu bị cô đặc, có thể dẫn tới suy tuần hoàn hoặc huyết khối tắc mạch. Nếu bài niệu quá mức xảy ra, ngừng dùng thuốc cho tới khi cân bằng nội môi được phục hồi trở lại.
Hạ kali huyết xảy ra nhiều hơn ở người tăng aldosteron thứ phát, thường đi kèm với xơ gan hoặc hư thận. Acid ethacrynic phải được dùng thận trọng ở người bệnh xơ gan tiến triển, đặc biệt những người có tiền sử mất cân bằng điện giải. Mất cân bằng acid-base và điện giải ở người xơ gan có thể dẫn đến hội chứng não gan.
Acid ethacrynic cũng gây các tác dụng có hại nặng đối với gan và máu, vì vậy khi điều trị kéo dài phải theo dõi số lượng các tế bào máu và chức năng gan.
Dùng thận trọng ở người đái tháo đường vì acid ethacrynic có thể làm thay đổi chuyển hóa carbohydrat.
Acid ethacrynic làm tăng thải trừ calci và magnesi, hiếm gây tetany nhưng có thể gây hạ magnesi huyết. Cho người bệnh ăn chế độ giàu kali và magnesi.
Thời kỳ mang thai
Chưa biết thuốc có qua được nhau thai hay không. Chưa có đầy đủ các nghiên cứu về hiệu quả và độ an toàn của thuốc ở phụ nữ mang thai, vì vậy chỉ dùng thuốc trong thời kỳ mang thai khi thật sự cần thiết.
Thời kỳ cho con bú
Chưa biết thuốc có vào sữa mẹ hay không. Acid ethacrynic chống chỉ định dùng cho người cho con bú. Phải quyết định ngừng cho con bú hoặc ngừng thuốc, tùy theo tầm quan trọng của thuốc đối với người mẹ.
Vận hành tàu xe máy móc
Ảnh hưởng bởi tác dụng phụ của thuốc gây nhìn mờ. Không nên vận hành tàu xe, máy móc khi dùng thuốc
Tương tác thuốc Acid Ethacrynic
Thuốc
Tương tác thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Tài liệu này không bao gồm đầy đủ các tương tác thuốc có thể xảy ra. Hãy viết một danh sách những thuốc bạn đang dùng (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa và thực phẩm chức năng) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn xem. Không được tự ý dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ.
- Các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) (ví dụ như ibuprofen, indomethacin) bởi vì các loại thuốc này có thể làm giảm tính hiệu quả của axit ethacrynic.
- Các loại thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ví dụ như captopril), aminoglycosides (ví dụ như gentamicin), cephalosporin (ví dụ như cephalexin), hoặc salicylates (ví dụ như aspirin) bởi vì các tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xuất hiện ở thận (giảm khả năng tiểu tiện) và ở tai (điếc tai).
- Chloral hydrate hoặc corticosteroids (ví dụ như prednisone) bởi vì nguy cơ mắc các tác dụng phụ, như đổ mồ hôi quá nhiều, nhịp tim đập nhanh, xuất huyết dạ dày, và thay đổi ở huyết áp có thể tăng lên.
- Thuốc kháng đông (ví dụ như warfarin), digoxin, hoặc lithium bởi vì axit ethacrynic có thể làm tăng các tác dụng phụ của các loại thuốc này.
Thức ăn, rượu bia và thuốc lá
Những loại thuốc nhất định không được dùng trong bữa ăn hoặc cùng lúc với những loại thức ăn nhất định vì có thể xảy ra tương tác. Rượu và thuốc lá cũng có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia sức khỏe của bạn về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.
Tình trạng sức khỏe
Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, đặc biệt là:
- Bí tiểu;
- Mất cân bằng các chất điện giải (nồng độ điện giải trong máu cao hoặc thấp) ở mức độ nặng;
- Tiêu chảy lỏng, ở mức độ nặng – Bệnh nhân mắc các tình trạng bệnh lý này không nên sử dụng loại thuốc này;
- Tiểu đường – Loại thuốc này có thể làm tăng lượng đường trong máu;
- Các vấn đề về thính giác;
- Chứng giảm clo huyết;
- Chứng giảm kali huyết;
- Chứng giảm magie huyết;
- Chứng giảm natri huyết;
- Chứng giảm thể tích máu;
- Bệnh gan (xơ gan), ở mức độ nặng – Dùng thuốc thận trọng vì loại thuốc này có thể làm cho các chứng bệnh này trở nặng hơn.
- Chứng giảm protein huyết (lượng protein trong máu thấp) – Có thể làm giảm tác dụng của thuốc trong cơ thể.
- Bệnh thận, nặng – Dùng thuốc thận trọng vì ảnh hưởng thuốc có thể tăng lên bởi vì quá trình đào thải của thuốc ra khỏi cơ thể diễn ra chậm hơn.
Bảo quản thuốc Acid Ethacrynic
Bảo quản dạng viên nén và dạng bột pha tiêm ở nhiệt độ 15 - 30ºC. Dạng viên nén phải để trong lọ nút chặt. Dung dịch tiêm natri ethacrynat chỉ bền vững trong thời gian ngắn ở khoảng pH 7, ở nhiệt độ phòng và phải dùng trong vòng 24 giờ sau khi pha. Dung dịch kém bền hơn khi nhiệt độ và pH tăng lên.
Làm gì khi dùng quá liều, quên liều?
Xử trí khi quá liều
Quá liều có thể dẫn đến bài niệu quá mức, mất điện giải và mất nước.
Điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng. Gây nôn hoặc rửa dạ dày. Điều trị các triệu chứng mất nước, mất cân bằng điện giải, hôn mê gan, hạ huyết áp. Nếu bị suy hô hấp có thể cần thở oxygen và hô hấp nhân tạo.
Xử trí khi quên liều
Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều đã quy định.