Vào tháng 5 năm 2021, CDC Hoa Kỳ đã nới lỏng các hạn chế đối với những người được tiêm chủng đầy đủ, nói rằng họ có thể tham gia vào các hoạt động trong nhà và ngoài trời, lớn hay nhỏ, mà không cần đeo khẩu trang hoặc giữ khoảng cách.
Các guild line hướng dẫn tiếp tục được điều chỉnh nhưng đeo khẩu trang vẫn sẽ được yêu cầu khi tham gia các phương tiện giao thông công cộng như máy bay, tàu hỏa và xe buýt. Nhiều doanh nghiệp cũng sẽ tiếp tục yêu cầu khẩu trang, nói rằng rất khó để phân biệt khách hàng nào đã tiêm hay chưa được tiêm chủng.
Cách hoạt động của khẩu trang
Khi một người nào đó đang nhiễm COVID-19 ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, những giọt nhỏ chứa coronavirus sẽ bay vào không khí. Đó là lúc mà khẩu trang có thể giúp ích.
Khẩu trang che kín miệng và mũi của bạn. Nó có thể ngăn chặn việc giải phóng các giọt chứa đầy vi rút vào không khí khi bạn ho hoặc hắt hơi. Điều này giúp làm chậm sự lây lan của COVID-19.
Khẩu trang có thể bảo vệ tôi khỏi coronavirus không?
Khẩu trang vải nhiều lớp giúp giảm sự lây truyền vi rút từ người bị bệnh, Chúng ngăn chặn tới 50-70% các giọt bắn và hạt nhỏ, đồng thời có thể làm chậm tốc độ các hạt không bị cản lại. Khẩu trang vải cũng làm giảm khả năng tiếp xúc của người đeo với các giọt bắn mang mầm bệnh bằng cách lọc các giọt và hạt mịn. Khẩu trang có số lượng sợi cao hoạt động tốt nhất.
Mặc dù khẩu trang bằng vải sẽ không thể ngăn chặn hoàn toàn vi rút coronavirus, nhưng nó là một lớp bảo vệ bổ sung cho bạn và những người xung quanh bạn. Bạn nên sử dụng nó cùng với rửa tay thường xuyên và các biện pháp giãn cách xã hội như tránh xa người khác 2m.
Các loại khẩu trang cho dự phòng lây nhiễm Coronavirus
Khẩu trang cho nhân viên y tế
Khẩu trang phòng độc N95 và khẩu trang ngoại khoa nên được dành cho nhân viên y tế và những người sơ cấp cứu bạn đầu. Vì không có đủ loại khẩu trang này cho tất cả mọi người, nên chúng sẽ ưu tiên dung cho bác sĩ, y tá và nhân viên y tế khác, những người cần chúng nhất.
Khẩu trang N95 ôm khít lấy khuôn mặt của bạn. Chúng lọc ra 95% hoặc nhiều hơn các hạt nhỏ nhất trong không khí. Nhưng chúng phải vừa vặn để hoạt động.
Khẩu trang ngoại khoa thường có màu xanh lam với viền trắng. Chúng vừa khít với mũi và miệng của bạn. Những chiếc khẩu trang này che chắn chống lại những giọt lớn phát ra từ ho hoặc hắt hơi của người bệnh, nhưng chúng quá lỏng để bảo vệ khỏi tất cả vi trùng. Và chúng không thể chặn những hạt nhỏ nhất có thể mang coronavirus.
Khẩu trang dành cho nhân viên không làm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe
Khẩu trang vải là tốt nhất cho những người không làm việc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Dưới đây là một số mẹo cần lưu ý khi tự làm hoặc tìm mua khẩu trang vải:
- Bạn có thể khâu vải làm khẩu trang, buộc nút buộc ra sau đầu để che mặt hoặc sử dụng dây buộc tóc để làm qua đeo lên tai của khẩu trang.
- Sử dụng ít nhất hai lớp vật liệu.
- Bạn có thể thêm một túi cho một bộ lọc. Hãy nhớ lấy nó ra trước khi bạn giặt khẩu trang.
- Thêm một đoạn dây bằng đồng hoặc dây kẽm trên phía mũi của mặt nạ để giúp nó vừa vặn hơn.
Để mua các loại khẩu trang khác:
- Đến các cửa hàng vật liệu để tìm mặt nạ chống bụi. Chúng trông rất giống mặt nạ phòng độc N95 nhưng không lọc ra nhiều hạt.
- Mặt nạ cao su tổng hợp có thể giúp ngăn chặn các giọt nhỏ có thể mang vi rút.
- Bạn có thể thử sử dụng một chiếc áo choàng cổ - một loại được buộc thành vòng - làm từ vải tổng hợp co giãn. Gấp nó thành nhiều lớp nếu thấy vật liệu mỏng.
So sánh các loại khẩu trang
Khẩu trang có quai đeo ở tai và khẩu trang buộc dây sau đầu
Bởi vì bạn có thể điều chỉnh kích cỡ nên một chiếc khẩu trang với dây buộc sau đầu thường sẽ phù hợp với khuôn mặt của bạn hơn một chiếc khẩu trang có quai đeo ở tai. Tuy nhiên, dây buộc có thể bị rối khi giặt và một số người thích loại dây đeo ở tai vừa vặn hơn. Chúng cũng tốt hơn cho những nơi như tiệm làm tóc và cửa hàng cắt tóc.
Loại có lọc so với không lọc
Một loạt các lớp vải tạo ra nhiều nơi hơn cho các phần tử vi rút bám vào thay vì đi ra ngoài không khí. Một bộ lọc sẽ giúp ích trong quá trình này. Nhưng quá nhiều lớp có thể khiến bạn khó thở. Sử dụng khẩu trang thoải mái nhất để bạn có nhiều khả năng tiếp tục đeo nó hơn. Đảm bảo rằng vật liệu lọc không có thứ gì đó nguy hiểm như sợi thủy tinh trong đó.
Cách làm khẩu trang không đường may
Cách đơn giản nhất để làm khẩu trang là sử dụng phương pháp không đường may của CDC:
- Sử dụng một chiếc khăn rằn hoặc một miếng vải hình vuông khác có kích thước khoảng 20 inch cho mỗi cạnh.
- Gấp nó lại một nửa.
- Gấp một phần ba trên cùng xuống và một phần ba dưới cùng lên để bạn có một hình chữ nhật dài.
- Trượt hình chữ nhật qua hai dây chun hoặc dây buộc tóc đàn hồi cho đến khi chúng cách nhau khoảng 6 inch.
- Gấp hai bên mép vải vào giữa và gài hai đầu lại với nhau.
- Móc dây chun qua tai và điều chỉnh vải sao cho vừa khít với mặt bạn nhưng không quá chật.
Rất quan trọng để cân bằng 2 yếu tố, vừa hô hấp dễ dàng vửa đảm bảo kín để dự phòng lây nhiễm. Nếu quá khó thở, nó có thể gây nguy hiểm cho những người có vấn đề về hô hấp. Hít thở gắng sức cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của mặt nạ.
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng “bông của quilter” lọc được rất nhiều hạt, đặc biệt là các loại vải được dệt chặt chẽ với các sợi dày hơn, chẳng hạn như batik. Khẩu trang có lớp bên ngoài bằng bông và lớp bên trong bằng vải nỉ cũng ngăn ngừa giọt bắn khá tốt.
Một nghiên cứu khác về mức độ lọc bỏ một số vi trùng đã đề xuất làm khẩu trang bằng vỏ gối hoặc áo phông cotton vì độ giãn của nó.
Các nhà nghiên cứu đã đưa ra các bảng xếp hạng cho các loại vải có thể dùng may khẩu trang
- Khăn lau cốc chén mới (hai lớp)
- Vải pha cotton
- Áo phông 100% cotton (hai lớp)
- Vỏ gối kháng khuẩn
- Vỏ gối tiêu chuẩn
- Khăn quàng cổ
- Vải lanh
Mặc dù được đánh giá cao, các nhà nghiên cứu không khuyến khích sử dụng khăn lau cốc chén vì nó quá bí gây khó thở.
Tôi có thể sử dụng khẩu trang với bộ lọc nào?
Một số đồ gia dụng có thể hoạt động như một lớp lọc trong mặt nạ tự chế, bao gồm:
- Các sản phẩm giấy mà bạn có thể hít thở qua, chẳng hạn như bộ lọc cà phê, khăn giấy và giấy vệ sinh.
