Giải SGK Toán 12 CTST Bài 1. Khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm có đáp án

Giải SGK Toán 12 CTST Bài 1. Khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm có đáp án

  • 63 lượt thi

  • 11 câu hỏi

  • 0 phút

Danh sách câu hỏi

Câu 1:

Biểu đồ dưới đây thống kê thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày trong tháng 9/2022 của bác Bình và bác An.

Ai là người có thời gian tập đều hơn?

Biểu đồ dưới đây thống kê thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày trong tháng 9/2022 của bác Bình và bác An.  Ai là người có thời gian tập đều hơn?    (ảnh 1)

 

Xem đáp án

Sau bài học này, ta giải quyết được bài toán trên như sau:

Từ biểu đồ đã cho, ta có bảng thống kê sau:

Thời gian (phút)

[15; 20)

[20; 25)

[25; 30)

[30; 35)

[35; 40)

Số ngày tập của bác Bình

5

12

8

3

2

Số ngày tập của bác An

0

25

5

0

0

 

Ÿ Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng của bác Bình là 40 – 15 = 25 (phút).

Tuy nhiên, trong mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng của bác An, khoảng đầu tiên chứa dữ liệu là [20; 25) và khoảng cuối cùng chứa dữ liệu là [25; 30).

Do đó, khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng của bác An là 30 – 20 = 10 (phút).

Nếu căn cứ theo khoảng biến thiên thì bác Bình có thời gian tập thể dục phân tán hơn bác An, vậy bác An là người có thời gian tập đều hơn.

Ÿ Cỡ mẫu n = 30.

- Tính khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác Bình:

Gọi x1; x2; …; x30 là mẫu số liệu gốc về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác Bình được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có x1; x2; …; x5 [15; 20), x6; x7; …; x17 [20; 25),

x18; x19; …; x25 [25; 30), x26; …; x28 [30; 35), x29; x30 [35; 40).

Tứ phân vị thứ nhất Q1 của mẫu số liệu gốc là x8 [20; 25). Do đó, tứ phân thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là Q1=20+3045122520=50524.

Tứ phân vị thứ ba Q3 của mẫu số liệu gốc là x23 [25; 30). Do đó, tứ phân thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là Q3=25+33045+1283025=45516.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác Bình là ∆Q = Q3 – Q1 = 4551650524=35548.

- Tính khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác An:

Gọi y1; y2; …; y30 là mẫu số liệu gốc về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác An được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có y1; y2; …; y25 [20; 25), y26; …; y29; y30 [25; 30).

Tứ phân vị thứ nhất Q'1 của mẫu số liệu gốc là y8 [20; 25). Do đó, tứ phân thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là Q'1=20+304252520=432.

Tứ phân vị thứ ba Q'3 của mẫu số liệu gốc là y23 [20; 25). Do đó, tứ phân thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là Q'3=20+3304252520=492.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác An là ∆'Q = Q'3 – Q'1 = 492432=3.

Vì ∆Q = 35548 ≈ 7,4 > ∆'Q = 3 nên khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác Bình lớn hơn bác An.

Vậy nếu căn cứ theo khoảng tứ phân vị thì bác An là người có thời gian tập đều hơn.


Câu 2:

Bảng sau thống kê cân nặng của 50 quả xoài được lựa chọn ngẫu nhiên sau khi thu hoạch ở một nông trường.

Cân nặng (g)

[250; 290)

[290; 330)

[330; 370)

[370; 410)

[410; 450)

Số quả xoài

3

13

18

11

5

 

Có ý kiến cho rằng: “Trong 50 quả xoài trên, hiệu số cân nặng của hai quả bất kì không vượt quá 200 g”. Ý kiến đó đúng hay sai? Giải thích.

Xem đáp án

Ý kiến nêu trên là đúng.

Giải thích: Quan sát bảng thống kê đã cho, ta thấy cân nặng lớn nhất quả xoài có thể đạt được là dưới 450 g, cân nặng nhỏ nhất quả xoài có thể đạt được là 250 g. Mà ta có 450 – 350 = 200. Do đó, hai quả bất kì nào cũng có hiệu số cân nặng không vượt quá 200 g.


