Video Phồng đĩa đệm - Lồi đĩa đệm
Phồng đĩa đệm là gì?
Cột sống là cấu trúc vận động gồm nhiều xương đốt sống xếp chồng lên nhau, xen kẽ bởi các đĩa đệm. Các đốt sống hỗ trợ cho cột sống và giúp lưng có thể uốn cong và di chuyển.
Giữa mỗi đốt sống là mô mềm, được gọi là đĩa đệm cột sống. Các đĩa đệm cho phép chuyển động giữa các đốt sống và ngăn xương cọ xát vào nhau. Chúng giống như một bộ giảm xóc để xương không bị hư hại trong quá trình di chuyển.
Mỗi đĩa có một lớp màng bên ngoài và lớp gel ở giữa. Loại gel này có thể mất tính linh hoạt và trở nên cứng hơn theo tuổi tác.
Lượng gel cũng có thể giảm theo tuổi tác, bị nén và đẩy ra ngoài. Khi đĩa đệm phồng lên, nó có thể nén hoặc chèn ép dây thần kinh và gây ra cơn đau.
Hầu hết các đĩa đệm ở dưới cùng của cột sống thắt lưng dễ bị phình. Đôi khi, lớp ngoài của đĩa bị rách ra và lớp gel bị đẩy ra ngoài qua vết rách.
Triệu chứng
Các triệu chứng phồng đĩa đệm phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và vị trí của đĩa đệm.
Một số người ban đầu có thể không có triệu chứng. Tuy nhiên, đĩa đệm ngày càng thoái hóa và thoát vị hơn nữa, bệnh nhân có thể gặp phải những triệu chứng sau đây:
Đau lưng nhiều hơn khi cử động, chẳng hạn như khi hắt hơi
- Co thắt ở cơ lưng
- Tê bì ở chân và bàn chân
- Giảm khả năng vận động ở chân, đầu gối và mắt cá chân
- Giảm khả năng kiểm soát bàng quang và ruột
- Đi lại khó khăn
- Đau thần kinh toạ
- Giảm khả năng phối hợp các động tác
Cơn đau cũng có thể lan ra các vùng khác nhau của cơ thể như cánh tay hoặc khung xương sườn.
Bệnh nhân nên gọi cấp cứu ngay lập tức nếu xuất hiện đại tiểu tiện không tự chủ. Điều này có thể xảy ra nếu các rễ thần kinh cột sống bị chèn ép.
Điều trị
Điều trị phồng đĩa đệm sẽ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và vị trí của đĩa đệm. Các bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống viêm để giảm đau và giảm viêm. Đối với những người bị đau nặng, tiêm steroid có thể là một giải pháp ngắn hạn phù hợp.
Nếu đĩa đệm bị vỡ, bệnh nhân cần nghỉ ngơi tại giường. Đôi khi, nếu tình trạng nghiêm trọng, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để giảm đau và cải thiện khả năng vận động.
Chăm sóc tại nhà
Thuốc giảm đau không kê đơn có thể làm dịu cơn đau nhẹ do phồng đĩa đệm.
Vật lý trị liệu và các bài tập có thể giúp bệnh nhân tăng cường các cơ xung quanh đĩa đệm và cải thiện khả năng vận động. Bác sĩ vật lý trị liệu có thể hướng dẫn các bài tập an toàn cho bệnh nhân, tùy thuộc vào vị trí của đĩa đệm bị phồng. Họ có thể gợi ý các hoạt động thể chất nhẹ nhàng, chẳng hạn như yoga hoặc đi bộ.
Các động tác kéo giãn lưng, cổ và chân có thể là một lựa chọn khác mà bệnh nhân có thể thử tại nhà để giảm đau. Bệnh nhân cần duy trì trọng lượng cơ thể vừa phải để giảm áp lực lên đốt sống.
Ngoài ra, hỗ trợ cột sống bằng thiết bị bảo vệ có thể làm dịu cơn đau, ví dụ, ghế làm việc có hỗ trợ thắt lưng.
Bài tập
Một số bài tập có thể giúp giảm các triệu chứng phồng đĩa đệm lưng, nhưng bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ vật lý trị liệu trước. Tập thể dục sai cách có thể làm trầm trọng thêm tổn thương đĩa đệm.
Nếu các bài tập làm cho các triệu chứng nặng hơn, bệnh nhân nên dừng tập.
