Soạn bài Ghe xuồng Nam Bộ
1. Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 76 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.
- Khi đọc văn bản thông tin, các em cần chú ý:
+ Văn bản triển khai thông tin theo cách nào?
+ Bố cục của văn bản gồm mấy phần? Nội dung chính của mỗi phần là gì?
+ Đối tượng nào được giới thiệu trong văn bản?
+ Người viết chia đối tượng thành mấy loại? Trong mỗi loại lớn có những loại nhỏ nào?
+ Qua văn bản, em hiểu thêm những gì về đối tượng được giới thiệu?
- Đọc trước văn bản Ghe xuồng Nam Bộ; tìm hiểu thêm về các phương tiện này
- Em biết những phương tiện đi lại nào mang tính đặc trưng của người dân ở mỗi vùng miền trên đất nước ta? Trong số đó, em thích phương tiện nào nhất? Vì sao?
Trả lời:
- Văn bản triển khai thông tin theo cách phân loại đối tượng.
- Bố cục của văn bản: gồm 4 phần
+ Phần 1: giới thiệu đưa thông tin về ghe xuồng Nam Bộ
+ Phần 2: Phân loại xuồng
+ Phần 3: Phân loại ghe
+ Phần 4: Vai trò của ghe xuồng ở Nam Bộ
- Đối tượng được giới thiệu trong văn bản: ghe xuồng Nam Bộ.
- Người viết chia đối tượng làm 2 loại là ghe và xuồng. Trong xuồng thì có: xuồng ba lá, xuồng tam bản, xuồng độc mộc, xuồng máy. Ghe thì có ghe bầu, ghe lồng, ghe chai, ghe cào tôm, ghe ngo, ghe hầu, …
- Qua văn bản, em thấy đối tượng được giới thiệu rất đa dạng.
- Em biết những phương tiện đi lại mang tính đặc trưng của người dân ở mỗi vùng miền trên đất nước ta: người Nam Bộ dung ghe xuồng, người miền Bắc thì đi lại bằng xe ô tô, xe máy,… Em thích đi lại bằng xe bus tiết kiệm và bảo vệ môi trường.
2. Đọc hiểu
* Nội dung chính Ghe xuồng Nam Bộ: Văn bản giới thiệu về phương tiện đi lại hết sức phong phú của song nước miền Nam.
* Trả lời câu hỏi giữa bài
Trả lời:
Phần 1 cho thấy bài viết sẽ triển khai ý tưởng và thông tin theo cách thuyết minh.
Câu 2 (trang 77 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Trong phần 2 có mấy đối tượng được nhắc đến?
Trả lời:
Trong phần 2 có 6 đối tượng được nhắc đến là xuồng ba lá, xuồng năm lá, xuồng tam bản, xuồng vỏ gòn, xuồng độc mộc, xuống máy.
Câu 3 (trang 77 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý các cước chú (i) và (ii) của văn bản
Trả lời:
“tam bản” xuất xứ từ tiếng Hoa “xam bản”, ghe chai: laoị ghe có sức tải lớn.
Trả lời:
Phần 3 giới thiệu về các loại ghe gồm có ghe bầu, ghe lồng, ghe chai, ghe cào tôm, ghe ngo, ghe hầu, ghe câu, ghe cửa, ghe lưới,…
Trả lời:
Ở đoạn này, người viết có triển khai thông tin theo cách phân loại.
Câu 6 (trang 79 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Nội dung chính của phần 4 là gì?
Trả lời:
Nội dung chính của phần 4 là vai trò của ghe xuồng ở Nam Bộ.
Câu 7 (trang 79 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Các tài liệu tham khảo được tác giả xếp theo thứ tự nào?
Trả lời:
Các tài liệu tham khảo được tác giả xếp theo thứ tự bảng chữ cái.
* Trả lời câu hỏi cuối bài
Trả lời:
Bố cục của văn bản: gồm 4 phần
+ Phần 1: giới thiệu đưa thông tin về ghe xuồng Nam Bộ
+ Phần 2: Phân loại xuồng
+ Phần 3: Phân loại ghe
+ Phần 4: Vai trò của ghe xuồng ở Nam Bộ
Trả lời:
Mục đích của văn bản nhằm giới thiệu về ghe xuồng Nam Bộ và công dụng của nó đối với người Nam Bộ.
- Các nội dung trình bày trong văn bản Ghe xuồng Nam Bộ đã làm sáng tỏ mục đích ấy bằng cách:
+ Miểu tả về các loại ghe xuồng được sử dụng.
+ Giới thiệu công dụng của các loại ghe, xuồng.
+ Khẳng định giá trị của ghe, xuồng.
Trả lời:
- Người viết đã chọn cách thuyết minh, giới thiệu để triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản.
- Những biểu hiện cụ thể và hiệu quả:
+ Giới thiệu cho người đọc hình dung được hình dáng, cách chế tạo các loại ghe, xuồng.
+ Thuyết minh về công dụng và hiệu quả của từng loại ghe, xuồng.
Từ đó, người đọc có thể hiểu rõ về đối tượng thuyết minh.
Trả lời:
- Các cước chú (“tam bản”, “chài”) trong văn bản có mục đích giải thích cho từ ngữ trong văn bản có thể chưa rõ cho người đọc.
- Tài liệu tham khảo có mục đích khẳng định các nội dung trong văn bản được tác giả nghiên cứu, tìm hiểu cặn kẽ, đồng thời giúp độc giả có thể tìm đọc các tài liệu đó để mở rộng thêm kiến thức.
- Không cần cước chú thêm những từ ngữ, kí hiệu nào khác trong văn bản vì các từ ngữ trong văn bản đều là từ phổ thông.
Trả lời:
Nhận xét về ghe xuồng, nói riêng và các phương tiện đi lại ở Nam Bộ nói chung:
- Các phương tiện được người Nam Bộ sáng tạo để sử dụng phù hợp với địa hình cảu vùng Nam Bộ.
- Các công dụng mang giá trị văn hóa đặc sắc của vùng Nam Bộ.
Trả lời:
Một số nét thay đổi về phương tiện vận chuyển, đi lại hiện nay của vùng sông nước Nam Bộ:
- Các phương tiện đã được cải tiến nhiều hơn để giảm sức của người lao động.
- Các phương tiện được sử dụng đa dạng hơn: canô, tàu,…
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 7 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:
Tổng kiểm soát phương tiện giao thông
Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa
