Soạn bài Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả Cánh diều
Bài giảng Soạn văn lớp 6 Tập 2 Soạn bài Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả
A. Soạn bài Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả ngắn gọn:
Bài tập: Em hãy viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ về một trong các bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả đã học (“Đêm nay Bác không ngủ”, “Lượm”, “Gấu con chân vòng kiềng”).
a) Chuẩn bị
- Xem lại nội dung văn bản Lượm: Kể về cậu bé tên Lượm làm giao liên và sự hi sinh trong một lần làm nhiệm vụ.
- Hoàn cảnh ra đời cả bài thơ là năm 1949, trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp.
- Chú ý các yếu tố tự sự, miêu tả trong bài thơ và tác dụng:
+ Ngày Huế đổ máu, chú từ Hà Nội về gặp cháu ở Hàng Bè.
+ Lượm kể về công việc liên lạc.
+ Tưởng tượng chuyện Lượm hi sinh khi đi giao liên.
+ Trang phục, cử chỉ, điệu bộ của Lượm: Cái xắc xinh xinh, cái chân thoắn thoắt, cái đầu nghênh nghênh, ca lô đội lệch, mồm huýt sáo, nhảy trên đường vàng.
+ Hình ảnh Lượm hi sinh: một dòng máu tươi, tay nắm chặt bông lúa,…
→ Tác dụng: Người đọc cảm nhận rõ hơn tình cảm sâu sắc, sự xót thương, cảm động mà tác giả dành cho chú bé Lượm.
b) Tìm ý và lập dàn ý
*Tìm ý:
+Những chi tiết miêu tả ngoại hình, cử chỉ, điệu bộ của Lượm là những chi tiết em thích nhất. Bởi các chi tiết đó thể hiện được nét hồn nhiên của cậu bé Lượm.
+Em thích các yếu tố tự sự, miêu tả trong bài thơ Lượm vì chúng giúp em thấy rõ hơn nhân vật Lượm cũng như tình cảm sâu sắc, sự xót thương, cảm động mà tác giả dành cho chú bé Lượm.
+Bài thơ gợi cho em những suy nghĩ và cảm xúc:
Tác giả khắc họa Lượm – một chú bé hồn nhiên, dũng cảm dám làm công việc nguy hiểm, hy sinh vì nhiệm vụ cao cả.
Đó là hình tượng cao đẹp trong bộ thơ Tố Hữu, là sự cảm phục, mến thương của tác giả dành cho Lượm và các em bé yêu nước trong tình cảnh đất nước chìm trong chiến tranh.
*Lập dàn ý:
- Mở đoạn: Hình ảnh Lượm trong bài thơ Lượm của nhà thơ Tố Hữu đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc.
- Thân đoạn:
+Về nội dung: kể về cuộc đời ngắn ngủi nhưng rất anh dũng của chú bé liên lạc.
+Về nghệ thuật: sử dụng từ láy, lối thơ tự sự, điệp từ, so sánh… làm nổi bật rõ hình tượng Lượm.
+Trong bài thơ, hình ảnh Lượm:
Bé loắt choắt, má đỏ bồ quân;
Cái xắc xinh xinh, ca lô đội lệch;
Thoăn thoắt, nghênh nghênh, huýt sáo vang, nhảy trên đường vàng…
Lời nói: tự nhiên, chân thật
+Đặc biệt là sự hi sinh anh dũng của Lượm trên đường làm nhiệm vụ.
- Kết đoạn: Bằng lời thơ bốn chữ giản dị, tác giả đã thể hiện thành công lớp thiếu niên nhỏ tuổi yêu nước trong thời kì kháng chiến.
c) Viết
- Viết đoạn văn theo dàn ý đã lập. Thể hiện và diễn tả cảm nghĩ của em một cách xúc động, trung thực.
Bài viết tham khảo:
Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, thiếu nhi Việt Nam hăng hái làm theo lời dạy của Bác Hồ: Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, Tuỳ theo sức của mình. Nhiều bạn đã hi sinh tuổi thơ trong sáng cho sự nghiệp đấu tranh bảo vệ chủ quyền, độc lập, tự do của dân tộc. Hình ảnh chú bé liên lạc hồn nhiên, dũng cảm trong bài thơ Lượm của Tố Hữu đã để lại trong em niềm cảm phục sâu sắc.
