Cho hai cây thuần chủng thân cao, hoa đỏ và thân thấp, hoa trắng giao phấn thu được F₁. Các cây F₁ tiếp tục tự thụ phấn thu được F₂. Biết thân cao, hoa đỏ là tính trạng trội so với thân thấp, hoa trắng. Hỏi:

a. Kiểu hình thân thấp, hoa trắng ở F₂ chiếm tỉ lệ bao nhiêu?

b. Hãy xác định các biến dị tổ hợp ở F₂?

c. Làm thế nào để xác định được kiểu gen của các cây thân cao, hoa đỏ ở F₂?

Hướng dẫn giải:

a. Thân cao, hoa đỏ là tính trạng trội so với thân thấp, hoa trắng → Quy ước: A – thân cao >> a – thân thấp; B – hoa đỏ >> b – hoa trắng.

P: hai cây thuần chủng thân cao, hoa đỏ và thân thấp, hoa trắng giao phấn → Kiểu gen của P là: AABB × aabb → F₁ dị hợp 2 cặp gen AaBb.

F₁ tự thụ phấn: AaBb × AaBb → Kiểu hình thân thấp, hoa trắng (aabb) ở F₂ chiếm tỉ lệ là: \[\frac{1}{4}{\rm{aa}} \times \frac{1}{4}{\rm{bb = }}\frac{1}{{16}}.\]

b. F₁ tự thụ phấn: AaBb × AaBb → F₂: 9 thân cao, hoa đỏ : 3 thân cao, hoa trắng : 3 thân thấp, hoa đỏ : 1 thân thấp, hoa trắng. Vậy các biến dị tổ hợp ở F₂: thân cao, hoa trắng và thân thấp, hoa đỏ.

c. Để xác định được kiểu gen của các cây thân cao, hoa đỏ ở F₂, cần cho các cây thân cao, hoa đỏ ở F₂ đem lai phân tích. Sau đó, dựa vào tỉ lệ kiểu hình đời con để xác định kiểu gen của cây thân cao, hoa đỏ.

- AABB × aabb → 100% cao, đỏ.

- AaBB × aabb → 1 cao, đỏ : 1 thấp, đỏ.

- AABb × aabb → 1cao, đỏ : 1 cao, trắng.

- AaBb × aabb → 1 cao, đỏ : 1 cao, trắng : 1 thấp, đỏ : 1 thấp, trắng.