Soạn bài Con chào mào lớp 6 | Kết nối tri thức

Soạn bài Con chào mào

Bài giảng Soạn văn lớp 6 Tập 1 Con chào mào

A. Soạn bài Con chào mào ngắn gọn

Phần đọc - hiểu văn bản

Câu 1 (trang 76 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Em có thể tưởng tượng, hình dung những hình ảnh gì khi đọc ba dòng thơ đầu? 

Trả lời:

- Hình ảnh chú chim chào mào với những chiếc lông có đốm trắng, cái mào màu đỏ rực đang say sưa hót líu lo trên cành cao.

$\Rightarrow$ Đó là khung cảnh yên bình, xanh mướt của làng quê Việt Nam.

Câu 2 (trang 76 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Hãy nêu những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật "tôi" khi "vội vẽ chiếc lồng trong ý nghĩ". 

Trả lời:

- Nhà thơ đã nghĩ phải nhanh chóng vẽ chiếc lồng cho con chào mào.

- “Chiếc lồng” ấy là chiếc lồng khao khát giữ lại tiếng chim – hương sắc của cuộc đời.

=> Câu thơ này cho thấy, tác giả khao khát mở rộng “chiếc lồng” của ông thành không gian bất tận, muốn để tâm hồn mình bao trùm cả thiên nhiên rộng lớn cho con chào mào khoe sắc và cất tiếng tự do.

Câu 3 (trang 76 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Vì sao lúc đầu, nhân vật "tôi" "sợ chim bay đi" nhưng kết thúc bài lại khẳng định: Chẳng cần chim lại bay về/ Tiếng hót ấy giờ tôi đã nghe rất rõ. 

Trả lời:

- Hai câu thơ kết cho thấy “con chào mào” đã bay đi xa, trở về với thiên nhiên rộng lớn, với thế giới tự do và hồn nhiên của nó.

- Tác giả viết rằng “chẳng cần chim lại bay về” bởi ông đã cảm thấy đủ, thấy trọn vẹn một thiên nhiên tuyệt đẹp trong cõi hồn mình.

$\Rightarrow$ Câu thơ đa nghĩa cho thấy, nhà thơ đang tràn đầy hạnh phúc, mong cho con chào mào bay xa, bay cao hơn, nhưng cũng gợn một chút tiếc nuối dù rất nhỏ.

Câu 4 (trang 76 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Dòng thơ nào được lặp lại trong bài thơ? Theo em việc lặp lại như vậy có tác dụng gì? 

Trả lời:

- Dòng thơ “triu… uýt… huýt… tu hìu…được lặp lại 2 lần trong bài thơ.

$\Rightarrow$ Tác dụng: Sự lặp lại đó tạo nên kết cấu tương ứng cho bài thơ. Chuỗi âm thanh được nhắc lại trọn vẹn như từng cất lên lần đầu, nhưng bạn đọc lại cảm nhận “con chào mào” đã đi qua một hành trình, từ đơn lẻ tới hòa nhập, từ âm vực có phần lảnh lót, chói gắt đến phối bè, vang vọng.

Câu 5 (trang 76 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Con chim chào mào đã bay đi rồi nhưng nhân vật "tôi" vẫn có thể nghe rất rõ tiếng chim hót. Viết một đoạn văn (khoảng 5-7 câu) miêu tả một hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp được em lưu giữ trong ký ức.

Trả lời:

Hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp in đậm trong kí ức em là cánh đồng lúa ngày thu hoạch. Đồng lúa chín vàng. Sắc vàng của lúa, sắc vàng của nắng, tất cả làm lòng em thấy náo nức, vui tươi. Hương lúa chín đặc biệt vô cùng. Vì hương sắc ấy là hương của bội thu, hương của lao động nhọc nhằn. Một cơn gió nhẹ thoảng qua làm những bông lúa rung rinh tạo thành sóng lượn. Chúng nghiêng mình, thầm thì như trò chuyện, tâm sự râm ran. Chẳng mấy chốc, những bông lúa ấy sẽ đi theo các bác nông dân, những bông lúa sẽ làm đẹp cho đời và đẹp mãi trong lòng người. Tuổi thơ em đã sống, đã lớn lên cùng hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp ấy! 

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Con chào mào

I. Tác giả

1. Cuộc đời

- Mai Văn Phấn sinh năm 1955.

- Quê quán: Kim Sơn, Ninh Bình, miền Bắc Việt Nam. 

- Năm 1974, Mai Văn Phấn nhập ngũ, đến năm 1981 ông xuất ngũ và theo học Ngôn ngữ học và Văn hóa Nga tại Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội. Năm 1983, ông tiếp tục tu nghiệp tại Trường Đại học Sư phạm Maxim Gorky, Minsk (Thủ đô của Byelorussian SSR). 

- Hiện nay, ông sống và sáng tác tại thành phố Hải Phòng

2. Sự nghiệp văn học

- Ở Việt Nam, Mai Văn Phấn đã xuất bản 16 cuốn thơ và một cuốn sách, phê bình - tiểu luận; 25 cuốn thơ xuất bản ở nước ngoài. Thơ của ông đã được dịch ra 36 thứ tiếng; xuất hiện trong hơn 50 tuyển tập thơ và tạp chí quốc tế.

- Mai Văn Phấn giành giải thưởng văn học Cikada 2017 của Thụy Điển. Giải Cikada được sáng lập năm 2004 và được trao cho các nhà thơ Đông Á, nơi "cảm quan thơ ca của họ chỉ ra tính bất khả xâm phạm của đời sống".

- Các tác phẩm chủ yếu của ông là: "Giọt nắng" (Thơ. Hội Văn Nghệ Hải Phòng, 1992); "Gọi xanh" (Thơ. Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 1995); "Cầu nguyện ban mai" (Thơ. Nhà xuất bản Hải Phòng, 1997); "Nghi lễ nhận tên" (Thơ. Nhà xuất bản Hải Phòng, 1999)…

II. Tác phẩm

1. Xuất xứ:

- In trong tập Bầu trời không mái che, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, (2010).

2. Thể loại: Thơ tự do

3. Bố cục: 3 phần

- Phần 1 (3 dòng thơ đầu): con chào mào của tự nhiên.

- Phần 2 (5 dòng thơ tiếp): con chào mào trong ý nghĩ.

- Phần 3 (đoạn thơ còn lại): con chào mào trong tâm hồn.

4. Nội dung chính:

Ban đầu khi nghe thấy tiếng chim hót tác giả đã có suy nghĩ muốn níu giữ chim ở lại bên cạnh mình nên đã vẽ chiếc lồng, đã ôm khung nắng, khung gió. Nhưng khi không nhìn thấy tăm tích nhân vật tôi đã tưởng tượng chim đang hòa mình với thiên nhiên tươi đẹp. Lúc này tiếng chim được nhân vật cảm nhận rất rõ ràng nhất dù chẳng cần chim bay về.

5. Giá trị nội dung:

Bài thơ Con chào mào là tiếng lòng yêu thiên nhiên cùng khao khát tự do của tác giả.

6. Giá trị nghệ thuật:

Thể thơ tự do kết hợp với bút pháp miêu tả linh hoạt, biện pháp tu từ ẩn dụ, điệp ngữ,... đặc sắc.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 sách Kết nối tri thức, ngắn gọn khác:

Gió lạnh đầu mùa

Thực hành tiếng Việt trang 74

Viết bài văn kể lại một trải nghiệm của em trang 77

Kể về một trải nghiệm của em

Củng cố và mở rộng trang 83