- Các nghiên cứu cho thấy bộ lọc HEPA với nhiều lớp ngăn chặn các hạt nhỏ gần như mặt nạ phòng độc N95. Nhưng chúng có thể có những sợi nhỏ có thể xâm nhập vào phổi của bạn. Nếu bạn cắt một bộ lọc để sử dụng trong khẩu trang, hãy nhớ kẹp vật liệu lọc giữa các lớp bông hoặc vải dệt khác. Không sử dụng bất kỳ bộ lọc nào có chứa sợi thủy tinh.
- Bạn cũng có thể cắt một túi mua sắm bằng polypropylene, loại có cảm giác giống như vải mềm và chèn vật liệu vào giữa các lớp khẩu trang của bạn. Nó có thể giặt được nhưng nên được làm khô bằng không khí để giữ được lâu hơn.
Mua khẩu trang hoặc nguyên liệu làm khẩu trang ở đâu?
Bạn có thể tìm thấy nguyên liệu làm khẩu trạng trong tủ quần áo của mình, dưới dạng một chiếc áo phông cũ hoặc vỏ gối. Các cửa hàng vải và may chăn bông cũng là một nguồn tốt.
Nhiều thợ thủ công bán khẩu trang tự may trên các cửa hàng trực tuyến. Kiểm tra phương tiện truyền thông xã hội để biết các dịch vụ địa phương
Cần lưu ý gì khi mua khẩu trang?
Nếu bạn muốn mua khẩu trang vải, hãy kiểm tra xem nó có sử dụng thiết kế hoặc hướng dẫn may từ các chuyên gia như CDC hoặc bệnh viện địa phương của bạn hay không. Chọn khẩu trang có nhiều lớp vải. Nhưng cũng đảm bảo không quá khó thở khi đeo khẩu trang.
Sự kín vừa vặn của khẩu trang cũng quan trọng như sự hít thở dễ dàng khi đeo khẩu trang. Hãy tìm một chiếc khẩu trang vừa vặn với khuôn mặt của bạn và đủ thoải mái để bạn sẵn sàng sử dụng nó. Không được có bất kỳ khoảng trống nào xung quanh mũi, miệng và cằm của bạn.
Hãy chắc chắn rằng bạn có thể tháo khẩu trang chỉ bằng cởi dây buộc hoặc quai đeo qua tai. Bạn có thể rửa và làm khô khẩu trang của mình mà không làm hỏng hoặc thay đổi hình dạng của nó.
Khi nào bạn nên đeo khẩu trang?
Đeo khẩu trang tại nơi công cộng (Nguồn ảnh: forex365.vn)
CDC khuyến cáo tất cả những người trên 2 tuổi chưa được tiêm phòng nên đeo khẩu trang bằng vải ở những nơi công cộng khó tránh xa những người xung quanh khoảng 2m.
Đeo khẩu trang nếu bạn bị ốm và khi tiếp xúc gần với người hoặc động vật khác, ngay cả khi ở nhà. Người chăm sóc nên sử dụng khẩu trang khi làm sạch và khử trùng phòng ngủ hoặc phòng tắm của người bệnh.
Nếu bạn cần gọi 115, hãy đeo khẩu trang trước khi người trợ giúp y tế đến.
Hãy nhớ rằng khẩu trang nên được sử dụng cùng với các bước an toàn COVID-19 khác. Nó không thay thế chúng. Bạn vẫn cần hạn chế tiếp xúc với người khác, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng trong ít nhất 20 giây và giữ sạch các bề mặt chung.
Những người không nên đeo khẩu trang
Các guideline hướng dẫn của CDC cho biết một số người không nên đeo khẩu trang:
- Trẻ em dưới 2 tuổi
- Những người khó thở
- Người đang bất tỉnh
- Người không thể di chuyển hoặc tháo khẩu trang mà không có sự giúp đỡ
Cách đeo khẩu trang
Rửa tay bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây. Đảm bảo khẩu trang không bị hở.
Cố định khẩu trang bằng dây buộc sau đầu. Nếu nó có các quai đeo, hãy kéo chúng ra sau tai của bạn. Chỉnh khẩu trang kín quanh mũi, miệng và dưới cằm. Không được có khoảng trống giữa khuôn mặt của bạn và khẩu trang. Nắn mép trên của khẩu trang sao cho khít quanh sống mũi của bạn.
Khẩu trang phải ôm sát khuôn mặt của bạn nhưng vẫn tạo cảm giác thoải mái. Bạn sẽ có thể thở dễ dàng thông qua nó. Đừng đeo khẩu trang nếu bạn khó thở.
Không chạm vào khẩu trang trong suốt thời gian bạn sử dụng nó.
