TOP 3 bài văn Phân tích một đoạn thơ trong Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc (2024) HAY NHẤT

Bài viết dưới đây giới thiệu tới bạn đọc bài viết Phân tích một đoạn thơ trong Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc lớp 11 gồm 10 bài văn mẫu hay nhất, chọn lọc giúp học sinh viết bài tập làm văn lớp 11 hay hơn.

Phân tích một đoạn thơ trong Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc

Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một đoạn thơ trong văn bản Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc.

Tác giả tác phẩm Lời tiễn dặn

I. Tác giả văn bản Lời tiễn dặn

Tác phẩm của dân tộc Thái là một truyện thơ nổi tiếng trong kho tàng truyện thơ các dân tộc thiểu số.

Lời tiễn dặn - Tác giả tác phẩm (mới 2023) | Ngữ văn lớp 11 Cánh diều

II. Tìm hiểu tác phẩm Lời tiễn dặn

1. Thể loại

Lời tiễn dặn thuộc thể loại truyện thơ 

a. Khái niệm: Truyện thơ là những truyện kể dài bằng thơ, có sự kết hợp giữa hai yếu tố tự sự và trữ tình, phản ánh cuộc sống của người nghèo khổ, khát vọng về tình yêu tự do, hạnh phúc và cộng lí.

b. Đặc điểm

- Chủ đề:

+ Khát vọng tự do yêu thương và hạnh phúc lứa đôi.

+ Các chàng trai, cô gái nạn nhân đau khổ của chế độ hôn nhân gả bán.

- Cốt truyện:

+ Yêu nhau tha thiết;

+ Tình yêu tan vỡ, đau khổ;

+ Vượt qua, thoát khỏi cảnh ngộ, chết cùng nhau hoặc sống bên nhau hạnh phúc.

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

Trích trong “Tiễn dặn người yêu”.  

3. Phương thức biểu đạt

Văn bản Lời tiễn dặn có phương thức biểu đạt là Tự sự, biểu cảm.

4. Tóm tắt văn bản Lời tiễn dặn

Tiễn dặn người yêu (Xống chụ xon xao) là truyện thơ nổi tiếng của dân tộc Thái, một trong những truyện thơ hay nhất trong kho tàng truyện thơ dân gian Việt Nam. Chàng trai – nhân vật trong tác phẩm - đã kể lại câu chuyện tình yêu và hôn nhân của chính mình. Đó là chuyện đôi trai gái gắn bó với nhau từ thời thơ ấu, lớn lên yêu nhau. Cha mẹ cô gái chê chàng trai nghèo nên quyết định gả cô cho một người giàu có. Cô gái đau khổ nhưng bất lực, còn chàng trai quyết ra đi làm giàu với mong ước trở về chuộc lại người yêu. Thời gian trôi, cô gái vẫn kiên tâm chờ đợi người yêu. Khi người chồng hết hạn ở rể, cô đành phải về nhà chồng. Đúng lúc đó, chàng trai giàu có trở về nhưng đã muộn. Anh đau đớn tiễn người yêu về gia đình chồng với lời căn dặn: cố làm ra vẻ vụng về để nhà chồng chán nản đuổi cô về nhà cha mẹ. Chứng kiến cảnh cô gái bị nhà chồng hắt hủi, đánh đập, chàng trai càng mong ngày hai người được đoàn tụ. Khi cô gái bị gia đình chồng đuổi về thì cảnh ngang trái lại ập đến: cha mẹ bán cô vào nhà quan. Quá thất vọng và đau khổ, cô trở nên vụng dại, ngang ngạnh. Họ đem cô ra chợ bán, “một cuộn lá dong đổi lấy người”. Người đổi được cô lại là chàng trai xưa. Nhưng giờ chàng đã có gia đình, nhà cao cửa rộng, nên không nhận ra cô gái trong thân phận người hầu nhếch nhác, tiều tuỵ là người yêu cũ. Dau đớn, tủi phận, cô đem chiếc đàn môi) là kỉ vật tình yêu ra gảy. Chàng trai nhận ra người yêu, quyết định cưới cô, sống cuộc đời hạnh phúc. Còn người vợ được chàng chia đôi tài sản, tiễn đưa chu đáo về kết duyên với người yêu của cô ngày trước.

