Herpes: những dấu hiệu đầu tiên cần chú ý, điều trị và phòng ngừa

Có hai loại HSV:

HSV-1: chủ yếu gây ra mụn rộp ở miệng.  

HSV-2: có xu hướng gây ra mụn rộp sinh dục.  

Tuy nhiên, cả hai loại đều có thể xảy ra ở cả hai vùng. 

Trong bài viết này, hãy tìm hiểu về những dấu hiệu đầu tiên cần chú ý, diễn biến của các triệu chứng và thời điểm nên đi khám. 

Các dấu hiệu và triệu chứng đầu tiên

Video Những điều về Herpes mà bạn chưa biết

Một người có thể gặp các triệu chứng giống như cúm khi herpes bùng phát, hoặc không gặp bất kỳ triệu chứng nào. Nếu các triệu chứng xuất hiện, biểu hiện đầu tiên thường là các vết loét do herpes.

Những vết loét này có thể xuất hiện dưới dạng mụn nước xung quanh miệng, trực tràng hoặc bộ phận sinh dục. Chúng có thể vỡ ra và gây đau đớn, để lại vết loét có thể mất vài tuần để chữa lành. 

Các triệu chứng khác có thể bao gồm: 

• Cảm giác nóng rát khi đi tiểu, khi nước tiểu chảy qua vết loét
• Đi tiểu khó do vết loét làm tắc niệu đạo
• Ngứa và đau xung quanh bộ phận sinh dục 

Một số người gọi những dấu hiệu có thể nhìn thấy đầu tiên của bệnh herpes như một “đợt bùng phát”. Trong đợt bùng phát đầu tiên, người bệnh cũng có thể có các triệu chứng giống như cúm, bao gồm: 

• Sốt
• Đau đầu
• Nhức mỏi cơ thể
• Viêm hạch
• Mệt mỏi

Nếu người bệnh đang có tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, thì có thể gặp các triệu chứng đau đớn và kéo dài hơn. 

Ví dụ về các tình trạng có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch bao gồm: 

• Bệnh đái tháo đường đường
• HIV và AIDS
• Bệnh bạch cầu 

Thời gian của các triệu chứng 

Trong một số trường hợp, một người bị herpes có thể không gặp bất kỳ triệu chứng nào của virus trong nhiều năm. Trong các trường hợp khác, các triệu chứng đầu tiên có thể xuất hiện khoảng 2–10 ngày sau khi một người nhiễm virus. 

Đợt bùng phát herpes đầu tiên có thể kéo dài trong khoảng 2–4 tuần. Sau thời gian này, các vết loét sẽ dần lành lại mà không để lại sẹo. Mọi người thường thấy rằng đợt bùng phát đầu tiên là lâu nhất và đau đớn nhất. 

Một số người có những đợt bùng phát tái lại. Những trường hợp này phổ biến hơn trong năm đầu tiên sau khi nhiễm virus. Trong các đợt bùng phát tái lại, mọi người có thể thấy rằng các triệu chứng rõ ràng hơn trong khoảng một tuần. 

Mọi người có thể nhận thấy các dấu hiệu bùng phát trước khi nó xảy ra. Các bác sĩ gọi những triệu chứng này là triệu chứng “báo trước”. Một người khi thấy các triệu chứng báo trước có thể bắt đầu thực hiện các biện pháp điều trị và các biện pháp phòng ngừa khác để chuẩn bị cho đợt bùng phát.

Một vài đặc trưng của triệu chứng báo trước bao gồm cảm giác ngứa, rát hoặc ngứa ran xung quanh bộ phận sinh dục, cũng như đau nhói ở hông, mông hoặc chân. 

Theo thời gian, có thể xuất hiện ít đợt bùng phát hơn với các triệu chứng nhẹ hơn. Một số người cuối cùng có thể ngừng tái phát bệnh hoàn toàn. 

Virus có thể ở thể ngủ không hoạt động không?

Virus herpes gây bệnh mụn rộp ở người. Nguồn ảnh: machiproject.org

Virus herpes có thể tồn tại ở thể ngủ trong cơ thể nhiều năm trước khi gặp bất kỳ triệu chứng nào. 

Sau khi bùng phát đợt herpes đầu tiên, virus sau đó sẽ tồn tại ở thể ngủ trong hệ thần kinh. Bất kỳ đợt bùng phát nào tiếp theo là do virus tái hoạt động, khiến các triệu chứng xuất hiện. 

Các triệu chứng thường ít nghiêm trọng hơn trong các đợt bùng phát tái lại. Các vết loét cũng nhanh chóng khỏi hơn, thường trong vòng 3–7 ngày. Điều này là do các kháng thể mà cơ thể tạo ra để chống lại đợt bùng phát herpes đầu tiên. Sau đó, cơ thể có thể sử dụng các kháng thể này để phản ứng nhanh hơn với các đợt tái phát trong tương lai.

