Video Độ pH là gì
Nó đặc biệt được sử dụng nhiều trong y học cộng đồng vì được cho là có tác dụng kiềm hóa. Tuy nhiên, nước chanh có độ pH thấp đáng kinh ngạc, do đó nước chanh được coi là có tính axit chứ không phải kiềm.
Bài viết này sẽ xem xét lý do tại sao một số người coi nước chanh có tác dụng kiềm hóa và uống nước chanh sẽ tác động như thế nào đến cơ thể bạn.
pH là gì?
Chúng ta phải hiểu khái niệm về độ pH khi thảo luận về thực phẩm có tính axit và thực phẩm có tính kiềm. Đây là điều hết sức quan trọng.
Nói một cách đơn giản, pH là một giá trị đánh giá mức độ axit hoặc kiềm của một dung dịch trên thang điểm từ 0–14. Độ pH bằng 7 được coi là trung tính. Bất kỳ giá trị pH nào dưới 7 được coi là có tính axit và bất kỳ giá trị pH nào trên 7 được coi là có tính kiềm.
Thang đo pH (Nguồn shutterstock.com)Trên thang đo pH, sự khác biệt giữa các số liền kề thể hiện sự khác biệt gấp mười lần về độ axit. Ví dụ: độ pH 5 có tính axit cao hơn 10 lần so với độ pH 6 và có tính axit cao hơn 100 lần so với độ pH 7.
Vì chứa một lượng axit citric cao nên chanh có độ pH axit.
Nước chanh có độ pH rơi vào khoảng từ 2 đến 3, tức là nó có tính axit cao gấp 10.000–100.000 lần so với nước.
Tóm lại:
Độ pH của thực phẩm là thước đo độ axit của nó. Độ pH của nước chanh rơi vào khoảng từ 2 đến 3, có nghĩa là nó có tính axit.
Các lợi ích được cho là của thực phẩm có tính kiềm
Chế độ ăn giàu kiềm đã trở nên phổ biến trong những năm gần đây.
Nó dựa trên nguyên tắc là các loại thực phẩm bạn ăn có thể làm thay đổi độ pH của cơ thể.
Nói thẳng là không có bằng chứng nào ủng hộ chế độ ăn giàu kiềm. Theo nghiên cứu, thực phẩm bạn ăn có rất ít ảnh hưởng đến độ pH của máu.
Tuy nhiên, chế độ ăn giàu kiềm phân loại thực phẩm thành một trong ba nhóm:
- Thực phẩm có tính axit: Thịt, gia cầm, cá, sữa, trứng và rượu
- Thực phẩm trung tính: Chất béo tự nhiên, tinh bột và đường
- Thực phẩm có tính kiềm: Trái cây, các loại hạt, các loại đậu và rau
Những người ủng hộ tin rằng ăn nhiều thực phẩm có tính axit cao có thể khiến độ pH của cơ thể trở nên axit hơn, làm tăng khả năng mắc bệnh.
Ví dụ, nhiều người tin rằng cơ thể lấy canxi có tính kiềm từ xương để trung hòa tác động axit hóa của thực phẩm ăn vào.
Một số người cũng tin rằng ung thư chỉ phát triển trong môi trường axit và nó có thể được ngăn ngừa hoặc thậm chí được chữa khỏi nếu bạn ăn một chế độ ăn uống giàu kiềm.
Do đó, những người theo chế độ ăn này cố gắng cải thiện sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách hạn chế thực phẩm có tính axit và thay vào đó ưu tiên những thực phẩm có tính kiềm.
Tóm lại:
Một số người tin rằng thực phẩm có tính kiềm làm giảm nồng độ axit trong cơ thể, do đó tăng cường sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật.
Tại sao nước chanh được coi là có tính kiềm dù có độ pH axit.
Nước chanh. (Nguồn eatthis.com) Việc một thực phẩm có tính kiềm hay tính axit đối với cơ thể không liên quan nhiều đến độ pH của thực phẩm đó trước khi nó được tiêu hóa.
Thay vào đó, nó phụ thuộc vào việc các sản phẩm chuyển hóa - được tạo ra khi nó được tiêu hóa và xử lý, có tính axit hay kiềm.
Một phương pháp để ước tính loại sản phẩm chuyển hóa của thực phẩm được gọi là kỹ thuật “phân tích tro”.