Đoạn trích “Lời tiễn dặn” là lời chàng trai căn dặn cô gái khi đưa cô về nhà chồng và khi chứng kiến cảnh cô gái bị đánh đập.

5. Bố cục bài Lời tiễn dặn

Lời tiễn dặn có bố cục gồm 2 phần: 

- Phần 1 (Từ đầu đến …góa bụa về già): Tâm trạng của chàng trai trên đường tiễn dặn.

- Phần 2 (Còn lại): Cử chỉ, hành động, tâm trạng của chàng trai lúc ở nhà chồng cô gái.

6. Giá trị nội dung

- Qua tâm trạng đầy đau khổ, rối bời của chàng trai và cô gái, đoạn trích đã khắc hoạ nổi bật tình yêu tha thiết thuỷ chung và khát vọng tự do yêu đương của các chàng trai, cô gái Thái.

7. Giá trị nghệ thuật

- Kết hợp tự sự và trữ tình.

- Lối diễn đạt mộc mạc, gần gũi với cách nghĩ cách cảm của người Thái, vừa rất chân tình tha thiết.

- Mượn thiên nhiên để biểu lộ tâm trạng.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Lời tiễn dặn

1. Tâm trạng chàng trai khi đưa tiễn người yêu

Lời tiễn dặn - Tác giả tác phẩm (mới 2023) | Ngữ văn lớp 11 Cánh diều

- Tình cảm quyến luyến, tha thiết của một tình yêu sâu sắc người đẹp anh yêu cất bước theo chồng.

- Cảm nhận về nổi đau khổ tuyệt vọng của cô gái:

+ Vừa đi vừa ngoảnh lại/Vừa đi vừa ngóng trông: Chàng trai như thấy cô gái vẫn nuối tiếc, vẫn chờ đợi nuôi hy vọng.

+ Mỗi bước đi của cô gái là nỗi đau, nổi nhớ Chân bước xa lòng càng đau càng nhớ.

+ Cô gái ngoảnh lại, ngóng trông, lòng càng đau càng nhớ. Cô giải bày với cảnh vật thiên nhiên: Em tới rừng ớt ngắt lá ới ngồi chờ/ Em tới rừng cà ngắt lá cà ngồi chờ; tới rừng lá ngón ngóng trông.

- Chàng trai đã khẳng định lòng chung thuỷ của mình: Chàng trai mượn hương người yêu lúc này vì suốt đời anh không còn ai yêu thương hơn để lúc chết nhờ có hương của người yêu mà cháy đượm.

- Chàng trai động viên an ủi cô gái Con nhỏ hãy đưa anh ẵm/ Bé xinh hãy đưa anh bồng/ Cho anh bế con dòng đừng ngượng./ Nựng con rồng, con phượng đừng buồn.

+ Con nhỏ, bé xinh, con rồng, con phượng là chỉ con của cô gái với người chồng được anh yêu quý.

→ Câu thơ còn có ý nghĩa đề cao dòng giống của đứa trẻ để làm vừa lòng mẹ nó. Động viên an ủi đấy mà vẫn còn cái gì đó rưng rưng.

- Chàng trai ước hẹn chờ đợi cô gái trong mọi thời gian, mọi tình huống: Đôi ta yêu nhau, đợi đến tháng năm lau nở/ Đợi mùa nước đỏ cá về/Đợi chim tăng ló hót gọi hè/Không lấy đuợc nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông/Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi goá bụa về già".

→ Lời tiễn dặn thấm sâu tình nghĩa cũng là lời ước hẹn chờ đợi nhau.