Làm thế nào để tháo bỏ khẩu trang của bạn sau khi sử dụng
Cởi khẩu trang ra sau khi bạn đã đeo hoặc nếu nó bị ẩm. Cố gắng không chạm vào mặt trước của khẩu trang khi bạn tháo nó ra. Đó là nơi có mầm bệnh. Thay vào đó, hãy kéo nó ra bằng cách cầm vào quai đeo hoặc dây buộc.
Khẩu trang ngoại khoa dành cho nhân viên y tế. Nhưng nếu có, hãy dùng một lần rồi bỏ. Đặt nó vào một túi nhựa và sau đó là thùng rác. Rửa tay bằng xà phòng và nước sau đó.
Cách làm sạch và bảo quản khẩu trạng của bạn
Giặt khẩu trang vải bằng nước nóng và chất tẩy rửa hoặc xà phòng sau mỗi lần sử dụng. Nếu khẩu trang của bạn có màng lọc, hãy lấy nó ra và vứt đi trước khi giặt. Có thể giặt khẩu trang bằng máy giặt và sau đó treo chúng cho khô. Rửa tay khi bạn làm xong.
Trước khi bạn sử dụng khẩu trang một lần nữa, hãy kiểm tra lại xem khẩu trang có kín không. Hãy chắc chắn rằng nó không bị sờn và không bị hở xung quanh khuôn mặt của bạn.
Một số giả thuyết cho rằng treo khẩu trang dưới ánh sáng mặt trời có thể khử trùng. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ít nhất 15 phút ánh sáng UVC làm cho coronavirus gây ra bệnh SARS không hoạt động. Nhưng điều đó khác với tia UVA và UVB của mặt trời và vẫn chưa có nghiên cứu nào về việc liệu UVC có hoạt động trên loại coronavirus mới hay không. Tốt nhất là bạn nên giặt khẩu trang bằng nước nóng.
Những nghi vấn và sự thật về khẩu trang
Đeo khẩu trang có bắt buộc không?
Một số chính quyền tiểu bang và địa phương đã ban hành lệnh yêu cầu đeo khẩu trang bắt buộc ở những nơi công cộng. Công nhân trong các doanh nghiệp cũng phải đeo vì họ thường xuyên tiếp xúc gần với những người khác. Đeo khẩu trang cũng được yêu cầu khi tham gia các phương tiện giao thông công cộng như máy bay, xe buýt và xe lửa.
CDC, cơ quan y tế công cộng hàng đầu của quốc gia, khuyến cáo tất cả mọi người chưa được tiêm chủng nên đeo khẩu trang khi bạn ở một nơi công cộng, nơi khó có thể cách xa người khác ít nhất 6 feet.
Khẩu trang có vô dụng nếu bị hở không?
Khẩu trang không vừa chính xác có thể không hoàn toàn vô dụng, đặc biệt nếu nó có cấp độ lọc cao. Và ngay cả những chiếc khẩu trang vải vừa khít cũng không thể ngăn được tất cả các hạt. Tuy nhiên, một chiếc khẩu trang có khe hở hoặc lỗ sẽ gần như không hoạt động tốt như loại không có khoảng trống xung quanh mũi và miệng, vừa khít khuân mặt của bạn.
Bạn có nên đeo khẩu trang trong nhà không?
Bạn không cần phải đeo khẩu trang ở nhà trừ khi bị ốm hoặc đang chăm sóc người bệnh.
Bạn có nên đeo khẩu trang khi tập thể dục ngoài trời?
Bạn có thể tập thể dục ngoài trời mà không cần đeo khẩu trang miễn là bạn giữ khoảng cách giữa mình và người khác ít nhất là 2m.
Khẩu trang có cản lại carbon dioxide và vi rút không?
Carbon dioxide có thể tồn tại sau khẩu trang N95 nếu bạn đeo nó trong vài giờ, gây ra các vấn đề nhẹ như đau đầu, chóng mặt và mệt mỏi. Nhưng những rủi ro này ít gặp với khẩu trang vải và khẩu trang ngoại khoa.
Mặt nạ có thể ngăn cản các phần tử của coronavirus. Đó là lý do tại sao CDC đề xuất đeo khẩu trang để dự phòng lây nhiễm. Sau đó, vi-rút vẫn có thể lây lan nếu bạn chạm vào khẩu trang và không rửa tay sau đó.
Xem thêm :