Đông trùng hạ thảo là
Về khía cạnh sinh học, Đông trùng hạ thảo là kết quả của sự kí sinh của nấm thuộc chi Ophiocordyceps và/hoặc Cordyceps lên ấu trùng của loài bướm( sâu non) thuộc chi Thitarodes. Vào mùa đông, nấm bắt đầu ký sinh vào sâu non và làm chết sâu non vì ăn hết chất dinh dưỡng của chúng. Những con sâu này có thể đã ăn phải bào tử nấm hoặc chúng mắc bệnh nấm ký sinh từ các lỗ thở. Đến khi sợi nấm phát triển mạnh, chúng xâm nhiễm vào các mô vật chủ, sử dụng hoàn toàn các chất dinh dưỡng trong cơ thể sâu. Đến một giai đoạn nhất định thường là vào mùa hè ấm áp, nấm bắt đầu mọc ra khỏi sâu như một ngọn cỏ và vươn lên khỏi mặt đất phát triển thành dạng cây (hình dạng giống thực vật) và phát tán bào tử. Điều này giải thích cái tên của chúng- Đông trùng( mùa đông là sâu) hạ thảo( mùa hè là cỏ).
Đông trùng hạ thảo có công dụng gì?
Ban đầu những người chăn nuôi địa phương quan sát thấy rằng bò yak, dê, cừu,... đã vô tình ăn Đông trùng hạ thảo trong quá trình chăn thả trong rừng trở nên rất khỏe mạnh và mập mạp. Sau đó, người dân địa phương và những người chăn nuôi đã sử dụng bột nấm với đường thốt nốt để tăng sản lượng sữa, cải thiện khả năng sinh sản và sức sống của gia súc. Sau đó, chính họ đã sử dụng nó và phát hiện ra tác dụng chữa bệnh của nó trong việc bồi bổ sinh lực và làm chậm quá trình lão hóa. Người ta còn thấy rằng nó có tác dụng kích thích tình dục, và do đó họ thường tặng nó như một món quà quý giá cho người thân và bạn bè.
Người ta có thể sử dụng Đông trùng hạ thảo tươi hoặc sấy khô. Dạng tươi có hàm lượng chất dinh dưỡng cao hơn, song thời gian bảo quản ngắn( khoảng 1 tháng) ở nhiệt độ thấp như ngăn mát tủ lạnh. Nhiệt độ cao hơn có thể khiến trùng thảo hỏng trong vài giờ. Vì vậy người ta hay dùng dạng khô hơn, có thể bảo quản được 3 năm trong điều kiện khô ráo, tránh ẩm mốc.
Theo y học cổ truyền, Đông trùng hạ thảo là vị thuốc tính ôn, vị ngọt, quy kinh vào 2 tạng là phế và thận, tác dụng ích khí, chỉ huyết, trừ đờm.
Y học hiện đại đã khám phá ra nhiều tác dụng của vị thuốc độc đáo này. Theo một số nghiên cứu, Đông trùng hạ thảo có 6 chức năng nổi bật:
- Bồi bổ cơ thể suy nhược
- Chống lão hóa
- Ức chế quá trình sinh ung thư
- Hỗ trợ điều trị đái tháo đường type 2
- Tác dụng tốt trên tim mạch
- Ức chế quá trình viêm
Đông trùng hạ thảo phân loại thế nào?
Người ta có thể phân loại Đông trùng hạ thảo theo nhiều cách
Theo nguồn gốc
- Tự nhiên:. Loại này chỉ được tìm thấy ở trên vùng núi cao 4000 – 5000m so với mặt nước biển, khí hậu khắc nghiệt như ở Tây Tạng, Tứ Xuyên
- Nhân tạo: Hiện nay trùng thảo có thể nuôi cấy được trong môi trường nhân tạo
Theo hình thái tồn tại
- Nguyên con: Là loại ĐTHT thuần túy giữ nguyên được hình dạng của ký sinh trong sâu. Bạn sẽ thấy rõ hình dạng của 1 con sâu non và 1 nấm dài mọc trên đầu sâu.
- Dạng nước: Được đóng gói hoặc đóng theo dạng chai nhỏ dưới trạng thái nước uống. Tỷ lệ dưỡng chất của loại trùng thảo này sẽ phụ thuộc vào cơ sở sản xuất.
- Dạng bột: Bằng thủ công hoặc công nghệ máy móc mà ĐTHT sẽ được nghiền thành bột. Khi sử dụng trộn với một số bột khác để có tác dụng tốt nhất.
- Dạng túi lọc: Được đóng gói theo túi lọc sử dụng như trà, chỉ sử dụng được phần nước cốt khi pha ra, không sử dụng được phần bã.
Theo trạng thái
- Dạng tươi: Đông trùng hạ thảo tươi ở dạng nguyên con, thời gian thu hoạch dưới 1 tháng. Dạng này cần sử dụng luôn và khó bảo quản.
- Dạng khô: Để bảo quản trùng thảo được lâu hơn, dễ dàng di chuyển tới các vùng miền người ta sẽ sấy khô trùng thảo.
Cách dùng
Có thể sử dụng đơn độc hoặc phối hợp với các loại dược liệu khác để cho kết quả tốt nhất. Hai cách sử dụng phổ biến nhất là hầm hoặc ngâm rượu.
Trùng thảo là một vị thuốc quý và bổ dưỡng, song cần được dùng theo hướng dẫn của bác sỹ/ lương y y học cổ truyền mới có tác dụng tốt nhất. Một số đối tượng không nên dùng như: trẻ em dưới 5 tuổi, phụ nữ có thai, bệnh nhân suy thận,...
Hiện nay, có nhiều sản phẩm chế biến sẵn Đông trùng hạ thảo hoặc các thực phẩm chức năng có các thành phần bổ dưỡng chiết xuất từ Đông trùng hạ thảo được bày bán trên thị trường.
Xem thêm: