Tiếng Việt lớp 4 Tập 2 Bài 1: Cậu bé gặt gió
Đọc: Cậu bé gặt gió trang 79, 80, 81
* Nội dung chính Cậu bé gặt gió
Bài đọc ca ngợi một cậu bé tên Uy-li-am Cam-goam-ba đã có công lao trong việc chế tạo ra chiếc cối xay gió.
* Khởi động
Câu 1 trang 79 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Sắp xếp các từ sau thành câu tục ngữ:
Đi, ngày, đàng, một, học, khôn, sàng, một
Trả lời: Đi một ngày đàng, học một sàng khôn.
Câu 1 trang 79 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Cho biết câu tục ngữ khẳng định điều gì?
Trả lời: Muốn hiểu biết, muốn tăng lượng kiến thức cho chính mình thì không chỉ phải học trên sách vở, trên ghế nhà trường mà còn phải học ở chính trường đời.
* Khám phá và luyện tập
Đọc
Bài đọc: Cậu bé gặt gió
Sống ở một nước châu Phi nghèo và không có điện, gia đình Uy-li-am Cam-goam-ba cũng như người dân trong vùng rất cơ cực.
Kể từ khi nhìn thấy những cánh quạt khổng lồ trên bề mặt thảo nguyên trong một cuốn sách khoa học, Uy-li-am tin chắc rằng cối xay gió sẽ giúp gia đình cậu thoát khỏi nghèo đói. Cậu đi học đều đặn, đến thư viện thường xuyên hơn để đọc những cuốn sách khoa học.
Năm đó, lũ lụt, hạn hán đã khiến cả làng cậu mất mùa rồi chìm trong nạn đói. Gia đình Uy-li-am cũng không là ngoại lệ. Không có tiền đóng học phí, cậu buộc phải nghỉ học.
Càng khó khăn, quả bóng bay căng phồng trí tò mò trong cậu càng lớn. Cậu đã cùng bạn bè nhặt nhạnh phế liệu từ đống rác đối diện trường học, làm chiếc quạt gió nhỏ để phát điện cho chiếc đài cũ.
Để làm được chiếc cối xay gió mơ ước, cậu chẳng có gì ngoài những chiếc máy hỏng, những ống nhựa bị vỡ,... Cậu xin được tháo rời chiếc xe đạp quý của bố để thực hiện ước mơ của mình. Người bạn thân Gie-phơ-ri cũng hết lòng giúp đỡ cậu, chi tiền tiêu vặt để mua những thứ cần thiết.
Nhờ lòng quyết tâm và sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè, chiếc cối xay gió thô sơ đã được dựng lên. Mọi người đã cùng nhau hò reo sung sướng khi điện từ cối xay gió làm chạy máy bơm, dẫn nước từ giếng ra ruộng.
Cậu đã nhận được học bổng tiếp tục đi học để thực hiện ước mơ mang điện về cho dân làng mình. Sau khi tốt nghiệp đại học, Uy-li-am trở thành một diễn giả truyền cảm hứng cho rất nhiều trường đại học ở Mỹ.
Theo Uy-li-am Cam-goam-ba và Brai-ơn Mi-lơ, Pha-tác Ra-cun dịch
Câu hỏi, bài tập
Trả lời: Cậu tin chắc rằng cối xay gió sẽ giúp gia đình cậu thoát khỏi nghèo đói. Cậu đi học đều đặn, đến thư viện thường xuyên hơn để đọc những cuốn sách khoa học.
Câu 2 trang 81 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Nhờ đâu Uy-li-am dựng lên được chiếc cối xay gió.
Trả lời: Nhờ lòng quyết tâm, sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè.
Trả lời: Vì cối xay gió có thể làm chạy máy bơm nước, dẫn nước từ giếng ra ruộng.
Trả lời: Nó sẽ giúp gia đình Uy-li-am kiếm được nhiều tiền hơn, đồng thời giúp gia đình Uy-li-am cũng như người dân trong làng có điện để sinh hoạt, sản xuất, qua đó gia tăng năng xuất.
Câu 5 trang 81 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Vì sao bài đọc có tên "Cậu bé gặt gió"?
Trả lời: Việc cậu bé tạo ra chiếc cối xay gió cũng như việc trồng cây, và khi nó cho ra thành quả cũng giống như cậu đã gặt hái được thành công.
Luyện từ và câu: Dấu ngoặc kép trang 81
Câu 1 trang 81 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Đọc các câu sau và thực hiện yêu cầu:
a. Tìm các từ ngữ được đặt trong dấu ngoặc kép.
Cuốn sách "Vừa đi đường vừa kể chuyện" ghi lại một số mẩu chuyện về cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác Hồ.
Bài thơ "Vàm Cỏ Đông" của nhà thơ Hoài Vũ đã được phổ nhạc.
Hôm nay, chúng em học hát bài "Về miền cổ tích" của nhạc sĩ Lê Phú Hải.
Tài liệu "Giúp em chăm sóc thú nuôi" rất bổ ích.
b. Theo em, dấu ngoặc kép trong các câu trên có tác dụng gì?