⇒ Qua đoạn thơ ta thấy được nỗi đau khổ của của đôi bạn tình và tình yêu mãnh liệt của chàng trai dành cho cô gái. Đồng thời đó cũng là sự chờ đợi, bám víu trong vô vọng, trạng thái bồn chồn, dùng dằng, tủi hổ của cô gái khi bị ép duyên.

2. Tâm trạng, cử chỉ của chàng trai khi ở nhà chồng cô gái

- An ủi, vỗ về khi cô gái bị nhà chồng đánh đập, hắt hủi:

+ Làm thuốc cho cô gái uống;

+ Giúp cô làm việc.

→ Sự quan tâm, chăm sóc ân cần của chàng trai đã trở thành chỗ dựa tinh thần vững chắc cho cô gái.

- Điệp từ chết và những hình ảnh thiên nhiên chỉ sự hóa thân gắn bó khăng khít giữa hai nhân vật trữ tình, khẳng định tình yêu mãnh liệt, thủy chung son sắt của họ.

- Các hình ảnh so sánh tương đồng (tình đôi ta – tình Lú Ủa; Lòng ta thương nhau – bền chắc như vàng, đá) và các điệp ngữ (yêu nhau, yêu trọn) thể hiện khát vọng, ý chí đoàn tụ không gì lay chuyển được.

Một số bài văn mẫu: Phân tích một đoạn thơ trong Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc

Phân tích một đoạn thơ trong Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc (mẫu 1)

TOP 10 mẫu Phân tích một đoạn thơ trong Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc (2023) SIÊU HAY (ảnh 1)

Truyện thơ “Lời tiễn dặn” là câu chuyện cảm động về tình yêu son sắt, mặn nồng của đôi lứa. Nổi bật trong tác phẩm là lời thề tình yêu giàu hình ảnh của chàng trai dành cho cô gái:

"Đôi ta yêu nhau, đợi tới tháng Năm lau nở,

Đợi mùa nước đỏ cá về

Đợi chim tăng ló hót gọi hè

Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông

Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi goá bụa về già"

Mối tình của đôi lứa yêu nhau đã vượt qua cả giới hạn của không gian và thời gian. Đứng trước cảnh biệt li, chàg trai càng khẳng định tình cảm vũng bền của mình dù có phải chờ đợi. Tình yêu ta nối dài từ “tháng Năm lau nở” đến “mùa nước đỏ cá về” rồi mùa hè “chim tăng ló hót”. Sự đối lập giữa các cột mốc thời gian “mùa hạ” - “mùa đông”, “thời trẻ” - “góa bụa về già” cùng điệp cấu trúc “Không lấy được nhau…. ta lấy nhau…” đã thể hiện sự quyết tâm đến cùng, tìm mọi cách để được ở bên người anh yêu. Điệp từ “Đợi” được lặp lại ba lần trong đoạn thơ tựa như nỗi nhớ và tình yêu cứ ngân lên không dứt. Bằng các hình ảnh thiên nhiên phong phú và biện pháp điệp từ, điệp cấu trúc tác giả dân gian đã diễn tả một tình yêu cháy bỏng và cao cả vô cùng. Đây xứng đáng là một trong những đoạn thơ hay nhất viết về tình yêu trong văn học Việt Nam.

Phân tích một đoạn thơ trong Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc (mẫu 2)

“Đôi ta yêu nhau, đợi tới tháng Năm lau nở,

Đợi mùa nước đỏ cá về, Đợi mùa chim tăng ló gọi hè.

Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông,

Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi góa bụa về già".

Đây cũng như là ý chính chủ đạo bao bọc của bài thơ, ý thơ hay dạt dào cảm xúc. Có Thời gian cụ thể, bằng cả sự chân thành, tứ thơ bay bổng, lay động mà chân thật, gắn với hai mùa đầu và cuối trong một năm cũng tương tự như là đời người, dù không thể trọn vẹn tình yêu nơi tuổi thanh xuân trẻ trung, nồng nhiệt kia, nhưng tình yêu thì sẽ chẳng bao giờ là muộn để tiếp nối lại, để tạo nên gia đình hạnh phúc của hai người, dù có khi đến tàn phai theo năm tháng họ đều đã về già nhưng sự chờ đợi nhau dù bao nhiêu lâu” tháng năm lau nở”, “nước đỏ cá về”, “chim tăng ló gọi hè”, tình yêu trong sáng ấy không bao giờ bị dập tắt như chính lời thề nguyền ngày nào.

Phân tích một đoạn thơ trong Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc (mẫu 3)

Đoạn thơ để lại ấn tượng sâu sắc trong em là:

“Chết ba năm hình còn treo đó;

Chết thành sông, vực nước uống mát lòng

Chết thành đất, mọc dây trầu xanh thắm,

Chết thành bèo, ta trôi nổi ao chung,

Chết thành muôi, ta múc xuống cùng bát,

Chết thành hồn, chung một mái, song song.”

Với việc sử dụng điệp cấu trúc “Chết…” làm nổi bật lời thề nguyền của chàng trai đã lên đến tận cùng, Chàng trai khẳng định dù biến thành bất cứ hình dạng, dáng vẻ nào, hai người vẫn sẽ ở bên nhau, vai kề vai sánh đôi. Cái chết tưởng chừng như hết nhưng khi đặt trong hoàn cảnh này, nó như trở thành một sự giải thoát cho cả hai, sẽ đưa họ đến bên nhau mà không ai có thể ngăn cách. Cách nói đầy hình ảnh này nhằm nhấn mạnh tình yêu mà chàng trai dành cho cô gái, nó dường như đã vượt ra khỏi ranh giới giữa sự sống và cái chết, tìm kiếm hy vọng trong sự tận cùng, chỉ vì muốn được ở bên nhau dù trong bất cứ thân phận nào. Tình cảm ấy thật mãnh liệt, nồng cháy, một tình yêu bất diệt trước mọi hoàn cảnh khiến người đọc không khỏi xúc động, cảm thông cho hoàn cảnh của chàng trai.

Phân tích một đoạn thơ trong Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc (mẫu 4)

Truyện thơ “Lời tiễn dặn” là câu chuyện cảm động về tình yêu son sắt, mặn nồng của đôi lứa. Nổi bật trong tác phẩm là lời thề tình yêu giàu hình ảnh của chàng trai dành cho cô gái:

“Đôi ta yêu nhau, đợi tới tháng Năm lau nở,

Đợi mùa nước đỏ cá về

Đợi chim tăng ló hót gọi hè

Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông

Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi goá bụa về già”

Mối tình của đôi lứa yêu nhau đã vượt qua cả giới hạn của không gian và thời gian. Đứng trước cảnh biệt li, chàg trai càng khẳng định tình cảm vũng bền của mình dù có phải chờ đợi. Tình yêu ta nối dài từ “tháng Năm lau nở” đến “mùa nước đỏ cá về” rồi mùa hè “chim tăng ló hót”. Sự đối lập giữa các cột mốc thời gian “mùa hạ” - “mùa đông”, “thời trẻ” - “góa bụa về già” cùng điệp cấu trúc “Không lấy được nhau…. ta lấy nhau…” đã thể hiện sự quyết tâm đến cùng, tìm mọi cách để được ở bên người anh yêu. Điệp từ “Đợi” được lặp lại ba lần trong đoạn thơ tựa như nỗi nhớ và tình yêu cứ ngân lên không dứt. Bằng các hình ảnh thiên nhiên phong phú và biện pháp điệp từ, điệp cấu trúc tác giả dân gian đã diễn tả một tình yêu cháy bỏng và cao cả vô cùng. Đây xứng đáng là một trong những đoạn thơ hay nhất viết về tình yêu trong văn học Việt Nam.