Câu 3:

Bạn Trang thống kê lại chiều cao (đơn vị: cm) của các bạn học sinh nữ lớp 12C và lớp 12D ở bảng sau:
Media VietJack

Sử dụng khoảng biến thiên, hãy cho biết chiều cao của học sinh nữ lớp nào có độ phân tán lớn hơn.

Xem đáp án

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp 12C là: 185 – 155 = 30 (cm).

Trong mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp 12D, khoảng đầu tiên chứa dữ liệu là [155; 160) và khoảng cuối cùng chứa dữ liệu là [175; 180).

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp 12D là: 180 – 155 = 25 (cm).

Vậy nếu căn cứ theo khoảng biến thiên thì chiều cao của học sinh nữ lớp 12C có độ phân tán lớn hơn.


Câu 4:

Kết quả điều tra tổng thu nhập trong năm 2022 của một số hộ gia đình trong một địa phương được ghi lại ở bảng sau:

Tổng thu nhập (triệu đồng)

[200; 250)

[250; 300)

[300; 350)

[350; 400)

[400; 450)

Số hộ gia đình

24

62

34

21

9

 

a) Hãy tìm các tứ phân vị Q1 và Q3.

b) Một doanh nghiệp địa phương muốn hướng dịch vụ của mình đến các gia đình có mức thu nhập ở tầm trung, tức là 50% các hộ gia đình có mức thu nhập ở chính giữa so với mức thu nhập của tất cả các hộ gia đình của địa phương. Hỏi doanh nghiệp cần hướng đến các gia đình có mức thu nhập trong khoảng nào?

Xem đáp án

a) Số hộ gia đình được khảo sát (cỡ mẫu) là n = 24 + 62 + 34 + 21 + 9 = 150.

Gọi x1; x2; …; x150 là tổng thu nhập trong năm 2022 của 150 hộ gia đình được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có x1; x2; …; x24 [200; 250), x25; x26; …; x86 [250; 300),

x87; x88; …; x120 [300; 350), x121; …; x141 [350; 400), x142; …; x150 [400; 450).

Do đó, đối với dãy số liệu x1; x2; …; x150 thì

Ÿ Tứ phân vị thứ nhất Q1 là x38 [250; 300). Do đó, tứ phân thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là Q1=250+15042462300250=1617562.

Ÿ Tứ phân vị thứ ba Q3 là x113 [300; 350). Do đó, tứ phân thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là Q3=300+3150424+6234350300=1152534.

b) Doanh nghiệp cần hướng đến các gia đình có mức thu nhập trong khoảng [Q1; Q3) = 1617562;  1152534 ≈ [260,89; 338,97) (triệu đồng).


Câu 5:

Hãy so sánh khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác Bình và bác An trong Hoạt động khởi động.

Xem đáp án

Ta có bảng thống kê sau:

Thời gian (phút)

[15; 20)

[20; 25)

[25; 30)

[30; 35)

[35; 40)

Số ngày tập của bác Bình

5

12

8

3

2

Số ngày tập của bác An

0

25

5

0

0

 

Cỡ mẫu n = 30.

Ÿ Tính khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác Bình:

Gọi x1; x2; …; x30 là mẫu số liệu gốc về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác Bình được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có x1; x2; …; x5 [15; 20), x6; x7; …; x17 [20; 25),

x18; x19; …; x25 [25; 30), x26; …; x28 [30; 35), x29; x30 [35; 40).

Tứ phân vị thứ nhất Q1 của mẫu số liệu gốc là x8 [20; 25). Do đó, tứ phân thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là Q1=20+3045122520=50524.

Tứ phân vị thứ ba Q3 của mẫu số liệu gốc là x23 [25; 30). Do đó, tứ phân thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là Q3=25+33045+1283025=45516.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác Bình là ∆Q = Q3 – Q1 = 4551650524=35548.

Ÿ Tính khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác An:

Gọi y1; y2; …; y30 là mẫu số liệu gốc về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác An được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có y1; y2; …; y25 [20; 25), y26; …; y29; y30 [25; 30).

Tứ phân vị thứ nhất Q'1 của mẫu số liệu gốc là y8 [20; 25). Do đó, tứ phân thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là Q'1=20+304252520=432.

Tứ phân vị thứ ba Q'3 của mẫu số liệu gốc là y23 [20; 25). Do đó, tứ phân thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là Q'3=20+3304252520=492.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác An là ∆'Q = Q'3 – Q'1 = 492432=3.

Ÿ Vì ∆Q = 35548 ≈ 7,4 > ∆'Q = 3 nên khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về thời gian tập thể dục buổi sáng mỗi ngày của bác Bình lớn hơn bác An.


Câu 6:

a) Hãy tìm khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm ở Ví dụ 4 sau khi đã loại bỏ các giá trị ngoại lệ. Có nhận xét gì về khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị vừa tìm được và khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị ban đầu?

b) Hãy so sánh mức độ phân tán của hai mẫu số liệu chiều cao của các học sinh nữ lớp 12C và 12D ở Thực hành 1.

Xem đáp án

a) Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm ban đầu là:

R = 33 – 15 = 18 (phút).

Từ Ví dụ 4, ta có khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm ban đầu là ΔQ=505114.

Giá trị x trong mẫu số liệu là giá trị ngoại lệ nếu x > Q3 + 1,5∆Q hoặc x < Q1 + 1,5∆Q.

Hay x > 683+1,5505114=668322829,31 hoặc x < 693381,5505114=8817611,59.

Do đó, chỉ có đúng 1 lần ông Thắng đi hết 32 phút là giá trị ngoại lệ của mẫu số liệu ghép nhóm.

Sau khi bỏ giá trị ngoại lệ, ta có bảng thống kê sau:

Thời gian (phút)

[15; 18)

[18; 21)

[21; 24)

[24; 27)

[27; 30)

Số lần

22

38

27

8

4

 

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm sau khi loại bỏ giá trị ngoại lệ là:

R' = 30 – 15 = 15 (phút).

Cỡ mẫu n' = 99.

Gọi y1; y2; y3; …; y99 là mẫu số liệu gốc gồm thời gian 99 lần đi xe buýt của ông Thắng được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có: y1; …; y22 [15; 18); y23; …; y60 [18; 21); y61; …; y87 [21; 24);

y88; …; y95 [24; 27); y95; …; y99 [27; 30).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là y25­ [18; 21). Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm sau khi loại bỏ giá trị ngoại lệ là: Q'1=18+99422382118=2769152.

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là y75­ [21; 24). Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm sau khi loại bỏ giá trị ngoại lệ là: Q'3=21+399422+38272421=27112.

Vậy khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm sau khi loại bỏ giá trị ngoại lệ là:Δ'Q=Q'3Q'1=271122769152=19914564,37.

Nhận xét: Sau khi loại bỏ giá trị ngoại lệ, khoảng biến thiên giảm mạnh, còn khoảng tứ phân vị mới không bị ảnh hưởng nhiều.

b)

Ÿ Lớp 12C:

Cỡ mẫu n = 2 + 7 + 12 + 3 + 0 + 1 = 25.

Gọi x1; x2; …; x25 là mẫu số liệu gốc về chiều cao của 25 học sinh nữ lớp 12C được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có x1; x2 [155; 160), x3; x4; …; x9 [160; 165),

x10; x11; …; x21 [165; 170), x22; …; x24 [170; 175), x25 [180; 185).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là 12(x6 + x7) [160; 165). Do đó, tứ phân thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là:Q1=160+25427165160=456528.

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là 12(x19 + x20) [165; 170). Do đó, tứ phân thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là: Q3=165+32542+712170165=270516.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về chiều cao của các bạn học sinh nữ lớp 12C là:

Ÿ Lớp 12D:

Cỡ mẫu n' = 5 + 9 + 8 + 2 + 1 = 25.

