Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này. Khi đọc văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên, các em cần chú ý:
303
27/07/2023
Yêu cầu (trang 60 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1)
- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.
- Khi đọc văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên, các em cần chú ý:
+ Vì sao văn bản này được coi là văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên?
+ Hiện tượng tự nhiên được giới thiệu là hiện tượng nào?
+ Bố cục của văn bản gồm mấy phần? Nội dung chính của mỗi phần là gì?
+ Văn bản triển khai thông tin theo cách nào?
+ Qua văn bản, em hiểu thêm gì về hiện tượng được giới thiệu?
- Đọc trước văn bản Sao băng và tìm hiểu thêm về hiện tượng tự nhiên này từ các nguồn thông tin khác nhau.
- Em đã thấy hiện tượng sao băng chưa? Em nghĩ gì về hiện tượng này? Hãy chuẩn bị để chia sẻ với bạn khi đọc học bài này.
Trả lời
- Văn bản Sao băng:
+ Văn bản này được coi là văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên vì văn bản đưa ra giải thích, giải đáp các thắc mắc bằng những kiến thức khoa học cơ sở về một hiện tượng tự nhiên.
+ Hiện tượng tự nhiên được giới thiệu là hiện tượng sao băng (hay sao sa, sao đổi ngôi).
+ Bố cục văn bản gồm 3 phần:
• Phần 1 (từ đầu đến …hố lòng chảo sâu trên lục địa): giới thiệu và lí giải hiện tượng sao băng.
• Phần 2 (tiếp đến …mưa sao băng khá thuận lợi): nguyên do xuất hiện và sự hình thành hiện tượng sao băng và mưa sao băng.
• Phần 3 (phần còn lại): những điều kì thú khi sao băng rơi.
+ Văn bản triển khai thông tin theo mối quan hệ nguyên nhân – kết quả, nhằm trả lời cho các câu hỏi đề mục trong văn bản (Sao băng là gì? Tại sao lại có mưa sao băng? Sao băng, mưa sao băng xuất hiện có chu kì không?...)
+ Qua văn bản, em đã biết thêm được những thông tin bổ ích như: lí giải nguyên nhân có mưa sao băng, chu kì xuất hiện của chúng và cách ước nguyện khi chúng xuất hiện như thế nào mà trước giờ em vẫn luôn thắc mắc.
- Một số thông tin thêm về hiện tượng sao băng:
+ Quan niệm của con người về điềm báo sao băng: Cách đây hơn 2.000 năm, người Hy Lạp đã nhìn thấy sao băng và có những ghi chép về hiện tượng kỳ bí này. Tuy nhiên, những quan niệm về ý nghĩa sao băng vào thời điểm đó vẫn chưa xuất hiện. Thậm chí, nhà bác học Aristotle (384 - 322 TCN) còn sử dụng những lập luận khoa học để truy tìm ra nguồn gốc của sao băng. Theo ông, sao băng đơn thuần chỉ là kết quả tương tác giữa gió, đất, bụi, tạo ra các vệt lửa trên bầu trời tương tự như sấm sét.
Mãi cho đến thời kỳ La Mã, những quan niệm tâm linh mới xuất hiện và được gắn với hiện tượng này. Họ cho rằng mỗi ngôi sao trên bầu trời là một ngọn nến được các thiên thần thắp sáng, tượng trưng cho sinh mạng của một con người. Khi một ngôi sao rơi xuống cũng đồng nghĩa với việc có một người vừa mất đi. Do đó, sao băng còn được gọi là sao sa hay sao đổi ngôi. Có một sự trùng hợp ngẫu nhiên của hiện tượng này là vào thời gian con tàu Titanic huyền thoại chìm xuống đáy đại dương cũng đã xuất hiện một cơn mưa sao băng. Ngoài ra, một số người còn nghĩ rằng hiện tượng sao băng xuất hiện có thể là do phù thủy làm phép. Chính vì thế mà cũng có nhiều quan điểm cho rằng sao băng tượng trưng cho điềm báo xấu, tương tự như sao chổi. Đối với người phương Đông, sao băng gắn liền với rất nhiều ý nghĩa khác nhau. Trong đó, người Trung Quốc cho rằng sao băng tượng trưng cho rồng hạ thế hay sứ giả của trời được phái xuống trần gian. Còn với người Trung Á, sao băng đôi khi là điềm báo cho thảm họa nhưng thỉnh thoảng cũng có thể là sự giàu có. Tuy nhiên, quan niệm về ý nghĩa của sao băng được nhiều người biết đến nhất là chúng tượng trưng cho điều ước. Nếu bạn ước nguyện một điều gì đó vào lúc có sao băng rơi, điều ước ấy sẽ thành hiện thực.
- Em chưa từng chứng kiến hiện tượng sao băng. Tuy vậy, em đã từng được xem hiện tượng này rất nhiều trên các chương trình khoa học và trong các bộ phim. Theo em, hiện tượng này xuất hiện như một điều xảy ra trong tự nhiên, tuy nhiên nó cũng mang một ý nghĩa tâm linh nhằm lí giải cho những cầu nguyện, mong ước của con người trong cuộc sống.
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 Cánh diều hay nhất, chi tiết khác:
Hướng dẫn tự học trang 57
Kiến thức ngữ văn trang 58
Sao băng
Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI
Thực hành tiếng Việt trang 68
Lũ lụt là gì? Nguyên nhân và tác hại
