Khi cho dung dịch H3PO4 tác dụng với dung dịch NaOH tạo được dung dịch M.

a) Hỏi M có thể chứa những muối nào?

b) Phản ứng nào có thể xảy ra khi thêm KOH vào dung dịch M?

c) Phản ứng nào có thể xảy ra khi thêm H3PO4 (hoặc P2O5) vào dung dịch M?

Viết phương trình hoá học (PTHH) của các phản ứng.

a) Tuỳ theo tỉ lệ giữa NaOH và H3PO4 sẽ tạo được:

NaOH + H3PO4 → NaH2PO4 + H2O

2NaOH + H3PO4 → Na2HPO4 + 2H2O

3NaOH + H3PO4 → Na3PO4 + 3H2O

$\frac{n_{NaOH}}{n_{H_{3}P{O}_4}}=T$

T = 1 thì M chứa muối NaH2PO4

T = 2 thì M chứa muối Na2HPO4

T = 3 thì M chứa muối Na3PO4

T < 1 thì M chứa NaH2PO4 và H3PO4 dư

1 < T < 2 thì M chứa 2 muối: NaH2PO4 và Na2HPO4

2 < T < 3 thì M chứa 2 muối: Na2HPO4 và Na3PO4

T > 3 thì M chứa Na3PO4 và NaOH dư.

b) Dựa vào ý a ta thấy M có thể là NaH2PO4; Na2HPO4; Na3PO4

Hoặc là các hỗn hợp: NaH2PO4 và H3PO4 dư; NaH2PO4 và Na2HPO4; Na2HPO4 và Na3PO4; Na3PO4 và NaOH dư.

Khi cho KOH vào M có thể có các phản ứng:

2NaH2PO4 + 3KOH → Na2HPO4 + K3PO4 + 3H2O

Na2HPO4 + KOH → Na3PO4 + K3PO4 + H2O

3NaH2PO4 + 6KOH → Na3PO4 + 2K3PO4 + 6H2O

KOH + H3PO4 → KH2PO4 + H2O

2KOH + H3PO4 → K2HPO4 + 2H2O

3KOH + H3PO4 → K3PO4 + 3H2O

c) Khi thêm H3PO4 (hoặc P2O5) vào dung dịch M có thể xảy ra phản ứng:

2Na3PO4 + H3PO4 → 3Na2HPO4

Na2HPO4 + H3PO4 → 2NaH2PO4

KOH + H3PO4 → KH2PO4 + H2O

2KOH + H3PO4 → K2HPO4 + 2H2O

3KOH + H3PO4 → K3PO4 + 3H2O