Giải Lịch sử 10 Bài 5: Khái quát lịch sử văn minh thế giới cổ - trung đại
1. Khái niệm văn hóa, văn minh
Câu hỏi 1 trang 23 Lịch Sử 10: Em hãy trình bày khái niệm văn minh.
Lời giải:
- Văn minh: là trạng thái tiến hoá, phát triển cao của nền văn hoá và đối lập với nó là dã man, nguyên thuỷ.
Câu hỏi 2 trang 23 Lịch Sử 10: Em hãy cho biết sự khác nhau giữa văn minh và văn hóa.
Lời giải:
|
|
Văn hóa |
Văn minh |
|
Nhận diện |
- Tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong lịch sử. |
- Gồm toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần mà con người sáng tạo ra trong giai đoạn phát triển cao của xã hội. |
|
Đặc điểm |
- Xuất hiện đồng thời cùng loài người. |
- Xuất hiện khi Nhà nước và chữ viết ra đời. |
2. Khái quát lịch sử văn minh thế giới cổ - trung đại
Lời giải:
- Khoảng 3200 - năm 30 TCN: Văn minh Ai Cập cổ đại.
- Giữa thiên niên kỉ III TCN - năm 1857: Văn minh Ấn Độ cổ - trung đại.
- Khoảng thế kỉ XXI TCN - năm 1911: Văn minh Trung Hoa cổ - trung đại.
- Khoảng cuối thiên niên kỉ III - năm 476: Văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại.
- Thế kỉ XV - XVII: Văn minh Tây Âu thời Phục hưng.
Luyện tập và Vận dụng (trang 26)
Lời giải:
- Chữ viết là một trong những thành tựu tiêu biểu và sớm nhất của văn minh nhân loại vì:
+ Chữ viết phản ánh trình độ tư duy cao của con người.
+ Nhờ có chữ viết, việc ghi chép lại tri thức, thành tựu văn hóa trở nên dễ dàng hơn, từ đó, thế hệ sau có thể hiểu hơn về lịch sử và văn hóa của nhân loại.
+ Chữ viết đã đặt nền tảng cho sự phát triển chính trị, kinh tế, tư tưởng, văn hóa - nghệ thuật của văn minh nhân loại.
Lời giải:
(*) Giới thiệu về: Kim Tự tháp Kê-ốp
- Kim tự tháp Kê-ốp là một trong bảy kì quan của thế giới cổ đại, còn được gọi là Kim tự tháp Gi-za hay Ku-phu. Kim tự tháp được xây dựng vào khoảng thời gian từ năm 2580 - 2560 TCN. Khi mới hoàn thành, công trình này có chiều cao 149,6m.
- Theo ước tính, kim tự tháp Kê-ốp được xây từ 2,3 triệu khối đá với tổng trọng lượng lên tới 5,9 triệu tấn. Dựa trên các tài liệu cổ và dựa trên ước tính khoa học cho biết, để có thể hoàn thành kim tự tháp này, số lượng nhân công dao động từ khoảng vài chục nghìn cho đến cả trăm nghìn người làm việc liên tục. Và theo ước tính, phải mất khoảng 20 năm để xây dựng xong một kim tự tháp. Điều này đồng nghĩa với việc có rất nhiều những kim tự tháp tại Ai Cập được xây dựng cùng một thời điểm để tiết kiệm thời gian.
- Các nhà nghiên cứu khám phá về kim tự tháp Ai Cập cũng đã chỉ ra rằng kim tự tháp Kê-ốp và nhiều kim tự tháp khác đã được xây dựng trong thời gian “rực rỡ” nhất của nền văn minh Ai Cập thời cổ đại. Đây cũng được đánh giá là cấu trúc nhân tạo tráng lệ nhất trong lịch sử loài người và tồn tại bền vững cho đến hơn 4000 năm sau.
- Kim tự tháp Kê-ốp nói riêng và các kim tháp khác tại Ai Cập nói chung được xây dựng từ các khối đá thiên nhiên nguyên khối, hoàn toàn không sử dụng các vật liệu liên kết như cách chúng ta dùng xi măng trong công nghệ xây dựng hiện đại. Các khối đá khổng lồ có khi nặng hàng chục tấn được đẽo gọt và ghép lại với nhau vô cùng vững chắc, hoàn hảo, trường tồn với thời gian và được liên kết với nhau hoàn toàn dựa trên trọng lượng của chúng. Loại đá này không phải được lấy ngay ở gần kim tự tháp mà một số trường hợp, phải được vận chuyển từ những địa điểm cách xa nơi xây dựng hàng trăm thậm chí hàng ngàn km. Và cách mà những người Ai Cập cổ đại vận chuyển những tảng đá nặng hàng tấn này vào những vị trí chính xác để hoàn thành kim tự tháp hiện còn là điều bí ẩn.
- Bên cạnh Kim tự tháp là bức tượng Nhân sư huyền bí, tượng trưng cho trí tuệ và sức mạnh quyền lực của các Pha-ra-ông. Hình ảnh Kim tự tháp và tượng Nhân sư trở thành biểu tượng cho văn minh Ai Cập tồn tại mãi với thời gian. Cho đến ngày nay, Kim tự tháp Kê-ốp là một trong những công trình cổ nhất và duy nhất còn tồn tại trong số Bảy kỳ quan thế giới cổ đại.
Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo
Xem thêm lời giải bài tập SGK Lịch sử lớp 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học khác
Bài 4: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại
