Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông
Ngữ văn lớp 11 - Kết nối tri thức
I. Tổng hợp các bài tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông
Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông - Mẫu 1
Bài bút ký kể về một dòng sông duy nhất trên đất nước ta hình như được thiên nhiên dành cho thành phố Huế: sông Hương. Con sông cũng có hai tính cách: ngang bướng như "một cô gái Digan hoang dại" mà cũng vô cùng trữ tình, thơ mộng. Cũng theo tác giả, dòng sông ấy không bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng của nghệ sĩ, từ các nghệ sĩ hiện đại cho đến các nghệ sĩ trong dòng văn học thời phong kiến xa xưa. Từ những dẫn chứng cụ thể về cái tuyệt mỹ của cảnh quan sông Hương, sự gắn bó của sông Hương đối với lịch sử và văn hóa dân tộc, tác giả khẳng định: "Dòng sông huyền nhiệm, nơi sinh ra vẻ đẹp của tâm hồn đất nước".
Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông - Mẫu 2
Bài bút kí của Hoàng Phủ Ngọc Tường kể về một dòng sông thơ mộng mà thiên nhiên dành tặng riêng cho xứ huế mộng mơ. Dòng sông Hương hiện lên lúc hoang dại như một cô gái Digan, lúc lại rất trữ tình và thơ mộng. Đó cũng chính là tính cách như một cô gái ngang bướng, mạnh mẽ nhưng không kém phần mềm mại và thơ mộng. Con sông ấy không hề lặp mình trong những cảm hứng của người nghệ sĩ cho dù từ hiện đại hay ngược dòng thời gian về phong kiến xa xưa. Sự minh chứng về những vẻ đẹp của cảnh quan và sự gắn bó của sông Hương với tiến trình lịch sử, văn hóa của dân tộc mà nó xứng đáng là “dòng sông huyền nhiệm, nơi sinh ra vẻ đẹp tâm hồn của đất nước”.
Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông - Mẫu 3
Tác phẩm đã miêu tả cảnh quan thiên nhiên sông Hương, sự gắn bó của con sông với lịch sử và văn hoá của xứ Huế, của đất nước. Qua đó nhà văn bộc lộ niềm tự hào tha thiết, sâu lắng dành cho dòng sông Hương, cho xứ Huế thân yêu và cũng là cho đất nước.
Lúc ở thượng nguồn, sông Hương có vẻ đẹp mãnh liệt và hoang dại, có nhiều ghềnh thác đáy vực bí ẩn. Có thể xem sông Hương như bản trường ca của rừng già.
Lúc về đồng bằng, sông Hương thơ mộng làm say đắm lòng người. Hai bên bờ sông Hương chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên. Dòng sông mềm như tấm lùa uốn cong, cảnh đẹp như bức tranh có đường nét, hình khối trôi đi giũa hai dãy đồi sừng sửng như thành quách, cao đột ngột như VỌNG CẢNH, TAM THAI, LƯU BẢO. Sông hương có vẻ đẹp da màu biến ảo: sớm xanh, trưa vàng, chiều tím.
Lúc qua thành phố Huế, sông Hương trôi đi thực chậm chảy lặng lờ như điệu slow. Sông Hương đã trở thành một người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. Trên sông vọng lại tiếng hát trong một khoang thuyền nào đó. Sông Hương mang vẻ đẹp vừa trữ tình, vừa trầm mặc gắn liền với lịch sử bi tráng của dân tộc mà trên thế giới không có dòng sông nào như thế. Và trước về với biển sông hương lưu luyến tình cảm với thành phố Huế ví như nỗi vấn vương của nàng Kiều với Kim Trọng.
Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông - Mẫu 4
Hoàng Phủ Ngọc Tường viết về sông Hương ở Huế với vẻ đẹp thơ mộng và lãng mạn, còn Nguyễn Tuân viết về dòng sông Tây Bắc với vẻ hung bạo và trữ tình. Tác phẩm có hai nội dung chính, trong đó luận điểm một tiểu miêu tả thủy trình của Hương Giang, từ thượng lưu chảy ra ngoại vi thành phố rồi vào sâu trong lòng Huế. Từng địa điểm và từng dòng chảy sông Hương đều có nét đẹp khác nhau được tác giả miêu tả sinh động và hấp dẫn. Sông Hương ở thượng lưu được ví như “bản trường ca của rừng già” gắn với đại ngàn Trường Sơn, mang một khí thế sống chết và hùng tráng. Ở ngoại vi thành phố, sông Hương “như người đẹp nằm ngủ mơ” giữa cánh đồng Châu Hóa Đầy hoa dại, với vẻ đẹp trầm mặc như ảo lí cổ thi. Đến trong lòng thành phố Huế, sông Hương được tác giả cảm nhận tinh tế là “điệu chậm tình cảm dành riêng cho Huế”,” sông Hương mang vẻ đẹp của một bản anh hùng ca ghi dấu ấn các chiến công oanh liệt của dân tộc. Trong đời thường, nó mang một vẻ đẹp đơn giản, một lòng hướng về dòng chảy chung của đất nước. Còn trong thi ca, sông Hương là nguồn cảm hứng bất tận cho người nghệ sĩ sáng tác những áng văn chương tuyệt vời và độc đáo. “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã vẽ nên vẻ đẹp của dòng sông xứ Huế trên các phương diện về không gian, thời gian, lịch sử và thi ca, tạo nên nét đẹp trữ tình của Hương Giang – “dòng sông huyền nhiệm nơi sinh ra vẻ đẹp tâm hồn của đất nước”. sông Hương mang vẻ đẹp của một bản anh hùng ca ghi dấu ấn các chiến công oanh liệt của dân tộc. Trong đời thường, nó mang một vẻ đẹp đơn giản, một lòng hướng về dòng chảy chung của đất nước. Còn trong thi ca, sông Hương là nguồn cảm hứng bất tận cho người nghệ sĩ sáng tác những áng văn chương tuyệt vời và độc đáo. “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã vẽ nên vẻ đẹp của dòng sông xứ Huế trên các phương diện về không gian, thời gian, lịch sử và thi ca, tạo nên nét đẹp trữ tình của Hương Giang – “dòng sông huyền nhiệm nơi sinh ra vẻ đẹp tâm hồn của đất nước”. sông Hương là nguồn cảm hứng bất tận cho nghệ sĩ sáng tác những áng văn chương tuyệt mỹ và độc tài. “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã vẽ nên vẻ đẹp của dòng sông xứ Huế trên các phương diện về không gian, thời gian, lịch sử và thi ca, tạo nên nét đẹp trữ tình của Hương Giang – “dòng sông huyền nhiệm nơi sinh ra vẻ đẹp tâm hồn của đất nước”. sông Hương là nguồn cảm hứng bất tận cho nghệ sĩ sáng tác những áng văn chương tuyệt mỹ và độc tài. “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã vẽ nên vẻ đẹp của dòng sông xứ Huế trên các phương diện về không gian, thời gian, lịch sử và thi ca, tạo nên nét đẹp trữ tình của Hương Giang – “dòng sông huyền nhiệm nơi sinh ra vẻ đẹp tâm hồn của đất nước”.
Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông - Mẫu 5
Hoàng Phủ Ngọc Tường, bằng cách tài hoa của mình, đã viết về sông Hương ở Huế một cách thơ mộng và lãng mạn, hoàn toàn khác biệt so với phong cách hung bạo và trữ tình của Nguyễn Tuân khi anh ta miêu tả dòng sông Tây Bắc. Tác phẩm của Hoàng Phủ Ngọc Tường về sông Hương bao gồm hai phần quan trọng, trong đó phần đầu tiên đề cập đến cuộc hành trình của dòng sông từ thượng lưu đến ngoại vi thành phố và sâu vào lòng Huế. Mỗi địa điểm, mỗi phần của sông Hương đều được tác giả mô tả tinh tế và hấp dẫn, thể hiện sự đa dạng và quyến rũ của nó.
Ở thượng lưu, sông Hương được mô tả như "bản trường ca của rừng già" liên quan mật thiết với đại ngàn Trường Sơn, mang trong mình một sức sống mạnh mẽ và hùng tráng. Nó được so sánh với "cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại" cũng như "người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở."
Khi nó chảy qua ngoại vi thành phố, sông Hương giống như "người gái đẹp nằm ngủ mơ màng" giữa cánh đồng Châu Hóa, thấp thoáng hoa dại, chờ đợi người tình đến để thức tỉnh và hiện thực hóa vẻ đẹp trầm mặc như triết lí cổ thi. Trong lòng thành phố Huế, tác giả cảm nhận sự tinh tế của sông Hương như "điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế," "người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya," và "người tình dịu dàng và chung thủy."
