Video Herpes và những điều cần biết
Có hai loại HSV:
- HSV-1: là nguyên nhân gây Herpes miệng, thường gây lở loét ở miệng và vùng da xung quanh miệng.
- HSV-2 là nguyên nhân gây Herpes sinh dục, thường lây truyền qua đường tình dục.
Nếu một người bị nhiễm HSV, họ sẽ mang virus suốt đời, tuy nhiên có một số người không bao giờ phát triển triệu chứng bệnh. Khi triệu chứng xuất hiện, chúng sẽ phản ánh loại HSV mà người đó nhiễm.
Không có cách chữa khỏi hoàn toàn bệnh Herpes, nhưng điều trị sẽ giúp kiểm soát các triệu chứng và làm giảm khả năng tái phát bệnh.
HSV là một loại virus phổ biến. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 67% người trên toàn cầu bị nhiễm HSV-1 và 11% bị nhiễm HSV-2.
Trong bài viết này, chúng tôi mô tả các triệu chứng của Herpes sinh dục và Herpes miệng, cách điều trị và ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng này.
Hình ảnh bệnh Herpes
Ảnh: Herpes miệng. 
Ảnh: Herpes sinh dục
Triệu chứng bệnh Herpes
Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng của bệnh Herpes bao gồm ngứa ran, nóng rát khó chịu, sau đó sẽ xuất hiện vết loét hoặc mụn nước xung quanh miệng hoặc bộ phận sinh dục.
Các triệu chứng sẽ phát triển sau từ 2–20 ngày tiếp xúc với vi rút.
Herpes miệng
Herpes miệng gây ra mụn rộp, đôi khi còn được gọi là mụn nước (do ban đầu mụn rộp do virus Herpes gây ra có hình dạng giống mụn nước), phát triển trong hoặc xung quanh môi và miệng.
Những mụn rộp này còn được hình thành ở những nơi khác trên mặt hoặc trên lưỡi, và ít xuất hiện ở những vùng da khác hơn.
Các vết loét thường kéo dài 2-3 tuần rồi hết dần.
Herpes sinh dục
Những vết loét do virus gây ra thường có xu hướng phát triển trên dương vật, xung quanh hoặc bên trong âm đạo, trên mông hoặc trên hậu môn. Tuy nhiên chúng cũng có thể hình thành trên các vùng da khác.
Herpes cũng có thể gây tiểu buốt và thay đổi dịch tiết âm đạo.
Ở lần đầu phát bệnh các vết loét có thể kéo dài 2-6 tuần.
Sau đó, các triệu chứng của bệnh có thể tái phát thường xuyên. Theo thời gian, các lần tái phát bệnh thưa dần và các triệu chứng cũng trở nên bớt nghiêm trọng hơn.
Các triệu chứng nguyên phát
Những triệu chứng này xuất hiện ở người lần đầu nhiễm vi rút.
Cùng với các vết loét và mụn nước, Herpes có thể gây ra:
- Đau và ngứa
- Sưng hạch bạch huyết
- Sốt
- Mệt mỏi, cảm giác chung là không khỏe
Trong hầu hết các trường hợp, các tổn thương sẽ lành mà không để lại sẹo lâu dài.
Các triệu chứng tái phát
Các triệu chứng xuất hiện lại tương tự như các triệu chứng ở lần đầu tiên, tuy nhiên chúng sẽ ít nghiêm trọng hơn và không kéo dài như lần đầu.
Các nghiên cứu cho rằng khoảng 33% người bị Herpes miệng và 50% người bị Herpes sinh dục bị tái phát bệnh.
Theo Hiệp hội Sức khỏe Tình dục Hoa Kỳ,
trong mỗi lần tái phát, các triệu chứng của Herpes miệng có xu hướng kéo dài 8-10 ngày.
Các triệu chứng của Herpes sinh dục tái phát cũng kéo dài 8-10 ngày. Trong thời gian tái phát, một người có thể lây bệnh Herpes sinh dục cho người khác trong khoảng thời gian từ 2-5 ngày.
Nguyên nhân gây bệnh Herpes
HSV có mặt ở trên da của người bệnh và truyền cho người lành qua tiếp xúc trực tiếp với vùng da ẩm ở miệng, bộ phận sinh dục, và hậu môn.
HSV cũng có thể lây lan khi tiếp xúc với các vùng da khác và mắt.
Một người không bị bệnh Herpes khi chạm vào một đồ vật hoặc bề mặt, chẳng hạn như chậu rửa mặt hoặc khăn tắm.
Nhiễm vi rút có thể xảy ra theo những cách sau:
- Quan hệ tình dục không an toàn qua đường âm đạo hoặc hậu môn (ví dụ: không sử dụng bao cao su, …)
- Dùng chung Sex toys (Đồ chơi/Dụng cụ tình dục)
- Có tiếp xúc miệng hoặc bộ phận sinh dục với người bị bệnh Herpes
Virus này dễ lây lan nhất trong khoảng thời gian kể từ khi các triệu chứng bắt đầu xuất hiện cho đến khi chúng lành lại. Một người cũng có thể lây lan vi-rút kể cả khi không có triệu chứng, trường hợp này hiếm gặp hơn.
Phụ nữ mang thai có Herpes sinh dục và bộ phận sinh dục xuất hiện lở loét, vi rút sẽ truyền sang em bé trong khi sinh.
HSV và HIV
Tổ chức Y tế thể giới (WHO) đã chỉ ra rằng những người bị Herpes sinh dục có nguy cơ bị nhiễm và lây truyền HIV cao hơn, do các vết loét trên da tạo điều kiện cho vi rút HIV xâm nhập và phát tán ra khỏi cơ thể.
HSV-2 cũng làm tăng số lượng tế bào CD4 tại niêm mạc sinh dục làm tăng nguy cơ lây nhiễm nếu một người tiếp xúc với HIV.
Ngoài ra, những người nhiễm HIV có hệ thống miễn dịch suy yếu đồng thời làm tăng nguy cơ biến chứng của bệnh Herpes hơn.
Ví dụ, nếu một người bị Herpes miệng đồng thời hệ thống miễn dịch bị suy yếu, họ có nguy cơ tiến triển bệnh viêm giác mạc (một loại viêm mắt hoặc viêm não, viêm não) cao hơn.
Nếu một người bị suy giảm hệ thống miễn dịch, nhiễm Herpes sinh dục dẫn đến các biến chứng nặng và hiếm gặp hơn như viêm não, mắt, thực quản, phổi hoặc gan, cũng như nhiễm trùng lan rộng.
Điều trị Herpes
Có một số phương pháp điều trị cho cả Herpes miệng và Herpes sinh dục.
Các biện pháp điều trị tại nhà
Những phương pháp sau đây có thể giúp làm giảm các triệu chứng Herpes ở một số người:
- Thoa bột ngô lên vùng bị da bị ảnh hưởng
- Phun nước lên mụn nước để giảm đau khi đi tiểu
- Thoa gel lô hội lên vết loét
Tuy nhiên, không có nghiên cứu nào chỉ ra rằng những phương pháp trên có tác dụng trị bệnh.
Người bệnh có thể thử các phương pháp sau
- Dùng thuốc giảm đau, chẳng hạn như acetaminophen hoặc ibuprofen
- Tắm trong nước muối nhẹ hoặc ngâm mình trong bồn nước ấm
- Bôi mỡ bôi trơn vào các khu vực bị ảnh hưởng
- Mặc quần áo rộng rãi để tránh kích ứng
- Hạn chế quan hệ tình dục ngay cả khi có biện pháp bảo vệ cho đến khi các triệu chứng biến mất
- Bôi kem hoặc kem dưỡng da vào niệu đạo trước khi đi tiểu, chẳng hạn như loại có chứa lidocain
Một số người cũng cho rằng việc sử dụng túi chườm đá sẽ hữu ích. Tuy nhiên nên lưu ý rằng không được chườm đá trực tiếp lên da - hãy bọc đá trong một miếng vải trước khi chườm.
Người bệnh có thể mua kem bôi lidocain tại các hiệu thuốc hoặc đặt mua online ở các địa chỉ tin cậy.
Thuốc
Hiện nay không có thuốc nào loại bỏ được vi rút Herpes. Bác sĩ sẽ kê thuốc kháng vi-rút, chẳng hạn như acyclovir, để ngăn vi rút sinh sôi.
Trong lúc đợi khám bệnh, các loại thuốc điều trị Herpes không kê đơn, thường là kem bôi sẽ giúp kiểm soát các triệu chứng ngứa ran, nóng rát khó chịu.
Để giảm bớt thời gian kéo dài của những lần phát bệnh, hãy điều trị trong vòng 24 giờ kể từ khi bắt đầu xuất hiện triệu chứng như ngứa ran hay rát.
Nếu một người sử dụng thuốc kháng vi-rút, các triệu chứng có thể hết nhanh hơn 1-2 ngày so với khi họ không được điều trị. Thuốc sẽ làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
Nếu một người tái phát Herpes sinh dục dưới 6 lần mỗi năm, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng vi-rút cho mỗi lần tái phát.
Nếu một người bị tái phát thường xuyên hơn, bác sĩ sẽ khuyên bạn nên sử dụng thuốc kháng vi-rút liên tục từ 6-12 tháng một lần.
Sử dụng những loại thuốc này hàng ngày trong thời gian dài sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ truyền bệnh Herpes cho bạn tình, mặc dù vẫn có khả năng xảy ra.
Mẹo phòng tránh
Thực hiện các biện pháp sau đây giúp làm giảm nguy cơ phát triển hoặc lây truyền bệnh Herpes:
- Sử dụng biện pháp bảo vệ như bao cao su khi quan hệ tình dục
- Tránh quan hệ tình dục khi đã và đang xuất hiện triệu chứng bệnh
- Tránh hôn và quan hệ tình dục bằng miệng khi bị Herpes quanh miệng
- Rửa tay kỹ bằng xà phòng, đặc biệt là sau khi chạm vào vùng da bị ảnh hưởng trong thời gian phát bệnh
Bao cao su có thể mua được ở nhiều cửa hàng hoặc đặt hàng qua mạng.
Một vài người cũng nhận thấy rằng căng thẳng, mệt mỏi, bệnh tật, ma sát da và tắm nắng có thể kích hoạt các triệu chứng tái phát.
Xác định và phòng tránh những tác nhân này để giúp giảm số lượng các đợt tái phát.