Tác dụng tuyệt vời của hạt dẻ đối với sức khỏe
Nguồn gốc, đặc điểm và các loại hạt dẻ
Hạt dẻ là một loại hạt của cây hạt dẻ, đây là loài thực vật thuộc loại thân gỗ, có tuổi thọ sống lâu năm và có nguồn gốc từ những nước ở khu vực châu Âu, bán đảo châu Á (nay là lãnh thổ của đất nước Thổ Nhĩ Kỳ). Ngày nay, hạt dẻ được yêu thích sử dụng rộng rãi khắp thế giới, vì vậy nên người ta trồng cây hạt dẻ trên rất nhiều nơi ở khu vực châu Á và đặc biệt là lãnh thổ châu Âu.
Đặc điểm của hạt dẻ
Trong khoa học, hạt dẻ được gọi là Castanea Mollissima, ngoài ra người ta còn biết đến hạt dẻ với cái tên Sơn Hạch Đào. Đây là một loài cây thuộc họ Sồi dẻ (Fagaceae).
Hạt dẻ được bao bọc bởi lớp vỏ của quả đầy gai ở bên ngoài. Vào khoảng tháng 8 -10 mỗi năm, quả chứa hạt dẻ sẽ vào mùa chín, khi ấy, quả sẽ chuyển sang màu nâu đen và tự rụng xuống đất. Mỗi quả hạt dẻ thường chứ 1-2 hạt, có quả còn chứa đến tận 4 hạt dẻ bên trong.
Khả năng chịu rét và chịu nhiệt của cây hạt dẻ rất tốt. Cây hạt dẻ có rất nhiều giá trị kinh tế bởi không chỉ mang lại sản lượng hạt dẻ đều đặn kéo dài trong suốt 60 năm, cây còn được trồng nhằm mục đích lấy gỗ nhờ chất lượng của gỗ cây hạt dẻ rất tốt, khá chắc chắn và bền cứng.
Cây hạt dẻ thuộc họ Sồi dẻ
Các loại hạt dẻ thông dụng ở Việt Nam
Dưới đây là một số loại hạt dẻ phổ biến ở thị trường Việt Nam do Bách hóa XANH tổng hợp và cung cấp.
Hạt dẻ Sapa: Loại hạt dẻ này có hương vị rất bùi, béo và có chút hơi ngọt. Hạt dẻ Sapa có hình dạng không thống nhất nhưng các cạnh góc đồng đều. Lớp vỏ hạt bóng, có màu nâu sẫm, trên đỉnh vỏ có thể có một lớp lông tơ màu trắng nhạt. Kích thước hạt to hơn khoảng 4 lần so với loại hạt dẻ rừng. Ngoài ra, khi tách hạt, bạn sẽ thấy lớp vỏ mỏng lụa màu vàng chanh phủ lên toàn bộ hạt dẻ.
Hạt dẻ Sapa
Hạt dẻ Thái Lan: Đây là loại hạt dẻ có hương vị rất thơm ngon, giá thành lại phải chăng nên rất được ưa chuộng và có mặt ở nhiều quán xá lệ đường ngày nay. Hạt có lớp vỏ cứng màu nâu, thưởng chỉ có một hạt to, hình dạng hạt tròn và cân xứng mọi góc độ, trông khá dễ nhận biết.
Hạt dẻ Thái Lan
Hạt dẻ Nhật: Hương vị của hạt dẻ Nhật thơm ngon và rất hấp dẫn. Các loại hạt dẻ nhật thường thấy trên thị trường đều được chế biến sẵn và đóng gói trong bao bì. Hạt có hình cầu hơi méo và không đều, lớp vỏ của hạt dày, màu nâu đất, bên trong hạt màu vàng sáng. Hương vị cũng thơm ngon và hấp dẫn. Hầu hết, hạt dẻ Nhật được chế biến sẵn và đóng gói trong bao bì.
Hạt dẻ Nhật
Hạt dẻ rừng: Nhân của hạt dẻ rừng có màu vàng chanh, khi ăn sẽ cảm nhận ngay được vị ngọt, bùi, thơm và béo ngậy của hạt. Vỏ hạt mỏng, hơi bóng, màu nâu sẫm và rất dễ bóc, nhìn kỹ chút nữa sẽ thấy có lớp lông tơ màu trắng nhạt. Bên ngoài quả hạt dẻ được bao quanh bởi nhiều gai rất sắc nhọn. Hình dáng bên ngoài của hạt dẻ rừng khá giống với quả chôm chôm rừng.
Hạt dẻ rừng
Hạt dẻ Trung: Hương thơm của hạt dẻ Trung không có gì quá khác biệt hay nổi bật hơn so với hạt dẻ Sapa. Hạt dẻ khá to và tròn, vỏ hạt hơi mỏng và có màu nâu bóng, thoạt nhìn sẽ thấy hạt dẻ Trung khá giống với hạt dẻ Cao Bằng và hạt dẻ Sapa.
Hạt dẻ Trung
Hạt dẻ ngựa: Loài cây hạt dẻ này có giá trị dinh dưỡng và giá trị sử dụng rất cao bởi hầu hết các bộ phận của cây đều có thể khai thác từ hạt, hoa và vỏ cây. Tất cả đều có thể sử dụng như một loại thảo dược nhằm điều trị bệnh trĩ và các bệnh liên quan đến mạch máu một cách hiệu quả. Hạt dẻ ngựa không nằm trong lớp vỏ phủ đầy gai như các loại hạt dẻ trên mà được bao phủ bởi lớp vỏ gai nhỏ nhọn.
Hạt dẻ ngựa
Lợi ích tuyệt vời từ hạt dẻ ai cũng nên biết
1. Có đặc tính chống viêm mạnh
- Viêm có thể gây tích tụ chất lỏng dư thừa trong các mô, nguyên nhân làm cho tình trạng viêm bị sưng tấy và có xu hướng giữ nước.
- Chiết xuất từ hạt dẻ ngựa - chất aescin có đặc tính chống viêm mạnh, nên có khả năng cải thiện tình trạng viêm của bệnh suy tĩnh mạch mãn tính, vết thương sau khi bị chấn thương hay sau khi phẫu thuật.
- Việc tiêu thụ chiết xuất từ hạt dẻ ngựa không chỉ có công dụng giảm viêm và tình trạng sưng ở chân và bàn chân (trong kết quả phân tích từ 17 cuộc nghiên cứu), mà khi dùng thuốc bôi có chứa aescin (hợp chất chiết xuất từ hạt dẻ) lên các vết viêm, vết sưng tấy khi bị chân thương do hoạt động thể thao hay sau phẫu thuật, còn mang lại hiệu quả tương tự.
2. Cải thiện tiêu hóa
Hạt dẻ có thể giúp cải thiện tiêu hóa của bạn. Vì chất xơ trong hạt dẻ, giúp điều chỉnh nhu động ruột và hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn lành mạnh trong ruột, giúp bạn cải thiện đường tiêu hóa.
3. Thúc đẩy sức khỏe tim mạch
Hạt dẻ có chất chống ôxy hóa, có thể làm giảm viêm và tăng cường sức khỏe tim mạch của bạn. Ngoài ra, nó cũng chứa magiê và kali có thể giảm các yếu tố liên quan đến bệnh tim mạch.
4. Tăng cường chức năng não bộ
Sự hiện diện của một số vitamin B, bao gồm vitamin B6, riboflavin, thiamine và folate trong hạt dẻ có khả năng giữ cho não của bạn khỏe mạnh và bảo vệ chống lại các rối loạn thoái hóa thần kinh, đồng thời ngăn ngừa các rối loạn thoái hóa thần kinh như bệnh Alzheimer.
5. Hỗ trợ sức khỏe của xương
Hạt dẻ chứa một lượng đáng kể canxi, vitamin K, magiê và đồng, tất cả những chất dinh dưỡng thiết yếu này giúp cải thiện sức khỏe của xương. Hạt dẻ giúp bạn giảm nguy cơ bị loãng xương, giảm tỷ lệ gãy xương.
6. Có thể kiểm soát huyết áp
Vì hạt dẻ có chứa một lượng lớn khoáng chất kali cần thiết, nó giúp thận thải natri dư thừa ra khỏi cơ thể bạn qua nước tiểu, vì quá nhiều natri sẽ gây ra huyết áp cao. Hạt dẻ giúp các mạch máu của bạn thư giãn, điều này giúp làm giảm huyết áp.
7. Tăng cường khả năng miễn dịch
Hạt dẻ cung cấp vitamin C cho có thể khi bạn sử dụng. Vitamin này đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chức năng miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
8. Ngăn ngừa các bệnh mãn tính
Nhờ đặc tính chống viêm và chống ôxy hóa, chất aescin có trong hạt dẻ còn mang lại hiệu quả trong việc phòng bệnh ung thư.
