a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. 
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Phân tích đoạn trích; nhận xét về vẻ đẹp của con người lao động Việt Nam được thể hiện trong đoạn trích.  
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng; bảo đảm các yêu cầu sau:
* Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm và đoạn trích.  
* Phân tích vẻ đẹp ông lái đò qua đoạn trích
- Vượt trùng vây thứ nhất
+ Sông Đà hiện lên như kẻ thù nham hiểm, xảo quyệt, đó là chân trời đá. Đá ở con thác này mai phục hàng ngàn năm, biết bày binh bố trận như Binh pháp Tôn Tử, gồm năm cửa trận, trong đó có bốn cửa tử, một của sinh, chia làm ba tuyến: tiền, trung, hậu vệ ... đòi ăn chết con thuyền đơn độc.
Khi thạch trận bày xong, đá phối hợp với thác nước. Thác nước hò la vang dậy làm thanh viện cho đá. Đá oai phong lẫm liệt, tiến lùi, thách thức. Nước thì như quân liều mạng đá trái, thúc gối vào bụng, vào hông thuyền, lại như đòi túm lấy thắt lưng ông đò mà lật ngửa đánh những đòn hiểm độc.
+ Hình ảnh ông đò vẫn giữ chặt mái chèo để khỏi bị hất tung ra khỏi trận địa sóng và việc ông cố nén vết thương, mặt méo bệch nhưng vẫn kiên cường vượt qua cơn hỗn chiến là những chi tiết nghệ thuật đắt giá được Nguyễn Tuân xây dựng nhằm ngợi ca sự kiên cường, bản lĩnh, dũng cảm của con người lao động khi đối mặt với thiên nhiên hung bạo.
- Vượt trùng vây thứ hai
+ Sông Đà lập tức thay đổi chiến thuật, tăng thêm nhiều cửa tử còn cửa sinh bố trí lệch qua bờ hữu ngạn nhằm đánh lừa con thuyền. Dòng thác hùm beo hồng hộc tế mạnh trên sông đá. Bốn năm bọn thủy quân cửa ải nước ... liền xô ra định níu thuyền vào cửa tử. Dòng sông như con thú hoang đang lồng lộn đòi ăn chết con thuyền. Nó là hiện thân của sức mạnh thiên nhiên khó chế ngự.
+ Ông đò nắm chắc binh pháp, nhớ mặt từng đứa, nắm chắc quy luật của thần sông thần đá, không hề nao núng, luôn tỉnh táo, sáng tạo, thay đổi chiến thuật, ứng phó kịp thời. Mặc cho sông Đà giang hung dữ, ác hiểm, ông vẫn bám chặt dòng sông, bờm sóng, ghì cương lái như bám chặt vào sự sống.
Để chiến thắng, ông đò không chỉ dũng cảm mà còn mưu trí, tài hoa . Ông như người anh hùng trong cuộc vật lộn với thiên nhiên.
- Vượt trùng vây thứ ba
+ Trùng vi thứ ba này, dòng thác càng trở nên điên cuồng, dữ dội hơn. Ít cửa ra vào, bên phải bên trái đều là cửa tử. Cái luồng sống ở ngay giữa bọn đá hậu vệ khiến cuộc chiến của ông đò càng thêm khó khăn.
+ Chính giữa ranh giới của sự sống và cái chết, người đọc càng thấy tài nghệ chèo đò vượt thác của ông lái thật tuyệt, ông cứ phóng thẳng, chọc thủng, vút qua cổng đá ... để rồi chiến thắng vinh quang. Ngôn ngữ miêu tả nhanh, gọn mà nhẹ nhàng như ông đò đang lướt trên băng, khiến người đọc vô cùng cảm phục những con người lao động bình thường, giản dị mà rất đỗi phi thường.
- Kết quả: Người lái đò đã chiến thắng thiên nhiên hung bạo bằng tài trí, lòng dũng cảm và sự tài hoa.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật
+ Nguyễn Tuân tạo nên tình huống đầy thử thách để nhân vật bộc lộ rõ phẩm chất của mình. Nhà văn đã miêu tả cuộc vượt thác như một trận “ thủy chiến”. Càng nhấn mạnh thách thức ghê gớm của “ thạch trận” sông Đà, tác giả càng khắc họa được sinh động sự từng trải, mưu mẹo và gan dạ của ông lái đò.
+ Nguyễn Tuân đã sử dụng một ngôn ngữ đầy cá tính, giàu chất tạo hình, hoàn toàn phù hợp với đối tượng qua nhiều từ dùng mới mẻ cùng lối nhân hóa độc đáo và những ví von bất ngờ mà vô cùng chính xác: nắm chặt được cái bờm sóng, ông đò ghì cương lái, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước... 
*Nhận xét vẻ đẹp của con người lao động Việt Nam
- Qua đoạn trích, Nguyễn Tuân có cách nhìn mang tính phát hiện về người lao động Việt Nam. Ông đò tiêu biểu là người anh hùng, cũng là nghệ sĩ trong môi trường làm việc và trong công việc của mình khi dám đương đầu với thử thách và đạt tới trình độ điêu luyện trong công việc. Nhà văn đã phát hiện ra “chất vàng mười đã qua thử lửa” của ông đò bằng phong cách nghệ thuật tài hoa, uyên bác với thể tuỳ bút vừa giàu tính hiện thực, vừa tràn ngập cái tôi phóng túng đầy cảm hứng, say mê…
- Qua cách nhìn nhân vật ông đò, nhà văn bày tỏ tình cảm yêu mến, trân trọng, tự hàovề con người lao độngViệt Nam. Nếu trước đây, ông thường khắc họa người anh hùng trong chiến đấu, người nghệ sĩ trong nghệ thuật và thuộc về quá khứ “vang bóng một thời” thì đến tác phẩm này, ông tìm thấy anh hùng và nghệ sĩ ngay trong con người lao động thường ngày, trong công việc bình thường và trong nghề nghiệp cũng bình thường. Nguyễn Tuân còn khẳng định với chúng ta rằng chủ nghĩa anh hùng cách mạng đâu phải chỉ dành riêng cho cuộc chiến đấu chống ngoại xâm mà còn thể hiện sâu sắc trong việc xây dựng đất nước và chinh phục thiên nhiên.  
d. Chính tả, ngữ pháp
Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. 
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.