Sau đây là các bài tập ví dụ có thể giúp chữa phồng đĩa đệm ở lưng dưới:
Giảm áp lực lên cột sống
Tập xà giảm áp lực cột sống. Nguồn Pinterest.com
1. Tìm một thanh xà song song cao hơn người.
2. Bám chặt thanh và để cơ thể “treo” trong 30 giây.
3. Lặp lại ba lần.
Tư thế rắn hổ mang
Tư thế rắn hổ mang. Nguồn Pinterest.com
1. Nằm ngửa trên sàn, chống hai tay xuống đất và cao hơn vai.
2. Giữ hông trên sàn, nâng phần trên của cơ thể lên, chống bằng khuỷu tay.
3. Giữ trong 10–15 giây và từ từ hạ phần thân trên xuống sàn.
4. Tăng dần lên đến 30 giây và lặp lại mười lần.
Tư thế con mèo- con bò
Tư thế con mèo- con bò. Nguồn Pinterest.com
1. Chống tay và đầu gối xuống đất, với tay trực tiếp dưới vai và đầu gối ngay dưới hông.
2. Hít vào từ từ, hóp ngực về phía trước và bả vai xuôi theo thân sau. Giữ cổ dài và ôm phần bụng thấp vào trong.
3. Từ từ thở ra, cong lưng trên, đồng thời nhẹ nhàng thả lỏng đầu và cổ.
4. Lặp lại mười lần.
Plank cẳng tay
Tư thế plank cẳng tay. Nguồn Pinterest.com
1. Bắt đầu bằng cách nằm trên thảm, úp mặt xuống, hai cẳng tay đặt trên thảm.
2. Sử dụng sức mạnh cơ, nâng cơ thể cho đến khi cơ thể chỉ dồn lực vào cẳng tay và ngón chân.
3. Giữ trong 20–30 giây.
4. Thả ra chậm.
5. Lặp lại năm – mười lần.
Ôm đầu gối
Tư thế ôm đầu gối. Nguồn Pinterest.com
1. Nằm ngửa, co đầu gối và bàn chân đặt trên sàn.
2. Dùng hai tay nắm lấy một đầu gối và kéo về phía ngực.
3. Giữ, thả từ từ và lặp lại với chân còn lại.
4. Lặp lại năm lần.
Căng lưng
Tư thế căng lưng. Nguồn Pinterest.com
1. Nằm ngửa, chống cả hai đầu gối về phía ngực, với mông trên sàn.
2. Di chuyển đầu về phía trước cho đến khi có một phần căng ngang lưng dưới, nhưng không được căng.
3. Lặp lại năm lần.
Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ
Phồng đĩa đệm là kết quả của sự thay đổi độ đặc của gel trong tâm đĩa. Việc giảm chất lượng gel có thể khiến đĩa bị nén và bắt đầu phồng lên.
Lớp gel trong đĩa đệm cột sống bị mòn đi tự nhiên theo thời gian. Đĩa đệm phồng lên thường là kết quả của quá trình lão hóa, nhưng nó cũng có thể là do chấn thương cột sống, tai nạn xe hơi. Chấn thương cũng có thể khiến các triệu chứng nặng hơn.
Các yếu tố rủi ro khác bao gồm:
- Một số loại hoạt động thể chất, đặc biệt nếu chuyển động lặp đi lặp lại
- Nâng vật nặng
- Béo phì hoặc thừa cân
- Thường xuyên lái xe
- Lối sống ít vận động và hạn chế hoạt động thể chất
- Hút thuốc, có thể đẩy nhanh quá trình thoái hóa do giảm lượng oxy cung cấp cho đĩa đệm
Dự phòng
Không phải lúc nào cũng có thể ngăn phồng đĩa đệm, vì gel đĩa đệm bị thoái hóa tự nhiên theo thời gian. Tuy nhiên, mọi người có thể thực hiện các bước sau để ngăn phồng đĩa đệm nặng hơn:
- Duy trì trọng lượng cơ thể vừa phải để giảm áp lực lên đốt sống
- Duy trì hoạt động thể chất để tăng cường các cơ xung quanh cột sống
- Thỉnh thoảng hãy đứng lên vận động khi ngồi trong thời gian dài
- Vận động với tư thế thích hợp để giảm căng thẳng cho cột sống
Khi nào cần khám bác sĩ?
Vận động với tư thế thích hợp, tập thể dục thường xuyên và tuân thủ chế độ ăn uống cân bằng thường có thể cải thiện tình trạng đau lưng mà không cần đi khám bác sĩ.
Tuy nhiên, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu đau lưng nặng hơn theo thời gian hoặc kèm theo các triệu chứng khác như rối loạn đường ruột hoặc bàng quang.
Những người bị đau lưng dữ dội sau chấn thương hoặc gắng sức cũng nên đi khám bác sĩ.
Tổng kết
Phình, hay thoát vị đĩa đệm xảy ra khi các đĩa đệm giữa các đốt sống bị nén và phình ra.
Nguyên nhân phổ biến của đĩa phồng là do lão hóa. Đĩa đệm căng phồng có thể chèn ép tủy sống và dây thần kinh, dẫn đến đau dữ dội và hạn chế vận động.
Điều trị bao gồm kết hợp thuốc, vật lý trị liệu và tự chăm sóc tại nhà. Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể cần phẫu thuật.