Soạn bài Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ ngắn nhất
* Sau khi đọc
Câu hỏi 1 trang 84 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1: Ở bài viết tham khảo, vấn đề gì liên quan đến tuổi trẻ được nêu để bàn luận? Người viết đặt mình vào vị trí nào để trình bày quan điểm về vấn đề?
Trả lời:
Ở bài viết vấn đề liên quan đến tuổi trẻ được nêu để nghị luận:
Vấn đề:
Bài viết "Giá trị của tuổi trẻ" của Nguyễn Lân Dũng tập trung nêu ra và bàn luận về vấn đề giá trị đích thực của tuổi trẻ. Tác giả không chỉ khẳng định tầm quan trọng của tuổi trẻ mà còn phân tích những phẩm chất cần thiết để tuổi trẻ có ý nghĩa và giá trị.
Vị trí của người viết:
- Là một nhà giáo uyên bác và giàu kinh nghiệm: Nguyễn Lân Dũng sử dụng kiến thức và hiểu biết của mình về tuổi trẻ để đưa ra những nhận định sâu sắc và chính xác.
- Là một người từng trải: Tác giả chia sẻ những câu chuyện, bài học từ cuộc đời mình để minh họa cho quan điểm của mình.
- Là một người tâm huyết với thế hệ trẻ: Nguyễn Lân Dũng thể hiện niềm tin vào tiềm năng và sức mạnh của tuổi trẻ, đồng thời mong muốn thế hệ trẻ sống có ích và cống hiến cho xã hội.
Cách thức trình bày quan điểm:
- Lập luận chặt chẽ, logic: Tác giả sử dụng nhiều dẫn chứng, ví dụ để làm rõ quan điểm của mình.
- Giọng văn nhẹ nhàng, gần gũi: Nguyễn Lân Dũng sử dụng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu để kết nối với người đọc, đặc biệt là thế hệ trẻ.
- Kết hợp nhiều phương pháp thuyết trình: Tác giả sử dụng kết hợp nhiều phương pháp như giải thích, phân tích, chứng minh, so sánh, liên hệ bản thân,... để tăng tính thuyết phục cho bài viết.
Câu hỏi 2 trang 84 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1: Bài viết triển khai mấy luận điểm? Cách phối hợp giữa lí lẽ và dẫn chứng được thể hiện như thế nào ở từng luận điểm?
Trả lời:
Bài viết "Giá trị của tuổi trẻ" - Nguyễn Lân Dũng được triển khai 3 luận điểm chính:
1. Tuổi trẻ là giai đoạn đẹp nhất của cuộc đời:
- Lí lẽ:
+Tuổi trẻ có sức khỏe, trí tuệ, nhiệt huyết, dũng cảm, và ước mơ.
+Tuổi trẻ là thời gian để học hỏi, khám phá, trải nghiệm và cống hiến.
- Dẫn chứng:
+Tác giả dẫn chứng về những thanh niên xung phong trong thời chiến tranh với lòng dũng cảm, nhiệt huyết.
+Những nhà khoa học trẻ tuổi đã có những đóng góp to lớn cho đất nước.
2. Giá trị của tuổi trẻ:
- Lí lẽ:
+ Tuổi trẻ là tương lai của đất nước.
+ Tuổi trẻ có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước.
- Dẫn chứng:
+ Tác giả dẫn chứng về Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giác ngộ cách mạng từ khi còn rất trẻ.
+ Nhiều nhà lãnh đạo, nhà khoa học, doanh nhân thành công trên thế giới đều thành danh từ khi còn trẻ.
3. Làm thế nào để tuổi trẻ có giá trị:
- Lí lẽ:
+ Cần rèn luyện ý chí, nghị lực, bản lĩnh, và lòng yêu nước.
+ Cần học tập, trau dồi kiến thức, kỹ năng, và kinh nghiệm.
+ Cần cống hiến sức lực, trí tuệ cho đất nước.
- Dẫn chứng:
+ Tác giả dẫn chứng về tấm gương của các thanh niên xung phong, các nhà khoa học trẻ,...
+ Tác giả cũng đưa ra lời khuyên cho các bạn trẻ về cách để tuổi trẻ có giá trị.
Cách phối hợp giữa lí lẽ và dẫn chứng:
+ Lí lẽ được sử dụng làm nền tảng cho bài viết. Mỗi luận điểm đều được trình bày một cách logic, chặt chẽ.