Gọi y1; y2; …; y25 là mẫu số liệu gốc về chiều cao của 25 học sinh nữ lớp 12D được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có y1; y2; …; y­5 [155; 160), y6; y7; …; y14 [160; 165),

y15; y16; …; y22 [165; 170), y23; y24 [170; 175), y25 [175; 180).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là 12(y6 + y7) [160; 165). Do đó, tứ phân thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là:Q'3=165+32545+98170165=537532.


Câu 7:

Giả sử kết quả khảo sát hai khu vực A và B về độ tuổi kết hôn của một số phụ nữ vừa lập gia đình được cho ở bảng sau:

Tuổi kết hôn

[19; 22)

[22; 25)

[25; 28)

[28; 31)

[31; 34)

Số phụ nữ khu vực A

10

27

31

25

7

Số phụ nữ khu vực B

47

40

11

2

0

 

a) Hãy tìm khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị của từng mẫu số liệu ghép nhóm ứng với mỗi khu vực A và B.

b) Nếu so sánh theo khoảng tứ phân vị thì phụ nữ ở khu vực nào có độ tuổi kết hôn đồng đều hơn?

Xem đáp án

a)

Ÿ Khu vực A:

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm ứng với khu vực A là:

R = 34 – 19 = 15.

Cỡ mẫu n = 10 + 27 + 31 + 25 + 7 = 100.

Gọi x1; x2; …; x100 là mẫu số liệu gốc về độ tuổi kết hôn của một số phụ nữ vừa lập gia đình ở khu vực A được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có x1; x2; …; x10 [19; 22), x11; x12; …; x37 [22; 25),

x38; x39; …; x68 [25; 28), x69; …; x93 [28; 31), x94; …; x100 [31; 34).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là 12(x25 + x26) [22; 25). Do đó, tứ phân thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là:Q1=22+100410272522=713

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là 12(x75 + x76) [28; 31). Do đó, tứ phân thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là: Q3=28+3100410+27+31253128=72125.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về độ tuổi kết hôn của một số phụ nữ vừa lập gia đình ở khu vực A là:

Q = Q3 – Q1 = 72125713=38875 ≈ 5,17.

Ÿ Khu vực B:

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm ứng với khu vực B là:

R' = 31 – 19 = 12.

Cỡ mẫu n' = 47 + 40 + 11 + 2 = 100.

Gọi y1; y2; …; y100 là mẫu số liệu gốc về độ tuổi kết hôn của một số phụ nữ vừa lập gia đình ở khu vực B được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có y1; y2; …; y­47 [19; 22), y48; y49; …; y87 [22; 25),

y88; y89; …; y98 [25; 28), y99; y100 [28; 31).  

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là 12(y25 + y26) [19; 22). Do đó, tứ phân thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là:

Q'1=19+1004472219=96847.

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là 12(y75 + y76) [22; 25). Do đó, tứ phân thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là: Q'3=22+3100447402522=24110.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về độ tuổi kết hôn của một số phụ nữ vừa lập gia đình ở khu vực B là:

'Q = Q'3 – Q'1 = 2411096847=1647470 ≈ 3,5.

Vì ∆'Q < ∆Q nên phụ nữ ở khu vực B có độ tuổi kết hôn đồng đều hơn.


Câu 8:

Bảng sau thống kê lượng mưa (đơn vị: mm) đi được vào tháng 7 từ năm 2002 đến 2021 tại một trạm quan trắc đặt ở Cà Mau.

341,4

187,1

242,2

522,9

251,4

432,2

200,7

388,6

258,4

288,5

298,1

413,5

413,5

332

421

475

400

305

520

147

(Nguồn: Tổng cục Thống kê)

a) Hãy tìm khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu trên.

b) Hãy chia mẫu số liệu trên thành 4 nhóm với nhóm đầu tiên là [140; 240) và lập bảng tần số ghép nhóm.

c) Hãy tìm khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm và so sánh với kết quả tương ứng thu được ở câu a).

Xem đáp án

a) Sắp xếp lại mẫu số liệu trên theo thứ tự không giảm, ta được:

147              187,1           200,7           242,2           251,4           258,4           288,5

298,1           305              332              341,4           388,6           400              413,5

413,5           421              432,2           475              520              522,9

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu trên là:

R = 522,9 – 147 = 375,9 (mm).

Cỡ mẫu n = 20.

Tứ phân vị thứ nhất là trung vị của mẫu số liệu:

147; 187,1; 200,7; 242,2; 251,4; 258,4 ; 288,5; 298,1; 305 ; 332.

Do đó, Q1=251,4+258,42=254,9.

Tứ phân vị thứ ba là trung vị của mẫu số liệu:

341,4; 388,6 ; 400; 413,5; 413,5 ; 421; 432,2; 475; 520; 522,9.

Do đó, Q3=413,5+4212=417,25.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu đã cho là:

Q = Q3 – Q1 = 417,25 – 254,9 = 162,35.

b) Nhóm đầu tiên là [140; 240), ta chọn 3 nhóm còn lại là

[240; 340), [340; 440), [440; 540).

Từ bảng thống kê ban đầu, ta lập được bảng tần số ghép nhóm như sau:

Lượng mưa (mm)

[140; 240)

[240; 340)

[340; 440)

[440; 540)

Số tháng

3

7

7

3

 

c) Cỡ mẫu n = 20.

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm là

R' = 540 – 140 = 400 (mm).

Gọi x1; x2; …; x20 là mẫu số liệu gốc về lượng mưa đo được vào tháng 7 từ năm 2002 đến 2021 tại một trạm quan trắc đặt ở Cà Mau được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có x1; x2; x3 [140; 240), x4; …; x10 [240; 340),

          x11; …; x17 [340; 440), x18; x19; x20 [440; 540).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là   [240; 340).

Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là: .

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là 12x5+x6  [340; 440).

Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là: Q'3=340+32043+77440340=28807.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là:

'Q = Q'3 – Q'1 = 2880718807=10007≈ 142,86.

Ta thấy khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm lớn hơn mẫu số liệu đã cho; khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm nhỏ hơn mẫu số liệu đã cho.


Câu 9:

Biểu đồ dưới đây biểu diễn số lượt khách hàng đặt bàn qua hình thức trực tuyến mỗi ngày trong quý III năm 2022 của một nhà hàng. Cột thứ nhất biểu diễn số ngày có từ 1 đến dưới 6 lượt đặt bàn; cột thứ hai biểu diễn số ngày có từ 6 đến dưới 11 lượt đặt bàn; …

Biểu đồ dưới đây biểu diễn số lượt khách hàng đặt bàn qua hình thức trực tuyến mỗi ngày trong quý III năm 2022 của một nhà hàng (ảnh 1)

Hãy tìm khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm cho bởi biểu đồ trên.

Xem đáp án

Từ biểu đồ đã cho, ta có có bảng thống kê sau:

Số lượt đặt bàn

[1; 6)

[6; 11)

[11; 16)

[16; 21)

[21; 26)

Số ngày

14

30

25

18

5

 

Cỡ mẫu n = 14 + 30 + 25 + 18 + 5 = 92.

Gọi x1; x2; …; x92 là mẫu số liệu gốc về số lượt khách đặt bàn qua hình thức trực tuyến mỗi ngày trong quý III năm 2022 của một nhà hàng được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có x1; …; x14 [1; 6), x15; …; x44 [6; 11), x45­; …; x69 [11; 16),

          x70; …; x87 [16; 21), x88; …; x92 [21; 26).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là 12x23+x24  [6; 11).

Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là: Q1=6+9241430116=152 = 7,5.

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là 12x69+x70.

Mà x69 [11; 16) và x70 [16; 21)

Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là Q3 = 16.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là:

Q = Q3 – Q1 = 16 – 7,5 = 8,5.


Câu 10:

Kết quả đo chiều cao của 100 cây keo 3 năm tuổi tại một nông trường được cho ở bảng sau:

Chiều cao (m)

[8,4; 8,6)

[8,6; 8,8)

[8,8; 9,0)

[9,0; 9,2)

[9,2; 9,4)

Số cây

5

12

25

44

14

 

a) Hãy tìm khoảng biến thiên và khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm trên.

b) Trong 100 cây keo trên có 1 cây cao 8,4 m. Hỏi chiều cao của cây keo này có phải là giá trị ngoại lệ không?