Phân tích một đoạn thơ trong Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc (mẫu 5)

Tiễn dặn người yêu là một trong những truyện thơ tiêu biểu và đặc sắc trong kho tàng văn học dân gian các dân tộc thiểu số, được bổ sung qua nhiều thế hệ người Thái. Người Thái coi đây là cuốn sách quý nhất trong mọi cuốn sách quý vì nó thể hiện rõ nét cuộc sống và tâm hồn Thái. Mở đầu đoạn trích, chàng trai đã âu yếm gọi cô gái là “người đẹp anh yêu”, “anh yêu em”. Cách xưng hô, cách gọi đậm chất trữ tình, đặc trưng cho lời ăn tiếng nói của đồng bào Thái và mang sắc thái trữ tình sâu sắc. Vẻ đẹp của người con gái Thái được miêu tả bàng một nét phác hoạ chính xác hết sức tài tình : “Xin hãy cho anh kề vóc mảnh” bởi ai đã từng tiếp xúc với người phụ nữ Thái hẳn sẽ ấn tượng với dáng vóc mảnh mai có phần kiêu sa của họ. Truyện thơ khác với các thể loại tự sự văn xuôi ở ưu thế tả người, tả cảnh, tả tình, ơ phần khác của truyện thơ này có một số dòng miêu tả vẻ đẹp của người con gái : “Ngón tay thon lá hành – Đuôi mắt dài như mắt lá trầu xanh”.Chính đoạn thơ này đã trở thành điểm nhấn và là cảm hứng tạo nên đầu đề của truyện thơ Tiễn dặn người yêu. Vì chỉ ở thời điểm này, tình yêu mới bộc lộ được hết sắc độ của nó, với yêu thương, đớn đau, tuyệt vọng và quyết tâm không gì lay chuyển.

Phân tích một đoạn thơ trong Lời tiễn dặn đã để lại cho bạn những ấn tượng thực sự sâu sắc (mẫu 6)

Anh tới nơi, em bẻ lá xanh em ngồi;

Được nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay lại,

Được dặn đôi lời, anh yêu em mới chịu quay đi.

Lúc tiễn đưa này, anh – người đàn ông dân tộc Thái ấy, cử chỉ thân mật, tình cảm tuyệt vời, trước người con gái mình yêu, hoàn cảnh éo le hiện tại, anh cũng như chị, cũng muốn níu kéo thời gian giây phút ngắn ngủi được ở bên chị, Anh đòi hỏi với mong muốn tha thiết phải được dặn chị đôi lời mới chịu quay gót, phải dặn dù chẳng được nói chuyện nhiều như lúc xưa kia nhưng vì anh luôn cảm thấy chi hiểu mình, tin tưởng nhau tuyệt đối như ngày nào nên dù có dặn đôi câu cũng đã yên lòng quay gót đi. Ngôn ngữ xưng hô trong dân ca Thái và trong tiễn dặn người yêu sao mà ngọt ngào, mở đầu đoạn trích Anh gọi chị là “người đẹp anh yêu”, đến lúc gặp được chị là một câu tự xưng “anh yêu của em” khẳng định tình yêu trong Anh vẫn nồng nàn, thắm thiết.

Xem thêm các bài văn mẫu Ngữ Văn 11 - Kết nối tri thức hay khác:

Nghị luận: Lớp trẻ với vấn đề hiến máu nhân đạo

Trình bày ý kiến đánh giá, bình luận: Quan niệm về du học thế nào cho đúng?

Trình bày điều bạn thấy tâm đắc nhất ở bài thơ Dương phụ hành

Tìm đọc thêm một bài thơ trữ tình chứa đựng câu chuyện ẩn dụ về tình yêu gần gũi với Thuyền và biển

Xã hội hiện đại đang đặt ra trước mỗi chúng ta nhiều thử thách mới

Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!