Trả lời:
a.
Vừa đi đường vừa kể chuyện
Vàm Cỏ Đông
Về miền cổ tích
Giúp em chăm sóc thú nuôi
b. Dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu tên tác phẩm.
a. Nhóm em đã chia sẻ về bài đọc Độc đáo tháp nghiêng Pi-sa, Bí ẩn Kim tự tháp Ai Cập,...
b. Tài liệu Hướng dẫn trồng và chăm sóc cây cảnh, Kĩ thuật trồng cây cảnh,... đã giúp ông có vườn cây mà nhiều người mong ước.
Trả lời:
a. Nhóm em đã chia sẻ về bài đọc "Độc đáo tháp nghiêng Pi-sa", "Bí ẩn Kim tự tháp Ai Cập",...
b. Tài liệu "Hướng dẫn trồng và chăm sóc cây cảnh", "Kĩ thuật trồng cây cảnh",... đã giúp ông có vườn cây mà nhiều người mong ước.
Trả lời:
Câu truyện "Cậu bé gặt gió" nói về hành trình chế tạo ra chiếc cối xay gió của cậu bé Uy-li-am.
Bài đọc thứ hai của chủ điểm "Thế giới quanh ta" là "Kỳ lạ thế giới thực vật ở Nam Mỹ".
Viết: Bài văn miêu tả con vật trang 82, 83
Câu 1 trang 82 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Đọc bài văn sau và thực hiện yêu cầu:
Bài đọc: Đàn chim gáy
(SGK Tiếng Việt 4 tập 2 chân trời bài 1)
a. Bài văn tả con vật nào.
b. Xác định các đoạn văn và nội dung từng đoạn.
c. Tác giả chọn tả những đặc điểm và hoạt động nào của con vật ấy? Vì sao?
Trả lời:
a. Chim gáy.
b. Đoạn 1: Từ đầu đến "ra ăn đồng ta.": Giới thiệu về chim gáy.
Đoạn 2: Tiếp theo đến "vòng cườm đẹp": Miêu tả đặc điểm hình dáng của chim gáy.
Đoạn 3: Tiếp theo đến "người mót lúa.": Miêu tả hành vi, hoạt động của chim gáy.
Đoạn 4: Còn lại: Bày tỏ cảm xúc, tình cảm đối với loài chim gáy.
c. Tác giả lựa chọn những đặc điểm hình dáng có thể nhìn thấy như dáng, đôi mắt, cái bụng, cổ và những hoạt động thường thấy của chim gáy khi đến mùa gặt như sà xuống thửa ruộng vừa gặt quang, cái đuôi lái lượn xòe, gáy,... nhằm giúp độc giả dễ dàng hình dung ra loài chim gáy.
Câu 2 trang 83 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Trao đổi với bạn:
a. Bài văn miêu tả con vật thường gồm những phần nào?
b. Xác định nội dung chính của từng phần.
Trả lời:
Thường gồm 3 phần:
Mở bài: Giới thiệu con vật hoặc loài vật.
Thân bài: - Tả đặc điểm nổi bật về hình dáng.
- Tả hoạt động hoặc thói quen.
Kết bài: Nêu suy nghĩ, tình cảm, sự gắn bó,... với con vật hoặc loài vật.
Câu 3 trang 83 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Tìm trong phần thân bài của bài văn "Đàn chim gáy"
Từ ngữ tả hình dáng.
Từ ngữ tả hoạt động hoặc thói quen.
Trả lời:
Từ ngữ tả hình dáng:
Đôi mắt: nâu, ngơ ngác.
Cái bụng: mịn mượt.
Cổ: cổ yếm quàng chiếc tạp dề công nhân đầy hạt cườm lấp lánh biêng biếc.
Từ ngữ tả họa động hoặc thói quen:
Sáng sớm: sà xuống, đuôi lái lượn xòe, đủng đỉnh gáy, thủng thỉnh bước.
Ăn: tha thẩn, nhặt nhạnh, cặm cụi.
Trả lời:
Đầu chú mèo nhà em trông giống như quả cam sành. Mỗi buổi tối, chàng bảo vệ mèo lại có nhiệm vụ bảo vệ kho thóc khỏi lũ trộm chuột.
* Vận dụng
Câu 1 trang 83 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Kể cho người thân nghe câu chuyện "Cậu bé gặt gió".
Trả lời: Học sinh kể cho bố mẹ, ông bà, anh chị em của mình nghe câu chuyện Cậu bé gặt gió.
Câu 2 trang 83 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của em về nhân vật trong truyện.
Trả lời: Uy-li-am là một cậu bé đầy nghị lực sống và sáng tạo. Mặc dù nghèo khó nhưng cậu nhất quyết không đầu hàng số phận, luôn cố gắng vươn lên và học hỏi. Nhờ đó, cậu đã cải thiện được cuộc sống gia đình và giúp đỡ được người dân trong làng.
Xem thêm các bài giải SGK Tiếng Việt lớp 4 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