Xem đáp án

a) Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm là:

R = 9,4 – 8,4 = 1 (m).

Cỡ mẫu n = 100.

Gọi x1; x2; …; x100 là mẫu số liệu gốc về chiều cao của 100 cây keo 3 năm tuổi tại một nông trường được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có x1; …; x5 [8,4; 8,6), x6; …; x17 [8,6; 8,8), x18­; …; x42 [8,8; 9,0),

          x43; …; x86 [9,0; 9,2), x87; …; x100 [9,2; 9,4).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là 12x25+x26  [8,8; 9,0).

Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là: Q1=8,8+10045+12259,08,8=8,864.

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là 12x75+x76  [9,0; 9,2).

Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là:Q3=9,0+310045+12+25449,29,0=9,15.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là:

Q = Q3 – Q1 = 9,15 – 8,864 = 0,286.

b) Trong 100 cây keo trên có 1 cây cao 8,4 m thuộc nhóm [8,4; 8,6).

Vì Q1 – 1,5∆Q = 8,864 – 1,5 ∙ 0,286 = 8,435 > 8,4 nên chiều cao của cây keo cao 8,4 m là giá trị ngoại lệ của mẫu số liệu ghép nhóm.


Câu 11:

Hai bảng tần số ghép nhóm dưới đây thống kê theo độ tuổi số lượng thành viên nam và thành viên nữ đang sinh hoạt trong một câu lạc bộ dưỡng sinh.

Hai bảng tần số ghép nhóm dưới đây thống kê theo độ tuổi số lượng thành viên nam và thành viên nữ đang sinh hoạt trong một câu lạc bộ dưỡng sinh. (ảnh 1)

a) Hãy tính các khoảng tứ phân vị của tuổi nam giới và nữ giới trong mỗi bảng số liệu ghép nhóm trên.

b) Hãy cho biết trong câu lạc bộ trên, nam giới hay nữ giới có tuổi đồng đều hơn.

Xem đáp án

a)

Ÿ Nam giới:

Cỡ mẫu n = 4 + 7 + 4 + 6 + 15 + 12 + 2 = 50.

Gọi x1; x2; …; x50 là mẫu số liệu gốc về tuổi của nam giới đang sinh hoạt trong câu lạc bộ dưỡng sinh được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có x1; …; x4 [50; 55), x5; …; x11 [55; 60), x12­; …; x15 [60; 65),

          x16; …; x21 [65; 70), x22; …; x36 [70; 75), x37; …; x48 [75; 80),

x49; x50 [80; 85).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là x13 [60; 65).

Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là: Q1=60+5044+746560=61,875.

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là x38 [75; 80).

Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là:Q3=75+35044+7+4+6+15128075=75,625.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về tuổi của nam giới đang sinh hoạt trong câu lạc bộ dưỡng sinh là:

Q = Q3 – Q1 = 75,625 – 61,875 = 13,75.

Ÿ Nữ giới:

Cỡ mẫu n' = 3 + 4 + 5 + 3 + 7 + 14 + 13 + 1 = 50.

Gọi y1; y2; …; y50 là mẫu số liệu gốc về tuổi của nữ giới đang sinh hoạt trong câu lạc bộ dưỡng sinh được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có y1; …; y4 [50; 55), y4; …; y7 [55; 60), y; …; y12 [60; 65),

          y13; …; x15 [65; 70), y16; …; y22 [70; 75), y23; …; y36 [75; 80),

y37; …; y49 [80; 85), y50 [85; 90).

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là y13 [65; 70).

Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là: Q'1=65+5043+4+537065=3956.

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là y38 [80; 85).

Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là:Q'3=80+35043+4+5+3+7+14138580=209526.

Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm về tuổi của nữ giới đang sinh hoạt trong câu lạc bộ dưỡng sinh là:

'Q = Q'3 – Q'1 = 2095263956=57539 ≈ 14,74.

b) Ta có ∆'Q ≈ 14,74 > ∆Q = 13,75 nên trong câu lạc bộ dưỡng sinh, nam giới có tuổi đồng đều hơn.


Bắt đầu thi ngay