Nghiên cứu sự thay đổi thành phần kiểu gen của quần thể

Nghiên cứu sự thay đổi thành phần kiểu gen của quần thể sau 5 thế hệ liên tiếp thu được kết quả như sau:

Thế hệ

AA

Aa

aa

F1

0,64

0,32

0,04

F2

0,64

0,32

0,04

F3

0,24

0,52

0,24

F4

0,16

0,48

0,36

F5

0,09

0,42

0,49

Quần thể đang chịu tác động bởi các nhân tố tiến hóa nào sau đây?     
A. Các yếu tố ngẫu nhiên và chọn lọc tự nhiên.

B. Chọn lọc tự nhiên và giao phối không ngẫu nhiên.

C. Đột biến và các yếu tố ngẫu nhiên.
D. Các yếu tố ngẫu nhiên và giao phối không ngẫu nhiên.

Trả lời

Phương pháp:

Bước 1: Tính tần số alen qua các thế hệ.

Quần thể có thành phần kiểu gen : xAA:yAa:zaa

Tần số alen pA=x+y2qa=1pA

Bước 2: So sánh tần số alen các thế hệ

+ Nếu thay đổi theo 1 hướng → Chọn lọc tự nhiên

+ Nếu thay đổi đột ngột → Các yếu tố ngẫu nhiên

+ Nếu không thay đổi → giao phối.

Xét thành phần kiểu gen của các thế hệ có cân bằng hay chưa.

Quần thể có thành phần kiểu gen : xAA:yAa:zaa

Quần thể cân bằng di truyền thoả mãn công thức: y2=x.z

(Biến đổi từ công thức: p2AA+2pqAa +q2aa =1).

Cách giải:

Thế hệ

AA

Aa

aa

Tần số alen

Cân bằng di truyền

F1

0,64

0,32

0,04

A=0,8; a=0,2

ý

F2

0,64

0,32

0,04

A=0,8; a=0,2

ý

F3

0,24

0,52

0,24

A=0,5; a=0,5

o

F4

0,16

0,48

0,36

A=0,4; a=0,6

ý

F5

0,09

0,42

0,49

A=0,3; a=0,7

ý

Ta thấy ở F1, F2 tần số alen không đổi, quần thể đạt cân bằng di truyền. F4; F5 cũng cân bằng di truyền → giao phối ngẫu nhiên.

Tần số alen trội từ F2 → F5 giảm → Chọn lọc tự nhiên.

Thay đổi cấu trúc di truyền ở F3 có thể do các yếu tố ngẫu nhiên.

Chọn A.