Bên cạnh việc miêu tả vẻ đẹp của sông, Hoàng Phủ Ngọc Tường cũng viết về sông Hương từ góc độ lịch sử và thi ca. Trong lịch sử, sông Hương trở thành biểu tượng của bản hùng ca ghi dấu những chiến công oanh liệt của dân tộc. Trong cuộc sống hàng ngày, nó thể hiện vẻ đẹp giản dị, niềm tự hào đối với dòng chảy chung của đất nước. Và đối với các nhà thơ và nhà văn, sông Hương trở thành nguồn cảm hứng vô tận, sáng tạo ra những tác phẩm văn chương tuyệt đẹp và độc đáo. Bằng ngòi bút tài hoa trong nghệ thuật miêu tả, tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường đã vẽ nên vẻ đẹp của dòng sông Huế từ nhiều khía cạnh, bao gồm không gian, thời gian, lịch sử và thi ca, tạo nên nét đẹp trữ tình của Hương Giang - "dòng sông huyền nhiệm nơi sinh ra vẻ đẹp tâm hồn của đất nước."
Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông - Mẫu 6
Nếu Nguyễn Tuân viết về dòng sông Tây Bắc với vẻ hung bạo và trữ tình thì Hoàng Phủ Ngọc Tường viết về sông Hương nơi xứ Huế với vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn. Tác phẩm gồm hai nội dung chính trong đó luận điểm một trình bày thủy trình của Hương Giang: được bắt đầu từ thượng lưu chảy đến ngoại vi thành phố rồi vào sâu trong lòng Huế. Mỗi một địa điểm, mỗi một dòng chảy sông Hương lại mang nét đẹp khác nhau được tác giả miêu tả thật sinh động, hấp dẫn. Ở thượng lưu sông Hương được ví như “bản trường ca của rừng già” gắn với đại ngàn Trường Sơn, con sông mang một sức sống mãnh liệt, hùng tráng và là “cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại”, là “người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở”. Sông Hương ở ngoại vi thành phố “như người gái đẹp nằm ngủ mơ màng” giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại, mong đợi người tình đến đánh thức và mang một vẻ đẹp trầm mặc như triết lí cổ thi. Đến với lòng thành phố Huế sông Hương được tác giả cảm nhận tinh tế là “điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế”, “người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya”, “người tình dịu dàng và chung thủy”. Luận điểm thứ hai Hoàng Phủ Ngọc Tường cho viết về dòng sông Hương ở góc độ lịch sử và thi ca. Trong lịch sử sông Hương mang vẻ đẹp của một bản hùng ca ghi dấu các chiến công oanh liệt của dân tộc. Trong đời thường nó mang một vẻ đẹp giản dị, một lòng hướng về dòng chảy chung của đất nước. Còn thi ca, sông Hương là nguồn cảm hứng bất tận cho người nghệ sĩ sáng tác nên những áng văn chương tuyệt mĩ, độc đáo. “Ai đã đặt tên cho dòng sông” với ngòi bút tài hoa trong nghệ thuật miêu tả độc đáo của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã vẽ nên vẻ đẹp của dòng sông xứ Huế trên các phương diện về không gian, thời gian, lịch sử và thi ca làm nên nét đẹp trữ tình của Hương giang-“dòng sông huyền nhiệm nơi sinh ra vẻ đẹp tâm hồn của đất nước”.
Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông - Mẫu 7
Sông Hương dưới ngòi bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã hiện lên với nhiều vẻ đẹp khác nhau gắn với thành phố Huế. Sông Hương vùng thượng lưu mang một vẻ đẹp, sức sống mãnh liệt, bí ẩn, sâu thẳm, hoang dại mà còn dịu dàng, say đắm qua bốn hình ảnh so sánh. Một dòng sông mang trong nó những vẻ huyền bí vẫn còn hoang sơ, vẻ đẹp của thiên nhiên không thể cưỡng nổi. Đoạn tả sông Hương chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố hiện lên với vẻ đẹp lãng mạn. Sông Hương đến đây uốn mình theo đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó. Dòng sông đã được gán cho có linh hồn, biết ý thức và đi tìm một thứ gì đó với nó. Bằng cách vận dụng kiến thức văn hóa, văn học tác giả đã khiến người đọc ấn tượng về vẻ đẹp trầm mặc, như triết lí, như cổ thi gắn với những thành quách, lăng tẩm của vua chúa thời trước. Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế có nét đẹp rất riêng. Đến đây ta thấy một nét đẹp đặc biệt của dòng sông, nét đẹp như nói lên thay cho nét đẹp của những người con nơi đây. Con sông được khám phá, phát hiện ở sắc thái tâm trạng, sông Hương gặp thành phố như điểm hẹn tình yêu, trở nên vui tươi, chậm rãi, êm dịu… Tạm rời xa thành phố sông Hương tiến thẳng về hướng Bắc. Rồi sông đột ngột rẽ sang hướng đông - tây quay lại thành phố ở thị trấn Bao Vinh. Con sông trước khi trở lại với biển còn vấn vương với kinh thành Huế. Không những vậy sông Hương còn là mang nhiều dấu ấn của lịch sử, thi ca. Từ góc độ văn hóa truyền thống lịch sử tác giả cũng đã khắc họa sông Hương với nét tính cách đăc biệt qua đó cũng tái hiện lại cho bạn đọc những hình ảnh trong lịch sử và gắn liền với những phẩm chất rất riêng của người Huế.
Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông - Mẫu 8
Con sông Hương chảy qua thành phố thật mộng mơ và có lịch sử gắn liền với Huế. Ở mỗi thời điểm con sông lại có những vẻ đẹp riêng. Khi sông Hương chảy ở thượng nguồn thật hoang dại tựa như “bản trường ca rừng già”, “như cô gái Di-gan”, “người mẹ phù sa” vẻ đẹp đầy tinh tế và say đắm lòng người. Rời xa thượng nguồn con sông Hương tiếp tục đi đến thành phố, hai bên bờ sông nổi bật với màu đỏ của hoa đỗ quyên, sông Hương lúc này tựa như cô gái thức giấc, liên tục chuyển dòng, tạo thành những hình cung, ôm chân đồi Thiên Mụ, sông Hương lúc này đa màu sắc với sớm xanh, trưa vàng, chiều tím vẻ đẹp khiến con người mê mệt. Tạm rời xa thành phố sông Hương tiến thẳng về hướng Bắc, con sông ôm lấy đảo Cồn Hến chìm trong sương khói, và giữa màu xanh biếc tre trúc và vườn cau của làng Vỹ Dạ. Con sông đột ngột rẽ sang hướng đông - tây quay lại thành phố ở thị trấn Bao Vinh. Con sông trước khi trở lại với biển còn vấn vương với kinh thành Huế tựa như nỗi vấn vương của nàng Kiều với Kim Trọng xưa kia. Sông Hương còn là mang nhiều dấu ấn của lịch sử, thi ca. Đó là dòng sông chứng kiến nhiều trận chiến những trận chiến bảo vệ đất nước, giành độc lập tự do bi tráng của dân tộc. Dòng sông Hương mãi là biểu tượng bất diệt của thành phố Huế và nguồn cảm hứng về thi ca cho nhiều thế hệ mai sau.
Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông - Mẫu 9
Có một dòng sông với những vẻ đẹp biến hóa kì ảo mang tên Sông Hương gắn liền với xứ Huế mộng mơ. Khi chảy qua thượng nguồn, con sông Hương mang vẻ đẹp hoang dại như cô gái Digan với những điệu nhảy nóng bỏng. Và còn “người mẹ phù sa” với vẻ đẹp đầy tinh tế, đắm say lòng người. Rời xa thượng nguồn về với thành phố, là màu sức rực rỡ của hoa đỗ quyên hai bên bờ sông. Lúc này sông Hương tựa như cô gái thức giấc với những chuyển mình đầy biến hóa. Khi thì tạo hình cung, rồi ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, khi thì hóa xanh, trưa vàng rồi lại chiều tím, làm ngây ngất lòng người. Khi con sông tiến thẳng về phía hướng Bắc, thì ôm gọn lấy đảo Cồn hến. Khi đột ngột chuyển hướng Đông – Tây thì quay lại thành phố ở thị trấn Bao Vinh. Đó là nỗi vấn vương của dòng sông mà tác giả gọi là sự vấn vương của nàng Kiều đối với Kim Trọng. Không những thế, sông Hương còn mang dấu ấn của lịch sử, của thi ca khi chứng kiến bao cuộc đấu tranh của dân tộc. Vì vậy, nó xứng đáng là biểu tượng bất diệt của Huế, là nguồn cảm hứng bất tận của thi ca sau này.
Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông - Mẫu 10
Bài bút kí đã ca ngợi vẻ đẹp của sông Hương gắn liền với xứ hú mơ mộng đã đi vào lòng người và với truyền thống lịch sử xứ Huế. Lúc ở thượng nguồn, sông Hương có vẻ đẹp mãnh liệt và hoang dại, có nhiều ghềnh thác đáy vực bí ẩn. Có thể xem sông Hương như bản trường ca của rừng già. Lúc về đồng bằng, sông Hương thơ mộng làm say đắm lòng người. Hai bên bờ sông Hương chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên. Dòng sông mềm như tấm lùa uốn cong, cảnh đẹp như bức tranh có đường nét, hình khối trôi đi giũa hai dãy đồi sừng sửng như thành quách, cao đột ngột như vọng cảnh, tam thai, lưu bảo. Sông hương có vẻ đẹp da màu biến ảo: sớm xanh, trưa vàng, chiều tím. Lúc qua thành phố Huế, sông Hương trôi đi thực chậm chảy lặng lờ như điệu slow. Sông Hương đã trở thành một người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. Trên sông vọng lại tiếng hát trong một khoang thuyền nào đó. Sông Hương mang vẻ đẹp vừa trữ tình, vừa trầm mặc gắn liền với lịch sử bi tráng của dân tộc mà trên thế giới không có dòng sông nào như thế. Và trước về với biển sông hương lưu luyến tình cảm với thành phố Huế ví như nỗi vấn vương của nàng Kiều với Kim Trọng.
II. Tác giả, tác phẩm
1. Tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm 1937 tại thành phố Huế, quê gốc ở làng Bích Khê, xa Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị
- Ông học tại Huế hết bậc Trung học, tốt nghiệp trường Đại học Sư phạm Sài Gòn năm 1960 và trường Đại học Huế năm 1964
- Năm 1966, Hoàng Phủ Ngọc Tường thoát li lên chiến khu, tham gia cuộc kháng chiến chống Mĩ bằng hoạt động văn nghệ
- Ông từng là Tổng thư kí Hội văn học nghệ thuật Trị Thừa – Thiên, Chủ tịch Hội Văn học Bình Trị Thiên, Tổng biên tập tạp chí Cửa Việt
- Năm 2007, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật
- Các tác phẩm chính: Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu, Rất nhiều ánh lửa, Ai đã đặt tên cho dòng sông, Hoa trái quanh tôi, Ngọn núi ảo ảnh…
- Phong cách sáng tác:
+ Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lí…
+ Lối hành văn hướng nội, súc tích, mê đắm và tài hoa.
2. Tìm hiểu tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông
a. Thể loại
Văn bản thuộc thể loại kí
b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
- Ai đã đặt tên cho dòng sông? Là bài bút kí xuất sắc, viết tại Huế, ngày 4-1-1946, in trong tập sách cùng tên.
- Bài bút kí có 3 phần, văn bản thuộc phần thứ nhất
c. Phương thức biểu đạt
Văn bản có phương thức biểu đạt là biểu cảm
d. Bố cục
- Phần 1 (từ đầu đến “quê hương xứ sở”): Thủy trình của sông Hương
- Phần 2 (còn lại): Vẻ đẹp lịch sử, văn hóa và thi ca của sông Hương
e. Giá trị nội dung
- Hoàng Phủ Ngọc Tường xứng đáng là “một thi sĩ của thiên nhiên” (Lê Thị Hướng). Với những trang viết mê đắm, tài hoa, súc tích, tác giả đã thực sự làm giàu thêm cho linh hồn bức tranh thiên nhiên xứ sở.
- Sông Hương thực sự trở thành “gấm vóc” của giang sơn tổ quốc.Bài kí góp phần bồi dưỡng tình yêu, niềm tự hào đối với dòng sông và cũng là với quê hương, đất nước.
f. Giá trị nghệ thuật
- Văn phong hướng nội, súc tích, tinh tế và tài hoa
- Sức liên tưởng phong phú, vốn hiểu biết phong phú trên nhiều lĩnh vực
- Ngôn ngữ phong phú, giàu hình ảnh, giàu chất thơ, sử dụng các biện pháp tu từ (so sánh, nhân hóa…)
- Có sự kết hợp hài hòa giữa cảm xúc và trí tuệ, chủ quan và khách quan