Bằng cách kết hợp miêu tả với kể chuyện và biểu hiện cảm xúc, nhà thơ đã khắc hoạ sinh động hình ảnh chú bé Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái và dũng cảm.
Thể thơ bốn nhịp nhanh, cùng nhiều từ láy (loắt choắt, thoăn thoắt, nghênh nghênh,...) góp phần thể hiện hình ảnh Lượm - một em bé liên lạc hồn nhiên, vui tươi, say mê tham gia công tác kháng chiến thật đáng mến, đáng yêu.
Lượm được nhà thơ miêu tả với tấm lòng yêu mến chân thành: Dáng Lượm loắt choắt, đã nhỏ lại gầy nhưng nhanh nhẹn và tinh nghịch. Chân thì thoăn thoắt, rất nhanh và rất nhẹ. Đầu nghênh nghênh, lúc nghiêng bên này, lúc nghiêng bên kia. Nhịp thơ nhanh gợi lên hình ảnh chú bé vui tươi, nhí nhảnh, yêu đời.
Ngoài cái đẹp của sự hồn nhiên, nhí nhảnh thì Lượm còn đem đến cho người đọc một vẻ đẹp khác, đó chính là vẻ đẹp tuyệt vời của người chiến sĩ cách mạng.
Dù cho đạn bay vèo vèo nhưng Lượm vẫn bất chấp lao tới. Bởi thư đề “thượng khẩn” nên Lượm chẳng sợ gì hiểm nguy, là một người liên lạc, Lượm phải thực hiện lệnh của cấp trên, phải nhanh chóng truyền đạt lệnh của cấp trên, bởi vì nếu chậm trễ thì có thể sẽ phải hi sinh các đồng đội của chú. Nên dù là hiểm nguy chú vẫn phải vượt lên cho dù phải hi sinh tính mạng.
Đau xót thay, đạn địch bay vèo vèo mà Lượm không thể thoát được, để rồi Lượm đã ngã xuống. Có lẽ khi đọc đến đây không ai có thể cầm được nước mắt, em cũng vậy, đọc đến đây em nghẹn ngào, thương tiếc thay, một chú bé đáng yêu đến thế cơ mà, dũng cảm như vậy mà đã phải ra đi vĩnh viễn.
Cho đến lúc hi sinh, Lượm vẫn mang vẻ đẹp cao cả. Cậu bé nằm giữa đồng, bàn tay vẫn nắm lấy từng bông lúa, như để thể hiện tình yêu quê hương, yêu đất nước vẫn còn mãi. Lượm nằm trên lúa và còn thơm mùi sữa, có lẽ cậu đã ra đi thanh thản.
Hình ảnh của Lượm để lại trong em thật nhiều cảm xúc khâm phục, đau xót, thương tiếc và qua bài thơ đã cho em một cảm nghĩ về nghĩa vụ đối với đất nước trong thời kì hòa bình, để xứng đáng với những gì mà các anh hùng đi trước phải hi sinh, để xứng đáng là cháu ngoan Bác Hồ.
d) Kiểm tra và chỉnh sửa
- Đọc lại đoạn văn đã viết để tự phát hện các lỗi và iết cách sửa lỗi
B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả
a) Các bài thơ hay thường đem lại những suy nghĩ và rung động trong lòng người đọc. Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả là nêu lên những suy nghĩ và rung động của em về bài thơ đó. Đoạn văn có thể chỉ nêu cảm xúc về một chi tiết nội dung hoặc nghệ thuật của bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả mà em có ấn tượng và yêu thích.
b) Để viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả, các em cần chú ý:
- Đọc kĩ để hiểu bài thơ, chú ý các yếu tố tự sự, miêu tả và tác dụng của các yếu tố này trong việc thể hiện nội dung.
- Lựa chọn một yếu tố về nội dung hoặc nghệ thuật trong bài thơ mà em thấy ấn tượng, yêu thích.
- Viết đoạn văn nêu rõ: Em thích nhất chi tiết, yếu tố,… nào trong bài thơ? Vì sao?
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:
Thực hành tiếng Việt trang 36 - 37
Thực hành đọc hiểu - Gấu con chân vòng kiềng
Trình bày ý kiến về một vấn đề