Thực phẩm được đốt trong phòng thí nghiệm để mô phỏng những gì xảy ra trong quá trình tiêu hóa. Độ pH của tro được sử dụng để phân loại thực phẩm có tính axit hay kiềm.
Tuy nhiên, phân tích tro là một ước tính không chính xác. Vì vậy các nhà khoa học hiện nay ưu tiên sử dụng một công thức khác để phân loại thực phẩm dựa trên tải lượng axit tiềm ẩn trong thận (PRAL- potential renal acid load)) của chúng.
PRAL của một loại thực phẩm cụ thể là lượng axit dự kiến sẽ đến thận sau khi cơ thể chuyển hóa thực phẩm đó.
Thông thường, thận giữ cho độ pH của máu không đổi bằng cách loại bỏ axit hoặc kiềm dư thừa qua nước tiểu.
Các chất dinh dưỡng có tính axit như protein, phốt pho và lưu huỳnh làm tăng lượng axit mà thận phải lọc bỏ. Do đó, các loại thịt và ngũ cốc - có chứa nhiều chất này, được cho điểm PRAL dương.
Mặt khác, trái cây và rau quả có nhiều chất dinh dưỡng có tính kiềm như kali, canxi và magie. Những chất này sẽ làm giảm lượng axit mà thận sẽ cần phải lọc bỏ, do đó được cho điểm PRAL âm.
Giống như các loại trái cây khác, nước chanh tạo ra các sản phẩm chuyển hóa có tính kiềm. Do đó nó có điểm PRAL âm.
Đây là lý do tại sao một số người coi nước chanh có tính kiềm mặc dù thực tế là nó có độ pH axit trước khi được tiêu hóa.
Tóm lại:
Sau khi được tiêu hóa và chuyển hóa, nước chanh tạo ra các sản phẩm chuyển hóa có tính kiềm, làm cho nước tiểu kiềm tính hơn. Đây là lý do tại sao nó được coi là có tính kiềm dù nó có pH axit trước khi được tiêu hóa.
Nước chanh có thể kiềm hóa nước tiểu, nhưng không thể kiềm hóa máu
Nhiều người ủng hộ chế độ ăn giàu kiềm đã sử dụng que thử pH để kiểm tra độ kiềm trong nước tiểu của họ. Họ tin rằng điều này giúp họ xác định mức độ kiềm trong cơ thể.
Điều mà họ không nhận ra là, mặc dù nước chanh có thể làm cho độ pH của nước tiểu trở nên kiềm hơn, nhưng nó không có tác dụng tương tự đối với độ pH máu.
Trên thực tế, một vài nghiên cứu chỉ ra rằng thực phẩm bạn ăn có ảnh hưởng rất hạn chế đến độ pH máu.
Để minh họa về mức độ ít đó, các nhà nghiên cứu ước tính rằng bạn cần ăn liền tục trong cùng một lần khoảng 8 kg cam – là loại quả có khả năng kiềm hóa tương tự như chanh, để tăng độ pH máu thêm 0,2.
Thực phẩm có tác động hạn chế đến độ pH máu là vì cơ thể bạn cần duy trì độ pH trong khoảng 7,35–7,45 để các tế bào hoạt động bình thường.
Nếu giá trị pH máu của bạn nằm ngoài phạm vi bình thường này, bạn đang ở trong tình trạng được gọi là nhiễm toan chuyển hóa hoặc nhiễm kiềm chuyển hóa. Nó có thể gây nguy hiểm hoặc thậm chí gây tử vong nếu không được điều trị.
Tuy nhiên, tình trạng đó hiếm khi xảy ra vì cơ thể bạn điều chỉnh rất tốt khi giá trị pH máu giảm xuống dưới giá trị bình thường. Một trong những cách để thực hiện được điều đó là sử dụng thận để lọc các axit dư thừa qua nước tiểu.
Đó chính là lý do tại sao nước tiểu của bạn lại có tính axit hơn chỉ sau vài giờ bạn ăn một miếng bít tết lớn hoặc bớt axit hơn sau khi bạn theo một chế độ ăn nhiều thực phẩm có tính kiềm
Tuy nhiên, dù nồng độ axit trong nước tiểu của bạn có thể thay đổi phụ thuộc thực phẩm bạn ăn vào nhưng độ pH của máu vẫn không đổi. Vì vậy, ngay cả khi uống nước chanh dẫn đến nước tiểu có tính kiềm hơn, thì nó cũng không ảnh hưởng gì đến độ pH máu.
