Hãy so sánh nghệ thuật trần thuật của các tác giả qua hai đoạn trích “Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm” (Đặng Thuỳ Trâm) và “Một lít nước mắt”(Ki-tô A-ya).

Bài tập: Đọc đoạn văn sau đây và cho biết người viết đã phối hợp những thao tác lập luận nào.

Bài tập: Hãy so sánh nghệ thuật trần thuật của các tác giả qua hai đoạn trích “Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm” (Đặng Thuỳ Trâm) và “Một lít nước mắt”(Ki-tô A-ya).

Bài học sâu sắc đặt ra trong văn bản là gì? Điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống hôm nay?

Bài học đặt ra trong văn bản đó chính là con người cần phải thay đổi linh hoạt các phương pháp khi giải quyết vấn đề sao cho phù hợp.

Theo em, tại sao Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho rằng việc thay đổi phương châm tác chiến là “Quyết định khó khăn nhất”?

Hãy nhận xét về thủ pháp trần thuật ở phần 2 của văn bản.

Tính xác thực của thể loại hồi kí được thể hiện qua những yếu tố nào của văn bản?

Dẫn ra một số câu văn cho thấy thái độ và suy nghĩ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong hoàn cảnh phải đưa ra “Quyết định khó khăn nhất”.

Chú ý bài học sâu sắc về dân chủ nội bộ

Chú ý nguyên tắc cao nhất trong đánh địch được Đại tướng nhấn mạnh

Vì sao Đại tướng quyết định thay đổi phương châm tác chiến ?

* Nội dung chính: Văn bản viết về một sự kiện quan trọng trong chiến dịch Điện Biên Phủ, một sự kiện đưa đến bước ngoặt lớn, đưa đến chiến thắng vang dội của quân dân ta. Đó là lúc tác giả, cũng chính là đại tướng Võ Nguyên Giáp đưa ra một quyết định khó khăn, thay đổi phương châm tác chiến dựa trên sự thay đổi của địch. Văn bản là những dòng hồi kí về diễn biến của sự kiện quan trọng này.

Vì sao Đại tướng quyết định triệu tập Đảng ủy Mặt trận họp gấp ?

- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

- Đọc trước văn bản Quyết định khó khăn nhất. Tìm hiểu thêm thông tin về Đại tướng Võ Nguyên Giáp và hồi kí Điện Biên Phủ - điểm hẹn lịch sử.

- Đọc nội dung giới thiệu sau đây để hiểu bối cảnh của đoạn trích.

Theo em, vấn đề được nêu trong bài phóng sự có ý nghĩa như thế nào đối với xã hội hiện nay?

Việc kết hợp thủ pháp trần thuật với miêu tả để kể về lịch sử ba thế hệ nhà giàn của văn bản nhằm mục đích gì? Người viết thể hiện thái độ và sự đánh giá như thế nào về vấn đề đó?

Chi tiết nào của văn bản để lại ấn tượng đặc biệt đối với em? Vì sao?

Khúc tráng ca nhà giàn đã sử dụng những biện pháp đặc trưng gì của thể loại phóng sự? Hãy chỉ ra một số dẫn chứng cụ thể.

Tính phi hư cấu của bài phóng sự trên được thể hiện ở những yếu tố nào? Điều đó có tác dụng gì đối với việc thể hiện nội dung, ý nghĩa của tác phẩm?

Phóng sự Khúc tráng ca nhà giàn viết về vấn đề gì? Tóm tắt nội dung chính của mỗi phần được đánh số trong văn bản.

Tác giả bày tỏ thái độ và cảm xúc như thế nào ở phần cuối ?

Nội dung phần 3 kể chuyện gì?

Chuyện xảy ra vào giai đoạn nào?

Khu vực Ba Kè có gì đặc biệt ?

* Nội dung chính: Văn bản viết về câu chuyện của tác giả, là một nhà báo có dịp đến thăm nhà giàn ở khu vực Ba Kè. Qua văn bản ta nhận ra những vẻ đẹp và giá trị ẩn náu đằng sau những hòn đảo chìm và sự khắc nghiệt của thiên nhiên dữ dội đã đưa đến bao hi sinh, mất mát của các chiến sĩ nhà giàn. Qua đó, ngợi ca sự kiên cường, bền bỉ và không ngừng sáng tạo, phát triển để thiết kế nên những công trình vững chãi hơn của các chiến sĩ nhà giàn.

Giá trị ẩn trong đảo chìm là gì ?

- Khi đọc hiểu văn bản phóng sự, các em cần chú ý :

 + Văn bản viết về vấn đề gì ?

+ Những thông tin xác thực được điều tra, ghi chép,...của văn bản nhằm mục đích gì ?

+ Chi tiết nào của văn bản gây ấn tượng với em ? Vì sao ?

+ Sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật của văn bản có tác dụng gì ?

+ Vấn đề tác giả nêu trong văn bản có ý nghĩa như thế nào đối với xã hội và bản thân em ?

- Đọc trước văn bản Khúc tráng ca nhà giàn ; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Xuân Ba

Theo em, văn bản trên có ý nghĩa như thế nào đối với thế hệ trẻ ngày nay?

Em có suy nghĩ và cảm xúc gì sau khi đọc văn bản? Chi tiết nào trong văn bản để lại ấn tượng đặc biệt đối với em? Vì sao?

Hãy chỉ ra một đoạn văn có sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật trong văn bản. Việc sử dụng kết hợp các thủ pháp đó có tác dụng gì?

Tính phi hư cấu của đoạn trích Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm được thể hiện ở những yếu tố nào? Điều đó có tác dụng gì đối với nội dung của văn bản?

Hãy chỉ ra những sự kiện và suy nghĩ của tác giả được thể hiện trong từng phần văn bản và nêu nhận xét của em về chủ thể trần thuật. Thực hiện theo bảng sau:

Văn bản trên gồm ba phần, được trích từ ba đoạn khác nhau của Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm nhưng giữa chúng vẫn có mạch lô gích gắn kết nội dung. Em hãy nêu nội dung của từng phần và chỉ ra mạch lô gích gắn kết đó.

Chú ý tình cảm của tác giả đối với gia đình và quê hương

Chú ý suy nghĩ và ước mơ của tác giả

* Nội dung chính: Văn bản là những đoạn nhật kí ghi chép chân thực cuộc sống thường ngày nơi tuyến đầu chống Mỹ cứu nước của nữ bác sĩ Đặng Thùy Trâm. Trong đó, văn bản đề cập đến những công việc mệt nhọc, vất vả do thiếu nhân lực, những cô cậu thanh niên đã hi sinh rất nhiều vì Tổ quốc và những cảm xúc sâu lắng, nỗi đau nhớ nhà luôn âm ỉ trong chính tác giả.

Công việc hằng ngày của bác sĩ Đặng Thùy Trâm có gì đặc biệt ?

- Xem lại phần Kiến thức Ngữ Văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

- Khi đọc hiểu văn bản nhật kí các em cần chú ý :

+ Tính xác thực của việc ghi chép hằng ngày được biểu hiện ở những yếu tố nào? Sự trải nghiệm của người viết đem lại hiệu quả gì cho văn bản?

+ Văn bản sử dụng hình thức trần thuật ở ngôi thứ mấy? Chi tiết nào của văn bản gây ấn tượng đối với người đọc?

+ Văn bản gửi gắm tư tưởng, tình cảm gì của người viết? Điều ấy có liên quan như thế nào đến cuộc sống hiện nay?

Tính phi hư cấu và một số thủ pháp nghệ thuật trong nhật kí, phóng sự, hồi kí