+ Dẫn chứng được sử dụng để minh họa cho lí lẽ, làm cho bài viết thêm sinh động và thuyết phục. Các dẫn chứng được đưa ra đều cụ thể, tiêu biểu và phù hợp với luận điểm.
+ Sự kết hợp giữa lí lẽ và dẫn chứng giúp cho bài viết vừa có tính khoa học, vừa có tính nghệ thuật. Bài viết vừa cung cấp cho người đọc những kiến thức về giá trị của tuổi trẻ, vừa khơi gợi cho người đọc những suy nghĩ, cảm xúc về tuổi trẻ.
Ngoài ra, bài viết còn sử dụng một số biện pháp tu từ khác như:
+ So sánh: So sánh tuổi trẻ với mùa xuân của cuộc đời.
+ Ẩn dụ: So sánh tuổi trẻ với "bông hoa", "búp măng".
+ Điệp ngữ: "tuổi trẻ", "giá trị".
Nhờ sự kết hợp hài hòa giữa lí lẽ, dẫn chứng và các biện pháp tu từ, bài viết "Giá trị của tuổi trẻ" đã trở thành một bài văn mẫu mực về giá trị của tuổi trẻ. Bài viết đã giúp cho người đọc hiểu rõ hơn về giá trị của tuổi trẻ, đồng thời cũng khơi gợi cho người đọc những suy nghĩ, cảm xúc về tuổi trẻ của chính mình.
Câu hỏi 3 trang 84 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1: Chỉ ra những thao tác nghị luận đã được phối hợp sử dụng trong bài viết.
Trả lời:
Các thao tác nghị luận được phối hợp sử dụng trong bài viết "Giá trị của tuổi trẻ" của Nguyễn Lân Dũng:
1. Giải thích:
- Giải thích khái niệm "tuổi trẻ": Tuổi trẻ là giai đoạn đẹp nhất của cuộc đời, là thời gian để học hỏi, khám phá, trải nghiệm và cống hiến.
- Giải thích giá trị của tuổi trẻ: Tuổi trẻ là tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
2. Phân tích:
- Phân tích những đặc điểm của tuổi trẻ: Sức khỏe, trí tuệ, nhiệt huyết, dũng cảm, ước mơ,...
- Phân tích vai trò của tuổi trẻ: Tuổi trẻ có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước.
3. Chứng minh:
- Chứng minh giá trị của tuổi trẻ qua các dẫn chứng:
+Những tấm gương thanh niên xung phong trong thời chiến tranh.
+Những nhà khoa học trẻ tuổi đã có những đóng góp to lớn cho đất nước.
+Nhiều nhà lãnh đạo, nhà khoa học, doanh nhân thành công trên thế giới đều thành danh từ khi còn trẻ.
4. Bình luận:
- Bình luận về tầm quan trọng của việc rèn luyện ý chí, nghị lực, bản lĩnh, và lòng yêu nước cho thế hệ trẻ.
- Bình luận về cách để tuổi trẻ có giá trị: Cần học tập, trau dồi kiến thức, kỹ năng, và kinh nghiệm; cần cống hiến sức lực, trí tuệ cho đất nước.
* Thực hành viết
Câu hỏi trang 84 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1: Viết về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ
Chủ đề: Tuổi trẻ là tương lai của đất nước
Trả lời:
"Tuổi trẻ này mình cùng nhau
Khoác vai đi từ sáng tới đêm
Hát lên như chưa từng được hát
Là la la là lá lá la....."
Ngân nga trong từng câu hát của bài hát Bài ca tuổi trẻ, tôi nhận ra rằng mỗi người đều có một bài ca riêng cho tuổi xuân của mình. Có những bài ca thánh thót, yêu đời nhưng rồi cũng có những bài ca trầm lắng, buồn man mác. Dù bài ca tuổi trẻ của mỗi người là như thế nào thì chúng cũng được viết lên với nhiệm vụ trở thành một con người sống có ích, sống ý nghĩa và góp mình vào xây dựng Tổ quốc. Vì vậy, có thể nói rằng, tuổi trẻ chính là tương lai của đất nước
Tuổi trẻ, cái tuổi mà người ta thường hay nói đến trong sứ mệnh và nhiệm vụ đối với Tổ Quốc là gì? Tuổi trẻ chính là lứa tuổi thanh thiếu niên, là lứa tuổi được phát triển đầy đủ nhất. Thế hệ trẻ được học tập và tích lũy kiến thức, nhằm xây dựng một tương lai rộng mở, đưa đất nước phát triển phồn thịnh, để sánh vai cùng với các cường quốc năm châu. Không chỉ vậy, tuổi trẻ hay còn gọi là tuổi xuân của đời người là lúc mà con người ta tràn trề nhất, giàu sức sống và có một trái tim mãnh liệt, cháy bỏng nhất. Đây là lứa tuổi mà những thanh thiếu niên mang trong mình bao nhiệt huyết muốn cống hiến cho đời, cho quê hương, đất nước. Thời điểm này cũng là thời điểm mà con người có một nguồn sức khoẻ, sức lực tốt nhất.