Tóm lại:
Nước chanh có thể có tác dụng kiềm hóa nước tiểu của bạn. Tuy nhiên, trái với mục đích của chế độ ăn giàu kiềm, nó lại có rất ít ảnh hưởng đến độ pH máu.
Độ pH của thực phẩm ảnh hưởng như thế nào?
Những người ủng hộ chế độ ăn giàu kiềm dường như tin rằng thực phẩm bạn ăn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thông qua ảnh hưởng đến độ pH của máu. Họ thường cho rằng thực phẩm có tính kiềm ngăn ngừa mất xương và có khả năng phòng ngừa hoặc điều trị ung thư.
Tuy nhiên, như đã thảo luận ở trên, lý thuyết này hoàn toàn bỏ qua vai trò của thận trong việc điều chỉnh độ pH máu, kèm theo đó là nhiều cách thức khác nhau để duy trì độ pH máu.
Ngoài ra nhiều cuộc đánh giá lớn đã kết luận rằng chế độ ăn uống nhiều thực phẩm có tính axit không có tác động đến nồng độ canxi trong cơ thể.
Trên thực tế, một số nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ giữa chế độ ăn giàu protein - được cho là tăng hình thành axit, với tăng sức mạnh của xương.
Một đánh giá toàn diện về những tác động của thực phẩm có tính axit lên bệnh ung thư cho thấy không có mối liên hệ trực tiếp giữa lượng thực phẩm có tính axit bạn ăn và nguy cơ phát triển bệnh.
Tuy nhiên, một chế độ ăn giàu kiềm có thể mang lại một số lợi ích sức khỏe cho một số cá nhân nhất định.
Ví dụ, những người bị bệnh thận cần hạn chế lượng protein tiêu thụ. Theo một chế độ ăn uống giàu kiềm có thể làm giảm bớt sự hạn chế này.
Chế độ ăn giàu kiềm cũng có thể làm giảm nguy cơ sỏi thận ở những người dễ mắc bệnh.
Tuy nhiên, cần nghiên cứu thêm về những lợi ích này trước khi đưa ra kết luận chính xác.
Tóm lại:
Cơ thể của bạn có nhiều cơ chế để giữ cho độ pH máu trong phạm vi bình thường. Thực phẩm bạn tiêu thụ có rất ít ảnh hưởng đến độ pH này.
Các lợi ích khác của nước chanh
Nước chanh có rất nhiều lợi ích đối với cơ thể. (Nguồn examine.com) Mặc dù có rất ít tác dụng kiềm hóa máu, nhưng việc thường xuyên uống nước chanh có thể mang lại một số lợi ích khác cho sức khỏe.
Ví dụ, nước chanh chứa nhiều vitamin C - một chất chống oxy hóa mạnh, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, phòng chống lại bệnh tật.
30 ml nước chanh nguyên chất cung cấp khoảng 23% nhu cầu vitamin C hàng ngày của bạn.
Hơn nữa, uống đồ uống giàu vitamin C, như nước chanh, trong bữa ăn có thể giúp tăng cường hấp thụ một số khoáng chất, bao gồm sắt.
Nước chanh cũng chứa một lượng nhỏ chất chống oxy hóa có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim bằng cách tăng độ bền thành mạch, giảm viêm và ngăn hình thành mảng bám.
Ngoài ra, một số nghiên cứu báo cáo rằng thường xuyên uống nước chanh có thể giúp ngăn ngừa sự hình thành của một số loại sỏi thận.
Tóm lại:
Thường xuyên uống nước chanh có thể giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, tăng khả năng hấp thụ khoáng chất, giảm các yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch và ngăn ngừa một số loại sỏi thận.
Kết luận
Nước chanh có độ pH axit trước khi nó được tiêu hóa. Tuy nhiên, một khi được cơ thể chuyển hóa, nó sẽ tạo ra các sản phẩm chuyển hóa có tính kiềm.
Các sản phẩm chuyển hóa có tính kiềm này có thể làm cho nước tiểu của bạn có tính kiềm hơn nhưng ảnh hưởng rất ít đến độ pH máu.
Do đó, các lợi ích sức khỏe mà nước chanh mang lại đều không phải do tác dụng kiềm hóa của nó.