Phân tích đề:
- Các loại mạch trong hệ mạch và sự khác nhau về cấu tạo và chức năng.
- Sự khác nhau về cấu tạo đó đem lại thuận lợi gì cho việc thực hiện chức năng của chúng?
Lời giải:
|
Các loại mạch máu |
Động mạch |
Tĩnh mạch |
Mao mạch |
|
Cấu tạo |
Gồm 3 lớp theo thứ tự từ trong ra ngoài gồm: lớp tế bào biểu mô dẹt, lớp cơ và sợi đàn hồi, lớp mô liên kết. |
Gồm 3 lớp theo thứ tự từ trong ra ngoài gồm: lớp tế bào biểu mô dẹt, lớp cơ và sợi đàn hồi, lớp mô liên kết. |
Chỉ có 1 lớp tế bào biểu mô dẹt, trên có các lỗ nhỏ cho phép các chất đi qua. |
|
Chức năng |
Đưa máu từ tim đến các cơ quan. |
Đưa máu từ các cơ quan về tim. |
Thực hiện trao đổi chất giữa máu và tế bào cơ thể. |
Cấu tạo khác nhau giữa các loại mạch đảm bảo cho chúng thực hiện hiệu quả chức năng của mình. Cụ thể:
- Động mạch và tĩnh mạch có cấu tạo từ 3 lớp: lớp tế bào biểu mô dẹt, lớp cơ và sợi đàn hồi cùng lớp mô liên kết nên có thành mạch dai, khoẻ, có tính đàn hồi, tránh cho mạch khỏi bị vỡ trong điều kiện thường xuyên chứa một lượng máu lớn, lưu thông với vận tốc khá cao ở hai loại mạch này. Các tĩnh mạch chân có van, ngăn máu chảy theo chiều trọng lực, mà chỉ đi theo một chiều từ chân về tim.
- Mao mạch được cấu tạo từ 1 lớp tế bào biểu mô dẹt, trên có các lỗ nhỏ cho phép các chất đi qua. Đặc điểm này giúp cho O2 và các chất dinh dưỡng trong máu dễ dàng khuếch tán hoặc di chuyển qua các lỗ nhỏ trên thành mao mạch ra ngoài dịch mô và đi vào các tế bào; ngược lại, CO2 và các chất thải từ tế bào thải vào dịch mô cũng dễ dàng đi qua thành mao mạch, hoà vào dòng máu trong mao mạch, tới tĩnh mạch và trở về tim.