Đọc văn bản
Chiều biên giới
(Lò Ngân Sủng)
Chiều biên giới em ơi
Có nơi nào xanh hơn
Như tiếng chim hót gọi
Như chồi non cỏ biếc
Như rừng cây của lá
Như tình yêu đôi ta.
Chiều biên giới em ơi
Có nơi nào cao hơn
Như đầu sông đầu suối
Như đầu mây đầu gió
Như quê ta ngọn núi
Như đất trời biên cương.
Chiều biên giới em ơi
Có nơi nào đẹp hơn
Khi mùa hoa đào nở
Khi mùa sở ra cây
Lúa lượn bậc thang mây
Mùi toả ngát hương bay.
Chiều biên giới em ơi
Rừng chăng dây điện sáng
Ta nghe tiếng máy gọi
Như nghe tiếng cuộc đời
Lòng ta thầm mê say
Trên nông trường lộng gió
Rộng như trời mênh mông.
Chiều biên giới em ơi
Đôi ta cùng chiến hào
Gần nhau thêm bền chí
Tình yêu là vũ khí
Giữ đất trời quê hương.
Chiều biên giới em ơi
Nghe con sông chảy xiết
Nghe con suối thác đổ
Hồn ta như ngọn gió
Thổi giữa trời quê hương
Hoàng Liên Sơn, 1980
Tác giả – tác phẩm: Chiều biên giới
Tác giả văn bản Chiều biên giới
– Nhà thơ Lò Ngân Sủn là người dân tộc Dáy, sinh ngày 26/4/1945 tại xã Bản Qua, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai.
– Ông Nguyên là Tổng thư ký Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam, Nguyên Ủy viên Ban chấp hành Hội nhà văn Việt Nam, Nguyên Ủy viên Đoàn chủ tịch Liên hiệp các Hội văn học Nghệ thuật Việt Nam, Nguyên Chủ tịch Hội Văn nghệ Lào Cai.
– Các giải thưởng: Những người con của núi, Tập thơ, giải B – Hội Nhà văn, 1992; Đám cưới Tập thơ, giải A – UBTQ Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, 1995 và nhiều giải thưởng khác.
– Sinh thời, ông đã cho ra đời 17 tập thơ, con số lớn đối với một nhà thơ Việt Nam. Năm 2012, tuyển tập “Tập thơ Lò Ngân Sủn” do chị Lò Thị Thương biên soạn được xuất bản, với sự ủng hộ của Hội Nhà văn Việt Nam.
Tác phẩm Chiều biên giới
1. Thể loại
Chiều biên giới thuộc thể thơ 5 chữ.
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
Bài thơ “Chiều biên giới em ơi” được nhà thơ Lò Ngân Sủn sáng tác vào năm 1980. Có nhà bình luận văn học đã cho rằng bài thơ này là bản tuyên ngôn bằng thơ của nhà thơ Lò Ngân Sủn, một người đàn ông dân tộc Dáy về một vùng biên giới mà ở đó, mỗi tấc đất đã thấm máu bao thế hệ cha anh hy sinh để bảo vệ, góp phần viết nên lịch sử giữ nước hào hùng của dân tộc.
Bài thơ “Chiều biên giới em ơi!” đăng trên báo Nhân Dân năm 1980, nhạc sĩ Trần Chung đọc thấy hay quá nên ngay lập tức phổ nhạc. Với giai điệu mượt mà, bay bổng nhưng lại rất hào sảng, lời bài hát hay, ngay lập tức đã được công chúng đón nhận và bài ca này đã trở thành một trong những bài hát “đi cùng năm tháng” của dân tộc
3. Phương thức biểu đạt
Văn bản Chiều biên giới có phương thức biểu đạt là biểu cảm
4. Bố cục bài Chiều biên giới
Chiều biên giới có bố cục gồm 2 phần:
+ Phần 1: Ba khổ thơ đầu: Khung cảnh chiều biên giới bao la, đầy sức sống.
+ Phần 2: Đoạn còn lại: Cảm nhận của tác giả về vùng đất đang đổi thay từng ngày trên con đường ấm no và hạnh phúc.
5. Giá trị nội dung
Bài thơ được vang lên trong giai điệu da diết như muốn hiến dâng trọn vẹn cho từng cái cây, từng hòn đá, từng khúc suối, từng con dốc, từng mái nhà, từng tiếng gà gáy, từng ngọn khói… trên dọc dài biên giới nước nhà của tác giả. Những điều thiêng nhất thuộc về quê hương của một con người lại là những điều giản dị nhất. Tổ quốc luôn luôn là một danh từ vĩ đại – vậy nhưng Tổ quốc lại được tạo nên bởi chính những điều giản dị. Tổ quốc của nhà thơ Lò Ngân Sủn là mùa hoa đào nở, mùa cây sở, là ruộng bậc thang… nếu không yêu thương chúng, nhà thơ sẽ không bao giờ viết được những câu thơ với cảm xúc như thế.
6. Giá trị nghệ thuật
+ Thể loại truyện đồng thoại với lối nhân cách hóa con vật thành công.
+ Sử dụng nhiều trường từ vựng đối lập, biện pháp so sánh,… cùng lối hành văn sinh động, hấp dẫn.