Trong hạt dẻ có hợp chất aescin có tác dụng làm giảm sự phát triển của tế bào khối u một cách đáng kể, nhất là tế bào gây ung thư gan, bạch cầu và đa u tủy. Bên cạnh đó, aescin còn có thể làm chết tế bào ung thư của bệnh ung thư phổi và ung thư tuyến tụy.
9. Cung cấp năng lượng
Nhờ chứa hàm lượng vitamin C cao hơn hẳn so với các loại hạt khác, cùng với lượng tinh bột nhiều, hạt dẻ trở thành thực phẩm cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể. Người tập thể hình đều nên bổ sung hạt dẻ trong thực đơn mỗi ngày.
10. Giảm vô sinh ở nam giới
Tĩnh mạch gần tinh hoàn bị sưng, là một trong những nguyên nhân gây ra việc vô sinh ở nam giới. Người ta phát hiện chiết xuất từ hạt dẻ có hợp chất aescin cải thiện vô sinh vì nó có khả năng làm giảm sưng các tĩnh mạch gần tinh hoàn.
Những lưu ý khi sử dụng hạt dẻ
Mặc dù việc sử dụng chiết xuất hạt dẻ thường được coi là an toàn, nhưng bạn nên biết một số lo ngại về tác dụng phụ của hạt dẻ.
Hạt dẻ chưa qua chế biến có chứa một hợp chất gọi là aesculin, được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Mỹ coi là không an toàn khi ăn. Các dấu hiệu ngộ độc bao gồm trầm cảm, co giật cơ, tê liệt, hôn mê và tử vong. Vì lý do này, tránh ăn hạt dẻ chưa qua chế biến.
Ngoài ra, chiết xuất từ hạt dẻ có thể tương tác với các loại thuốc sau:
- Chất làm loãng máu. Hạt dẻ có thể làm chậm quá trình đông máu và tăng tác dụng của thuốc làm loãng máu như Coumadin.
- Insulin hoặc thuốc uống tiểu đường. Hạt dẻ có thể làm giảm lượng đường trong máu và khiến lượng đường trở nên quá thấp nếu dùng chung với thuốc điều trị tiểu đường.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Hạt dẻ có thể làm giảm sự hấp thu NSAID, là loại thuốc được sử dụng để điều trị viêm.
Ngoài ra, những người bị bệnh thận hoặc gan không nên dùng hạt dẻ vì nó có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh.
Các món ăn từ hạt dẻ
1. Thịt kho hạt dẻ và gà kho hạt dẻ
Nếu là một tín đồ của các món kho, đặc biệt là thịt heo hoặc gà kho thì bạn hãy thử cho vài viên hạt dẻ vào để kho cùng cho tăng thêm hương vị nhé! Thịt sau khi kho sẽ rất dai, mềm kết hợp cùng với vị bùi béo và thơm ngậy của hạt dẻ, lại còn tăng thêm giá trị dinh dưỡng. Món ăn này nhất định sẽ khiến cả gia đình bạn thích thú.
Gà kho hạt dẻ
2. Trà sữa hạt dẻ
Trà sữa hạt dẻ là một gợi ý mới tuyệt vời cho bữa ăn xế của cả gia đình. Vị béo ngọt vốn có của trà sữa hòa quyện cùng sự ngậy, bùi của hạt dẻ nhất định sẽ khiến cho ly trà sữa nhà làm đặc biệt hơn bao giờ hết.
Trà sữa hạt dẻ
3. Hạt dẻ rang
Thay vì rang hạt dẻ theo phong cách truyền thống, bạn hãy thử đổi mới một chút bằng cách mang hạt dẻ đi rang cùng với bơ hoặc mật ong để tăng phần hương vị béo ngọt. Lúc này, vị béo của bơ cùng sự ngọt dịu của mật ong kết hợp cùng độ bùi béo của hạt dẻ. Tất cả sẽ tạo cảm giác thơm ngon ngay từ giây phút thưởng thức đầu tiên.
Hạt dẻ rang
Với những lợi ích tuyệt vời của hạt dẻ mà không phải thực phẩm nào cũng có được qua bài viết trên. Bạn hãy tích cực bổ sung chúng chúng vào thực đơn hàng ngày của bạn để duy trì một sức khỏe ổn định nhé! Tìm hiểu về hạt điều, giá trị dinh dưỡng, công dụng của hạt điều nữa nhé!