Soạn bài Đi trong hương tràm ngắn nhất
1. Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 75 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):
Trả lời:
- Nhà thơ Hoài Vũ.
+ Ông sinh ngày 25-8-1935 tại Quảng Ngãi, là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.
+ Ông tham gia hoạt động văn học ở miền Nam trong những năm kháng chiến với các chức vụ: ủy viên Tiểu ban Văn nghệ khu Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định, ủy viên thường trực Hội Văn nghệ giải phóng miền nam, Tổng biên tập báo Văn nghệ giải phóng (Hội Văn nghệ giải phóng miền Nam).
- Nghe bài hát Đi trong hương tràm do nhạc sĩ Thuận Yến phổ nhạc từ bài thơ này. Bài hát mang đến cho em những cảm xúc về những hồi ức về tình yêu da diết với nỗi buồn mênh mông.
- Tìm hiểu thêm về đặc điểm của cây tràm, sự gắn bó giữa cây tràm với cuộc sống của người dân Đồng Tháp Mười nói riêng, người dân Đồng bằng sông Cửu Long nói chung
+ Đặc điểm của cây tràm: Đặc điểm nhận dạng dễ dàng từ phần thân cây có lớp vỏ dễ dàng bong tróc. Có chiều cao từ 2 – 20m đối với cây thân gỗ và 1 – 3m đối với cây thân bụi. Những phiến lá tràm mọc so le, đơn lá, phiến là dạng hình mác không cân xứng nhau. Phần đầu lá hẹp dài từ 3 – 10 cm, chiều rộng khoảng từ 10 – 20mm.
+ Sự gắn bó giữa cây tràm với cuộc sống của người dân Đồng Tháp Mười nói riêng, người dân Đồng bằng sông Cửu Long nói chung: cây tràm tạo nên khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, làm nổi bật màu sắc riêng của Đồng Tháp Mười.
2. Đọc hiểu
* Nội dung chính: Bài thơ nói về cảm xúc của nhân vật trữ tình - người con trai với nỗi nhớ "em" da diết. Mỗi lần "đi trong hương tràm" là mỗi lần hình bóng "em" lại ùa về trong nỗi nhớ của "anh". Nỗi nhớ, tình yêu đã gắn kết những tâm hồn xa cách. Hương tràm, hoa tràm, lá tràm, bóng tràm.. chính là nhịp cầu nối những yêu thương.
* Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 (trang 76 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Chú ý không gian, thời gian, hình ảnh hoa tràm.
Trả lời:
Không gian: trong gió, mây.
Thời gian: buổi sáng.
Hình ảnh hoa tràm: e ấp trong vòm lá, khắp trời hương tỏa bay.
Trả lời:
- Những biện pháp tu từ được sử dụng trong các khổ thơ 2 và 3: biện pháp điệp từ với một loạt các mệnh đề phủ định:
Dù đi đâu dù xa cách bao lâu
Dù gió mây kia đổi hướng thay màu
Dù trái tim em không trao anh nữa.
Trả lời:
- Cách diễn đạt của khổ thơ này: kết thúc bằng một điệp khúc khẳng định Anh vẫn... giống như tiếng vọng của một lời thề giao hòa giữa hai người.
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Trả lời:
- Nhân vật trữ tình trong bài thơ Đi trong hương tràm là tác giả và người con gái.
- Em xác định được là bởi những lời thơ mà tác giả viết lên.
Trả lời:
- Các hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ:
Hoa tràm e ếp trong vòm lá
Mà khắp trời mây hưởng tỏa bay
Bầu trời thì cao, cánh động thì rộng
- Những hình ảnh thể hiện tâm trạng trống trải, cô đơn của nhân vật trữ tình khi vắng "em": dù đi đâu và xa cách bao lâu/ dù gió mây kia đổi hướng thay màu/ dù trái tim em không trao anh nữa/ một thoáng hương tràm cho ta bên nhau.
Trả lời:
|
Tiêu chí |
Cảm xúc của nhân vật trữ tình mới mỗi lần nhắc đến “hương tràm”. |
||
|
Giống nhau |
Cảm xúc của nhân vật trữ tình mỗi lần nhắc đến "hương tràm" trong các khổ thơ đều thổn thức, về những hồi ức, những kỉ niệm về một tình yêu da diết, nỗi buồn nhớ mênh mông. |
||
|
Khác nhau |
Hương tràm ở khổ 2 nói về tình yêu với sự thủy chung.
|
Hương tràm ở khổ 3 nói về nỗi cô đơn của tác giả khi "em" không còn ở đây nữa.
|
Hương tràm ở khổ cuối nói về sự khẳng định một lần nữa về tình yêu này sẽ còn mãi, không phôi phai. |
|
à Nhan đề Đi trong hương tràm được hiểu là tình yêu của nhân vật trữ tình "anh" đắm say trong hương tràm, trong "tình em". |
|||
Trả lời:
Khổ 2: Mệnh đề phủ định, biện pháp điệp từ được dùng để khẳng định lòng chung thủy của tình yêu:
Dù đi đâu dù xa cách bao lâu
Dù gió mây kia đổi hướng thay màu
Dù trái tim em không trao anh nữa
à Tác dụng: Dù cuộc chia li là vĩnh viễn, dù thiên nhiên đổi thay thất thường, dù trái tim em đã thuộc về một thế giới khác vô hình vô ảnh… ; nhưng sức mạnh bí ẩn của tình yêu đã biến tất cả những cái không thể ấy thành cái có thể.
Khổ 3: Điệp ngữ
Dù đi đâu và xa cách bao lâu
Anh vẫn có bóng em giữa bóng tràm bát ngát
Anh vẫn thấy mắt em trên lá tràm xanh mát
Anh vẫn nghe tình em trong hương tràm xôn xao
à Tác dụng: Nhằm khẳng định Anh vẫn... giống như tiếng vọng của một lời thề giao hòa giữa hai người. Lời thề ấy vừa rất hiện thực, lại vừa vô cùng bí ẩn, mơ hồ...
Trả lời:
Trong bài thơ Đi trong Hương Tràm, việc tác giả Hoài Vũ lấy hình tượng "tràm" để luôn nói về sự gắn bó với nỗi nhớ "em" là bởi một tình yêu đẹp có sự gắn kết lớn lao đối với tình yêu quê hương, đất nước. Tác giả mượn hình ảnh thân thuộc đó là cây tràm, một loại cây có sự gắn kết vô cùng thân thuộc đối với những người dân miền sông nước. Bài thơ giống như một lời độc thoại triền miên không dứt với những hồi ức, những kỉ niệm về một tình yêu da diết, nỗi buồn nhớ mênh mông… Nỗi buồn dường như xóa nhòa cả ranh giới giữa quá khứ và hiện tại, bao trùm lên cả không gian và thời gian...Vẻ đẹp tình yêu đó được gắn liền với vẻ đẹp của cây tràm, dù chỉ là vẻ đẹp mộc mạc, giản dị từ loài cây vốn rất đỗi quen thuộc với mọi người, những cũng nhờ hình ảnh đó, mà tác giả đã bộc bạch được hết tình cảm của nhân vật trữ tình "anh" đắm say, quyến luyến trong "tình em".
Xem thêm các bài soạn văn lớp 10 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm thơ