Hiện không có cách chữa khỏi bệnh herpes. Ngay cả khi không có triệu chứng, virus vẫn còn tồn tại trong cơ thể. 

Điểm quan trọng là, herpes có thể lây truyền ngay cả khi không có vết loét hoặc các triệu chứng khác, và phòng ngừa sớm bệnh là điều cần thiết. 

Phòng ngừa sớm 

Virus herpes có thể lây lan khi tiếp xúc trực tiếp qua da với vùng bị bệnh. Do đó, mọi người có thể bị nhiễm herpes khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc đường miệng với người có virus herpes.

Để giúp giảm nguy cơ lây nhiễm, mọi người có thể sử dụng bao cao su hoặc dam nha khoa trong khi quan hệ tình dục. 

Bao cao su và dam nha khoa không bảo vệ hoàn toàn khỏi virus herpes, vì chúng có thể sống trên các khu vực xung quanh bộ phận sinh dục. Tuy nhiên, những phương pháp này làm giảm khả năng lây truyền bệnh. 

Một người bị herpes cũng có thể thực hiện các biện pháp khác để giảm nguy cơ lây truyền bệnh cho bạn tình. Bao gồm nói chuyện với bạn tình về việc họ mắc herpes trước khi quan hệ tình dục. 

Sau đó, cả hai người có thể thực hiện các bước bổ sung để giảm khả năng lây truyền. Các bước này có thể bao gồm: 

• Không quan hệ tình dục trong thời kỳ bùng phát bệnh, vì virus có thể lây truyền dễ dàng hơn qua các vết loét
• Đợi cho đến khi tất cả các vết loét được chữa lành hoàn toàn trước khi quan hệ tình dục trở lnà
• Chú ý đến các triệu chứng nguy hiểm của đợt bùng phát và không quan hệ tình dục trong thời gian này
• Luôn sử dụng bao cao su hoặc dụng cụ bảo vệ răng miệng trong khi quan hệ tình dục, ngay cả khi không có triệu chứng herpes
• Rửa tay bằng xà phòng và nước sau khi chạm vào vết herpes để ngăn virus lây lan sang các khu vực khác
• Không hôn người khi bị loét miệng – đặc biệt là những người có hệ miễn dịch kém

Dùng thuốc kháng virus hàng ngày cũng có thể làm giảm khả năng lây truyền bệnh. Người bệnh có thể trao đổi với bác sĩ về lựa chọn điều trị tốt nhất. 

Điều quan trọng cần lưu ý rằng những người bị herpes sinh dục có nguy cơ nhiễm HIV cao hơn. Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục có thể giúp giảm khả năng này. 

Khi nào đến gặp bác sĩ

Hãy gặp bác sĩ nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường mà bạn nghĩ ngờ đó virus herpes gây ra. Nguồn ảnh: Medical News Today

Mọi người nên đến gặp bác sĩ nếu họ nghĩ rằng họ bị herpes hoặc nếu có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh herpes. Xét nghiệm herpes cũng rất quan trọng để loại trừ các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác. 

Mọi người có thể đến gặp bác sĩ hoặc phòng khám da liễu để kiểm tra. Nếu có bất kỳ vết loét hoặc vết phồng rộp nào, bác sĩ sẽ sử dụng tăm bông để lấy mẫu bệnh phẩm từ vết loét. Mẫu bệnh phẩm sẽ cho biết liệu vết loét có phải do nhiễm trùng herpes hay không.

Một số người có thể lo lắng rằng họ có virus herpes nhưng không có triệu chứng. Trong những trường hợp như vậy, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu để kiểm tra virus. Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh CDC Hoa Kỳ, không khuyến khích làm xét nghiệm này định kỳ. 

Tổng kết 

Mọi người có thể nhận thấy các triệu chứng đầu tiên của bệnh herpes trong khoảng 2–20 ngày sau khi mắc bệnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người bệnh có thể nhiễm virus herpes trong nhiều năm trước khi chưa có bất kỳ triệu chứng nào. 

Các triệu chứng chính của herpes là lở loét quanh miệng hoặc bộ phận sinh dục và các triệu chứng giống như cúm bao gồm đau đầu và mệt mỏi. 

Sau đợt bùng phát herpes ban đầu, một số người có thể bị tái phát nhiều lần. Những lần sau có thể sẽ ngắn hơn và ít đau hơn lần đầu tiên.

Những người bị herpes nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết để tránh truyền bệnh cho người khác. Điều này bao gồm việc sử dụng bao cao su hoặc dam nha khoa trong khi quan hệ tình dục và không quan hệ tình dục trong thời gian bùng phát bệnh. 

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh, nên đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm cần thiết để kiểm tra xem bạn có bị nhiễm herpes hay tình trạng khác hay không.