Chính vì những lợi thế trên cho nên tuổi trẻ chính là tương lai của đất nước. Được học tập, phát triển và nghiên cứu khoa học, người trẻ sẽ đem những kiến thức, những gì mình tìm tòi, học hỏi được để đóng góp vào kho tàng chung của đất nước. Từ đó mà xây dựng nên một nền móng vững trãi cho đất nước được phát triển. Tương lai của đất nước là tuổi trẻ, tuổi trẻ bằng sức lực và tâm huyết của mình sẽ cống hiến trọn vẹn cho đất nước. Sở dĩ là như vậy bởi lẽ, một đất nước nếu có dân số già thì đất nước ấy sẽ rất khó để phát triển. Vì người già sức lao động sẽ giảm sút và không còn khỏe mạnh như lứa tuổi thanh thiếu niên. Những người trẻ là nguồn lao động dồi dào cho đất nước, họ có sức khỏe tốt, có kiến thức và còn cả một cuộc đời dài phía trước để giúp ích cho nước nhà.
Trên thực tế đã có rất nhiều những ví dụ chứng minh cho tuổi trẻ là tương lai của đất nước. Trong lịch sử, ta có thể nhớ đến Trạng nguyên nhỏ tuổi nhất Việt Nam: Nguyễn Hiền. Nguyễn Hiền nổi tiếng không chỉ bởi học vấn uyên thâm mà còn bởi thái độ sống dứt khoát, nhiệt thành. Nguyễn Hiền đỗ trạng nguyên vào năm 13 tuổi, điều này cho thấy tuổi trẻ, sức trẻ có một nguồn năng lượng và tích lũy kiến thức nhiều như thế nào. Kế đến là chị Võ Thị Sáu, chị đã cống hiến rất nhiều cho đất nước trong thời kỳ chiến tranh khi chị làm một nữ du kích, một người liên lạc thông tin. Chị đã hy sinh khi mới 18 tuổi, góp mình vào công cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ Quốc khi tuổi còn rất trẻ. Còn ở hiện tại, rất nhiều những người trẻ vẫn ngày ngày cống hiến cho đất nước. Điều đó thể hiện qua các trách nhiệm xã hội của họ. Điển hình là các doanh nghiệp, các công ty, ngoài việc đưa các sản phẩm của Việt Nam ra thế giới thì họ còn dùng thành công của mình để quyên góp từ thiện cho các hoàn cảnh khó khăn trong xã hội.
Để phát huy được vai trò của tuổi trẻ đối với đất nước thì Đảng và chính phủ cần có những chính sách đúng đắn để phát triển được hết những khả năng cũng như tầm quan trọng của thế hệ trẻ. Đất nước phải tạo cơ hội được học tập và phát triển cho mỗi cá nhân, dù ở đồng bằng hay vùng sâu vùng xa. Ngược lại, thế hệ thanh thiếu niên cũng cần phải cố gắng học tập, nỗ lực hết sức mình để cống hiến cho đất nước ngày càng giàu đẹp, xứng đáng với sự hy sinh của các thế hệ đi trước và công ơn của Hồ Chủ Tịch.
Belinsky đã từng nói: "Tuổi trẻ không có lí tưởng giống như buổi sáng không có mặt trời", tôi và những người bạn cùng chăng lứa sẽ dùng cả thanh xuân và nhiệt huyết của mình để hiến dâng cho Tổ Quốc. Để làm được như vậy thì trước hết, tôi và các bạn hãy cùng nhau tìm ra lí tưởng, tìm ra đam mê của chính bản thân mình. Có lí tưởng, có khao khát rồi thì mới có thể vạch ra được con đường đúng đắn cho tương lai sau này.
